Giới thiệu tài liệu
Tài liệu này là một phần của loạt bài giảng về Khoa học Trái Đất (CI1069) của Trường Đại học Bách Khoa, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Chương này tập trung vào Thủy quyển, cung cấp kiến thức cơ bản về các thành phần và quá trình của hệ thống nước trên Trái Đất, đặc biệt là đại dương và môi trường biển.
Đối tượng sử dụng
Sinh viên các ngành Khoa học Trái Đất, Địa Tin học, Khoa học Môi trường, Hải dương học và các nhà nghiên cứu quan tâm đến thủy quyển và môi trường biển.
Nội dung tóm tắt
Tài liệu này cung cấp một cái nhìn toàn diện về Thủy quyển, bắt đầu bằng định nghĩa và ranh giới của thủy quyển, sau đó đi sâu vào Vòng tuần hoàn nước. Các thành phần chính của vòng tuần hoàn nước được trình bày chi tiết, bao gồm nước lưu trữ trong đại dương, quá trình bốc hơi, ngưng tụ, giáng thủy, nước trong băng tuyết, dòng chảy tuyết tan, dòng chảy mặt, dòng chảy sông ngòi, lượng trữ nước ngọt, sự thấm và dòng chảy nước ngầm, suối và sự thoát hơi. Phần tiếp theo tập trung vào Tài nguyên nước, phân tích sự phân bố của nước trên Trái Đất (nước mặt và nước ngầm), định nghĩa tài nguyên nước, các quy luật biến động theo thời gian (chu kỳ và ngẫu nhiên), khả năng tự tái tạo của nước và các yếu tố tự nhiên hình thành tài nguyên nước, cùng với các tai biến môi trường liên quan đến nước. Chương Đại dương khám phá khái niệm đại dương rộng lớn, hải dương học, các lưu vực đại dương chính và đặc điểm địa hình đáy đại dương, bao gồm rìa lục địa (thềm, sườn, chân lục địa), bồn trũng đại dương (rãnh sâu, đồng bằng biển thẳm, núi ngầm) và sống núi giữa đại dương. Các phương pháp vẽ bản đồ đáy đại dương như sonar, vệ tinh và tàu lặn cũng được giới thiệu. Cuối cùng, tài liệu đi sâu vào Môi trường biển, thảo luận về độ mặn của nước biển và các yếu tố ảnh hưởng, sự biến thiên nhiệt độ và mật độ nước biển theo độ sâu (thermocline, pycnocline), phân tầng nước biển. Ngoài ra, tài liệu còn đề cập đến sự sống trong đại dương (sinh vật phù du, sinh vật trôi, sinh vật tầng đáy) và sự vận động của nước biển và đại dương, bao gồm dòng hải lưu (bề mặt, sâu, vòng xoáy, nước trồi), sóng biển (các thông số, sóng vỡ) và thủy triều (nguyên nhân, các loại thủy triều).
