Bài giảng Phụ lục 1: Kỹ năng hỏi của thẩm phán tại phiên tòa hành chính sơ thẩm

PHỤ LỤC 1

KỸ NĂNG HỎI CỦA THẨM PHÁN TẠI PHIÊN TÒA HÀNH CHÍNH SƠ THẨM

DÀN Ý

Ệ Ủ Ọ

Ầ Ặ Ố ƯỢ Ủ Ệ

NG VÀ PH M VI C A VI C H I Ầ Ỏ Ạ Ạ Ả Ỏ Ữ Ộ

ƯƠ 1. 2. 3. 4. 5. T M QUAN TR NG C A VI C H I T I PHIÊN TÒA Ỏ Ể Đ C ĐI M, Đ I T NH NG N I DUNG C N PH I H I Ỏ Ự TRÌNH T XÉT H I PH Ỏ NG PHÁP XÉT H I

Ầ

Ủ

Ệ

1. T M QUAN TR NG C A VI C

Ỏ Ạ

Ọ H I T I PHIÊN TÒA

ể

ủ

ề

ỹ

ỏ

ể ộ

ẩ

ệ ẩ

• Vi c h i th hi n k năng đi u khi n phiên tòa c a Th m phánCh t a phiên tòa và các H i th m nhân dân (sau đây g i t

ự

ợ

ẽ

i tính h p pháp và s chính xác

ệ ủ ọ ọ ắ t là HĐXX) • HĐXX s ph i th m tra l ạ ả ứ ệ ủ c a các tài li u, ch ng c

ượ

ề ấ ả

ệ

ẩ ứ • Giúp HĐXX hi u đ

c m t cách toàn di n v t

t c các

ệ

ể ứ

ế ủ ụ

ứ tài li u, ch ng c , tình ti

ộ t c a v án

Ặ

Ể 2. Đ C ĐI M, Đ I T

ệ ỏ

ố ượ ươ

ộ

ọ

Ố ƯỢ NG VÀ Ạ Ỏ Ệ Ủ PH M VI C A VI C H I ủ ng c a vi c h i: ế ự ứ ng s có trình đ chuyên môn, ki n th c pháp ộ  c n đ t nh ng câu h i ng n g n, ọ ắ ỏ ữ ặ ự ả ờ ươ i ng s tr l ng cho các đ ượ ỏ c h i

• Đ i t Các đ ầ ậ lu t và xã h i cao ướ ụ đúng tr ng tâm v án, h ộ ữ đúng vào nh ng n i dung đ ệ ỏ

ạ

• Ph m vi c a vi c h i: ủ

ế ủ ươ

ứ

ầ

ạ

ộ

ụ

ặ

ỏ

ụ

ứ

HĐXX ph i ả căn c ứ vào yêu c uầ , ý ki n c a đ ự ng s , ứ, các văn b n ả quy ớ các tài li u, ệ ch ng c ế ố đ i chi u v i ỏ . ặ lu t ậ liên quan đ ể đ t ra n i dung c n h i ph m pháp ộ ữ Tránh đ t nh ng câu h i ngoài n i dung v án và ngoài ả m c đích ph i ch ng minh

Ữ

Ộ

Ầ

Ả Ỏ 3. NH NG N I DUNG C N PH I H I

ề

ợ

ự

ặ

ị

• H i đ làm rõ tính h p pháp v th m quy n ban hành quy t ế ề ẩ ỏ ể ở ệ ị đ nh hành chính ho c th c hi n hành vi hành chính b kh i ki nệ

ỏ ề ự ợ

ủ

ệ

ờ

• H i v s h p pháp c a th i hi u ban hành quy t đ nh hành

ự

ệ

ở

ị

ế ị ệ chính và th c hi n hành vi hành chính b kh i ki n: ế ị

ờ ạ

ủ

ợ

• H i v tính h p pháp c a th i h n ban hành quy t đ nh hành

ợ

ế ị

ỏ ề chính: ỏ ề

ị

ở

ủ ụ

ợ

ị

ệ hành chính b kh i ki n v m t n i dung: • H i đ xác đ nh tính h p pháp v trình t ự

, th t c ban hành

ỏ ể ế ị

ỏ ề ấ

ề ồ

• H i v tính h p pháp c a quy t đ nh hành chính, hành vi ủ ề ặ ộ ề ệ ự quy t đ nh hành chính và th c hi n hành vi hành chính ệ ạ ườ t h i ng thi

• Xét h i v v n đ b i th

ỏ ể

ề ẩ

ợ

3.1 H i đ làm rõ tính h p pháp v th m quy nề

:ự

ườ

ệ

ầ

ấ

ở

ế ủ

i kh i ki n, yêu c u nêu và xu t trình các VBPL

Trình t • H i ý ki n c a ng ỏ

liên quan

ụ

ế

ố

ổ

i, ợ nghĩa v ụ liên quan đ n v án tham gia t ế i, ợ nghĩa v ụ tham gia t

ề l i có quy n

ố

ườ ế

i có quy n l ườ

ề ợ ệ ở

ề

ế

i b ki n. ề l i có quy n ế ườ ị ệ i b ki n (n u có) trình bày ý ki n b sung. ở ệ i kh i ki n và ng ệ ở ườ i kh i ki n (n u có) ệ ườ ở ườ i kh i ki n và ng ớ ố ụ t ng v i ng

ụ i, nghĩa v liên quan ế i kh i ki n (n u có) v ý ki n

đ n v án tham gia t ệ ủ ọ ph n bi n c a h .

ậ ắ

ủ

ế

ỏ

ả i thích pháp lu t, l ng nghe ý ki n c a các bên, ọ

ị

đ i chi u, nêu và đ c rõ quy đ nh PL liên quan

ợ

ử

ạ

• H i ng ườ ị ệ ỏ • M i ờ ng ườ ớ ụ t ng v i ng • M i ng ườ ờ ớ ụ t ng v i ng • H i l ỏ ạ i ng ế ụ ả Chú ý: • K t h p h i và gi ế ợ ố ế • Tr ườ

ng h p đ i t

ạ ủ

ệ ử

ề

ệ

ạ

ạ ế ị ố ượ ở ng kh i ki n là quy t đ nh x ph t vi ph m ườ ộ ử ặ ẩ ề i, ho c x hành chính thu c th m quy n x ph t c a nhi u ng ề ụ ự ườ ộ i th c hi n nhi u hành vi vi ph m (Áp d ng Đi u 42 ph t m t ng ử ệ Pháp l nh x lý vi ph m hành chính)

ỏ ề ự ợ

ủ

ệ

ờ

3.2 H i v s h p pháp c a th i hi u

Trình tự: •

Hỏi người khởi kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án tham gia tố tụng với người khởi kiện (nếu có)

• Hỏi người bị kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tham

gia tố tụng với người bị kiện (nếu có)

• Hỏi lại người khởi kiện và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án tham gia tố tụng với người khởi kiện (nếu có) về ý kiến phản biện của họ.

Chú ý: • Cần áp dụng quy định của pháp luật về thời hiệu đối với việc ban

hành quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính đó

• đối chiếu giữa thời điểm có sự kiện pháp lý với thời điểm ban hành quyết định hành chính hoặc thực hiện hành vi hành chính của người bị kiện về sự kiện pháp lý đó

ờ ạ

ỏ ề

ủ

ợ

3.3 H i v tính h p pháp c a th i h n

Trình t • ườ ị ệ ụ ế i có quy n l ụ i, nghĩa v liên quan đ n v

ề ợ ế ế :ự ầ yêu c u ng án tham gia t

• m i ng ờ

ế ụ ế ề ệ ế ả ở i b ki n và ng ớ ố ụ t ng v i ng ệ ở i kh i ki n và ng ườ ớ ố ụ t ng v i ng ườ ườ ị ệ i b ki n (n u có) trình bày ý ki n ườ ụ i có quy n và nghĩa v liên quan đ n v án i kh i ki n (n u có) trình bày ý ki n ph n

ườ tham gia t bi n ệ

ở ệ ố ượ ế ị ử ạ Chú ý: • Áp d ng khi đ i t ng kh i ki n là quy t đ nh x lý vi ph m hành

ượ ể ạ ả ờ • Ph i ch ng minh đ ứ

ờ ế ị ề ự ử ạ

ế ị

• ờ ạ ế ậ ề ấ ả ỏ ớ ủ ế ề ố ụ chính. ậ ả c th i đi m l p biên b n vi ph m hành chính, th i ạ ể đi m nào ban hành quy t đ nh x ph t vi ph m hành chính, v s gia ế ạ h n th i h n ban hành quy t đ nh (n u có). ị ầ c n đ i chi u k t qu h i v i quy đ nh c a pháp lu t v v n đ đó

ề ặ ộ

ỏ ề

ợ

3.4 H i v tính h p pháp v m t n i dung

ươ ườ ị ệ ậ ượ ả ự ng s (ng i b ki n) trình các văn b n pháp lu t đ

:ự Trình t • Yêu c u các đ ầ ụ ự ệ ặ

ị ể ở ế ị ả ụ

ủ ả ợ • Tr

ươ ọ

ậ ượ c ự ng s trình bày b sung. N u h không t ươ ả c áp d ng đ ban hành quy t đ nh hành chính ho c th c hi n hành vi hành ề ệ chính b kh i ki n (Văn b n, m c, đi u) ẫ ế ị ườ ng h p quy t đ nh không vi n d n đ các văn b n pháp lu t đ ụ ầ áp d ng thì yêu c u các đ ượ nêu đ ệ ổ ự i thích cho các đ ầ c, HĐXX c n nêu và gi ế ự ng s rõ.

ạ

ị ủ ặ

Chú ý • N i dung này đ ượ ộ ợ ệ ở ị ỏ ể ấ c xác đ nh là khó khăn nh t trong giai đo n h i đ ế ị đánh giá tính h p pháp c a quy t đ nh hành chính ho c hành vi hành chính b kh i ki n.

ỏ ể

ề

ị

ự

,

ợ 3.5 H i đ xác đ nh tính h p pháp v trình t th t củ ụ

• Làm rõ trình tự thủ tục ban hành quyết định hành chính

và thực hiện hành vi hành chính bị khởi kiện

• Việc hỏi về nội dung này được tiến hành tương tự như

các nội dung xét hỏi nêu trên.

• Cần đối chiếu kết quả hỏi, trả lời với văn bản quy phạm

pháp luật quy định liên quan

ỏ ề ấ

ề ồ

ườ

3.6 H i v v n đ b i th

ng thi

ệ ạ t h i

ứ ứ ệ ạ ủ ị t h i đó theo quy đ nh c a

ự ệ ạ t h i

ồ ườ i kh i ki n có yêu c u đòi b i th ng thi

ệ ạ ể ạ

ầ ồ ế ằ t h i i phiên tòa, có th tách ộ ụ i quy t sau b ng m t v án dân

ứ ứ ệ ở ể ứ ệ ạ ể ả t h i đ gi ậ :ự Trình t • Yêu c u cung c p ch ng c ch ng minh thi ầ ứ ấ ự ộ ậ ố ụ B lu t t t ng dân s . • H i đ làm rõ các ch ng c ch ng minh s thi ứ ỏ ể • Trong tr ườ ườ ầ ợ ng h p ng ề ệ ư ư nh ng ch a có đi u ki n đ ch ng minh ngay t ườ ng thi yêu c u đòi b i th ủ ị ự s khác theo quy đ nh c a pháp lu t.

ứ ủ ồ

ậ ề ệ ạ ươ ướ

ệ ệ ạ ặ

ự ề ng s v thi ế ị ồ ườ ầ ả ị ị ng và gi

Chú ý: • C n căn c các quy đ nh c a pháp lu t v trách nhi m b i th ủ ườ ầ ị ng c a ệ ố ứ ỏ Nhà n t h i, m i quan h t h i, m c thi c; h i rõ các đ ệ ạ ả ữ nhân qu gi a thi t h i và quy t đ nh hành chính ho c hành vi hành ứ ệ ở i thích rõ quy đ nh chính b kh i ki n, m c yêu c u b i th ề ậ ề ấ ủ c a pháp lu t v v n đ này.

Ự Ỏ 4. TRÌNH T H I

ề ng s

ở ề

ườ ườ ị ệ ệ ề ườ ả ợ i ích h p pháp ủ ợ • Trình bày c a đ ủ ươ ệ i kh i ki n và ng i b ki n và ng ả ự (kho n 1 Đi u 149): ườ ả ệ i b o v quy n và l ợ i b o v quy n và l ợ i ích h p pháp c a ng ườ ị i b

ụ ườ ả ệ ề ợ i b o v quy n và l i ích

i có quy n l ủ ề ợ ườ

ườ i, nghĩa v liên quan, ng i này ườ ặ ạ ế ọ ị i giám đ nh …(n u h có m t t i phiên tòa) Ai

Ng Ng ki n, ệ ườ Ng ợ h p pháp c a ng ứ Ng i làm ch ng, ng h i?ỏ

ả ấ ề ề i, t ng v n đ (kho n 2 Đi u 149):

ự ươ ủ ự ệ ề ợ ợ ng s , đ ng s ,

ữ

ỏ ấ ữ ề ợ ươ i ích h p pháp c a đ ể t ng khác và Ki m sát viên. ố ụ i tham gia t ườ ng h p có ng

ườ ế ị ế ụ ỏ ủ ọ ầ ệ ứ

• H i t ng ng ỏ ừ ườ ừ ủ ạ Ch to phiên toà ẩ ộ H i th m nhân dân ườ ả i b o v quy n và l Ng ố ụ ườ ữ nh ng ng i tham gia t • Ch t a h i nh ng ng ấ ầ ườ ỏ ủ ọ t ng xem có ai c n h i thêm v n ầ đ gì n a hay không? Tr i yêu c u và xét th y yêu c u ề đó là có căn c thì Ch t a phiên toà quy t đ nh vi c ti p t c h i. (Đi u 12 150)

ƯƠ

5. PH

Ỏ NG PHÁP H I

ố ủ ụ ề ằ ỏ • Ph ấ ng pháp h i nh m làm rõ ngay v n đ then ch t c a v án hành

ươ ự ể ấ ố ớ ề ng s đ làm rõ v n đ then ch t sau đó m i

ộ

ướ ả ế ụ ng gi ể i quy t v án có th

ờ ươ chính ỏ ặ Đ t câu h i cho các đ ỏ ế h i đ n các n i dung liên quan khác. ố ề ộ ấ Ư ể u đi m: toàn b v n đ then ch t và h ắ làm rõ trong th i gian ng n

ự ế ữ ả ơ , ch áp d ng đ

ụ ế ụ ụ ứ

ơ ẩ ự ề ạ ượ ứ ể ả i phiên tòa s th m các đ

ứ ướ c v i nh ng v án đ n gi n mà tr c ầ ủ ộ i quy t v án m t cách đ y đ ậ ự ợ ươ ừ ng s đ u th a nh n s h p ế ụ ế ể ả ứ ầ t đ gi i quy t v án

ỉ ớ Chú ý: Th c t ậ đó Tòa án đã thu th p ch ng c đ gi và rõ ràng và t ủ pháp và tính chính xác c a các ch ng c c n thi đó.

ƯƠ

Ỏ ế

5. PH

NG PHÁP H I (ti p)

ỏ ắ ầ ừ ề • Ph ng pháp h i b t đ u t các tình ti

ớ ố ấ

ươ ứ ế ụ ể ế ữ ườ ấ t c th đ n các v n đ then ặ ự ớ ươ ng s v i nhau ho c ơ ạ ị i phiên Tòa s i giám đ nh t

ươ ố ủ ụ ữ ẩ ể ụ ế ợ ch t c a v án, k t h p v i đ i ch t gi a các đ ự ớ gi a các đ ng s v i nhân ch ng, ng ự ậ th m đ tìm ra s th t khách quan v án

ụ ứ ạ ụ ệ ộ c trong các v án có n i dung ph c t p, tài li u

ứ ượ Ư ể u đi m: Áp d ng đ ầ ủ ứ ch ng c không đ y đ

ị ỏ

ỏ ạ ữ ẩ ả ố ả ứ ầ ấ

ạ ẫ ỗ ế ứ ầ ứ ứ ể ạ ậ ươ ứ ệ ố ớ ố

ả ế ị ủ ợ

ệ ở ứ Chú ý: xác đ nh ph m vi h i, các ch ng c c n ph i th m tra trong giai ệ đo n h i; mâu thu n gi a các tài li u, ch ng c c n ph i đ i ch t, làm ộ ứ ệ rõ; sau đó xâu chu i các tài li u, ch ng c đ phân tích đánh giá toàn b ể ng ng đ h th ng, đ i chi u v i các văn b n quy ph m pháp lu t t ị đánh giá tính h p pháp c a quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính b kh i ki n

ƯƠ

Ỏ ế

5. PH

NG PHÁP H I (ti p)

ể ủ ừ

ặ ở ườ ứ ứ ệ

ầ ủ ươ ệ ợ ị ể • Tùy đ c đi m c a t ng lo i quy t đ nh hành chính, hành vi hành chính ế ị ở i kh i ki n và các tài li u, ch ng c , có ỏ ng pháp h i thích h p. VD: ạ ệ b kh i ki n, yêu c u c a ng ụ th áp d ng các ph

ở ệ ệ ử ạ ế ị ả

ạ ế ị

ố ớ ậ ỏ ả ậ ỹ ề ẩ ạ ờ ạ ế ị

Đ i v i vi c kh i ki n quy t đ nh x ph t vi ph m hành chính thì ph i ề ệ ậ ề h i th t rõ, th t k v th m quy n ban hành quy t đ nh, v vi c l p biên b n vi ph m hành chính và th i h n ban hành quy t đ nh hành chính.

ố ớ ề ấ ứ ệ ậ

ệ ề ử ụ ấ ủ ụ ở ấ ầ

ề ử ụ ấ ế ị Đ i v i vi c kh i ki n quy t đ nh hành chính v c p gi y ch ng nh n ỏ ỹ ề quy n s d ng đ t thì c n h i k v quá trình làm th t c kê khai, đăng ấ ký, thông báo c p quy n s d ng đ t.

ế ị ệ ặ ở

ố ớ ề ệ ồ ấ ồ ấ ụ ầ ỏ Đ i v i vi c kh i ki n quy t đ nh hành chính ho c hành vi hành chính ứ v thu h i đ t thì c n h i rõ căn c pháp lý (m c đích) khi thu h i đ t.