KỸ NĂNG VIẾT TIN, BÀI, THÔNG CÁO BÁO CHÍ

Thứ HAI, ngày 5/08/2013

i Đ ng Xoài

ồ ườ Đ ng Xoài Nóng tính Nguyên t cắ t b i Bi ế ơ Có ch ng ng ồ Có nhà ở ồ

ng ả ươ

ạ ỹ

ả ệ

ạ ọ ả

Tên gi ng viên: Hoàng Xuân Ph Ch c danh: Th c s ứ sách: Phong cách PR chuyên nghi p Tác gi Quá trình công tác: Gi ng viên đ i h c Khoa h c Xã ọ h i và Nhân văn, Công ty truy n thông PSC, t p chí ạ ộ Marketing, Công ty cung c p trang thi t b D u khí ế ị ầ ấ EOSS, KPH

M C TIÊU

Sau 3 bu i t p hu n, h c viên có kh năng: ấ ả

ổ ậ ả

t tin. ọ đúng khái ni m c b n. Mô t ơ ả ệ Trình bày c u trúc c b n c a tin, bài. ơ ả ủ t tin, bài Khai thác tài li u vi ế Th c hành thành th o vi ế ạ ự

N I Ộ DUNG

1. Đ c tr ng c a báo m ng, c ng thông tin đi n t ổ ạ ủ ặ t: mô hình tháp ng 2. Mô hình vi

ệ ử ư

c, tháp xuôi, kim ượ ế

ng…ươ c

t tinế ế

3. Tiêu đ c a tin, bài ề ủ 4. Cách vi t bài ph n ánh 5. Cách vi ả 6. Khai thác báo cáo đ vi 7. Thông cáo báo chí

t tin, bài. ể ế

Ư

1. Đ C TR NG C A BÁO M NG

ệ ử ử ụ

ph ươ • M t t ộ ờ

ớ m ng đi n t

s d ng Internet là • Báo m ng đi n t ạ i thông tin ng ti n chuy n t ể ả ph i có kh báo m ng đi n t ệ ử ả ả ạ c nh ng u th c a năng k t h p đ ế ủ ữ ư ế ợ ượ t và hình nh (c a báo in), c ch vi ủ ả ữ ế âm thanh (c a phát thanh) và hình nh ủ s ng đ ng (c a truy n hình). ủ ố ạ có r t nhi u u th ế ệ ử

• So v i các lo i hình báo chí khác, báo ấ

ề ư

TIN, BÀI

2. C U TRÚC

Đ ng ồ h cátồ

c

Viên kim ng ươ

theo trình t th i ờ gian

ng

Hình tháp c ượ

theo nguyên t c "bóc ắ hành”

Hình tháp xuôi

Hình ch ữ nh tậ

2. 1. HÌNH THÁP XUÔI

ế

ộ ấ

S p x p các chi ti t theo ắ ế trình t : m đ u là nh ng ữ ở ầ ự t, d ki n ít quan chi ti ế ữ ệ ọ M c đ quan tr ng tr ng. ọ ứ ộ và tính h p d n tăng d n ầ ẫ ấ lên và có s c n ng nh t ấ ở ứ ặ ầ ế t o ra m t n ph n k t, ạ ng m nh t ạ . ượ

CƯỢ

2. 2. HÌNH THÁP NG

c c a mô hình ượ ủ

t, d ế ữ c s p x p theo ứ

ầ ọ . Khi biên t p, ậ i ta c t b t ắ ỏ ừ ố ợ

S đ o ng ự ả th nh t. Các chi ti ứ ấ ki n đ ệ ượ ắ ế nguyên t c ắ gi m d n m c ả đ quan tr ng ộ cu i lên ng ườ mà không s đã b đi nh ng ỏ t, d ki n quan tr ng. chi ti ế ữ ệ ữ ọ

NG

ƯƠ

2. 3. VIÊN KIM C

ẩ ở ầ

ộ ọ

Tác ph m m đ u b ng ằ ng đ i quan m t chi ti t t ố ế ươ t ti p t c tr ng. Các chi ti ế ụ ế tăng d n m c đ quan ứ ộ ầ t có t m tr ng và chi ti ế ầ ng quan tr ng nh t th ườ ấ ọ đ g n đ u tác c đ t ầ ượ ặ ở ầ ph m. ẩ

2. 4. Đ NG H CÁT

ế

ấ ượ

ế

ọ ế

ế

Mô hình này cho th y nh ng ữ c đ t chi ti t quan tr ng đ ặ ở ọ ph n đ u và ph n cu i tác ố ầ ầ ầ c t khác đ ph m. Các chi ti ượ ế ẩ ầ ự gi m d n b trí theo trình t ả ố m c đ quan tr ng t trên ứ ừ ọ ộ ồ ạ tăng d nầ đ ộ i xu ng r i l ố quan tr ng lên cho đ n cu i bài và k t thúc b ng m t chi t quan tr ng có kh năng ti . gây n t

ọ ng cao

ấ ượ

2. 5. THEO TRÌNH T TH I GIAN

ố ề ẩ

i. i k t c u truy n Đây là l ố ế ấ th ng, trong đó tác ph m c trình bày báo chí đ ượ th i gian t theo trình t ừ ự ờ quá kh đ n hi n t ệ ạ ứ ế

2. 6. NGUYÊN T C BÓC HÀNH

ụ ậ

ượ

ự ộ ủ ỏ

Th ng áp d ng cho các th ể ườ lo i Bình lu n, Chuyên lu n, ạ Ký chính lu n… ậ Quá trình phân tích, lý gi i s ả ẽ đ c th c hi n gi ng nh khi ệ ư nh ng bóc m t c hành - t ữ ừ l p v bên ngoài (ch a quan ớ ư tr ng l m) đ n cu i bài vi t ế ố ế ọ thì h t nhân c a s ki n, v n ấ ủ ự ệ đ (quan tr ng nh t) m i ớ ấ ọ . c làm sáng t đ ỏ

ề ượ

Bài t p nh n di n c u trúc tin ệ ấ ậ ậ

ế

Vi ổ ậ đăng trên website c a S NN BP

t tin v bu i t p hu n hôm nay đ ể ấ ủ ở

3. TIÊU ĐỀ

t, s li u quan

ề ế ố ệ

q Khái ni m v tiêu đ ề ề q Ch c năng c a tiêu đ ề ủ q Cách đ t tiêu đ ặ - Rút ra chi ti tr ng, h p d n nh t ấ ẫ - Rút ra v n đ , ý nghĩa quan ề ấ tr ng nh t, ch y u nh t ủ ế ấ - Ph i h p c hai cách nêu ố ợ ả trên

q L u ý khi đ t tiêu đ

ư

3.1. KHÁI NI M Ệ TIÊU ĐỀ

ề ệ ủ

Đ u đ là m t lo i tên g i ọ ạ ộ ầ t c a tác ph m báo đ c bi ẩ ặ chí. Nó là s bi u đ t cô đ ng ọ ạ ự ể n i dung, th hi n b n ch t, ể ệ ả ộ ấ ng chính tr c a tác t t ị ủ ư ưở ti p xúc đ u ph m, là y u t ầ ế ố ế ẩ tiên gi a tác ph m v i công ẩ ữ chúng.

3.3 CÁCH Đ T TIÊU Đ Ặ

t, s li u quan Rút ra chi ti ế ố ệ ấ tr ng, h p d n nh t ấ ẫ

ả t - Pháp (Hà N i): U bên trái, c t bên ph i ộ ắ ệ ệ

ệ ừ ả ậ (Báo ỉ

(Báo Hà N i m i ộ ớ , 17/2/2006). ạ ạ

ướ ụ ế ừ ề

B nh vi n Vi ệ (Báo Lao Đ ngộ , 16/2/2006). Khai tr đ ng Vi n phó Vi n KSND t nh Bình Thu n ệ Thanh Niên, 21/3/2006). Gà s ch li u có s ch? ệ Hôn nhau cũng có thai N c đ c đ n đâu tr ti n đ n đó Lũ không v , chu t phá nát đ ng ộ ế ồ ề

Rút ra v n đ , ý nghĩa quan ề ấ tr ng nh t, ch y u nh t

ấ ấ

ủ ế

ọ (Báo Lao Đ ngộ , 5/2/2006).

ậ ệ ự ắ

ng v t li u xây d ng: Xi măng “nóng” - S t thép (Báo Thanh Niên, 18/1/2006).

(Báo ệ t Nam s đ n b n b nào? ẽ ế ế ờ

N i bu n quan h ồ ỗ Th tr ị ườ “l nh”ạ “Con thuy n” nhi p nh Vi ế ả ề Thanh Niên, 21/3/2006).

Ph i h p c hai cách nêu trên

ố ợ ả

i - Ng i khóc ườ ẻ ườ (Báo Lao Đ ngộ ,

ỏ ố C m Xuyên, c ướ ở ẩ (Báo B o v ả ệ

ử ừ

: Thao th c lòng h ứ ồ (Báo Lao đ ng - Xã h i ộ ộ , s ố

Cao su tăng giá: K c 16/2/2006). Sai ph m trong qu n lý ngân sách nhà n ả Hà Tĩnh: X lý ki u “Đánh tr ng b dùi” ể Pháp lu tậ t 21 - 24/2/2006). S n La ơ Xuân Bính Tu tấ 2006).

3.1. L U Ý KHI Đ T Ặ Ư TIÊU ĐỀ

3.1. L U Ý KHI Đ T Ặ Ư TIÊU ĐỀ

3.1. L U Ý KHI Đ T Ặ Ư TIÊU ĐỀ

4. CÁCH VI T TIN

ẢNH TIN

THỂ LOẠI

LƯU Ý

Đ C ĐI M

KỸ NĂNG VIẾT TIN

KHÁI Design NI MỆ

Ngôn ngữ

Cấu trúc

Ngắn gọn, cô đọng

Phản ánh sự kiện mới

Tin vắn, tin ngắn

Nhanh chóng, kịp thời

Tin tường thuật, tin tổng hợp

4.1. KHÁI NI M V Ề TIN

ả ờ ự

ộ ớ ắ ọ

ữ ự ế

i.

ữ ọ

- Tin ph n ánh nhanh nh ng s ự ki n th i s có ý nghĩa trong đ i ờ ệ s ng xã h i v i ngôn ng cô ố đ ng, ng n g n, tr c ti p và d ễ ọ hi u. ể - Tin t c là thông tin quan tr ng ho c thú v , khác th ng và có ườ ị i nhi u ng tác đ ng t ề ườ ớ ộ - Đôi khi tin ch đ n gi n là ỉ ơ ả nh ng cái mà nh ng ng ườ quan i ữ ặ ổ ế tr ng, có tên tu i ho c n i ti ng ổ nói ho c làm. ặ

4.2 Đ C ĐI M C A Ể TIN

Đ dài ch kho ng ả ỉ ộ t 30 đ n 60 ch ừ

ế

60 ch đ n g n ữ ế 100 chữ

4.3 CÁC D NG TIN

i g n

ớ ầ

có th dài t ể 200 chữ

không nên dài quá 200 ch ữ

-

nh tin:

4.4. NH TIN VÀ Ả TIN NHẢ

ả ộ

ượ

ụ gi

-

ượ

cướ , đ ứ ự

ấ ả ụ

thông tin b ng hình nh Ả ằ ủ ế . Hình nh ả đóng vai trò ch y u sinh đ ng, c th ph i di n t ụ ể ộ ễ ả m t khía c nh c b n nh t, đi n ể ấ ơ ả ạ hình nh t c a đ i t ng đ c ấ ủ ố ượ i chú thích có ph n ánh. Ph n l ả ầ ờ i thích cho t m nh nhi m v ấ ả ả ệ ụ. và b sung nh ng thông tin ph ữ ổ Tin nhả : thông tin b ng ch đ ng ằ ữ ứ c và ph i c chú ý tr tr ả ướ ch a đ ng nh ng thông tin ch ủ ữ ấ ủ ự ệ . T m nh y u nh t c a s ki n ế đăng kèm tin có nhi m v minh ệ ho , b sung thêm thông tin.

ạ ổ

ả ứ ượ c m t s yêu ộ ố

ể ủ ự ệ

ng r t ng n g n. L i ắ ườ ả ấ ờ

i c a d ng Tin kèm nh th ớ ả

ả ả ấ ờ ố

ề ự ệ ệ ả ộ

- M t t m nh đăng kèm tin ph i đáp ng đ ộ ấ ả c u sau đây: ầ +Có n i dung, ch đ , ý nghĩa rõ ràng. ủ ề ộ +Có giá tr thông tin th i s . ờ ự c khía c nh tiêu bi u c a s ki n. +Ph n ánh đ ạ ượ ả Khi vi t Tin có nh đăng kèm c n chú ý: ầ ả ế +Ph n l ọ ầ ờ ủ ạ không nên trùng l p v i nh ng thông tin mà nh đã có. ữ ặ +L i và nh ph i th ng nh t v i nhau, nh t quán, b sung ổ ấ ớ cho nhau trong vi c ph n ánh v s ki n m t cách đ y đ ầ ủ và chính xác.

M đ u ở ầ

Đ n gi n, ả ơ tr c ti p, ự ế c thụ ể

ế

ườ

ở ề

ạ ơ ị

ng, đo n m đ có th ị ươ ể t m ng hôm qua khi m t chi c xe h i b trôi tu t kh i ỏ ế

ơ ạ c trong thành ph H Chí Minh.”

i đã b th ộ ố ồ

“M a l n và lũ đã cu n

ế

ơ

ế

ườ t m ng.” ạ

ế

ế

ở ề ẽ ệ

ứ ưở

ố ồ

i thành ph H Chí Minh hôm qua.” ạ

ườ

ế

ổ ế

ơ

- N u đó là m t tai n n xe h i và b n ng ạ ộ i đã b thi là: “B n ng ệ ị ườ ố ng ng p n m t đo n đ ậ ướ ạ ườ i, đo n m đ có th là: t l - N u tai n n x y ra vì l ố ở ề ụ ộ ẩ ạ ư ớ trôi m t chi c xe h i kh i m t con đ ng trong thành ph H Chí Minh hôm ộ ố ồ ỏ ế i b thi qua, khi n cho b n ng ệ ườ ị ố - N u có m t viên ch c hàng đ u trong xe, đo n m đ s chú tr ng đ n ch ữ ứ ọ ầ ộ t m ng trong m t tai n n ng tài chính, ông XXX, đã b thi Who (ai): “Th tr ạ xe h i t ơ ạ -N u đ a đi m x y ra tai n n khác th ng, b n nên chú tr ng đ n Where ( ở ọ ả ị ế đâu): “M t chi c xe h i đâm vào m t ngôi chùa n i ti ng t i thành ph H ố ồ ạ ộ ế Chí Minh hôm qua sau khi ng ườ

i lái xe b l c tay lái.” ị ạ

ệ ế ố ợ ề ự

ệ ổ ứ

ch c th c hi n chính sách BHXH, i phòng h p BHXH t nh ạ ọ

ề ộ ỉ

ầ ỉ

ộ ộ ủ ề

ươ ế ố ợ ữ ỉ

ệ ề

ả ọ

ậ ề ế ố ợ ệ ự ệ

Tri n khai quy ch ph i h p v th c hi n chính sách BHXH, ể BHYT Nh m nâng cao h n n a trong t ự ơ ữ ằ BHYT(why), sáng ngày 15/6/2012 (when), t ỉ Ti n Giang (where), Giám đ c B o hi m xã h i (BHXH) t nh Ti n ố ề ể ả Giang Tr n Minh Bá và Ch t ch Liên đoàn Lao đ ng (LĐLĐ) t nh ủ ị ề (who) đã ch trì h i ngh tri n khai Ti n Giang Tr ng Văn Hi n ị ể quy ch ph i h p gi a BHXH t nh và LĐLĐ t nh v ph i h p th c ự ề ố ợ ỉ i đ a bàn t nh Ti n hi n chính sách pháp lu t v BHXH, BHYT t ỉ ạ ị Giang (what). Quy ch ph i h p là văn b n pháp lý quan tr ng đ hai ể ch c th c hi n chính sách pháp ngành nâng cao trách nhi m trong t ổ ứ lu t BHXH, BHYT góp ph n đ m b o an sinh xã h i, n đ nh chính ả ộ ổ (How). tr , phát tri n kinh t ầ ả i t nh nhà t ế ạ ỉ ậ ị ể

ằ ầ ư ầ

ơ ớ ng đ n năm 2020 ị ỉ ừ g n 400 t đ ng c gi ỷ ồ ướ

ụ ụ ả ể ơ ệ i hóa nông nghi p ệ (when), t nh ấ

ế (Who) t p trung phát tri n c đi n ph c v s n xu t i hóa ph c v s n xu t lâm ấ

ề ừ ậ ệ ừ ư ụ ụ ả ề ạ

ệ ờ ố ậ

ủ ừ ẽ ầ ư ạ ể ự ỉ

ấ ớ

ế ấ c đ t 60- ướ ạ i hóa s n xu t, ch bi n ế ế ấ ấ i tiêu n ả ơ ớ

Cao B ng đ u t T nay đ n năm 2015, đ nh h ế Cao B ng ằ c c gi nông, lâm nghi p, t ng b ướ ơ ớ nghi p ệ (what), đ a ngh r ng tr thành ngh quan tr ng, t o ọ ở (why), vi c làm, nâng cao đ i s ng và thu nh p cho nhân dân nâng đ che ph r ng lên 60% vào năm 2020. Trong giai đo n ạ 1.520 máy đ ng l c các lo i đ th c hi n c này, t nh s đ u t ệ ơ ộ ự i hóa các khâu s n xu t lâm nghi p. T nh ph n đ u đ n năm gi ỉ ả ệ 2015, c gi i hóa 65-70% khâu làm đ t, t ơ ớ ấ ướ 65%. V n đ u t ph c v khâu c gi ố ầ ư ụ ụ (How). nông, lâm s n là 398 t đ ng ỷ ồ ả

ớ ả

ộ ự ệ

c s d ng trong các ể ượ ử ụ . Nh ng s ki n đó có th ể ự ệ

ườ

ườ ộ

c, c a B Tài

ự ệ ặ ủ

ủ ế

ặ ự ệ

ọ ng.

Trung

ạ ộ

ươ

ự ệ

ng và các đ a ph ế ị

ướ ộ ể ở ớ ả ầ

ả ượ ư

ng, có liên quan

c đ a tin k p th i. các đ a ph ị ả

ươ

Trong ho t đ ng c a ngành NN, các d ng tin có th đ ạ ộ ng h p tr ợ khi có m t s ki n nào đó m i x y ra thu c vào các tr ng h p c th nh sau: ợ ụ ể ư + Các s ki n tiêu bi u cho ho t đ ng c a Đ ng, Nhà n ạ ộ ướ ủ chính ho c c a các ngành, các đ a ph ng khác có liên quan đ n ngành NN. ị ươ ng m i; nh ng đi u ch nh, b sung v công ng, đ nh h + Nh ng ch tr ữ ỉ ớ ị ủ ươ tácNN ho c vi c ban hành m t Lu t NN m i...). ậ ệ ớ +Các s ki n, s vi c tiêu bi u, n i b t m i x y ra trong m i m t công tác ớ ả ổ ậ ự ệ và ho t đ ng c a ngành NN ủ ươ +Các s ki n, s vi c m i x y ra có liên quan đ n các cá nhân, t p th cán ự ệ b nhân viên ngành NN c n ph i đ ộ +Các s ki n, s vi c tiêu bi u đang x y ra ể ự ệ đ n ho t đ ng c a ngànhNN. ủ ế

ự ệ ạ ộ

i tin

Bài t p 1: Nh n xét tin ậ Bài t p 2: Biên t p l ậ ạ ậ Bài t p 3: Vi i tin ậ

t l ế ạ

5. CÁCH VI T BÀI PH N ÁNH Ả

5.1. KHÁI NI MỆ

ướ

ề ộ

c dùng đ thông tin, ể ấ

D ng bài thông tin ph n ánh đáp ng ả ứ các tiêu chí c b n c a m t tác ph m ơ ả ủ ẩ báo chí là: tính xác th c, tính th i s ờ ự ự và tính đ nh h ng tr c ti p. ự ế Bài ph n ánh có th bám sát đ ph n ể ả ể ả ánh cu c s ng đa d ng, b b n và ạ ộ ố ph c t p đang hàng ngày hàng gi ờ ứ ạ bi n đ i ổ ế ng đ Th ườ ượ ph n ánh v nh ng v n đ , s ki n, ề ự ệ ề ữ ả nhân v t, hoàn c nh, tình hu ng... ở ố ả c p đ trung bình, v a ph i. ấ

ậ ộ

5.2. CÁC D NG BÀI PH N ÁNH

S ki n, ự ệ s vi c. ự ệ

Suy nghĩ, c m xúc ả

i ườ Ng th t vi c ệ ậ th tậ

Tình hu ng, ố v n đấ ề

Quang c nh, ả hi n ệ tr ng.ạ

5.3 K NĂNG VI T Ế BÀI PH N ÁNH Ả

c s d ng trong h u h t các ầ ạ ế ể ượ ử ụ

ệ ủ

ấ ề ạ ả ụ ạ ộ ố

ệ ố ể ề ể

ả ặ

suy nghĩ, c m xúc ). ả ạ

Các d ng bài này có th đ chuyên m c hi n có trên trang web c a ngành NN. s vi c s ki n, +Ho t đ ng c a ngành (Các d ng bài ph n ánh ự ệ ự ệ ả tình hu ng v n đ và quang c nh, hi n tr ng ạ …). M t Bài ph n ả ộ ánh cũng có th nêu lên nh ng tình hu ng, v n đ tiêu bi u nào ấ ữ đó đang x y ra trong th c t ự ế +Ph n ánh các m t công tác c a cán b , công nhân viên trong ủ ộ ngành (d ng bài ph n ánh ả +Ph n ánh chân dung nh ng con ng ườ ữ ho t đ ng c a ngành (d ng bài ph n ánh ng ả ạ i tiêu bi u trong m i m t ặ ọ ậ . i th t, vi c th t) ệ ậ ả ạ ộ ể ườ ủ

6. KHAI THÁC BÁO CÁO Đ VI T TIN BÀI Ế

có nhi u d ng báo ề ạ

ỉ c b trí theo trình t

i pháp. ứ

- Báo cáo là m t d ng tài li u ộ ạ t có đ tin c y cao. Báo đ c bi ậ ộ ặ cáo là m t văn b n hành chính. ộ Trong th c t ự ế cáo phong phú, đa d ng.ạ - N i dung hoàn ch nh, g m các ộ t ph n đ ự ừ ầ ượ ố th c tr ng - nguyên nhân đ n ế ạ ự Các nh ng ữ ki n ngh , gi ả ế t, s li u, d n ch ng ph i chi ti ả ẫ ế ố ệ làm c s cho các lu n đ , lu n ậ ậ ơ ở đi m.ể

ể ủ ượ c nh ng ữ

ủ ộ

các đ a ộ ị

ươ

ủ các ngành, các lĩnh v c khác có liên ng). ữ ự

Trong công tác c a ngành NN, có th khai thác đ d ng báo cáo sau đây: ạ - Nh ng ữ báo cáo trong ngành NN (c a b NN, c a các Ban, ủ phòng trong b và báo cáo c a s , ban ngành NN ở ủ ở ph - Nh ng báo cáo c a ế ạ ộ ủ

ng và các đ a ở (Ngân hàng, Tài chính, ươ ị

ng). quan đ n ho t đ ng c a ngành NN Trung H i quan, các ngành khác ả ph ươ

t báo cáo

ố ệ

ể ế

Xác đ nh s li u, thông tin đ vi D a vào báo cáo đ vi

t tin

ể ế

7. THÔNG CÁO BÁO CHÍ

Tiêu đ ề

N i ộ dung chính

THÔN G CÁO BÁO CHÍ

Thông

tin v ề

Ngày tháng năm, th i ờ đi m ể

công ty

Thông

tin liên

Ngu n ồ tin

hệ