Chương IV. MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU 3 PHA
4.1 Khái niệm chung vềmạch điện xoay chiều 3 pha
4. 2 Quan hệgiữa các đại lượng dây và pha trong mạch
3 pha đối xứng
4.3 Công suất mạch xoay chiều 3 pha
4.4. Cách giải mạch 3 pha
2. Biểu diễn nguồn 3 pha:
4.1 Khái niệm chung vềmạch xoay chiều 3 pha
a. Dạng tức thời :
1. Phương pháp tạo nguồn 3 pha : Máy phát đồng bộ
eC
eA
A
e 2Esin t
= ω
eB
o
B
e 2Esin( t 120 )
= ω −
o
C
e 2Esin( t 240 )
= ω −
0 1 2 3 4 5 6
-1
-0.5
0
0.5
1
120o240o360o
e
t
j0
A
•
=
o
j120
B
E Ee
•−
=
o
j240
C
E Ee
•−
=
o
b. Dạng số phức : c. Dạng véc tơ :
4. Mạch 3 pha đối xứng
Với nguồn 3 pha đối xứng :
A B C
E E E
++=
r r r
A B C
e e e
+ + =
A B C
E E E
• • •
+ + =
0
3. Cách nối:
Nguồn đ/x
Tảiđ/x
Đường dây đ/x
Sao (Y) và tam giác (∆- D)
j120
C
E Ee
•+
=
o
hoặc
nguồn tải
Y Y
Y∆
∆ ∆
∆Y
A
E
r
B
E
r
C
E
r
120o
4
5. Các đại lượng dây và pha
•Điện áp pha
IA
IB
IC
• Dòng điện dây
UAB
UBC
UCA
•Điện áp dây
Id(IA, IB, IC)
Ud(UAB, UBC, UCA)
• Dòng điện pha Ip
Up
phụthuộc
cách nối
Nguồn
(nối Y - ∆)
Tải
(nối Y - ∆)
5
4. 2 Quan hệgiữa các đại lượng dây và pha trong mạch 3 pha
đối xứng
A B C
A B C
A B C
E Y E Y E Y
Y Y Y
• • •
+ +
+ +
ZC
ZA
ZB
EA
ECEB
OO’
IB
IA
IC
Uo’o
UAB
UCA
UBC
UA
UC
UB
1. M¹ch nèi sao
Vì ZA= ZB= ZC= Z
A B C
Y(E E E )
3Y
• • •
+ +
=
= 0
B
B
U E
• •
=
C
C
U E
• •
=
A
A
U E
• •
=
UAB
YA= YB= YC= Y
1
Z
=
O'O
U
•
=
6
A
U
ur
B
U
ur
C
U
ur
AB
U
ur
BC
U
ur
CA
U
ur
Trong mạch nối Y:
+ Trị hiệu dụng :
+ Góc pha :
AB
U
r
A
U
ur
vượt trước
BC
U
r
B
U
ur
vượt trước góc 30o
CA
U
r
C
U
ur
vượt trướcgóc 30o
AB A B
U U U
= −
ur ur ur
BC B C
U U U
= −
r r r
CA C A
U U U
= −
r r r
d f
U 3U
=
d p
I I
=
Ví dụ:
j0
B
U Ue
•
=
o
j120
C
U U e
•−
=
o
AB
U
•
=
j30
BC
U 3 Ue
•=
o
j90
CA
U 3 Ue
•−
=
o
A
U U
•
=
góc 30o
30O
j120
e
o
j150
3 Ue
o
7
2. M¹ch nèi tam gi¸c
UBC
UAB
UCA
IAB
ICA
IBC
B BC AB
I I I
= −
r r r
C CA BC
I I I
= −
r r r
Tại A, B, C :
A AB CA
I I I
= −
r r r
AB
AB
U E
=
ur ur
BC BC
U E
=
r r
CA
CA
U E
=
ur ur
Vòng AABB
B
AA
B
ZCA ZAB
ZBC
E AB
ECA
EBC
IB
IA
IC
C
UAB
8
A
I
r
B
I
r
C
I
r
VÒ trÞ hiÖu dông :
B BC AB
I I I
= −
r r r
C CA BC
I I I
= −
r r r
A AB CA
I I I
= −
r r r
d p
U U
=
d p
I 3I
=
Về góc pha :
AB
I
r
góc 30o
A
I
r
chËm sau
C
I
r
CA
I
r
góc 30o
chËm sau
B
I
r
BC
I
r
chËm sau góc 30o
BC
I
r
CA
I
r
AB
I
r
ϕ
BC
U
ur
AB
U
ur
CA
U
ur
9
Ví dụ:
j0
C
I 17,3e
•=
o
4.3 C«ng suÊt trong m¹ch ®iÖn xoay chiÒu 3 pha
1. C«ng suÊt t¸c dông :
PA, PB, PC
Khi t¶i ®èi xøng :
T¶i nèi Y :
d
p
U
U
3
=
Ip= Id
AB
I
•
=
BC
I
•
=
j30
CA
I 10e
•
=
o
A
I 17,3
•=
j120
B
I 17,3e
•=
o
10
j150
10e
o
j120
e−
o
j90
e−
o
P = PA+ PB+ PC
P = 3Pp= 3Up Ip cosϕp= 3RIp2
d d p
P 3U I cos
= ϕ
Khi t¶i nèi ∆:
p d
U U
=
d
p
I
I
3
=
d d p
P 3 U I co s
= ϕ
10
Đo công suất mạch 3 pha :
a. 1 Oát kế:W
∗
∗
b. 2 Oát kế:
Pp
Tải 3 pha
(đối xứng hoặc
không, nối Y hoặc
∆)
W1
∗
∗
W2
∗
∗
P= PA+ PB+ PC
P = 3 Pp
Đối xứng:
Không đối xứng:
1 2
P P P
= ±
W
1
W
2
+
cùng chiều
−
ngược chiều