Bài giảng Luật hành chính Việt Nam: Chương 2 - Cơ chế điều chỉnh của luật hành chính

Tài liệu này giới thiệu Chương 2 của môn học Luật Hành chính, tập trung vào khái niệm, đặc điểm, cơ cấu, phân loại và hiệu lực của Quy phạm pháp luật hành chính, cùng với tổng quan về Quan hệ pháp luật hành chính.

Sinh viên, nghiên cứu sinh, giảng viên và những người quan tâm đến lĩnh vực Luật Hành chính và pháp luật Việt Nam.

Chương 2 của tài liệu này cung cấp một cái nhìn toàn diện về Quy phạm pháp luật hành chính (QPPLHC) và Quan hệ pháp luật hành chính. Phần đầu tiên đi sâu vào QPPLHC, bắt đầu bằng định nghĩa đây là quy tắc xử sự chung do nhà nước ban hành để điều chỉnh các quan hệ xã hội trong quản lý nhà nước, được nhà nước đảm bảo thực hiện. Tài liệu tiếp tục phân tích các đặc điểm chung và riêng của QPPLHC, nhấn mạnh tính chất là quy tắc xử sự chung, được ban hành bởi chủ thể có thẩm quyền theo thủ tục luật định và được nhà nước đảm bảo thực hiện. Đặc điểm riêng bao gồm việc chỉ điều chỉnh quan hệ quản lý nhà nước và sự đa dạng về chủ thể ban hành. Chương này cũng trình bày chi tiết cơ cấu ba bộ phận của một quy phạm pháp luật: Giả định (xác định đối tượng và hoàn cảnh tác động), Quy định (nêu cách xử sự được phép hoặc bắt buộc) và Chế tài (các biện pháp cưỡng chế khi vi phạm). Ngoài ra, tài liệu còn phân loại QPPLHC dựa trên nhiều tiêu chí như hiệu lực thi hành (trung ương/địa phương), chủ thể ban hành (cơ quan quyền lực, hành chính, Chủ tịch nước, v.v.), tính mệnh lệnh (cấm đoán, bắt buộc, cho phép) và tính chất quyền/nghĩa vụ (nội dung/thủ tục). Cuối cùng, chương làm rõ các khía cạnh về hiệu lực của QPPLHC, bao gồm hiệu lực về thời gian (thời điểm phát sinh, đình chỉ, chấm dứt) và hiệu lực về không gian cùng đối tượng áp dụng, đặc biệt đối với các văn bản của cơ quan trung ương.