12/29/2020
CÁC LƯU Ý KHI SỬ DỤNG STATIN TRONG ĐỘT QUỴ
Bs Đào Duy Khoa
NỘI DUNG
1. Cơ chế và vai trò của statin
2. Khi nào chỉ định statin?
3. Vai trò của statin trong đột quỵ
Company Logo
4. Các lưu ý khi sử dụng statin
1
12/29/2020
2
12/29/2020
KHI NÀO CẦN ĐIỀU TRỊ STATIN?
CHO PHÒNG NGỪA THỨ PHÁT
ASCVD: Atherosclerotic cardiovascular disease
3
12/29/2020
MỤC TIÊU LDL?
1. Nếu có bệnh tim mạch, đột quỵ lâm sang do xơ vữa và không có nguy cơ rất cao, <75t : Giảm LDL-C >/= 50%
2. Nếu có bệnh tim mạch, đột quỵ lâm sang do xơ vữa và có nguy cơ rất cao: LDL-C<70mg%
3. Nếu nguy cơ tim mạch do xơ vữa 10 năm trên 20%: Giảm LDL-C >/=50%
4
12/29/2020
VAI TRÒ CỦA STATIN TRONG ĐỘT QUỴ Tất cả các trường hợp đột quỵ đều cần dùng statin?
GUIDELINE AHA 2018
5
12/29/2020
6
12/29/2020
CÁC LƯU Ý KHI DÙNG STATIN
• CHỌN LOẠI STATIN, LIỀU STATIN • THỜI ĐIỂM DÙNG • ĐÁNH GIÁ LẠI MỤC TIÊU LDL-c SAU DÙNG STATIN • CÁC PHƯƠNG ÁN XỬ TRÍ KHI LDL-c KHÔNG ĐẠT MỤC TIÊU • VẤN ĐỀ CHỦNG TỘC KHI DÙNG STATIN • XỬ TRÍ TÁC DỤNG PHỤ • CÁC NHÓM ĐỐI TƯỢNG ĐẶC BIỆT
7
12/29/2020
CHỌN LOẠI STATIN NÀO? LIỀU BAO NHIÊU?
THỜI ĐIỂM DÙNG?
• BN ĐANG DÙNG STATIN TRƯỚC ĐỘT QUỴ? • BN CHƯA DÙNG STATIN TRƯỚC ĐỘT QUỴ?
8
12/29/2020
9
12/29/2020
KIỂM TRA LẠI SAU BAO LÂU?
NẾU KHÔNG ĐẠT MỤC TIÊU VỚI LIỀU TỐI ĐA HOẶC DO KHÔNG DUNG NẠP?
Có thể thêm các thuốc nonstatin (luôn kết hợp với thay đổi lối sống): • Ezetimibe: Giúp giảm thêm LDL-C 13-20%, ít tác dụng phụ • Các chất loại bỏ acid mật (cholestyramine, colestipol,…): Giảm them LDL-c 15-30% theo liều. Tác dụng trong ống ruột, không hấp thu vào máu, có thể gây táo bón và tang triglyceride
• Thuốc ức chế PCSK9: Giảm thêm LDL-c 43-64%. Dung nạp tốt nhưng
độ an toàn về lâu dài chưa rõ. Mạnh nhưng rất đắt
• Niacin và fibrate: Có thể làm giảm nhẹ LDL-c ở BN có triglyceride bình thường. Có thể dùng nếu Bn có triglyceride rất cao. Tình huống bình thường không khuyến cáo.
10
12/29/2020
Tác dụng của statin khác biệt giữa chủng tộc?
11
12/29/2020
KHI CÓ TÁC DỤNG PHỤ?
• Statin được dung nạp tốt. Nên khuynh hướng hiện nay là chuyển
“side effect” sang dùng từ “intolerance”
• Hầu hết BN sẽ dung nạp được khi chyển sang statin khác hoặc chiến lược dùng khác của thuốc (giảm liều, kết hợp các thuốc nonstatin)
12
12/29/2020
CÁC TÁC DỤNG PHỤ?
www.themegallery.com
13
12/29/2020
Đau cơ hoặc bệnh cơ do statin?
• Đau cơ do statin: đau 2 bên, đau gốc chi, xảy ra trong vòng vài tuần đến vài tháng sau dung statin, hồi phục lại sau khi ngưng statin. Không có các triệu chứng toàn thân khác
Bệnh gan?
Có thể dùng statin trong trường hợp này nếu: • Nguy cơ tim mạch 10 năm cao • Bệnh gan mạn đang ổn định • Thử men gan trước và sau dung statin để đánh giá dung nạp Nếu trước đó không có bệnh gan: • Kiểm tra lại lần đầu sau 1-3 tháng, nếu không có tăng men gan hoặc
tăng <3 lần giá trị bình thường trên thì dùng tiếp được
• Thực tế vn: Lớn tuổi? Dùng nhiều thuốc? Theo dõi kém? Dịch tễ viêm
gan? Rượu bia?
14
12/29/2020
Bn bệnh thận mạn
• Bệnh thận mạn chưa ghép thận hay lọc thận • LDL-C 70-189mg% • Nguy cơ tim mạch 10 năm >/=7.5% • Tuổi 40-75 →Có thể dung statin hiệu lực trung bình đơn thuần hoặc kết hợp
ezetimibe
Nếu đã có lọc thận: Không dùng nếu chưa dùng trước đó. Nếu đã có dùng trước đó: tiếp tục Nếu trước đó chức năng thận bình thường: Atorvastatin? Rosuvastatin?
Bệnh viêm mạn và HIV
• Đây là nhóm yếu tố nguy cơ tim mạch tăng cường • Tuổi 40-75 và LDL-C từ 70-189mg% • Nguy cơ tim mạch 10 năm >/=7.5% • Trước tiên điều chỉnh lối sống • Statin: hiệu lực trung bình hoặc cao • Sử dụng statin và theo dõi đánh giá lại trước khi dùng thuốc điều
chỉnh bệnh viêm hoặc thuốc kháng virus và đánh giá lại 4-12 tuần sau đó. Riêng viêm khớp dạng thấp: đánh gái lại 2-4 tuần sau khi kiểm soát được bệnh
15
12/29/2020
Nguy cơ đái tháo đường
• Không trực tiếp gây ra • Tỉ lệ bị ít • Điều chỉnh lối sống để giảm nguy cơ ĐTĐ
Nguy cơ xuất huyết não
16
12/29/2020
17
12/29/2020
Khi có thai
KẾT LUẬN • KHÔNG PHẢI TẤT CẢ BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ ĐỀU CẦN DÙNG
STATIN
• VỚI ĐỘT QUỴ DO XƠ VỮA (CLINICAL ASCVD), ƯU TIÊN STATIN HIỆU LỰC MẠNH LIỀU CAO, TRỪ CÁC TRƯỜNG HỢP ĐẠC BIỆT
• NHÌN CHUNG STATIN AN TOÀN VÀ DUNG NẠP TỐT, CÁC TÁC
DỤNG PHỤ THƯỜNG DỄ KIỂM SOÁT KHI GIẢM LIỀU +/- NONSTATIN
• CÓ THAI: CHỐNG CHỈ ĐỊNH • NGUY CƠ XHN: CẦN CẨN TRỌNG VỚI BN ĐÃ CÓ TIỀN SỬ XUẤT
HUYẾT NÃO.
• CÓ SỰ KHÁC BIỆT VỀ CHỦNG TỘC ĐỐI VỚI AN TOÀN, HIỆU QUẢ
CỦA STATIN
18
