Bài giảng Mô hình hóa môi trường: Chương 1

10-May-11

MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Vị trí của môn học

Mục tiêu môn học

Phương pháp tiếp cận của môn học

MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Tài liệu tham khảo

GIỚI THIỆU MÔN HỌC

Nội dung môn học

LOGO

www.themegallery.com

Company Logo

Mục tiêu môn học

ớiPPmôhìnhtoán - Giúpchosinhviênlàmquen v học

ứng dụng để giảiquy ết - Giớithi ệucácmôhìnhtoán cácbàitoánMT

- Hướng tới kỹ năngsuyngh ĩ logic,sáng t ạo

MỐI LIÊN HỆ GIỮA MHH MT VÀ CÁC MÔN HỌC KHÁC

• Là cơ sở lýlu ậnvàth ựcti ễn củaph ươngphápmô hìnhhóaMT •Biếtcách ứng dụng cụ thể củamôhìnhtrongcông tácqu ảnlýmôitr ườnghi ệnnay •Ứng dụng một số phần mềmtính t ựđộ nghóatính toánônhi ễm,qu ảnlýmôitr ường.

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Phương pháp tiếp cận của môn học

Phương pháp tích hợp

• Xây dựnggi ản đồ thôngtin

• Nắm bắtcácquilu ật vậtlýtrong t ừngbàitoán;

• Cáccông c ụ toán được sử dụng để tham số hóacác quilu ật vậtlý. M ột số kiếnth ứctoán được sử dụng trongMHH:ph ươngtrìnhviphân, điềuki ệnban đầu, điềuki ệnbiên,ph ươngphápgi ải số,bi ểudi ễn kếtqu ả;

• Công cụ tin học:cácph ần mềm;

• Tàili ệuthamkh ảo.

www.themegallery.com

Company Logo

Một số tài liệu tham khảo

Lợi ích khi ứng dụng mô hình toán

• Kiểmsoátnh ững ảnh hưởng đếnmôitr ường

• Thayth ế cáccông c ụ đo đạc tốnkém

• Ứng dụngcôngngh ệ thôngtin

• Thay đổicáchqu ảnlý được dễ dạng hơn

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên

1 buổi (4t)

Chương 1: Tổng quan về mô hình hóa môi tr ường

Chương 2: Mô hình hóa môi tr ường nước sông

2 buổi (8t)

Chương 3: Mô hình hóa môi tr ường nước hồ

Chương 4: Mô hình hóa môi tr ường không khí

2 buổi (8t)

Dự lớp: trên 75% Thảo luận theo nhóm Tiểu luận Kiểm tra thường xuyên Thi giữa học phần Thi kết thúc học phần Khác: theo yêu cầu của giảng viên

Nội dung môn học

Chương 5: Mô hình hóa môi tr ường đất

1 buổi (4t)

Chương 6: Mô hình hóa bãi chôn l ấp chất thải rắn

1 buổi (4t)

www.themegallery.com

Company Logo

Nội dung Nội dung

Bài 1

Các khái niệm

Giới thiệu Giới thiệu một số mô một số mô hìnhhình

Chương 1 TỔNG QUAN VỀ MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Chức Chức năng của năng của MHH MT MHH MT Các bước Các bước thực hiện thực hiện MHH MT MHH MT

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Các khái niệm

ọc đều sử dụng •Ngàynay h ầu hếtcácngànhkhoa h “môhình”,(“model”)

• Môhìnhkhôngch ỉ xuấthi ệntrongkhoa h ọc tự nhiên màcònxu ấthi ệntrongkhoa h ọcxã h ội.

• Vớinhi ềunhànghiên c ứu,môhình đượchi ểulàcác môhình s ố phức tạpch ạytrênmáytính,trong m ột số ngànhkhoa h ọckhácthìmôhình đượchi ểunh ư một dạng mẫu tương tự.

Mô hình là gì ?

• Tuynhiêncónhi ềuthu ậtng ữ “môhình” được sử dụng rấtkhácnhau.

www.themegallery.com

Company Logo

Các khái niệm (tt)

§ Mô hình là một đối tượng nhỏ, thường được xây dựng theo tỷ lệ, nó mô tả một vài đối tượng thực tế trong tự nhiên.

§Môhìnhlà m ột mẫuth ể hiện một sự vậtcònch ưa đượcxây d ựngtrên thực tế, đượcxemnh ư là kế hoạchvà s ẽđượ cxây d ựng.

Tóm lại:

§Thu ậtng ữ “model”cóth ể là một mẫu được sử dụng để trắcnghi ệm về ngữ pháp“hai m ẫucâucó c ấutrúc v ănph ạm tươngph ảnnhau”.

§ Thu ật ng ữ “model”có th ể được dùng nh ư một ki ểu mẫu thi ết kế của một đối tượng cụ thể.

đối tượnglàng ườitiêubi ểu

§Thu ậtng ữ “model”cóth ểđượ cdùngcho cho mộthaynhi ềutiêuchíkhácnhau.

Mô hình là một đối tượng cụ thể nào đó dùng thay th ế cho m ột nguyên b ản tương ứng để có th ể gi ải quy ết một nhiệm vụ nh ất định trên c ơ sở đồng dạng về cấu trúc và chức năng

§Thu ậtng ữ “model”cóth ể làng ườihay v ậtth ể phục vụ cho họa sĩ hay ngườich ụphìnhngh ệ thuật.

ễn

§ Thu ật ng ữ “model” có th ể dùng ch ỉ ng ười có ngh ề nghiệplàtrìnhdi thờitrang. www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình trong khoa học ?

ậtlýng ườiPháp:

§TheoPierreDuhem-nhà v “Mô hình trong KH ch ỉ là một công cụ để giải thích về lý thuyết và có thể được loại bỏ một khi một lýthuy ếtkhác đượcpháttri ển”.

ộctínhth ường cần được

ậtlýng ườiAnh:

Theoquan điểm củaStehrkhông t ồn tại phươngphápchungchomôhìnhhóa nhưngcóhaithu quantâmtrongquátrìnhmôhìnhhóa,

đólà:

§TheoCampell-nhà v “Mô hình là m ột ph ần thi ết yếu (c ủa lý thuy ết), không có nó lý thuyết sẽ hoàn toàn không có giátr ị”

• Chất lượngmôhình

• Kếtqu ảđị nh lượng được tạora t ừ môhình.

§TheoNicoStehr (cid:216) Môhìnhlàcông c ụ giúp dự báo cũngnh ư tínhtoántr ước những hậuqu ả cóth ế trongth ựcthicác d ự ánkinh t ế vàphát triểnxã h ội. (cid:216) Dự báo này được xây dựng trên nh ững tri th ức về đặc trưng của các quá trình x ảy ra trong thiên nhiên, qui lu ật phát tri ển xã hội và sự ảnh hưởng lẫn nhau trong m ối quan hệ tương hỗ này.

www.themegallery.com

Company Logo

Mô hình hóa môi trường là gì ?

Vì sao cần mô hình hóa môi trường ?

ễmsaukhi

Mộttácnhân ônhi được đưara t ừ nguồn sẽ bị chuyển hóa,bi ến đổi về thànhph ầnvàkh ối lượngdotác động củacác y ếu tố môitr ường(nhi ệt độ,gió, n ước, địahình,sinh v ật…)

ặcphaloãng

ểđượ c dự báo bằng

Trong nhiềutr ường hợp sự chuyểnhóa,phântánho chấtônhi ễmtheoth ờigianvàkhônggiancóth phươngphápmôhìnhhóamôitr

ường

.Xây d ựngcácPP đánhgiá s ự bền vững củacácHST .Nghiên c ứucácquylu ậtbi ến đổitheoth ờigian c ủacác HST .Hoànthànhcácph ươngpháp đánhgiá định lượngtác độngmôitr ường củacácho ạt độngkinh t ế -xã h ội. ườnglàcáchti

Để giảiquy ết tốtnhi ệm vụ trên, cầnthi ếtph ảiphát triểnlýthuy ết hệ thốngvàmôhìnhhóa,coi đâylà công cụ chính để nghiên cứumôitr ường.

ếp cận Môhìnhhóamôitr toán họcmôph ỏngdi ễnbi ếnch ất lượng môitr ường dưới ảnh hưởng của mộtho ặc tập hợpcáctácnhâncókh ả năngtác động đếnmôitr độngmôi ường, dự báotác trườngvàki ểmsoátcácngu ồngâyônhi ễm

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình toán là gì?

Môhìnhtoán h ọc của một đối tượng bất kỳ làmô t ả nó bằngcác công cụ,ph ươngpháptoán h ọc.

Nguyên lý của mô hình hóa

Cụ th ể hơn trong môi tr ường, mô hình toán là các công th ức để tính toán các quá trình hóa h ọc, vật lý và sinh h ọc được mô ph ỏng từ hệ thống thực

ới

Rấtnhi ềubi ểuth ứctoán h ọccácquátrìnhliênquan t môph ỏngmôitr ườngsinhthái đã tồn tại:

v Cácquátrình v ậtlý:cácquátrìnhlantruy

ền, hấpth ụ, sự phụ

thuộcnhi ệt độ,bay h ơi.

v Cácquátrìnhhóa h ọc:ôxyhóa,ionhóa,... v Cácquátrìnhsinh h

ọc:quang h ợp, sự tăngtr ưởng, sự lắng

trầmtích, s ự phânrã,...

www.themegallery.com

Company Logo

Tóm lại

Khả năng của mô hình toán

MHHcácquátrìnhvàhi ện tượng xảyratrongxã h ộivà thiênnhiên đượcth ừanh ậnnh ư mộtcông c ụ mạnhgiúp hiểubi ếtsâu h ơn bảnch ất của tự nhiênvàgiúploài ngườinh ận đượcthôngtinquígiá v ề thế giớith ực. § Bằng các công cụ mang tính hình thức để giảiph ương trình và các bất phương trình hay bằng thuật toán người nghiên cứu có th ể dự báo s ự thay đổihànhvi c ủa đối tượngnghiên c ứu.

§ Xem các đối tượng này thay đổi như thế nào khi các điều kiện này hay điều kiện khác thay đổi (được mô tả bởi các tham số củamôhình). Thôngtinnh ận được từ quátrìnhmôhìnhhóati ếp tục thúc đẩy sự pháttri ểncácph ươngpháp m ớigi ảiquy ết cácbàitoánkhoa h ọc cũngnh ư làm cơ sở thôngquacác quyết địnhqu ảnlý c ụ thể. §Quátrìnhnày g ọilà môph ỏngtoán h ọc.

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình quản lý môi trường có một số đặc điểm riêng:

Phân loại mô hình

Bàitoánqu ảnlýcóth ểđượ cphátbi ểunh ư sau: nếu một số biếnngo ại sinh(hayhàm điềukhi ển)thay đổithì điềunày s ẽ gây ảnh hưởngth ế nào tới hệ sinhthái.

Loại mô hình Đặc điểm

Môhìnhmôitr ường được sử dụng để trả lờichocâu h ỏinày,nóicách khácmôhìnhmôitr ường đượcdùng để dự báo.

Mô hình nghiên cứu (Research models) Mô hình quản lý (Management models)

Được sử dụng như công cụ nghiên cứu Được sử dụng như công cụ quản lý

Giá trị dự đoán được tính toán chính xác

Mô hình quản lý và mô hình kiểm soát

Mô hình tiền định (Deterministic models) Mô hình dự đoán (Stochastic models)

ĩalàchúngta ạy).Trong s ố các kịch bảnnàyta

Giá trị dự đoán phụ thuộc vào phân bố xác suất

ểnkinh t ế -xã h ộinh ất.Khi đó

Mô hình hộp (Compartment models)

Khichúngtach ọncácph ươngántínhtoánkhácnhau,cóngh hìnhthànhcác k ịch bản(chomôhìnhch chọn kịch bảnphù h ợp vớichínhsáchpháttri môhình được sử dụngnh ư mộtmôhìnhqu ảnlý.

ểmsoátkhichúngtamu

ốn đạt

Các biến xác định hệ thống được lượnghóa bằng các phương trình vi phân phụ thuộc thời gian Sử dụng ma trận trong các công thức toán

Mô hình ma trận

Chúngtabi ếnmôhìnhnàythànhmôhìnhki được mức độ nồng độ chophép ở mộtng ưỡngxác địnhnào đó.

www.themegallery.com

Company Logo

CÁC CHỨC NĂNG CỦA MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG CÁC CHỨC NĂNG CỦA MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG (tt)

Vaitròchính c ủamôhìnhhóaMT đólà:

Việc ứng dụng các mô hình môi tr ường trong sinh thái học và môi trường đã cho thấy những thuận lợi của chúng như là công cụ hữu dụng trong môi tr ường:

1.Môhìnhlành ữngcông c ụ hữuíchtrongkh ảosátcác h ệ thống

phức tạp

2.Môhìnhcóth ểđượ cdùng để phảnánhcác đặctính c ủaHST

3.Môhìnhph

ảnánhcác l ỗ hỗng về kiếnth ứcvàdo

đócóth ể

đượcdùng để thiết lậpnghiên c ứu ưutiên.

(cid:252) Đánhgiá t ổng hợp củacác y ếu tốđố i với từng thànhph ầnmôitr ường (cid:252) Đánhgiá t ổng hợp đếncácthànhph ầnmôitr ường (cid:252) Đánhgiánhanhnh ằm hỗ trợ raquy ết định (cid:252) Đánhgiá s ự vậnchuy ển,bi ến đổi,chuy ểnhóa c ủa cácch ấtônhi ễm (cid:252) Đánhgiávà d ự báolantruy ền ônhi ễmtheokhông gianvàth ờigian

4.Môhìnhlà h ữuíchtrongvi ệcki ểmtracácgi ả thiếtkhoa h ọc,vì ể môph ỏngcáctác d ụngbêntrong c ủa hệ sinh

môhìnhcóth thái,dùngnó để sosánh v ớicácquansát.

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

dm dt

Các thành phần trong quá trình mô hình hóa môi trường

CÁC BƯỚC THỰC HIỆN MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Biếntr ạngthái(statevariables)

: Mô tả tìnhtr ạng của hệ sinhthái

Ví dụ

Các nguyên lý cơ bản

ậttrongcácchu

Nếuchúngtamu ốnmôhìnhhóa s ự tích lũysinh h ọc của độcch ất,khi đó ỗith ức ănquantr ọngvà cần lấybi ếntr ạngtháilàsinh v nồng độ cácch ất độctrong c ơ thể sinh vật.

Các giai đoạn

Nguyên lý bảo toàn khối lượng

ưỡng:bi ếntr ạngthái s ẽ là nồng độ cácch ấtdinh

Các thành phần

Trongmôhìnhphú d dưỡngvàphiêusinhth ực vật.

Đầu vào – Đầu ra

dm dt

Giai đoạn lý thuyết Giai đoạn thực nghiệm Giai đoạn diễn giải

: Làhàm s ố của ảnh hưởng đếntìnhtr ạng của hệ được

Hàm điềukhi ển(bi ếnngo ạisinh)-(forcingfunction) cácbi ến đặctínhbênngoàicó sinhthái. N ếuhàm điềukhi ển nằmtrong t ầmki ểmsoátthì gọilàhàmki ểmsoát.

• Biến trạng thái • Hàm điều khiển • Phương trình toán • Tham số • Hằng số

Ví dụ

độc họcsinhthái,hàmki

ểmsoátlàcácch

ưỡngthìhàmki

ểmsoátlàcácch

ất độc đầu ất

Trongcácmôhình vào hệ sinhthái.Trongmôhìnhphú d dinh dưỡng đầuvào.

www.themegallery.com

Company Logo

Các thành phần trong quá trình mô hình hóa môi trường (tt)

trình

ọc,hóa

Các giai đoạn cơ bản của quá trình xây dựng mô hình môi trường

toán Phương (mathematical equations): Được sử dụng để biểudi ễn cácquátrìnhsinh h họcvà v ậtlý.Chúngmô t ả mốiquan h ệ giữahàm điều khiểnvàbi ếntr ạngthái

Tham số (parameters): Là hệ số trongcácph ươngtrình toánbi ểudi ễnquátrình.

Ngườilàmmôhình ới phảiquantâm t các phần thành tham gia vào mô hình.

Hằng số (universalconstants).

Ví dụ về mô hình hệ sinh thái nước với các biến trạng thái : S1, S2, , S3, S4, S5; các biến ngoại sinh V1, V2.

Ví dụ như hằng số khívàtr ọng lượngnguyên t ửđượ c sử dụng trong hầu hếtcácmôhình.

Các phương trình vàcáctham s ố liên quanph ảiph ảnánh đúng thành các phần củamôhình

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

dc dt

Các nguyên lý cơ bản áp dụng trong xây dựng mô hình môi trường

ọcph ảituânth ủ nguyênlý b ảo tồnkh ối lượng

Cácmôhìnhhóa-sinh h cũngnh ư nguyênlý b ảotoàn n ăng lượngvà động lượng.

động lượng bậcnh ất.Môhìnhnàycó d

Nguyênlý b ảotoàn v ậtch ấtcóth ểđượ cth ể hiện bằngcôngth ứctoán h ọc sau đây:

MôhìnhStreeter –Phelps(n ăm1925)là m ộtmôhình c ổ điển cho hệ sinhthái n ước mặt dựatrênnguyênlý b ảotoàn v ậtch ất ạng vànguyênlý phươngtrình:

Đầu vào – Đầu ra

Cs –C(t)

D

dm dt

Nồng độ của ôxy bão hòa

Cs

Thay m = V.C, trong đó C là nồng độ, V –là th ể tích của hệ, ta có công thức

C(t) Nồng độ ôxy hiện tại

- -

Thời gian

t

= KKLDK

T T

Đầu vào – Đầu ra

Hệ số phản xạ

dD dt

dc dt

BOD5 tại thời điểm ban đầu Hệ số phân hủy sinh học

ầnhóa h ọc,có

Nếu sử dụngnguyênlý b ảo tồnkh ối lượngchocácthànhph thể biến đổiph ươngtrìnhtrênnh ư sau:

Hằng số nhiệt độ

Ka L0 K1 KT

Đầu vào – Đầu ra + Bổ sung –Bi ến đổi

dc dt

www.themegallery.com

Company Logo

Các bước thực hiện mô hình hóa

GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT MỘT SỐ MÔ HÌNH ỨNG DỤNG TRONG MÔI TRƯỜNG

Mô ều ở trạngthái động lực vớicácthông s ố chất lượng ấtdinh d ưỡngvàcáclo ạivikhu ẩnch ỉ thị.

Mô hình môi trường nước Xây dựng các Xây dựng các mục tiêu mục tiêu Phân tích Phân tích độ nhạy độ nhạy

MôhìnhHSPF(HydrologicalSimulationProgramFortran(USEPA),1984): phỏngtrongkhônggian 2chi nước:cácch ấthoàtan,SS,DO,cácch Dự báoxuth ế thay đổich ất lượng nướctrongdòngch ảysaucáctr ận mưavàcác thôngtin v ề việcthu n ước ở cáckênh.

lượng nướccho c ả một

ế biến đổich ất

Xem xét các cơ Xem xét các cơ sở lý thuyết sở lý thuyết Hiệu chỉnh và Hiệu chỉnh và sửa chữa sửa chữa

Pháttri ểntrên c ơ sở mô MôhìnhSWMM(StormWaterManagementModel): lưu vực hìnhHSPF,tínhtoánxuth ều vớitr ạng sông...vớicácngu ồnth ảikhông điểm.MôhìnhSWMMlàmôhình 1chi thái động lựcmôph ỏng sự chảytràn n ước mưaquacácvùng đấtnôngnghi ệpvà cáckhu v ực đôth ị vớicácthôngtin v ề dòngch ảy củacác h ệ thốngthugom n ước.

ỷ lực(DYNHYD) v ớimôhìnhlan

Xây dựng công Xây dựng công thức mô phỏng thức mô phỏng Triển khai chương Triển khai chương trình máy tính trình máy tính

MôhìnhWAPS(USEPA): Ghép nốimôhìnhthu truyềnch ất(WAPS),môph ỏng sự lantruy ềnvàchuy ểnhóacácch ấtônhi ễmtrong dòngch ảy.Tùytheo m ục đích, số liệu đầuvàovàcácthôngtin c ơ sở về cácquá trìnhchuy ểnhóacácch ấttrongdòngch ảy,cóth ể sử dụng để tínhtoán ở các dạng đơngi ản, cảiti ếnhayph ức tạp.

Thiết lập cấu trúc Thiết lập cấu trúc mô hình mô hình Thiết lập phương Thiết lập phương pháp giải pháp giải

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình QUAL (tt) Mô hình QUAL (tt)

Mô hình môi trường nước (tt)

Cân bằng nước: Qii = Q= Qii--11 + Q+ Qvào,i Cân bằng nước: Q

vào,i –– QQra,ra, ii

ố chất lượng nướctrongdòng

Hệ thốngmôhìnhMIKE: Hệ thốngnàycóth ể tínhtoán s ự lantruy ềnch ấtônhi ễm trongdòngch ảy từ cácngu ồnkhácnhauvàocác l ưu vựckhácnhau.Tùythu ộc đối tượngnghiên c ứu,yêu c ầutínhtoáncácthông s chảysông, c ửasông, h ồ haybi ểnmàáp d ụngcácphiên b ảnkhácnhaunh ư MIKE 11,MIKE21,MIKE3,MIKESHE,MIKEMOUSEvàMIKEBASIN.

Mô hình QUAL Mô hình QUAL: : Mô hình do Đại Học Tufts và Trung tâm Mô hình Chất lượng Nước của Cục Môi Trường Hoa Kỳ xây dựng

ờigian;

Chức năng:(i) d ự báodi ễnbi ếnch ất lượng nướcsôngtheokhônggianvàth (ii) dự báo tảitr ọngchophép c ủacácch ấtônhi ễmth ảivào l ưu vựcsông; Tínhtoán v ớinhi ềungu ồnth ảikhácnhaubao g ồm cả nguồn điểmvàngu ồndi ện Cácph ần tử tínhtoáncó độ dài bằngnhau

Mô phỏng Mô phỏng mạng lưới mạng lưới sông suối sông suối

www.themegallery.com

Company Logo

Mô hình môi trường không khí

Mô hình QUAL2K Mô hình QUAL2K Mô hình GAUSSIAN Mô hình GAUSSIAN

Windows trường::Windows thuậtNhi ệtNhiệt đớiđớivàvà BảoBảo vệvệ MôiMôi MôiMôitr ường Excel ––MSMSExcel MôMôhìnhhìnhdodoVi ệnViện KỹKỹ thuật dựng trườngxâyxây dựng trường

MôiMôitr ường trườngWindows Excel Windows ––MSMSExcel

dựngtrêntrên cơcơ sởsở ngônngôn lậplậptrìnhtrình::VBAVBA --Visual VisualBasicBasic CácCáctínhtính năngnăng tương tương tựtự nhưnhư mômô hìnhhình QUALQUAL22EUEU XâyXây dựng Application forforApplication

thải từtừ không khôngkhíkhítheotheokhông nguồn điểmđiểm đếnđếnmôimôitr ường trườngkhông BasicBasic ChứcChức năngnăng:: đánhđánhgiágiávàvà dựdự báobáotáctác độngđộngdodokhíkhíth ải cáccácngu ồn giangianvàvàth ời thờigiangian XâyXây dựng dựngtrêntrên cơcơ sởsở ngônngôn lậplậptrìnhtrình::VBAVBA -- Visual forfor Visual Application Application

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình GAUSSIAN (tt) Mô hình GAUSSIAN (tt)

Mô hình môi trường không khí (tt)

Mô hình CAP Mô hình CAP thành các Tổ chức sheetkhácnhau

thải MôMôhìnhhìnhdodoVi ệnViệnMôiMôi trường nguyên trườngvàvàTàiTàinguyên dựng xâyxây dựng

Lượng phát từ nguồn điểmlà h ằng số theoth ờigian MôiMôitr ường Windows trườngWindows

Địahình b ằngph ẳng

CácCáctínhtính năngnăng tương tương tựtự nhưnhư mômô hìnhhình GAUSSIAN GAUSSIAN Tốc độ giókhông đổi theoth ờigian

www.themegallery.com

Company Logo

Mô hình hóa môi trường đất (mô hình nước dưới đất)

Mô hình môi trường không khí (tt)

MôhìnhEnvimap Mô hình Vleach

ệnMôitr ườngvà

Môitr ườngMS-DOS

MôhìnhdoVi Tàinguyênxây d ựng

Cảiti ến củamôhìnhCAPtrên cơ sở GIS

Tích hợp vớiGIS – định dạng mif

Chức năng: đánhgiávà d ự báolantruy ền ônhi ễm của chất hữu cơ trong đấtvà nướcng ầm ở dạng tổngvà cácphakhácnhau:phakhí, pha lỏngvàpha r ắn

Chophép d ự báotác động của nhiềungu ồnth ải đồngth ời

chiều (One-

Mô hình 1 Dimension)

Dự báo đượcth ể hiệntrên c ơ sở các đường đẳng nồng đồ tích hợptrên n ền bản đồ số

Kếtqu ảđầ ura:(i) d ạngText cho dữ liệu;(ii) d ạng đồ thị

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

10-May-11

Mô hình môi trường đất (tt)

Mô hình MODFLOW

ư:MODFLOW,MODFLOWSURFACT,

ớigiátr ị giao

VisualMODFLOWlàmôhìnhmôitr ường đầy đủ nhấtvà d ễ dàng ứng dụng vàoth ực tế trongdòngch ảy nước dưới đấtbachi ềuvàmôph ỏng sự lan truyềnch ấtônhi ễmtrong n ước dưới đất.Ch ươngtrìnhnày đượctích h ợp đầy đủ bao gồmcácmodulesnh MODPATH,ZoneBudget,MT3Dxx/RT3D,MGO,vàWinPEST v diện đồ họa mạnh mẽ vàtr ựcquannh ất.

ứngMôhình, C ụcBVMTHoa K ỳ xây dựng

ừ bãirác;(ii)

đổithànhph ầnrác đầuvàotrên c ơ sở bảngphânlo ạiqui

Mô hình Saniland (cid:216)MôhìnhdoTrungtâmCung (cid:216)Môitr ườngWindows–MSExcel (cid:216)Xây dựngtrên c ơ sở ngôn lậptrình:VBA-VisualBasicforApplication (cid:216)Tổ chứcthànhcácsheetkhácnhau (cid:216)Chức năng: đánhgiávà d ự báo(i) L ượngkhíphátsinh t Lượng nước rỉ rácphátsinh t ừ bãirác (cid:216)Chophépthay địnhtheo2 b ậc: bậc 1và b ậc2tùytheo m ức độ chiti ết của số liệu (cid:216)Chophépthay đổicácthông s ố về cấutrúc c ủabãichôn l ấpch ấtth ải rắn

www.themegallery.com

Company Logo

http://www.iesemhui.org

Bài giảng Mô hình hóa môi trường: Chương 1 - GV. Trương Thị Thu Hương

MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Vị trí của môn học

Mục tiêu môn học

Phương pháp tiếp cận của môn học

MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

Tài liệu tham khảo

GIỚI THIỆU MÔN HỌC

Nội dung môn học

LOGO

www.themegallery.com

Company Logo

Mục tiêu môn học

MỐI LIÊN HỆ GIỮA MHH MT VÀ CÁC MÔN HỌC KHÁC

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Phương pháp tiếp cận của môn học

Phương pháp tích hợp

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Một số tài liệu tham khảo

Lợi ích khi ứng dụng mô hình toán

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Tiêu chuẩn đánh giá sinh viên

1 buổi (4t)

Chương 1: Tổng quan về mô hình hóa môi tr ường

Chương 2: Mô hình hóa môi tr ường nước sông

2 buổi (8t)

Chương 3: Mô hình hóa môi tr ường nước hồ

Chương 4: Mô hình hóa môi tr ường không khí

2 buổi (8t)

Nội dung môn học

Chương 5: Mô hình hóa môi tr ường đất

1 buổi (4t)

Chương 6: Mô hình hóa bãi chôn l ấp chất thải rắn

1 buổi (4t)

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Nội dung Nội dung

Bài 1

Giới thiệu Giới thiệu một số mô một số mô hìnhhình

Chương 1 TỔNG QUAN VỀ MÔ HÌNH HÓA MÔI TRƯỜNG

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Các khái niệm

Mô hình là gì ?

www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Các khái niệm (tt)

§ Mô hình là một đối tượng nhỏ, thường được xây dựng theo tỷ lệ, nó mô tả một vài đối tượng thực tế trong tự nhiên.

§Môhìnhlà m ột mẫuth ể hiện một sự vậtcònch ưa đượcxây d ựngtrên thực tế, đượcxemnh ư là kế hoạchvà s ẽđượ cxây d ựng.

Tóm lại:

§Thu ậtng ữ “model”cóth ể là một mẫu được sử dụng để trắcnghi ệm về ngữ pháp“hai m ẫucâucó c ấutrúc v ănph ạm tươngph ảnnhau”.

§ Thu ật ng ữ “model”có th ể được dùng nh ư một ki ểu mẫu thi ết kế của một đối tượng cụ thể.

đối tượnglàng ườitiêubi ểu

§Thu ậtng ữ “model”cóth ểđượ cdùngcho cho mộthaynhi ềutiêuchíkhácnhau.

Mô hình là một đối tượng cụ thể nào đó dùng thay th ế cho m ột nguyên b ản tương ứng để có th ể gi ải quy ết một nhiệm vụ nh ất định trên c ơ sở đồng dạng về cấu trúc và chức năng

§Thu ậtng ữ “model”cóth ể làng ườihay v ậtth ể phục vụ cho họa sĩ hay ngườich ụphìnhngh ệ thuật.

ễn

§ Thu ật ng ữ “model” có th ể dùng ch ỉ ng ười có ngh ề nghiệplàtrìnhdi thờitrang. www.themegallery.com

www.themegallery.com

Company Logo

Company Logo

Mô hình trong khoa học ?

ậtlýng ườiPháp:

§TheoPierreDuhem-nhà v “Mô hình trong KH ch ỉ là một công cụ để giải thích về lý thuyết và có thể được loại bỏ một khi một lýthuy ếtkhác đượcpháttri ển”.

ộctínhth ường cần được