10/1/2022
1
CON NGƯỜI VÀ MÔI TRƯỜNG
THS. THÁI HỮU PHÚ
Email: phu.th@ou.edu.vn
Chương 3:
DÂN SỐ VÀ MÔI TRƯỜNG
I. Một số khái niệm về dân số học
II. Gia tăng dân số thế giới
III. Mối quan hệ dân số - tài nguyên và môi trường
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
2
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
Dân số (population) đại lượng
tuyệt đối con người trong một đơn
vị hành chính hay một quốc gia,
một châu lục hoặc cả hành tinh
chúng ta tại một thời điểm nhất
định.
Dân số của một cộng đồng, một
quốc gia phụ thuộc vào quá trình
sinh tử. Ngoài ra còn phụ thuộc
vào một số yếu tố khác như kết
hôn, ly hôn, gián hôn và đặc biệt
xuất nhập .
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1.1. Tỷ lệ sinh (Birth Race, ): đại lượng đo mức sinh, bằng tỷ số
giữa số trẻ sinh ra trên tổng dân số tương ứng nhân với 1.000
Tỷ lệ sinh thô (CBR, Crude Birth Race, ): bằng tỷ số giữa số trẻ sinh ra
trong năm trên tổng dân số trung bình của năm đó (tính vào giữa năm)
nhân với 1.000
+ CBR < 16 :mức sinh thấp
+ CBR 16 24 :mức sinh trung bình
+ CBR 25 29 :mức sinh tương đối cao
+ CBR 30 39 :mức sinh cao
+ CBR > 39 :mức sinh rất cao
1. Tỷ lệ tăng dân số
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
3
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1. Tỷ lệ tăng dân số
Các nhân tố ảnh hưởng tới mức sinh
Tình trạng hôn nhân: Tuổi kết hôn nhân tố quan trọng hàng đầu.
Việt Nam, lứa tuổi được kết hôn nam từ 20 nữ từ 18.
Nhân tố tâm hội
Các điều kiện chính trị hội (chiến tranh, điều kiện khắc nghiệt).
Quan niệm về hôn nhân gia đình.
Ông Ziona Chana, 71 tuổi, được xem là
người đứng đầu gia đình đông nhất thế
giới với 39 vợ, 94 người con, 14 dâu, rể
33 cháu.
Cả gia đình sống trong ngôi nhà 4 tầng
100 phòng nằm giữa những ngọn đồi của
ngôi làng Baktwang bang Mizoram, Ấn
Độ.
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1. Tỷ lệ tăng dân số
Các nhân tố ảnh hưởng tới mức sinh
Điều kiện sống:mức sống sức khỏe ảnh hưởng rất lớn tới khả năng
sinh của từng nhân cộng đồng.
Trình độ dân trí.
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
4
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1. Tỷ lệ tăng dân số
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1.2. Tỷ lệ tử (Death rate):
Tỷ lệ tử thô (CDR, Crude Death Race, ): bằng tỷ số giữa tổng số người
chết trong năm trên tổng dân số trung bình của năm đó (tính vào giữa
năm) nhân với 1.000
+ CDR < 11 :mức tử thấp
+ CDR 11 14 :mức tử trung bình
+ CDR 15 25 :mức tử cao
+ CDR > 25 :mức tử rất cao
1. Tỷ lệ tăng dân số
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
5
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1. Tỷ lệ tăng dân số
Các nhân tố ảnh hưởng tới mức tử vong
*Chiến tranh: nguyên nhân trực tiếp gây chết người hàng loạt trong một
khoảng thời gian ngắn:gần 16 triệu người chết trong WW1 50 triệu
người chết trong WW2.
-Chiến tranh cũng nguyên nhân gián tiếp làm tăng tỉ suất tử vong, bởi
chiến tranh còn gây ra đói kém, bệnh tật.
*Đói kém dịch bệnh:
- Nghèo đói làm tăng mức tử vong một cách đột ngột trong những thời điểm
nhất định,nhất các nước đang phát triển.
-Dịch bệnh mối đe dọa thường xuyên của con người.
*Tai nạn:Cũng làm tăng tỉ suất tử vong.
I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM VỀ DÂN SỐ HỌC
1. Tỷ lệ tăng dân số
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215