10/1/2022
1
CON NGƯỜI VÀ MÔI TRƯỜNG
THS. THÁI HỮU PHÚ
Email: phu.th@ou.edu.vn
Chương 2:
CÁC NGUYÊN LÝ SINH THÁI HỌC ỨNG DỤNG TRONG MÔI TRƯỜNG
I. Các yếu tố sinh thái
II. Quần thể và các đặc trưng của quần thể
III. Quần xã và các đặc trưng của quần xã
IV. Hệ sinh thái và các đặc trưng
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
2
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái là những yếu tố cấu trúc nên môi trường tự
nhiên, được xem xét trong mối quan hệ với một sinh vật cụ thể.
Tổ hợp các yếu tố sinh thái tạo ra điều kiện cần cho sự tồn tại và
phát triển của sinh vật.
Mức độ tác động của từng yếu tố sinh thái lên sinh vật phụ thuộc
vào bản chất,cường độ,tần số và thời gian tác động.
Tác động của các yếu tố sinh thái lên sinh vật gây ra hệ quả: thay
đổi tập tính, thay đổi sức sinh sản,mức độ tử vong của quần thể,
cấu trúc của quần xã, …
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái
Yếu tố vô sinh Yếu tố hữu sinh
Yếu tố con người
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
3
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái gồm:
-Yếu tố vô sinh: Là thành phần không sống của tự nhiên
+ Các chất vô cơ tham gia vào chu trình tuần hoàn vật chất như
CO2, N2, O2, C, H2O
+ Các chất hữu cơ riêng biệt (như protein, lipid, glucid, mùn)
+ Và các yếu tố vật lý như các yếu tố khí hậu (ánh sáng, nhiệt độ,
nước, không khí-gió-áp suất), đất (thành phần khoáng vật, thành
phần cơ giới đất, các tính chất lý hóa học của đất), địa hình (độ cao,
trũng, dốc, hướng phơi của địa hình).
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái gồm:
-Yếu tố vô sinh:
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
4
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm Các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái gồm:
-Yếu tố hữu sinh:
Gồm các cá thể sống như:thực vật, động vật, nấm, vi sinh vật…
Mỗi sinh vật thường chịu ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp của
các cơ chế khác nhau trong mối liên hệ cùng loài hay khác loài ở
môi trường xung quanh.
Các yếu tố này là thế giới hữu cơ, một thành phần rất quan trọng
của môi trường.
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm Các yếu tố sinh thái
Yếu tố sinh thái gồm:
-Yếu tố con người:
Con người được tách ra làm yếu tố độc lập vì có thể tác động vào
môi trường tự nhiên một cách có ý thức và quy mô đặc trưng.
Tất cả các dạng hoạt động của xã hội loài người đều làm biến đổi
môi trường sống tự nhiên của các sinh vật.Ở một góc độ nhất định,
con người và động vật đều có những tác động tương tự đến môi
trường (lấy thức ăn, thải chất thải vào môi trường …). Tuy nhiên, do
con người có sự phát triển trí tuệ cao hơn, hoạt động của con người
cũng đa dạng nên đã tác động mạnh đến môi trường, thậm chí có thể
làm thay đổi hẳn môi trường và sinh giới ở nơi này hoặc nơi khác.
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215
10/1/2022
5
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
1. Khái niệm Các yếu tố sinh thái
Đặc trưng tác động của các yếu tố sinh thái: rất đa dạng.
-Một số yếu tố chủ đạo ảnh hưởng mạnh mẽ và quyết định;số khác ảnh
hưởng yếu hơn, ít hơn.
-Một số ảnh hưởng nhiều mặt, số khác chỉ ảnh hưởng một số mặt nào đó.
Có hai định luật liên quan đến tác động của yếu tố sinh thái tới sinh vật:
Định luật tối thiểu hay định luật Liebig: một số yếu tố sinh thái cần phải
có mặt ở mức tối thiểu để sinh vật có thể tồn tại. Ví dụ:năng suất cây có hạt
cần một lượng tối thiểu các nguyên tố vi lượng.
I. CÁC YẾU TỐ SINH THÁI
Định luật giới hạn hay định luật Shelford: một số yếu tố sinh thái cần
phải có mặt với một giới hạn nhất định để sinh vật có thể tồn tại và phát triển
trong đó. Hay nói cách khác, mỗi sinh vật có một giới hạn sinh thái đặc trưng
về mỗi yếu tố sinh thái. Các loicó giới hạn sinh thái rộng thì phân bố rộng
và ngược lại
Downloaded by VDOC Online Solutions (vdochcm@gmail.com)
lOMoARcPSD|42620215