Bài giảng Môi trường đại cương - Chương 1: Tổng quan về môi trường

Tài liệu này cung cấp cái nhìn tổng quan về môi trường, giới thiệu các khái niệm cơ bản, những thách thức môi trường cấp bách trên phạm vi toàn cầu và tại Việt Nam, cùng với vai trò và chức năng của môi trường và lĩnh vực khoa học môi trường.

Tài liệu này dành cho sinh viên các ngành khoa học môi trường, kỹ thuật môi trường và các ngành có liên quan, giảng viên, nhà nghiên cứu, cũng như bất kỳ ai quan tâm đến việc tìm hiểu các vấn đề cơ bản và tổng quan về môi trường.

Tài liệu "Môi trường đại cương - Chương 1: Tổng quan về môi trường" của TS. Lê Ngọc Tuấn trình bày những kiến thức nền tảng và tổng quan nhất về lĩnh vực môi trường. Chương mở đầu bằng việc phân tích sâu về khủng hoảng môi trường, định nghĩa nó là sự suy thoái chất lượng môi trường sống trên toàn cầu, đe dọa sự tồn vong của loài người. Tài liệu liệt kê chi tiết các biểu hiện của khủng hoảng như biến đổi khí hậu, suy giảm tầng ozone, ô nhiễm không khí, nước, đất, nạn phá rừng, xói mòn và mất đa dạng sinh học, đồng thời chỉ ra các nguyên nhân chính bao gồm sự phát triển công nghệ, gia tăng dân số, tiêu thụ tài nguyên quá mức và khai thác tài nguyên triệt để thiếu kế hoạch phục hồi. Tiếp đó, tài liệu điểm danh 15 vấn đề môi trường nóng bỏng toàn cầu và đi sâu vào các thách thức môi trường cụ thể tại Việt Nam, bao gồm biến đổi khí hậu (nước biển dâng, hiện tượng thời tiết cực đoan), ô nhiễm không khí (tại đô thị, khu công nghiệp, ô nhiễm xuyên biên giới), suy thoái môi trường đất, nước mặt, các vấn đề tại khu vực nông thôn và khu công nghiệp, cùng với quản lý chất thải rắn. Phần sau của tài liệu tập trung làm rõ khái niệm môi trường theo Luật Bảo vệ Môi trường Việt Nam 2014, phân loại môi trường theo nguồn gốc, quy mô và đặc tính địa lý. Các thành phần cơ bản của môi trường như khí quyển, thạch quyển, thủy quyển và sinh quyển được giải thích chi tiết về khái niệm, phân loại và vai trò duy trì sự sống. Cuối cùng, tài liệu làm rõ năm chức năng cốt lõi của môi trường đối với con người: cung cấp không gian sống, tài nguyên, khả năng chứa đựng chất thải, giảm nhẹ tác động tự nhiên và lưu trữ thông tin. Đồng thời, khái niệm khoa học môi trường cũng được giới thiệu, bao gồm nội dung nghiên cứu, mục tiêu hướng tới chất lượng cuộc sống bền vững và vai trò quan trọng trong quản lý, bảo vệ môi trường và nâng cao nhận thức cộng đồng.