Bài giảng Nghiên cứu Marketing: Chương 2 - TS. Phạm Thành Thái

CHƯƠNG 2 VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

Phạm Thành Thái Khoa Kinh tế, Trường ĐH Nha Trang

Nội dung chính

 Xác định vấn đề nghiên cứu

 Ý tưởng, vấn đề, mục tiêu, câu

hỏi và giả thuyết nghiên cứu

 Thực hành – Thảo luận

05/08/2021 2 2

1. Xác định vấn đề nghiên cứu (Research Problem)

 Ðể tiến hành một đề tài nghiên cứu, cần phải

xác định một vấn đề cụ thể mà nghiên cứu

của bạn tập trung vào.

 Các bước tiếp theo trong nghiên cứu sẽ thay

đổi tùy thuộc vào vấn đề mà bạn lựa chọn.

05/08/2021 3 3

1. Xác định vấn đề nghiên cứu (Research Problem)

 Vấn đề nghiên cứu được xác định từ đâu?

Trong kinh doanh nói chung, Marketing

nói riêng, vấn đề nghiên cứu được xác định

từ hai nguồn chính:

+ Từ lý thuyết

+ Từ thị trường

05/08/2021 4 4

1. Xác định vấn đề nghiên cứu (Research Problem)

 Cụ thể:

+ Từ những hạn chế hoặc nhu cầu tiếp tục phát

triển của những nghiên cứu trước.

+ Những hạn chế của lý thuyết hiện có.

+ Kinh nghiệm hoặc quan sát thực tế của nhà

nghiên cứu.

+ Các vấn đề quản lý cần đưa ra chính sách/ quyết

định.

+ Theo đơn đặt hàng / yêu cầu / gợi ý.

05/08/2021 5

Các tiêu chí của một đề tài tốt

 Quan trọng/ có ý nghĩa về lý thuyết hay thực tiễn

(significance).

 Nghiên cứu được (researchable): quan sát / mô tả /

giải thích / dự báo.

 Phù hợp với nhà nghiên cứu (adequacy):

+ Về trình độ / kỹ năng / kinh nghiệm

+ Về nguồn lực và điều kiện thực hiện nghiên cứu.

05/08/2021 6

2. Ý tưởng, vấn đề, mục tiêu, câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu

Ý tưởng nghiên cứu

i

Vấn đề nghiên cứu

Mục tiêu nghiên cứu Câu hỏi nghiên cứu

u ứ c n ê h g n u ê i t c ụ M

QUY NẠP – ĐỊNH TÍNH Thiết kế nghiên cứu

SUY DIỄN – ĐỊNH LƯỢNG Cơ sở lý thuyết Mô hình, giả thuyết Thiết kế nghiên cứu

05/08/2021 7

2. Ý tưởng, vấn đề, mục tiêu, câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu

 Ý tưởng nghiên cứu (research idea): là những

ý tưởng ban đầu về vấn đề nghiên cứu.

 Tìm khe hổng nghiên cứu → nhận dạng vấn

đề nghiên cứu.

 Nghiên cứu cái gì? → Mục tiêu nghiên cứu.

 Câu hỏi nghiên cứu?

 Giả thuyết nghiên cứu?

05/08/2021 8

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

1. Mục tiêu tổng quát (general/global/overall objectives):

Nghiên cứu nhằm mục đích gì?

2. Mục tiêu cụ thể (specific objectives):

 Hiểu bản chất của sự vật, hiện tượng nghiên cứu;

 Hiểu quan hệ giữa các đặc tính (biến) của sự vật, hiện

tượng nghiên cứu;

 Ðề xuất các giải pháp, ý kiến giúp cải tiến, chỉnh sửa,

hoặc đề xuất chính sách, phương án sản xuất, kinh

doanh.

05/08/2021 9

CÂU HỎI NGHIÊN CỨU

 Bất kỳ nghiên cứu nào cũng cần câu trả lời

cho vấn đề nghiên cứu đặt ra.

 Câu hỏi nghiên cứu phải xuất phát từ mục

tiêu nghiên cứu cụ thể.

 Câu hỏi nghiên cứu là mục tiêu nghiên cứu

được trình bày dưới dạng câu hỏi.

 Thông thường đề tài có bao nhiêu mục tiêu

cụ thể thì có bấy nhiêu câu hỏi nghiên cứu.

05/08/2021 10

GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU

 Giả thuyết là sự suy đoán khoa học để trả lời

cho “câu hỏi” hay “vấn đề” nghiên cứu.

 Giả thuyết được kiểm chứng bằng các cơ sở

lý luận hoặc thực nghiệm.

 Giả thuyết được xây dựng dựa trên cở sở

của vấn đề nghiên cứu và những lý thuyết

liên quan.

05/08/2021 11

PHÂN LOẠI GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU

 Cho rằng không có sự khác biệt giữa các quan sát.

VD: Giả thuyết rằng chi tiêu cho học tập của Nam

và Nữ không khác biệt nhau

 Cho rằng không có mối quan hệ giữa biến độc lập

và biến phụ thuộc.

VD: Giả thuyết rằng mức độ chi tiêu cho học tập

không phụ thuộc vào giới tính

05/08/2021 12

PHÂN LOẠI GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU

 Khẳng định về sự bất cân bằng (inequality).

VD: Giả thuyết rằng có sự khác biệt về mức chi tiêu

cho thời trang giữa Nam và Nữ

 Diễn tả mối quan hệ giữa biến độc lập và biến phụ

thuộc.

VD: Giả thuyết rằng mức chi tiêu về thời trang thay

đổi theo giới tính

05/08/2021 13

PHÂN LOẠI GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU

“ảnh hưởng”,

 Giả thuyết nghiên cứu có thể là loại phi định hướng. “tác từ như Thường dùng các động”,…nghĩa là giả thuyết không chỉ ra khuynh hướng. VD: Giới tính có ảnh hưởng đến chi tiêu cho học tập của sinh viên.

 Giả thuyết nghiên cứu có thể là loại có định hướng: là giả thuyết được nêu ra như một kết quả dự kiến, thường dùng các cụm từ có tính chất so sánh như giảm, tăng, thấp hơn, cao hơn,…

VD: Mức chi tiêu cho thời trang của Nữ cao hơn mức chi

tiêu cho thời trang của Nam

05/08/2021 14

VÍ DỤ: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, MỤC TIÊU NC, CÂU HỎI NC, VÀ GIẢ THUYẾT NC – TRONG NC ĐỊNH LƯỢNG



Trong một nghiên cứu về năng lực cạnh tranh động của doanh nghiệp tại Việt Nam, Nguyễn & Nguyễn (2010) đưa ra mục tiêu nghiên cứu như sau:

1. Khám phá các yếu tố vô hình là năng lực động của

doanh nghiệp.

2. Xem xét tác động của chúng vào kết quả kinh

doanh của doanh nghiệp

05/08/2021 15

VÍ DỤ: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, MỤC TIÊU

NC, CÂU HỎI NC, VÀ GIẢ THUYẾT NC

 Câu hỏi nghiên cứu:

1. Các yếu tố vô hình nào là năng lực động?

2. Tác động của chúng vào kết quả kinh

doanh như thế nào?

→ Dựa vào lý thuyết tác giả đã khám phá ra

một yếu tố, ví dụ, năng lực marketing.

05/08/2021 16

VÍ DỤ: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, MỤC

TIÊU NC, CÂU HỎI NC, VÀ GIẢ THUYẾT NC

 Câu hỏi nghiên cứu cụ thể:

1. Năng lực marketing có phải là năng lực

động của doanh nghiệp không?

2. Năng lực marketing có tác động như thế

nào đến kết quả kinh doanh của DN?

→ Dựa vào lý thuyết để biện luận marketing

là năng lực động.

05/08/2021 17

VÍ DỤ: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, MỤC TIÊU

NC, CÂU HỎI NC, VÀ GIẢ THUYẾT NC

 Giả thuyết nghiên cứu:

“Có mối quan hệ dương giữa năng lực

marketing và kết quả kinh doanh của doanh

nghiệp”.

05/08/2021 18

VÍ DỤ: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, MỤC TIÊU

NC, CÂU HỎI NC, VÀ GIẢ THUYẾT NC

 Từ ví dụ trên, ta thấy:

- Mục tiêu nghiên cứu được trình bày ở

dạng câu phát biểu.

- Câu hỏi nghiên cứu là mục tiêu nghiên

cứu được phát biểu ở dạng câu hỏi.

- Giả thuyết nghiên cứu là câu trả lời cho

câu hỏi nghiên cứu.

05/08/2021 19

Cách viết phần hình thành đề tài

 Giới thiệu tổng quát bối cảnh nghiên cứu

 Giới thiệu đối tượng/ những khái niệm chính

 Giới thiệu vấn đề nghiên cứu

 Khiếm khuyết của các nghiên cứu trước đây (nếu có)

 Nêu tầm quan trọng và ý nghĩa của đề tài

 Phát biểu mục tiêu cụ thể của nghiên cứu

 Xác định đối tượng, phạm vi nghiên cứu

05/08/2021 20

3. THỰC HÀNH – THẢO LUẬN

1. Cho biết sự khác nhau và giống nhau giữa vấn

đề nghiên cứu, mục tiêu nghiên cứu, và giả

thuyết nghiên cứu? Lấy ví dụ minh họa?

2. Hãy đề xuất ý tưởng hình thành một đề tài mà

anh, chị muốn nghiên cứu. Trên cơ sở đó hãy

thực tập xác định vấn đề, mục tiêu, và câu hỏi

nghiên cứu.

05/08/2021 21

GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI THỰC HÀNH

 Tiến hành một nghiên cứu “mini” để thực hành các nội

dung môn học.

 Ý tưởng đề tài:

“Các yếu tố chính ảnh hưởng đến kết quả học tập của

sinh viên”

 Nhiệm vụ của các nhóm (thảo luận và trình bày):

→ Đưa ra các luận điểm chính để hình thành đề tài.

05/08/2021 22