Những vấn đề đạo đức trong chăm sóc người nhiễm HIV

1

HAIVN Chương trình AIDS trường Y khoa Harvard tại Việt Nam

Mục tiêu học tập

ọ ả

ệ ứ

ặ ườ ứ ễ i nhi m t kê 4 thách th c/nhi m v  v  đ o đ c  ng g p trong chăm sóc ng

ủ ừ

ớ i xét

2

ủ ể Sau bài gi ng này, h c viên có th : ụ ề ạ ệ Li ườ th HIV ợ i ích c a phòng ng a  Trình bày các l ẩ ệ ệ ả chu n trong b o v  b nh nhân ề ả i thích các quy n liên quan t Gi ườ ệ ệ nghi m HIV c a ng i b nh

4 nhiệm vụ trong chăm sóc người bệnh HIV/AIDS

ơ ắ ễ ề

 V t qua n i lo l ng v  nguy c  lây nhi m  ụ

ượ ể ự

ườ ệ ậ

3

ườ ệ ả i b nh và c nh báo cho  ườ i khác ữ  bí m t cho ng ề ự i b nh ườ ệ ỗ ệ đ  th c hi n nghĩa v  chăm sóc cho  ườ ệ ng i b nh ệ ả  B o v  ng ữ nh ng ng ả ả  Đ m b o gi ệ ả  B o v  quy n t ế ủ  quy t c a ng i b nh

Nhiệm vụ chăm sóc người bệnh

ầ ượ ố c chăm sóc t t

 T t c  quy trình áp d ng trên ng

ườ ệ i b nh c n đ ể

ọ  M i ng ấ nh t có th ấ ả ầ ụ ắ ườ ệ i b nh  ừ

ẩ

xâm l nấ

ị

̉

4

ủ c n tuân th  nguyên t c phòng ng a  ế chu n khi ti n hành: • Quy tri nh chân đoa n co   ́ ́ ̀ • Quy trình đi u trề • Quy trình chăm sóc

Nhiệm vụ chăm sóc bệnh nhân: Thách thức

ồ ự

ủ

Không đ  ngu n l c:

ệ ng b nh

ện

ng ti ụ

 Thu cố ươ  Ph ụ  D ng c

ườ  Gi  Nhân l cự  …

VD: Người bệnh nào sẽ được uống thuốc trước? Ai sẽ là người quyết định việc này ?

5

Làm thế nào để giảm lo lắng khi chăm sóc người nhiễm HIV ?

 Cung c p đ  ki n th c cho nhân viên y t

ủ ế ứ ế

ượ

ủ

ấ

ầ

ế ị ụ

c cung c p đ y đ  thi

t b , d ng

ấ ề ệ ầ

ừ ẩ ấ ả t c

 Th c hành phòng ng a chu n cho t ế

6

ề v  quy n: • B o v  chính mình ả • Yêu c u đ ộ ụ ả c  b o h ự ườ ệ ọ ơ ở i b nh và trong m i c  s  y t ng

Nhiệm vụ bảo vệ (1)

 B o v  nhân viên y t ắ

ả ệ ế ễ ỏ kh i các nhi m

ệ ả trùng m c ph i trong khi làm vi c

ễ ắ i b nh tránh m c các nhi m

7

ế ệ ả  B o v  ng ừ trùng t ườ ệ  nhân viên y t

Nhiệm vụ bảo vệ (2)

ế ế

ườ ệ

ễ

ọ

i b nh mà h  chăm

ễ ả (NVYT)  ắ ầ i qu n lý c n cân nh c

ễ

ơ

ớ

ị

ế

i b nh ph i nhi m v i máu hay d ch ti

t

• Ng ủ

ườ ệ c a NVYT

ế ơ ở  có nhân viên y t  N u c  s  y t ườ nhi m HIV, ng các nguy c :ơ • NVYT lây nhi m cho ng sóc hay các NVYT khác

ườ

ả ộ ộ ạ ợ ng h p, NVYT   tình tr ng

8

ễ ế ầ  Trong h u h t các tr ộ ắ không b t bu c ph i b c l ủ nhi m c a mình

Nhiệm vụ bảo vệ: Phòng ngừa chuẩn

ơ ể ề

ị

ơ t c  máu, d ch  c  th  đ u có nguy c

ườ ệ

ễ

i b nh nhi m HIV

ả

 Khái ni m:ệ • Xem t ấ ả lây nhi m ễ ợ  L i ích: • Không ch  đích danh ng ỉ ả ỳ ị nên giúp gi m k  th • Giúp b o v  t ệ ấ ả ọ t c  m i ng

ườ i

Phòng ngừa chuẩn chỉ hiệu quả khi được thực hiện với

9

mọi người bệnh trong mọi cơ sở y tế

Đảm bảo sự bí mật cho người bệnh (1)

ệ ộ ườ ệ i b nh là m t nhi m

ữ  Gi ụ

ề ạ v  thu c v  đ o đ c ậ ề kín thông tin ng ứ  Khi th o lu n v  ng

ườ

i liên quan

ườ ệ i b nh: ữ

ự

• ti n hành trong khu v c riêng bi

ệ t

ộ ả • gi ạ ớ ạ i h n trong ph m vi nh ng ng ế ự tr c ti p ế

̀

̀ ệ ư ̣ ́  Không đánh d uấ  b nhệ  pho ng, quâ n a o,  ̀ ữ   b nh án l u tr … ng tiên, đô  du ng,

10

̀ ươ ̉ ươ ph cua ng ̀ ̃ i nhiê m HIV

Đảm bảo giữ bí mật cho người bệnh (2)

ả

ả

ơ ễ

ườ ệ i b nh i có nguy c ơ i b nh có nguy c  lây nhi m HIV  i khác:

ườ ệ

ườ

ữ

ễ

ơ i có nguy c  lây nhi m

ế ầ  Nhân viên y t  c n:  • đ m b o gi ậ ữ  bí m t cho ng • thông báo cho nh ng ng ườ ữ ườ ệ ế  N u ng ườ cho ng • Đ ng viên ng ộ i b nh:  Thông báo cho nh ng ng ổ  Thay đ i hành vi ườ ệ

ữ

i b nh thông báo cho nh ng ng

ườ i

́

• Giúp ng khác ́

ơ

• Nê u co  thê, t

i b  nguy c  mà

̉ hông tin cho ng ́

ườ

ườ ị ễ

không chi đi ch danh

ng

i nhi m

11

̉

Quyền tự chủ của người bệnh (1)

 Ng

ề ệ i b nh có quy n: • T  ch i làm xét nghi m HIV

ế ể

ề

ợ ừ ộ ố ườ t thông tin c n thi

• Bi ế

ườ ệ ố ừ  tr  m t s  tr ế

ị ự  K t qu  xét nghi m HIV c n đ

ng h p theo quy đ nh BYT ị ọ ầ t đ  có l a ch n đi u tr ượ c thông

ệ ầ ả

báo riêng

ế

12

ấ ầ ạ ả  Thông báo k t qu  HIV+ mà không cung  ự ỗ ợ ề ặ c p thông tin và s  h  tr  v  m t tinh  th n là không đúng đ o lý

Quyền tự chủ của người bệnh (2)

ệ

ế ị ừ

ừ ườ ế ị Quy t đ nh cu i đ i: C n tăng c ố ờ ng hay ng ng chăm sóc?

ầ • Ai quy t đ nh vi c này: BS? GĐ? BN? ầ ố ế ố

ả

Khi nào ng ng thu c? thu c nào c n ti p  t c?ụ ợ Có gi m đau phù h p? Có chăm sóc phù  h p?ợ ế ọ ự L a ch n n i ch t

13

ơ

Bổn phận đạo đức của nhân viên y tế

 Cung c p chăm sóc t

ố ấ ể t nh t có th  cho

t

ư ủ

c a NB ủ ủ  ch  c a NB ấ ề ự ả

t

14

ấ ấ ả ọ t c  m i NB ệ ự ả  B o v  s  riêng t ả ả  Đ m b o quy n t ỗ ợ  H  tr  tình c m và cung c p thông tin cho  ấ ả t c  NB ế ụ ế ố ờ  Ti p t c chăm sóc NB đ n cu i đ i

Những điểm chính

ậ ầ ượ c nh n chăm

ấ ả  T t c  ng ố sóc t

ượ ầ i b nh c n đ ể t nh t có th ẩ  Phòng ng a chu n c n đ ụ c áp d ng cho

ọ m i ng

ườ ệ ế ả

ậ ồ ờ

ượ ườ ệ ấ ừ ườ ệ i b nh  ể  Không đ  ng ệ c thông tin và h  tr  tâm lý i b nh nh n k t qu  xét  nghi m HIV+ mà không đ ng th i nhân  đ

 NVYT không bao gi

ườ ỏ ặ c b  m c ng i ỗ ợ ờ ượ  đ

15

b nhệ

Cảm ơn!

16

Câu h i?ỏ