Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 giúp người học hiểu về "Xác định vấn đề nghiên cứu". Nội dung trình bày cụ thể gồm có: Xác định vấn đề nghiên cứu, xác định mục tiêu nghiên cứu, xác định câu hỏi nghiên cứu, xác lập giả thuyết nghiên cứu,...
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Phương pháp nghiên cứu kinh tế: Chương 2 - TS. Trần Tiến Khai
- TS. Trần Tiến Khai
Khoa Kinh Tế Phát Triển
Đại học Kinh Tế TP.HCM
- 1. Giới thiệu về Phương pháp nghiên cứu
2. Xác định và mô tả vấn đề nghiên cứu
3. Tổng quan tài liệu
4. Phát triển khung khái niệm và khung phân tích
5. Các phương pháp thu thập dữ liệu
6. Đo lường và thang đo
7. Phương pháp chọn mẫu và xác định cỡ mẫu
8. Nhập và xử lý dữ liệu
9. Viết báo cáo nghiên cứu
TS. Trần Tiến Khai, UEH 2
- TS. Trần Tiến Khai, UEH 3
- 1. Xác định vấn đề nghiên cứu
2. Xác định mục tiêu nghiên cứu
3. Xác định câu hỏi nghiên cứu
4. Xác lập giả thuyết nghiên cứu
5. Đặt tên đề tài
TS. Trần Tiến Khai, UEH 4
- TS. Trần Tiến Khai, UEH 5
- 1.1 Vấn đề nghiên cứu là gì?
Là một bức xúc, một khó khăn, một vấn nạn phải giải
quyết
Việc gì gây ra bức xúc, khó khăn, quan ngại cho ta, cá
nhân, tổ chức, xã hội?
TS. Trần Tiến Khai, UEH 6
- 1.1 Vấn đề nghiên cứu là gì?
Thuộc lĩnh vực nào:
◦ Kinh tế vi mô?
◦ Kinh tế vĩ mô?
◦ Kinh tế phát triển?
◦ Khoa học quản trị?
Khoa học kinh tế: những tồn tại, khó khăn, vướng mắc
trong quan hệ kinh tế giữa người và người trong xã
hội
TS. Trần Tiến Khai, UEH 7
- 1.1 Vấn đề nghiên cứu là gì?
Các lĩnh vực nghiên cứu
Kinh tế học sản xuất Giáo dục, Giới, Y tế
Kinh tế học nông nghiệp Nhân lực, thị trường lao động
Sinh kế và sinh kế nông thôn Quản trị doanh nghiệp?
Đầu tư trực tiếp nước ngoài Quản trị marketing?
Phát triển công nghiệp Năng lực cạnh tranh?
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế Ngân hàng?
Đói nghèo và bất bình đẳng Tài chính?
Kinh tế tài nguyên môi trường Các lĩnh vực khác…
TS. Trần Tiến Khai, UEH 8
- 1.2 Tìm ý tưởng ở đâu?
Hệ thống quản lý nghiên cứu khoa học chính thống của
Nhà nước
Các tổ chức quản lý, nhà tài trợ quốc tế
Đề xuất của cơ quan quản lý chuyên ngành, doanh
nghiệp, địa phương, đơn vị nghiên cứu, đào tạo, tổ
chức và cá nhân, Hiệp hội và các Hội khoa học, các Hội
đồng Khoa học
Thông tin đại chúng
Cá nhân chúng ta
TS. Trần Tiến Khai, UEH 9
- Tìm thấy ở đâu? Lĩnh vực nào?
Suy nghĩ, suy nghĩ và trả lời…
Ví dụ 2.1
Giám đốc của một doanh nghiệp ngành nhựa tiết lộ rằng hiện
nay, toàn ngành đang gặp khó khăn. Giá cả nguyên liệu nhập
khẩu ngày càng tăng, và lao động có cũng xu hướng tăng giá.
Rất nhiều nhà quản lý trong ngành đang đối mặt với bài toán
phân bổ nguồn lực sản xuất, bao gồm vốn và lao động như thế
nào cho hợp lý trong phạm vi doanh nghiệp để đạt hiệu quả sản
xuất tốt nhất trong bối cảnh giá hàng hóa đầu vào và lao động
cùng tăng nhưng với các nguyên nhân và tốc độ tăng giá khác
nhau.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 10
- Tìm thấy ở đâu? Lĩnh vực nào?
Suy nghĩ, suy nghĩ và trả lời…
Ví dụ 2.2
Việt Nam là nhà xuất khẩu gạo lớn thứ hai trên thế giới, hàng
năm xuất từ 56 triệu tấn gạo. Tuy nhiên, một thực tế diễn ra là
lợi nhuận của việc sản xuất – xuất khẩu gạo thấp, và đời sống
của nông dân trồng lúa không được cải thiện. Hiện nay có rất
nhiều tranh luận trong xã hội về cơ chế sản xuất – xuất khẩu lúa
gạo và phân phối lợi ích cho các bên liên quan.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 11
- Tìm thấy ở đâu? Lĩnh vực nào?
Suy nghĩ, suy nghĩ và trả lời…
Ví dụ 2.4
Trong thời gian gần đây, tiền đồng Việt Nam có xu hướng mất giá
so với đôla Mỹ và tâm lý cho rằng có sự khan hiếm ngoại tệ trên
thị trường càng thúc đẩy xu hướng này. Chênh lệch tỷ giá giữa
thị trường chợ đen và tỷ giá chính thức ngày càng nới rộng ra. Sự
thiếu niềm tin vào nội tệ càng thúc đẩy người dân thu gom cất
giữ đôla Mỹ, và tạo ra tâm lý quan ngại trong xã hội về tính phù
hợp của chính sách tỷ giá.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 12
- 1.3 Như thế nào là vấn đề nghiên cứu tốt?
Bản thân ta phải thích thú với vấn đề
Có ý nghĩa thực tiễn; có đóng góp đối với cộng đồng
khoa học và xã hội
Tương thích với khả năng giải quyết
Có đủ nguồn lực để giải quyết
Có tính khả thi
Có thể rút ra kết luận và bài học
TS. Trần Tiến Khai, UEH 13
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Nguyên tắc chung:
◦Đi từ tổng quát đến cụ thể
◦Đi từ rộng đến hẹp
TS. Trần Tiến Khai, UEH 14
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Tìm kiếm một chủ đề (topic):
◦Làm thế nào bạn quyết định một chủ đề nào đó mà nó có
thể dẫn đến một câu hỏi nghiên cứu tiềm năng?
◦Quan tâm: bạn tò mò về chuyện gì?
◦Chủ đề: lĩnh vực tổng quát cho nghiên cứu của bạn.
◦Xác định các khía cạnh của chủ đề mà bạn muốn đặt kế
hoạch điều tra.
◦Đi từ một chủ đề đến một câu hỏi nghiên cứu được xác
định rõ là một công việc tinh tế.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 15
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Từ một quan tâm đến một chủ đề:
◦Các vấn đề gì bạn thấy quan tâm, thích thú?
◦Hãy bắt đầu với cái mà bạn quan tâm nhất.
◦Liệt kê 45 lĩnh vực mà bạn muốn tìm hiểu.
◦Nhặt lấy một lĩnh vực mà nó có tiềm năng sinh ra một chủ
đề nhiều nhất.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 16
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Từ một quan tâm đến một chủ đề:
◦Đọc bài báo, thông tin với các nghiên cứu trong lĩnh vực
rộng này, suy nghĩ về kinh nghiệm của riêng bạn, đọc các
bài báo liên quan đến chủ đề bạn chọn.
◦Suy nghĩ mang tính thực tiễn.
◦Khả năng của dữ liệu, thời gian, vật liệu, tham vấn
TS. Trần Tiến Khai, UEH 17
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Thu hẹp…
◦Xác định sự quan tâm của bạn.
◦Thu hẹp mối quan tâm thành một chủ đề cụ thể.
◦Đặt câu hỏi cho chủ đề này từ nhiều góc nhìn khác nhau.
◦Xác định lý lẽ/động lực cho mong muốn nghiên cứu của
bạn.
TS. Trần Tiến Khai, UEH 18
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Thu hẹp…
◦Câu hỏi có đáng hỏi hay không?
◦Vấn đề tồn tại có đáng được giải quyết hay không?
◦Liệu những người khác thấy nó có ích lợi gì không?
◦Có phù hợp với chính sách không?
◦Liệu nó sẽ hấp dẫn sự chú ý của người khác không?
TS. Trần Tiến Khai, UEH 19
- 1.4 Cách thức xác định vấn đề nghiên cứu
Ghi chép lại các lý lẽ chọn lựa…
◦Cơ sở lý luận?
◦Tầm quan trọng của vấn đề chọn lựa
◦So sánh với các vấn đề khác
◦Tính hợp lý của vấn đề được chọn
◦Mô tả lại các lý lẽ này: Problem statement
TS. Trần Tiến Khai, UEH 20
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
