TRƯỜNG ĐẠI HỌC XÂY DỰNG MIỀN TÂY
BỘ MÔN CẤP THOÁT NƯỚC
BÀI GIẢNG
QUẢN LÝ VÀ KHAI THÁC
CÔNG TRÌNH CẤP THOÁT NƯỚC
Vĩnh long, tháng 3 năm 2020
MỤC LỤC
MỤC LỤC .......................................................................................................................i
LỜI NÓI ĐẦU ................................................................................................................ v
DANH MỤC BẢNG .....................................................................................................vi
DANH MỤC HÌNH .................................................................................................... vii
DANH MỤC VIẾT TẮT ........................................................................................... viii
Chương 1 QUẢN LÝ KỸ THUẬT CẤP THOÁT NƯỚC ........................................ 1
1.1. Quy định chung ..................................................................................................... 1
1.2. Các yêu cầu đối với các công trình và thiết bị trên hệ thống cấp thoát nước ....... 2
1.3. Tổ chức các trạm điều độ ...................................................................................... 2
1.3.1. Nhiệm vụ của trạm điều độ ............................................................................. 2
1.3.2. Nhiệm vụ của nhân viên trạm điều độ ............................................................ 3
1.4. Công tác quản lý hệ thống cấp thoát nước khi có sự cố ....................................... 3
1.5. Quản lý các vùng bảo vệ nguồn nước và công trình cấp nước ............................. 3
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 1 ................................................................................ 4
Chương 2 QUẢN LÝ CÁC CÔNG TRÌNH THU NƯỚC ........................................ 5
2.1. Yêu cầu đối với công trình thu nước ..................................................................... 5
2.1.1. Quy định chung ............................................................................................... 5
2.1.2. Kiểm tra và sửa chữa công trình thu nước ...................................................... 5
2.2. Công trình thu nước mặt ....................................................................................... 6
2.3. Công trình thu nước ngầm .................................................................................... 7
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 ................................................................................ 9
Chương 3 QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC VÀ CÁC CÔNG TRÌNH
TRÊN MẠNG LƯỚI CẤP NƯỚC ............................................................................ 10
3.1. Yêu cầu chung ..................................................................................................... 10
3.1.1. Các đường ống cấp nước .............................................................................. 10
3.1.2. Khi nối ống ................................................................................................... 10
3.1.3. Yêu cầu đối với các công trình trên đường ống cấp nước ............................ 11
3.1.4. Yêu cầu đối với công tác sơn ống ................................................................. 11
3.2. Mạng lưới đường ống cấp nước .......................................................................... 11
3.2.1. Nhiệm vụ công tác quản lý mạng lưới đường ống ....................................... 13
3.2.2. Nhóm công việc của công tác quản lý mạng lưới ........................................ 13
3.2.3. Phân vùng tách mạng .................................................................................... 14
3.2.4. Đội quản lý đường ống ................................................................................. 14
3.2.5. Tổ bảo dưỡng đường ống .............................................................................. 14
3.2.6. Tổ sửa chữa ................................................................................................... 14
3.3. Bể chứa nước và đài nước ................................................................................... 15
3.4. Đồng hồ đo nước và tính toán lưu lượng nước ................................................... 16
3.4.1. Điều kiện kỹ thuật quản lý, chọn và đặt đồng hồ ......................................... 16
3.4.2. Quản lý đồng hồ ở các trạm bơm và kiểm tra lượng nước ra ....................... 16
3.4.3. Chống hao hụt nước và kiểm tra công tác của các ống nhánh vào nhà ........ 16
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 3 .............................................................................. 17
Chương 4 CÁC CÔNG TRÌNH XỬ LÝ NƯỚC THIÊN NHIÊN ......................... 18
4.1. Yêu cầu chung ..................................................................................................... 18
4.2. Thiết bị hóa chất .................................................................................................. 19
4.3. Các công trình làm trong nước mặt ..................................................................... 20
4.3.1. Công trình hóa chất ....................................................................................... 20
4.3.2. Công trình bể trộn ......................................................................................... 20
4.3.3. Công trình bể phản ứng ................................................................................ 20
4.3.4. Công trình bể lắng ........................................................................................ 21
4.3.5. Công trình bể lọc .......................................................................................... 22
4.4. Công trình khử sắt ............................................................................................... 24
4.5. Công trình khử trùng ........................................................................................... 25
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 4 .............................................................................. 26
Chương 5 QUẢN LÝ MẠNG LƯỚI THOÁT NƯỚC ............................................ 28
5.1. Yêu cầu chung ..................................................................................................... 28
5.2. Mạng lưới thoát nước .......................................................................................... 29
5.3. Thông rửa mạng lưới thoát nước......................................................................... 30
5.4. Kênh mương thoát nước và hồ điều hòa ............................................................. 30
5.5. Các nguyên tắc cơ bản về an toàn lao động khi quản lý mạng lưới thoát nước . 31
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 5 .............................................................................. 32
Chương 6 CÁC CÔNG TRÌNH LÀM SẠCH NƯỚC THẢI ................................. 33
6.1. Điều kiện làm việc của các công trình làm sạch nước thải ................................. 33
6.2. Các biện pháp đảm bảo chế độ làm việc của trạm làm sạch nước thải ............... 34
6.3. Công tác kiểm tra sự làm việc của trạm làm sạch nước thải ............................... 35
6.4. Song chắn rác ...................................................................................................... 36
6.5. Bể lắng cát ........................................................................................................... 39
6.6. Bể lắng hai vỏ ...................................................................................................... 42
6.7. Bể lọc sinh học .................................................................................................... 43
6.8. Bể aeroten ............................................................................................................ 44
6.9. Tổ chức phục vụ các công trình làm sạch nước thải ........................................... 46
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 6 .............................................................................. 47
Chương 7 QUẢN LÝ TRẠM BƠM CẤP THOÁT NƯỚC ..................................... 48
7.1. Các quy định chung về công tác quản lý trạm bơm cấp thoát nước ................... 48
7.1.1. Yêu cầu của trạm bơm cấp I ......................................................................... 48
7.1.2. Yêu cầu kỹ thuật của cán bộ công nhân viên trong trạm bơm cấp I ............ 49
7.1.3. Quy định của công nhân vận hành trong trạm bơm cấp I ............................. 50
7.1.4. Sự cố máy bơm và biện pháp khắc phục ...................................................... 51
7.2. Quản lý kỹ thuật trạm bơm và các tổ máy .......................................................... 52
7.2.1. Yêu cầu về các thiết bị trong trạm bơm ........................................................ 53
7.2.2. Yêu cầu hồ sơ kỹ thuật khi quản lý trạm bơm .............................................. 53
7.2.3. Yêu cầu kỹ thuật của nhân viên trực máy bơm ............................................ 54
7.3. Quản lý trạm bơm thoát nước ............................................................................. 60
7.4. Đường ống kỹ thuật, van khóa và các thiết bị đo lường ..................................... 61
CÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 7 .............................................................................. 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................... 64
LỜI NÓI ĐẦU
Nhu cầu nước sạch là nhu cầu thiết yếu và cơ bản nhất của mọi người dân, cũng
là điều kiện hết sức cần thiết và quan trọng đối với cuộc sống và kinh tế xã hội.
Với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, cùng với sự giúp đỡ của các tổ chức
Quốc tế cộng với sự đóng góp của nhân dân cả nước đã xây dựng được nhiều công
trình cấp thoát nước. Đến nay, các công trình đã và đang hoạt động nhưng công tác
quản lý, vận hành và khai thác ở một số đơn vị chưa được thực hiện đúng quy định.
Do đó, nhiều công trình đã bị xuống cấp, hư hỏng hoặc không phát huy được hiệu quả
trong quá trình khai thác.
Vấn đề quản lý và khai thác để đảm bảo cho công trình cấp nước được an toàn,
bền vững, phục vụ tốt đời sống của nhân dân, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước cho
những năm trước mắt và lâu dài. Do vậy, nhóm tác giả biên soạn bài giảng “Quản lý
và khai thác công trình cấp thoát nước” nhằm mục đích cung cấp các kiến thức về
công tác quản lý và khai thác công trình cấp thoát nước.
Trong quá trình biên soạn sẽ không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót,
nhóm tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp để bài giảng ngày càng hoàn thiện
hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Nhóm tác giả