Bài giảng Sức khỏe thanh thiếu niên - BS. Trương Ngọc Phước

Chia sẻ: Minh Minh | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

160
lượt xem 23
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Sức khỏe thanh thiếu niên giúp người học nêu đặc điểm sinh lý tuổi học đường; trình bày các nội dung chính chăm sóc sức khỏe học đường; nêu tầm quan trọng Y tế Học đường; nêu bệnh và phòng chống thường gặp. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Sức khỏe thanh thiếu niên - BS. Trương Ngọc Phước

SỨC KHỎE THANH THIẾU NIÊN (BG. Sau Đại Học) Nhi Khoa: Xã Hội Lớp: CKI Nhi Thời gian: 3 tiết (135 ph) GVC.ThS. BS.CKII. Trương Ngọc Phước
2. Mục Tiêu 2.1. Nêu Đ. Điểm Sinh lý tuổi học đường 2.2. Trình bày các nội dung chính CSSKHĐ 2.3. Nêu tằm quan trọng Y tế Học đường 2.4. Nêu bệnh và phòng chống thường gặp
3. Nội Dung 3.1. Giới thiệu - Học sinh lớp 1→12 (6-7 →17-18 tuổi) chiếm ¼ d.số - Lực lượng tương lai cho QG - SK trẻ hôm nay là SK D.Tộc mai sau - GĐ, Nhà Trường, XH cần quan tâm GD+SK * Nhà trường giúp trẻ học tập rèn luyện trí đức lực là nơi lành mạnh và an toàn
3. Nội Dung 3.2. Đặc Điểm Sinh lý THĐ 3.2.1. Thể Chất: - Tăng trưởng và ph.triển nhanh Th.chất-T.thần - Có khả năng học VH và rèn luyện thể lực trí tuệ tinh thần - Tăng trưởng phụ thuộc nhiều yếu tố: DD. D.Truyền, XH, Y.Tế, GD, Rèn luyện TDTT, vui chơi giải trí...Cơ xương phát triển
3. Nội Dung 3.2.2. Sinh dục - Bước ngoặc ph.triển hệ s.dục, nội tiết, TK - X.hiện lông, mông, vú, t.hoàn, D.vật, giọng nói, k.nguyệt ... Bất thường - Trẻ thắc mắc, tìm hiểu, lo ngại 3.3.3. Tâm sinh lý: - Vấn đề phát triển sinh dục, tâm lý xáo trộn - Tìm hiểu, thắc mắc, làm thử, phiêu lưu vào Rượu, thuốc, thuốc nghiện, phạm pháp, thiếu kinh nghiệm, suy nghĩ - Trường, GD9, XH có trách nhiệm hướng dẫn GD
3. Nội Dung 3.3. Đặc Điểm B.lý * Tuổi khoẻ, M.dịch tốt, ít bệnh, không thích khám bệnh + Bệnh tật: - Chủ yếu liên quan học đường (cột sống, thị giác, thính giác), nhiễm trùng, M.Dịch d. ứng, tai nạn giao thông, tệ nạn XH, ngộ đọc thực phẩm... - Tử vong: Tai nan Giao thông, tự tử, bệnh ác tính,
3. Nội Dung 2.3.1. Tuoåi H.sinh: ñang lôùn, phaùt trieån veà moïi maët, muoán töông laïi khoûe maïnh, chuù yù töø tuoåi naøy. Beänh ôû tuoåi tröôûng thaønh thường bị töø tuoåi hoïc ñöôøng nhö: SDD, veïo coät soáng, böôùu coå, lao, tim maïch, tieâu hoaù, beänh truyeàn qua ñöôøng tình duïc... 2.3.2. Moâi tröôøng taäp trung ñoâng: cô hoäi ñeå lan nhanh caùc beänh truyeàn nhieãm: cuùm, sôûi, quai bò, baïch haàu, ho gaø, ñau maét, soát xuaát huyeát, ngoä ñoäc thöùc aên, töø tröôøng lôùp tôùi gia ñình vaø toaøn xaõ hoäi. 2.3..3. Hoïc sinh laø caàu noái höõu hieäu nhaát giöõa 3 moâi tröôøng, neân neáu caùc em ñöôïc chaêm soùc giaùo duïc toát veà maët söùc khoûe, seõ coù aûnh höôûng tích cöïc tôùi caû 3 moâi tröôøng: Nhaø tröôøng – Gia ñình – Xaõ hoäi. Toù laïi: Y teátröôøg hoïc phaû laøcoâg taù quan troïng haøg ñaà trong söï nghieä m n i n c n u 2.3.4. Tröôøng hoïc laø nôi giaùo duïc toaøn dieän, cho neân laøm toát p coâng duï söùsöùc cho theá cuõng coù ng ngang vôùcaù noädung khaù cuû dung giaù taùc c khoû khoûe treûvaøquan troï nghóa laø c i toát c a o c e heä i laøm noäi khaùc: Ñöùc – Trí – Theå – Myõ – Lao ñoäng. nhaø ng, nhaè thöïc hieä khaå hieä: “Treû hoâ nay, theá i ngaø mai. Taácaû tröôø m n u u em m giôù y t vì töông laïi con em chuùg ta, taácaû hoïc sinh thaâ yeâ”. n t vì n u
2.4. Noäi dung chính cuûa chaêm soùc söùc khoûe hoïc ñöôøng 2.4.1. Veä sinh hoïc ñöôøng 2.4.1.1. Veä sinh caù nhaân: Veä sinh vaø töï veä sinh thaân thể, raêng mieäng, trang phuïc, loái soáng laønh maïmh, 2.4.1.2. Veä sinh tröôøng hoïc: - Tröôøng lôùp: xaây döïng ñuùng qui caùch, an toaøn, saïch ñeïp, ñuûsaùng vaø hôïp lyù, thoaùng khí, hoïc cuï ñuû vaø phuø hôïp vôùi taàm voùc, taïo nôi hoïc, vui chôi, giaûi trí thuaän tieän nhaát, ñeå hoïc toát, daïy toát, vaø phoøng ngöøa caùc beänh vaø tai naïn, chuû yeáu laø 2 beänh hoïc ñöôøng: caän thò vaø cong veïo coät soáng. - Veà sinh hoaït: hoïc taäp, vui chôi giaûi trí phaûi ñöôïc toân troïng, ñaûm baûo toát sinh hoaït hôïp lyù giöõa hoïc vaø chôi, (chuû nhaät, ngaøy nghæ teát vaø caùc thaùng heø ñeå hoïc toát vaø söùc khoeû cuõng toát). 2.4.1.3. Veä sinh moâi tröôøng: Giaûi quyeát toát phaân, raùc, nöôùc-khí thaûi trong tröôøng, troàng caây xanh, hoa, coû caûnh, uoáng nöôùc saïch, beáp ñun khoâng khoùi, loïc nöôùc laøm trong nöôùc, ñuû soït raùc coù naép ñaäy, ñuû saân chôi baûi taäp saïch thoaùng maùt,
2.4.1.4. Veä sinh cheá ñoä hoïc vaø sinh hoaït: Thôøi khoùa bieåu hôïp lyù, öu tieân hoïc sinh nhoû, haïn cheá hoïc ca 3, vui chôi giaûi trí toát nhaát, nghænghôi hôïp lyù vaø ñaày ñuû. 2.4.1.5.Veä sinh hoïc phaåm: Hoïc phaåm an toaøn, saïch ñeïp, thuaän tieän cho vieäc hoïc taäp vaø hoaøn toaøn thoáng nhaát vôùi Boä Giaùo duïc vaø Ñaoø taïo: ñeå hoïc ñi ñoâi vôí haønh. 2.4.1.6. Veä sinh trang phuïc: Ñaûm baûo yù thöùc, giöõ veä sinh trang phuïc cho saïch ñeïp, phuø hôïp sinh lyù, vaø taâm lyù tuoåi, giôùi, thôøi tieát, caáu truùc cô theå cuûa ngöôøi Vieät Nam, ñeïp vaø deã phoå caäp roäng raõi. Neân maëc ñoàng phuïc 2.4.1.7. Veä sinh an toaøn thöïc phaåm: AÊên uoáng saïch, traùnh caùc beänh laây caáp tính: Ngoä ñoäc, tieâu chaûy, dò öùng vaø caùc beänh maõn tính do hoaù chaát ñoäc vaø caùc maàm beänh (viruùt, vi khuaån, kyù sinh truøng, naám moác…) Giaùo duïc: veä sinh aên uoáng, röûa tay tröôùc khi aên vaø sau khi ñi tieâu. AÊn ñuû chaát dinh döôõng, phoøng SDD, beùo phì, beänh raêng mieäng, tieâu hoùa, ung thö.
2.5. Phoøng choáng caùc beänh truyeàn nhieãm gaây dòch - Beänh truyeàn qua ñöôøng hoâ haáp: cuùm, baïch haàu, ho gaø, soát ban, thuyû ñaäu, ñau maét ñoû, quai bò, vieâm maøng naõo. - Beänh truyeàn qua ñöôøng tieâu hoùa: taû, lî, thöông haøn, baò lieät, tieâu chaûy, giun saùn, vieâm gan A ( phoøng beänh chuû yeáu laø veä sinh aên uoáng vaø thöïc phaåm). - Beänh laây truyeàn qua ñöôøng maùu: soát xuaát huyeát, vieâm naøo, soát reùt, dòch haïch, vieâm gan B, HIV/AIDS. - Beänh laây truyeàn qua da – nieâm maïc: do tieáp xuùc tröïc tieáp nhö: beänh daïi, uoán vaùn,... - Do ñoù phaûi phaùt hieän sôùm caùch ly kòp thôøi, bao vaây, daäp taét nhanh, khoâng ñeå laây lan vaø taùc haïi lôùn ñeán hoïc taäp, giaûng daïy, ñeán ngöôøi vaø cuûa caûi.
2.6. Phoøng choáng caùc beänh thöôøng gaëp 2.6.1. Caùc chöông trình caàn söï phoái hôïp cuûa y teá tröôøng hoïc: Phoøng choáng suy dinh döôõng, phoøng beänh tieâu chaûy (CDD), TCMR, nhieãm khuaån hoâ haáp caáp, phoøng choáng HIV, Böôùu coå, phong, maét hoät, soát reùt, thaáp tim, phoøng beänh giun saùn, söùc khoûe sinh saûn cho tuoåi vò thaønh nieân . 2.6.2. Caùc beänh thöôøng xaûy ra trong tuoåi hoïc sinh: - Caùc beänh tai naïn hay gaëp ôû löùa tuoåi nhaø treû maãu giaùo: vieâm phoåi, tieâu chaûy, vieâm naõo, giun saùn, ngoä ñoäc, ñieän giaät, ngaït nöôùc, boûng, saâu raêng, nhieãm truøng da, gaûy xöông,.. - Caùc beänh tai naïn hay gaëp ôû baäc tieåu hoïc: caän thò, giun saùn, saâu raêng, veïo coät soáng, ngaït nöôùc, tai naïn giao thoâng,… - Caùc beänh hay gaëp ôû baäc trung hoïc cô sôû vaø THPT: muïn tröùng caù, khí hö, roái loaïn kinh nguyeät, roái loaïn taâm thaàn, chích xì ke ma tuyù,tai naïn giao thoâng, töï töû, vieâm gan, HIV/AIDS…
2.7.Moät soá chöông trình y teá trieån khai trong tröôøng hoïc: 2.7.1. Phoøng choáng beänh maét hoät: - Beänh maét hoät chaúng nhöøng gaây khoù chòu, giaøm söùc nhìn maø coù theå ñeå laïi haäu quaû laâu daøi nhö loâng quaëm vaø laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm giaõm thò löïc, xa hôn nöõa coù theå daãn tôi muø loøa - Beänh maét hoät coù lieân quan chaët cheû tôùi veä sinh caù nhaân vaø veä sinh moâi tröôøng. Ñaëc bieät laø ñoâi baøn tay vaø nöôùc röûa. Khi maàm beänh maét hoät xuaát hieän ôû moät thaønh vieân trong gia ñình, trong lôùp hoïc thì khaû naêng laây lan nhanh choùng laø deã daøng neáu ta khoâng bieát caùch phoøng choáng. - Vì vaäy, hieåu vaø bieát caùch phoøng traùnh beänh maét hoät laø moät noäi dung caàn phoå caëp cho theá heä treû ôû tröôøng hoïc. Veàø thöïc haønh: Haøng ngaøy hoïc sinh thöïc hieän giöõ gìn saïch ñoâi baøn tay vaø thaân theå noùi chung, khoâng duøng chung khaên vaø nöôùc röûa maët, traùnh nöôùc baån baén vaøo maét….
2.7.2. Phoøng beänh caän thò: - Tình hình beänh caän thò hoïc ñöôøng ngaøy caøng gia taêng ñaùng baùo ñoäng. - Phoøng beänh: +Ñaûm baûo ñuû aùnh saùng khi hoïc (taïi phoøng hoïc vaø goùc hoïc taäp taïi nhaø), traùnh khoâng cho aùnh saùng chieáu vaøo maét. Cöôøng ñoä aùnh saùng toái thieáu laø 100lux, toái ña khoâng neân quaù 500lux. + Khi ñoïc vieát phaûi giöû ñuùng khoaûng caùch töø maét ñeán chöû laø 35-40cm, ngoài hoïc ñuùng tö theá vôùi ngöôøi thaúng, ñaàu hôi cuoái 10-15 ñoä. +Saùch, vôû, truyeän, chöû vieát treân baûng … caàn ñaûm baûo chöû to vaø ñaäm neùt ñeå hoïc sinh nhìn roû chöû. +Khoâng neân hoïc, ñoïc truyeän, söû duïng vi tính vaø troø chôi ñieän töû quaù laâu. + AÊn uoáng ñaày ñuû chaát dinh döôõng, ñaëc bieät laø caùc thöùc aên coù nhieàu vitamin A. +Coi troïng veä sinh phoøng beänh ñeå döï phoøng caùc beänh truyeàn nhieãm lieân quan ñeán thò giaùc.
2.7.3. Phoøng beänh nha hoïc ñöôøng: Chương trình nha học ñường hoạt ñộng chăm soùc răng miệng cho học sinh lứa tuổi từ 6-15T đñang học tại caùc trường tiểu học vaø trung học cơ sở, nhằm hạ thấp tỉ lệ mắc bệnh răng miệng vaø tăng cường sức khoẻ cho học sinh vaø cho cộng đñồng. - Nội dung của chương trình: +Giaùo duïc nha khoa: tuyeân truyeàn giaùo duïc cho hoïc sinh caùc bieän phaùp giöû veä sinh raêng mieäng, ngaên ngöøa thoùi quen xaáu coù haïi, bieát ñöôïc kieán thöùc phoøng beänh vaø coù khaû naêng töï chaêm soùc raêng mieäng. Höôùng daãn veä sinh raêng mieäng: kyû thuaät chaûi raêng, choïn baøn chaûi, kem ñaùnh raêng, suùc mieäng. Bieát choïn caùc thöùc aên coù lôïi cho raêng, ngöøa caùc thoùi quen xaáu. +Phoøng saâu raêng baèng caùch suùc mieäng baèng dung dòch Fluo 0,2% moãi tuaàn, Fluo laøm cho raêng cöùng hôn, giöõ cho raêng khoâng bò saâu, laøm caûn trôû vieäc hình thaønh maûng baùm raêng, do ñoù giaûm vieâm lôïi. + Toå chöùc khaùm raêng ñònh kyø cho hoïc sinh 6 thaùng ñeán 1 naêm moät laàn ñeå phaùt hieän sôùm vaø ñieàu trò ngay beänh raêng mieäng cho hoïc sinh. Coù hoà sô theo doõi keát quaû. +Traùm bít caùc hoá treân raêng vónh vieãn.
2.7.4. Phoøng beänh cong veïo coät soáng: - Cong veïo coät soáng chuû yeáu do maéc phaûi trong quaù trình hoïc taäp, coøn beänh taät chæchieám moät tæleä raát nhoû. - Nguyeân nhaân: + Baøn gheá thieáu, kích thöôùc khoâng phuø hôïp, saép seáp khoâng ñuùng qui caùch. +Lao ñoäng quaù sôùm, ñeo caëp quaù naëng… +Tö theâ’sai: nghieâng veïo trong quaù trình hoïc taäp, sinh hoaït, reøn luyeän lao ñoäng. +Do beänh taät coøi xöông , suy dinh döôõng. - Phoøng beänh: + theá ngoài hoïc ñuùng, ngay ngaén. Tö +Baøn gheá baûng phaûi ñaûm baûo ñuùng qui ñònh +Lao ñoäng vaø reøn luyeän vöøa söùc, caân ñoái +Ñaûm baûo dinh döôõng ñaày ñuû.
2.7.5. Phoøng choáng beänh giun saùn: - ÔÛ nöôùc ta, beänh giun saùn laø moät beänh mang tính chaát xaõ hoäi naëng neà. Tyû leä ngöôøi maéc nhieàu nôi leân toái 90%. Ñieàu kieän ñeå laây beänh lan roäng do: + haäu noùng aåm quanh naêm thích hôïp cho söï laây lan beänh. Khí + Möùc ñoä phaùt trieån kinh teá thaáp. + Taäp quaùn sinh hoaït nhieàu nôi coøn maát veä sinh, duøng phaân töôi boùn ruoäng laøm cho beänh phaùt trieån lan roäng. -Taùc haïi: treû bò gaày coøm, hay ñau buïng, hoïc keùm,. Ñaëc bieät giun ñuûa hay gaây caùc bieán chöùng nhö giun chui oáng maät, taéc ruoät, Giun moùc gaây thieáu maùu chaäm lôùn, trí tueä keùm phaùt trieån. - Phoøng beänh giun saùn: +Coâng taùc tuyeân truyeàn giaùo duïc: veà ñöôøng laây, taùc haïi vaø söï nguy hieåm cuûa beänh giun saùn, caùch phoøng vaø ñieàu trò + Töø boû thoøi quen duøng phaân töôi boùn rau maøu, xöû lyù phaân hôïp lyù. + Taûy giun ñònh kyø 6 thaùng moät laàn coù söï phôùi hôïp giaùm saùt cuûa ngaønh y teá.
2.7.6. söùc khoeû tình duïc: -Trong 1-2 naêm ñaàu cuûa tuoåi daäy thì treû raát lo laéng veà nhöõng bieán ñoåi cuûa cô theå nhö hieän töôïng xuaát tinh veà ñeâm, roái loaïn kinh nguyeät, khí hö, muïn tröùng caù, coù thai sôùm… -Do ñoù neân toå chöùc caùc buoåi tuyeân tryeàn, noùi chuyeän veà hieän töôïng sinh lyù bình thöôøng ôû tuoåi daäy thì, veà KHHGÑ ôû caùc caâu laïc boä thanh nieân, ôû caùc tröôøng phoå thoâng, caùc chi ñoaøn. 2.7.7. Veà söùc khoûe taâm thaàn: - Treû deã sai laàm vaø nghieän ngaäp caùc chaát kích thích: röôïu, thuoác laù, ma tuùy … - Haønh ñoäng thieáy suy nghó vaø gaây tai naïn giao thoáng, töï töû, phaïm phaùp…Vì vaäy treû raát deã bò roái loaïn taâm thaàn sau moät thôøi gian buoàn chaùn vaø thaát voïng. Do ñoù, löùa tuoåi naøy raát caàn ñöôïc söï quan taâm chaêm soùc, chia seõ, vaø höôùng daãn . .. Vì vaäy moïi ngöôøi gia ñình, thaày coâ, caùn boä y teá coù traùch nhieäm giuùp ñôõ taän tình.
2.8. Toå chöùc thöïc hieän chaêm soùc söùc khoûe hoïc ñöôøng - Ñeå laøm toát yeâu caàu treân caàn: + Phaûi coù toå chöùc Ban y teá tröôøng hoïc cuûa tröôøng do BGH laøm tröôûng ban, nhaân vieân y teá thöôøng tröïc cuøng ñoaøn theå. +Phaûi coù phoøng y teá vôùi trang thieát bò toái thieåu. +Phaûi coù vaên baûn taøi lieäu veà y teá hoïc ñöôøng do Boä GD & ÑT vaø Boä Y teá ñeå höôùng daãn phoái hôïp thöïc hieän toát. + Phaûi coù nguoàn kinh phí, söï phoái hôïp vaø ñoùng goùp cuûa phuï huynh vaø baûo hieåm y teá ñöôïc trích laïi. +Phaûi coi troïng coâng taùc tuyeân truyeàn giaùo duïc söùc khoûe. Toùm laïi: Chaêm soùc söùc khoûe hoïc ñöôøng laø coâng taùc quan troïng haøng ñaàu giaùo duïc, phaûi coù söï phoái hôïp chaët chöõ giöõa 3 moâi tröôøng: Nhaø tröôøng – gia ñình – xaõ hoäi, nhaèm thöïc hieän toát noäi dung: Ñöùc – trí – theå – myõ – lao ñoäng ./.