intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bài giảng Tài chính công: Chương 6 - Nguyễn Thế Khang

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:84

1
lượt xem
0
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Tài chính công" Chương 6 - Thuế, được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Thuế và phân phối thu nhập; Thuế và hiệu quả; Đánh thuế hiệu quả và công bằng. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tài chính công: Chương 6 - Nguyễn Thế Khang

  1. CHƯƠNG 6: THUẾ Việc đánh thuế dù hình thức nào cũng gây ra tác động đối với nền kinh tế. Tùy theo từng điều kiện, mức độ tác động của thuế đối với các chủ thể trong xã hội có thể khác nhau. Hiểu rõ những tác động của thuế đối với nền kinh tế nói chung và tùng chủ thể nói riêng có ý nghĩa quan trọng đối với nghiên cứu và hoạch định chính sách.
  2. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Trong thị trường cạnh tranh, giá cả của hàng hóa được hình thành theo quy luật cung cầu, điểm cân bằng cung cầu được xác định là giao điểm của đường cung và đường cầu, nơi mà thu nhập biên của nhà sản xuất bằng với chi phí biên để sản xuất ra sản phẩm đó.
  3. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng cục bộ Tác động của thuế đánh vào SP-DV 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Về danh nghĩa, thuế tiêu dùng là loại thuế gián thu, nghĩa là thuế được cộng thêm vào giá cả hàng hóa do người tiêu dùng cuối cùng chịu, người nộp thuế là người thu hộ thuế cho nhà nước. Tuy nhiên trong môi trường cạnh tranh, không đơn giản như lý thuyết nêu, gánh nặng thuế sẽ là thay đổi giá cả thị trường và người tiêu dùng cũng như nhà sản xuất sẽ chia sẽ gánh nặng đó theo những điều kiện thị trường. Ta xem hình minh họa sau:
  4. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Tác động của thuế đánh vào SP-DV Khi chưa đánh thuế, cung cầu sản phẩm tại điểm E0. Bây giờ nhà nước đánh thuế tiêu dùng sản phẩm và thu từ người bán, với mức thuế là T trên mỗi đơn vị sản phẩm. Nếu các yếu tố không đổi, phản ứng của thị trường là người bán nâng giá để bù thuế, đường cung sản phẩm sẽ dịch chuyển lên S’ một đoạn bằng T. Khi giá tăng, nhu cầu sản phẩm sẽ bị co hẹp, điểm cân bằng mới là E1, thu nhập sau thuế của người sản xuất sẽ là P1-T=P2. Gánh nặng thuế được chia sẽ cho người tiêu dùng và nhà sản xuất, người tiêu dùng chịu đoạn P1P0 và nhà sản xuất đoạn P0P2. Hiện tượng này gọi là sự chuyển thuế.
  5. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Tác động của thuế đánh vào SP-DV Mức phân chia gánh nặng thuế tùy thuộc vào hình dạng của đường cung cầu của thị trường. Nếu độ dốc của đường cầu càng lớn, tức hệ số co giãn nhỏ, hoặc độ dốc của đường cung nhỏ, tức hệ số co giãn lớn thì gánh nặng thuế có xu hướng nghiên về người tiêu dùng. Khi đường cầu hoặc đường cung không co giãn theo giá (thẳng đứng hoặc nằm ngang) thì người tiêu dùng gánh chịu thuế hoàn toàn. Ngược lại, nếu độ dốc của đường cung càng lớn, hoặc độ dóc của đường cầu càng nhỏ thì gánh nặng thuế có xu hướng nghiên về nhà sản xuất. Khi đường cung hoặc đường cầu không co giãn theo giá (thẳng đứng hoặc nằm ngang) thì người sản xuất gánh chịu thuế hoàn toàn.
  6. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh
  7. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh
  8. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Tác động của thuế đánh vào sản phẩm, dịch vụ. Khi nhu cầu sản phẩm nhay cảm với sự thay đổi giá, thì người bán rất khó nâng giá vì sợ giảm bớt nhu cầu, do đó người bán phải chịu đa phần gánh nặng thuế. Ngược lại, nhu cầu sản phẩm ít nhạy cảm với giá thì ngườn bán có cơ hội nâng giá để bù thuế, do đó người mua phải chịu đa phần gánh nặng thuế.
  9. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Tác động của thuế đánh vào yếu tố sản xuất. Yếu tố sản xuất gồm có vốn và lao động (đầu vào), điểm cân bằng của thị trường đầu vào cũng được quyết định bới quan hệ cung-cầu, nên việc đánh thuế vào phía cung hay cầu về vốn và lao động cũng điều có hiệu ứng như nhau. Cung và cầu về vốn, lao động sẽ dịch chuyển để đạt điểm cân bằng mới.
  10. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Trước khi đánh thuế, cung và cầu lao động cân bằng tại điểm E0. Giả sử nhà nước đánh thuế thu nhập vào tiền lương với mức là T, khi đó chi phí lương sẽ tăng, nhu cầu về lao động sẽ giảm, đường cầu dịch chuyển xuống dưới một khoảng T, điểm cân bằng mới là E1, chi phí lao động đối với doanh nghiệp lúc này là W2 (W1+T).
  11. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Ta có thể thấy, gánh nặng thuế được phân chia cho cả người lao động và doanh nghiệp, nó phụ thuộc vào dạng đường cung cầu lao động. Nếu độ dốc cung lao động càng nhỏ, hoặc độ dốc đường cầu càng lớn thì chi phí thuế nghiên về doanh nghiệp và ngược lại. Sự phân tích về tác động của thuế trong môi trường cạnh tranh có một số cần lưu ý:
  12. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.1. Trong điều kiện thị trường cạnh tranh Thứ nhất, việc đánh thuế sẽ làm thay đổi giá cả tương đối của các đối tượng chịu thuế, thị trường hàng hóa, sản phẩm và các yếu tố đầu vào sẽ xác lập điểm cân bằng mới. Thứ hai, gánh nặng thuế sẽ được phân chia cho cả cung và cầu. Việc phân chia phụ thuộc vào mức độ co giãn của đường cung và đường cầu. Kết luận này có ý nghĩa trong việc hoạch định chính sáchh thuế, không chỉ căn cứ vào những tác động danh nghĩa, mà phải xem xét tác động thực của chính sách thuế đối với tất cả mọi đối tượng
  13. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.2. Trong điều kiện thị trường độc quyền Là thị trường chỉ có một hoặc một số ích người bán, sự thay đổi số lượng sản phẩm cung cấp của nhà sản xuất độc quyền quyết định đến mức giá của sản phẩm đó. Ta xem hình minh họa sau:
  14. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.1. Tác động của thuế trong môi trường CB cục bộ 6.1.1.2. Trong điều kiện thị trường độc quyền Trước khi có thuế, doanh nghiệp hài lòng tại điểm E0 với mức giá P0, giả sử nhà nước đánh thuế hàng hóa với mức T, và đây được xem như khoản chi phí nên đường chi phí biên dịch chuyển lên phí trên thành đường MC’. Thuế làm cho giá tăng, sản lượng tiêu thụ giảm, điểm cân bằng mới là E1, sự gia tăng của giá nhỏ hơn số thuế phải nộp, điều đó có nghĩa là gánh nặng thuế chia cho người sản xuất và người tiêu dùng. Mức độ phân chia cũng phụ thuộc vào độ dạng của đường cầu, doanh thu biên và chi phí biên của từng loại hàng hóa. Tuy nhiên, trong đa số trường hợp ngoài thị trường, gánh nặng về thuế trong thị trường độc quyền do người tiêu dùng chịu.
  15. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ Những phân tích trên đề cập đến tác động của thuế đối với thị trường hàng hóa và thị trường yếu tố đầu vào. Tuy nhiên, tác động của chính sách thuế phải được xem xét trong mối cân bằng toàn bộ, mức độ lan tỏa của nó đến những thị trường liên quan.
  16. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ 6.1.2.1 Tác động lan truyền của thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ. - Khi đánh thuế vào hàng hóa, người tiêu dùng có xu hướng chuyển sang sản phẩm thay thế, làm cho nhu cầu và giá của các loại hàng hóa này tăng lên, dẫn đến sự thay đổi cung cầu và giá các loại hàng hóa trên thị trường. - Do thay đổi cung cầu và giá các loại hàng hóa, dẫn đến sự thay đổi cung cầu và giá của các loại yếu tố sản xuất, hệ quả là có sự thay đổi tỷ sinh lợi trên vốn, giá lao động… - Sự tác động dây chuyền chỉ dừng lại khi cung cầu, giá cả của các sản phẩm trên thị trường đạt điểm cân bằng mới, nghĩa là thuế gây ra sự tác động phôi bổ lại nguồn lực cho xã hội. Sự phân bổ cũng có thể tích cực, cũng có thể tiêu cực tùy thuộc chính sách thuế và hiệu quả của thị trường.
  17. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ 6.1.2.2 Tác động lan truyền của thuế đánh vào các yếu tố sản xuất. Cũng giống như thuế đánh vào sản phẩm, thuế đánh vào các yếu tố sản xuất (vốn, lao động…) làm giảm thu nhập của các đối tượng cung ứng các yếu tố này, làm tăng chi phí đầu vào của sản xuất, kết quả dẫn đến thuế ảnh hưởng tới cả phía cung và cầu của yếu tố sản xuất, làm giảm lởi nhuận của người cung và người các yếu tố đầu vào này.
  18. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ 6.1.2.2 Tác động lan truyền của thuế đánh vào các yếu tố sản xuất. Không dừng lại ở đó, tác động lan truyền của thuế đến việc sản xuất các sản phẩm khác như: - Cầu các yếu tố đầu vào không chịu thuế tăng, làm cho gía chúng tăng, chi phí sản phẩm sử dụng các yếu tố này tăng, lợi nhuận của nhà sản xuất cho những sản phẩm mà yếu tố đầu vào không chịu thuế sẽ giảm. - Giá cả sản phẩm sản xuất bằng các yếu tố sản xuất chịu thuế tăng làm cho cầu tiêu dùng của chúng giảm, cùng lúc đó cầu tiêu dùng của những sản phẩm mà yếu tố đầu vào không chịu thuế tăng lên, làm giá chúng tăng, nhà sản xuất sản phẩm từ các yếu tố đầu vào không chịu thuế được bù đắp một phần hoặc toàn bộ sự giảm sút lợi nhuận do giá cả đầu vào tăng theo hiệu ứng cung cầu.
  19. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ 6.1.2.2 Tác động lan truyền của thuế đánh vào các yếu tố sản xuất. Như vậy, cũng giống như tác động của việc lan tuyền của việc đánh thuế vào sản phẩm hàng hóa tiêu dùng, tác động của việc đánh thuế vào các yếu tố sản xuất không chỉ dừng lại ở thị trường được sản xuất bằng yếu tố chịu thuế mà còn ảnh hưởng tới những thị trường khác. Kết quả là giá của tất cả các loại sản phẩm tăng, tỷ suát lợi nhuận của tất cả các nhà sản xuất giảm. Phản ứng dây chuyền chỉ dừng lại cân bằng mới theo quy luật “tỷ suất lợi nhuận bình quân”. Ta xem hình minh họa sau:
  20. CHƯƠNG 6: THUẾ 6.1. Thuế và phân phối thu nhập 6.1.2. Tác động của thuế trong môi trường cân bằng toàn bộ 6.1.2.2 Tác động lan truyền của thuế đánh vào các yếu tố sản xuất. Trên hình, trục tung thể hiện tỷ suất lợi nhuận của 2 nơi sản xuất X và Y. Trục hoàn thể hiện mức vốn được sử dụng. CD và FG là các đường cầu về vốn theo các lợi nhuận.. Khi chưa đánh thuế, tỷ suất lợi nhuận vốn của X và Y cận bằng tại điểm I, số vốn đầu tư vào thị trường X là OH và thị trường Y là OM.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
267=>0