Bài giảng Tài chính tiền tệ: Chương 7 - Th.S Nguyễn Hoài Phương

Nghiên cứu về quá trình cung ứng tiền tệ là một trong những trọng tâm của kinh tế học vĩ mô và tài chính ngân hàng, đóng vai trò then chốt trong việc hiểu biết cơ chế vận hành của nền kinh tế. Sự biến động của lượng tiền cung ứng có ảnh hưởng sâu rộng đến lạm phát, lãi suất và tăng trưởng kinh tế, từ đó tác động trực tiếp đến đời sống xã hội. Tài liệu này cung cấp một cái nhìn tổng quan toàn diện về các yếu tố cấu thành lượng tiền cung ứng, cũng như làm rõ vai trò và tương tác của các tác nhân chính như Ngân hàng Trung ương (NHTW) và hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM). Mục tiêu là phân tích chi tiết cách thức tiền tệ được tạo ra và lưu thông, từ cơ số tiền tệ đến mô hình cung ứng đầy đủ, nhằm trang bị kiến thức nền tảng vững chắc cho việc nắm bắt các chính sách tiền tệ.

Sinh viên các ngành kinh tế, tài chính ngân hàng; nhà nghiên cứu và chuyên gia quan tâm đến chính sách và cơ chế cung ứng tiền tệ.

Chuyên khảo này đi sâu vào khám phá quá trình cung ứng tiền tệ, một khía cạnh cốt lõi của hệ thống tài chính hiện đại. Bắt đầu bằng việc định nghĩa lượng tiền cung ứng (MS) và phân loại các thành phần của nó (M1, M2, M3), tài liệu giới thiệu các tác nhân chủ chốt tham gia, bao gồm Ngân hàng Trung ương, hệ thống ngân hàng thương mại, người gửi tiền và người vay tiền. Phần tiếp theo tập trung vào phân tích bảng cân đối kế toán của Ngân hàng Trung ương (NHTW), làm rõ các thành phần tài sản và nguồn vốn như chứng khoán, tiền mặt lưu hành và tiền dự trữ, từ đó dẫn đến khái niệm cơ số tiền tệ (MB). Đây là nền tảng để hiểu cách thức NHTW tác động đến lượng tiền dự trữ của các Ngân hàng Thương mại (NHTM) thông qua các nghiệp vụ thị trường mở, như mua bán chứng khoán. Tài liệu tiếp tục trình bày chi tiết quá trình tạo tiền trong hệ thống NHTM, bắt đầu với mô hình đơn giản và sau đó mở rộng thành mô hình lượng tiền cung ứng đầy đủ, có tính đến các yếu tố phức tạp hơn. Một phần quan trọng là việc giới thiệu và giải thích các ký hiệu kinh tế chủ yếu như hệ số nhân tiền (MM), tiền dự trữ bắt buộc (RR), tiền dự trữ vượt quá (ER), và tỷ lệ dự trữ tương ứng, giúp người đọc nắm vững công cụ phân tích. Cuối cùng, chuyên khảo phân tích hành vi của các tác nhân tham gia vào quá trình cung ứng tiền tệ, giải thích cách các quyết định của họ ảnh hưởng đến tổng lượng tiền lưu thông. Những hiểu biết này không chỉ có giá trị học thuật mà còn cung cấp nền tảng thiết yếu để đánh giá hiệu quả các chính sách tiền tệ và quản lý vĩ mô nền kinh tế.