Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài giảng "Thuốc hành khí" dưới đây để nắm bắt được những nội dung đại cương, công dụng, đặc điểm thuốc hành khí, thuốc phá khí giáng nghịch. Hy vọng đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Bài giảng Thuốc hành khí
- Thuèc hµnh khÝ
I §¹i c ¬ng
1- ®Þnh nghÜa:
- T©n, h¬ng, «n
- Lµm kh« h¸o.
- Thóc ®Èy, ®iÒu hoµ lu th«ng khÝ
- KhÝ trÖ, khÝ bÕ, khÝ uÊt vµ khÝ nghÞch.
* Nguyªn nh©n khÝ trÖ:
- KhÝ hËu kh«ng ®iÒu hoµ (lôc d©m)
- ¨n uèng kh«ng ®iÒu ®é
- T×nh chÝ uÊt kÕt (thÊt t×nh )
* Bé vÞ khÝ trÖ:
- Tú vÞ
- Can
- PhÕ
2/08 1
- * KhÝ m Êt ®iÒu hoµ:
- KhÝ thõa sinh ho¶ Thuèc TN
- KhÝ h sinh hµn Trõ hµn
- KhÝ tho¸t Håi d¬ng
- KhÝ t¸n Thu liÔm cè s¸p
- KhÝ phï N¹p khÝ, liÔm phÕ
- KhÝ trÇm Th¨ng d¬ng
2 Ph©n lo ¹i: - Hµnh khÝ gi¶i uÊt
- Ph¸ khÝ gi¸ng nghÞch; Khai khiÕu
3 Phè i hîp :
- Ho¹t huyÕt
- Nguyªn nh©n
- T¨ng t¸c dông: Thuèc bæ ©m; Lîi tiÓu; T¶ h¹; ®iÒu kinh
4 Kiª ng kÞ: - Ngêi ©m h, thÓ nhiÖt; Phô n÷cã thai;
Ngêi tho¸t d¬ng
- Kh«ng dïng kÐo dµi
2/08 2
- II Hµnh khÝ g i¶i uÊt
1 C«ng d ô ng c hung :
+ KhÝ trÖ ë tú vÞ:
- ®au bông
- ®Çy bông î h¬i , î chua
- Lîm giäng buån n«n, n«n möa, nÊc
- T¸o bãn mãt dÆn
+ KhÝ trÖ ë can:
Tinh thÇn uÊt øc, c¸u g¾t, thë dµi..v
- ®au ®Çu, ®au liªn sên, c¨ng tøc ngùc vó
- Rèi lo¹n kinh nguyÖt
- Ch¸n ¨n, kh«ng thÊy ®ãi
+ KhÝ trÖ ë c¬ nhôc:
®au vai g¸y, th¨n lng, c¬
2 C¸c v Þ thuè c
2/08 3
- 2-1- H¬ng phô
R hiz om a Cype ri
Vê n: Cype rus rotundus ; BiÓn: C. s tolonife rus
Hä cãi Cype race ae
* TVQK: - Khæ, t©n, «n. Can, Tam tiªu
* CN: - Hµnh khÝ chØ thèng, Gi¶i uÊt ®iÒu kinh, Tiªu thùc;
T¸n hµn gi¶i biÓu
* CT: ChØ thè ng:
- ®au d¹ dµy, C¬, Ngùc sên.
- ThÇn kinh ngo¹i biªn, ®¹i trµng
Tinh chÝ uÊt kÕt, rè i lo¹n kinh nguyÖt
¨n uè ng kÐn(Thùc tÝ ch):
ChËm tiªu, Nh¹t måm, ®Çy tríng buån n«n
ø S ÷a, viªm tuyÕn vó, m ôn nhät m íi m äc
C¶m hµn
* Kiª
2/08 ng kÞ: - Ngêi ©m h, huyÕt nhiÖt; ®ang 4 cho con bó
- 2-2-TrÇn b×
Pe ricarpium Citri re ticulatae pe re nne
Citrus re ticulata; C. de licios a. Hä cam quýt : R utace ae
* TVQK: Khæ, t©n, h¬ng, «n. PhÕ, Tú
* CN:
- Hµnh khÝ, ho¸ thÊp hoµ vÞ
- Tiªu ®êm chØ kh¸i
* CT: Bông ®Çy tríng ®au
Kh«ng tiªu Do h µn
TiÕt t¶ n«n m öa
- ¡n kÐm, kh«ng muèn ¨n
- Nh¹t måm, kh«ng thÊy ®ãi Do h hµn
- ChËm tiªu
Ch÷a ho tø c ngùc khã thë khß khÌ
* Kiª ng kÞ: Ngêi ©m h, thÓ nhiÖt, ho khan
2/08 5
- Chó ý :
+QuÊt h¹ch: - T©n khæ, b×nh
- Hµnh khÝ t¸n kÕt chØ thèng.
- S¸n khÝ, sa ®×, vó kÕt côc hßn
+QuÊt diÖp:
- T©n khæ, b×nh.
- S¬can hµnh khÝ, tiªu thòng t¸n kÕt
- Nhò ung, trng hµ, ho, phÕ ung
+Thanh b×: Vá qu¶ quyt xanh:
- Khæ t©n, can ®ëm
- HK tiªu tÝch can ®ëm, h¹ tiªu lµ chÝnh
2/08 6
- 2-3- méc h¬ng
Radix Saussureae lappae
Saussurea lappa Clarke. Hä cóc : Asteraceae
* TVQK:T©n, khæ, h¬ng. ¤n. Can tú, ®¹i trµng
* CN: - Hµnh khÝ ho¸ thÊp chØ thèng
- Hoµ trung kiÖn vÞ tiªu thùc
- Lîi trµng trÞ lÞ
* CT: Hµn thÊp tú vÞ:
- ®Çy tríng ®au
- S«i n«n möa
Hµn thÊp ®¹i trµng:
LÞ, Øa Ch¶y , ®au mãt dÆn, Sèng ph©n
Tú h hµn:
Nh¹t måm, Kh«ng ®ãi, kh«ng thÌm ¨n
Mé t s è bÖnh vÒ gan m Ët
2/08 7
* Kiª ng kÞ: Ngêi ©m h h¸o nhiÖt
- 2 -4 -¤ dîc
Radix linderae
Lindera myrrha Merr. Hä long l·o: Lauraceae
* TVQK: - T©n, khæ, h¬ng, «n. Tú, vÞ, PhÕ, ThËn
"Thîng nhËp phÕ tú, h¹ th«ng bµng quang thËn'‘
* CN: - Hµnh khÝ chØ thèng
Tiªu thùc, «n thËn s¸p niÖu.
* CT: - ChØ thè ng: Ngùc, bông, D¹ dµy, ®¹i trµng
kinh
nguyÖt, Bµng quang l¹nh
- Tú vÞ h hµn
* Kiª ng kÞ: KhÝ h, t¹ng nhiÖt kh«ng dïng
Chó ý : - H¬ng phô: can
- Méc h¬ng: tú vÞ
- ¤ dîc: thËn, bµng quang
2/08 8
- TrÇn b×: tú vÞ vµ phÕ
- III Thuè c p h¸ khÝ g i¸ng ng hÞc h
1 C¤NG d ô ng :
- PhÕ: Ho, hen, suyÔn, tøc ngøc khã thë
- Can: ®au d¹ dµy, ®Çy tríng bông î h¬i, î chua
2 C¸c v Þ thuè c :
2-1- HËu ph¸c
Cortex Magnoliae officinalis
Cinnamomum iners . Hä Lauraceae (quÕ rõng, de)
* TVQK: Khæ, t©n, «n.Tú, vÞ, ®¹i trêng
* CN: - H¹ khÝ t¸n m·n tiªu tÝch, «n trung t¸o thÊp;
Ho¸ ®êm chØ kh¸i b×nh suyÔn
* CT: - BÜ, m·n, t¸o, thùc
- Ho, hen suyÔn, tøc
- Tú vÞ h hµn
* Kiª ng kÞ: ¢m h néi nhiÖt, phô n÷cã thai
Chó ý: Phèi hîp víi chØ thùc
2/08 9
- 2-2- ChØ thùc
Fructus aurantii im m aturus
Citrus S pp (C.grandis ; C.m axim a;
C. de cum ana; C. Paradis i) Hä R utace ae
*TVQK: Khæ, th¬m, h¬i hµn.Tú vÞ
* CN: Ph¸ khÝ tiªu tÝch, Trõ ®µm, Tiªu thùc
* CT: NhiÖt kÕt ®¹i trµng:
- Thøc ¨n tÝch trÖ
- Bông tríng ®au, ®¹i tiÖn t¸o, KhÝ kÕt
®µm thÊp tú vÞ, phÕ:
®Çy tøc khã chÞu, Ho ®êm nhiÒu, Tiªu ho¸ kÐm
ChØ thè ng:
D¹ dµy, Ngùc, sên,Tö cung sau khi ®Î, ®¹i trµng co th¾t
S a tö cung
T©m khÝ kÐm
* Kiª ng kÞ: Ngêi yÕu, phô n÷cã thai
Chó ý: Ph©n biÖt c¸ch dïng víi chØ x¸c
2/08 10
- B¶ng tãm t¾t tÝnh n¨ng thuèc lÝ khÝ
Tªn VÞ TÝnh Quy kinh C«ng n¨ng
1- H T©n, B×nh Can, tam 1- Hµnh khÝ chØ thèng
¬ng h¬i tiªu 2- Gi¶i uÊt ®iÒu kinh
phô khæ, 3- KiÖn vÞ tiªu thùc
cam
4- T¸n hµn gi¶i biÓu
2- Méc T©n, ¤n Can, vÞ, 1- Hµnh khÝ ho¸ thÊp chØ
h¬ng khæ tú, ®¹i thèng
trµng 2- Lîi trµng trÞ lÞ
3- Hoµ trung kiÖn vÞ tiªu
thùc
3- ¤ d T©n ¤n Tú, phÕ, 1- Hµnh khÝ chØ thèng
îc thËn, 2- KiÖn vÞ tiªu thùc
bµng 3- ¤n thËn s¸p niÖu
2/08
quang 11
- 4- TrÇn T©n, «n Tú, phÕ 1- Hµnh khÝ ho¸
b× khæ thÊp hoµ vÞ
2- Ho¸ ®êm chØ
kh¸i
5- Sa T©n, «n Tú, vÞ, 1- Hµnh khÝ chØ
nh©n ch¸t thËn thèng
2- «n vÞ chØ n«n
3- Êm tú chØ t¶
6- B¹ch T©n NhiÖt PhÕ, tú, 1- Hµnh khÝ chØ
®Ëu vÞ thèng
khÊu 2- Ho¸ thÊp tiªu bÜ
tÝch
3- Êm vÞ chØ n«n
2/08 12
- 7- H¹t Cam, ¤n Can, 1- Hµnh khÝ chØ thèng
v¶i ch¸t thËn
8- Khæ, ¤n Tú, 1- ¤n trung t¸o thÊp h¹
HËu t©n vÞ, khÝ tiªu tÝch
ph¸c ®¹i 2- Ho¸ ®êm chØ kh¸i
trµng b×nh suyÔn
9- Khæ H¬i Tú, vÞ 1- Ph¸ khÝ tiªu tÝch
ChØ hµn 2- Trõ ®êm tiªu thùc
thùc
10- T©n H¬i Tú, 1- Gi¸ng nghÞch khoan
®¹i «n vÞ, dung
phóc ®¹i 2- Lîi niÖu tiªu phï
b× trµng,
tiÓu
2/08 trµng 13
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
