Bài giảng Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp: Chương 1

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp - Chương 1: Khái quát về tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp, cung cấp cho người học những kiến thức như Các khái niệm cơ bản của kế toán; yêu cầu và nguyên tắc cơ bản của kế toán; nguyên tắc tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp; nội dung của Tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp; nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp: Chương 1

Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP BMKTDN HVTC - TS.TBC 1
M«n häc: Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n TRONG doanh nghiÖp Häc phÇn : 45 tiÕt STT Tªn ch-¬ng Tæng Trong ®ã (Ch-¬ng) (Néi dung) sè tiÕt Lý thuyÕt Thùc KiÓm tra hµnh 1 Ch-¬ng 1: Kh¸i qu¸t vÒ tæ chøc c«ng 6 - t¸c kÕ to¸n trong DN 2 Ch-¬ng 2: Tổ chức thu nhận th«ng 15 - tin kế to¸n 3 Ch-¬ng 3: Tổ chức hệ thống ho¸ vµ 8 xử lý th«ng tin kế to¸n DN 4 Ch-¬ng 4: Tổ chức cung cấp th«ng 8 tin kế to¸n DN 5 Ch-¬ng 5: Tổ chức bộ m¸y kế to¸n 8 doanh nghiệp Céng 45 BMKTDN HVTC - TS.TBC 2
Tµi liÖu tham kh¶o 1/ Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n DN, Chñ biªn TS L-u §øc Tuyªn & TS Ng« ThÞ Thu Hång (2011) 2/ Gi¸o tr×nh kÕ to¸n tµi chÝnh- Ch-¬ng 1. 3/ QuyÕt ®Þnh 15/2006/Q§ - BTC vÒ viÖc ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n DN ngµy 20/3/2006 cña Bé Tr-ëng Bé Tµi chÝnh. 4/ QuyÕt ®Þnh 48/2006/Q§ - BTC vÒ viÖc ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n DN nhá vµ võa ngµy 14/9/2006 cña Bé Tr-ëng Bé Tµi chÝnh. 5/ LuËt kÕ to¸n ViÖt nam. 6/ Tµi liÖu thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh. BMKTDN HVTC - TS.TBC 3
Chương 1 KHÁI QUÁT VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TRONG DOANH NGHIỆP Néi dung nghiªn cøu 1.2. Yêu cầu và nguyên tắc cơ bản của KT 1.1. Các khái niệm cơ bản của kế toán 1.3. Nguyên tắc tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp 1.4. Nội dung của Tổ chức công tác KTDN 1.5. Nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán doanh nghiệp BMKTDN HVTC - TS.TBC 4
1. 1. Các khái niệm cơ bản của kế toán - Đơn vị kế toán - Nợ phải trả - Đơn vị tiền tệ - Vốn chủ sở hữu - Kì kế toán - Doanh thu và thu nhập khác - Tài sản - Chi phí => Yêu cầu: Đọc VAS 01 nắm rõ từng K/N Đơn vị kế toán gồm các đơn vị, tổ chức kinh tế hạch toán độc lập, có thể là đơn vị cấp trên (tổng công ty, công ty) và đơn vị trực thuộc có tổ chức hạch toán lập báo cáo tài chính. Đơn vị kế toán cũng có thể là công ty mẹ hoặc công ty con... Đơn vị kế toán Đơn vị tiền tệ kế toán là đơn vị tiền tệ được sử dụng chính thức trong việc ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính. Thước đo tiền tệ là loại thước đo sử dụng chủ yếu trong kế toán dùng để biểu hiện giá trị các loại tài sản khác nhau nhờ đó mà kế toán có thể ghi chép, thu thập, xử lý thông tin và lập báo cáo tài chính. BMKTDN HVTC - TS.TBC 5
Luật kế toán • Điều 5. Lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán đối với các doanh nghiệp, tổ chức có vốn nước ngoài • 1. Doanh nghiệp, tổ chức có vốn đầu tư nước ngoài (dưới đây gọi tắt là doanh nghiệp) thu, chi chủ yếu bằng ngoại tệ căn cứ vào quy định của Luật Kế toán, để xem xét, quyết định lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán và chịu trách nhiệm về quyết định đó trước pháp luật. Khi lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, doanh nghiệp phải thông báo với cơ quan thuế quản lý trực tiếp. • 2. Khi lựa chọn đơn vị tiền tệ trong kế toán, doanh nghiệp phải đáp ứng được đồng thời các tiêu chuẩn sau: • - Đơn vị tiền tệ đó phải được sử dụng chủ yếu trong các giao dịch bán hàng, cung cấp dịch vụ của đơn vị, có ảnh hưởng lớn đến giá bán hàng hoá, dịch vụ và thường là đơn vị tiền tệ được sử dụng trong việc quyết định giá bán hàng; • - Đơn vị tiền tệ đó phải được sử dụng chủ yếu trong việc mua hàng hoá, dịch vụ của doanh nghiệp và thường là đơn vị tiền tệ được sử dụng chủ yếu trong việc tính toán doanh thu, chi phí nhân công, thanh toán tiền mua nguyên vật liệu, hàng hoá và dịch vụ. BMKTDN HVTC - TS.TBC 6
Kú kÕ to¸n Lµ thêi gian quy ®Þnh mµ c¸c sè liÖu, th«ng tin kÕ to¸n cña mét ®¬n vÞ kÕ to¸n ph¶i ®-îc b¸o c¸o, gåm: kú kÕ to¸n n¨m; quý; th¸ng. (§iÒu 13, kho¶n 1 – LuËt kÕ to¸n) + Kú kÕ to¸n n¨m: 12 th¸ng: - TÝnh tõ ®Çu ngµy 01th¸ng 01 ®Õn hÕt ngµy 31 th¸ng 12 n¨m d-¬ng lÞch - §¬n vÞ kÕ to¸n cã ®Æc thï riªng vÒ tæ chøc, ho¹t ®éng ®-îc chän kú kÕ to¸n lµ 12 th¸ng trßn theo n¨m d-¬ng lÞch, b¾t ®Çu tõ ®Çu ngµy 01 th¸ng ®Çu quý nµy ®Õn hÕt ngµy cuèi cïng cña th¸ng cuèi quý tr-íc n¨m sau vµ th«ng b¸o cho c¬ quan TC biÕt. + Kú kÕ to¸n quý: 3 th¸ng, tÝnh tõ ®Çu ngµy 01 th¸ng ®Çu quý ®Õn hÕt ngµy cuèi cïng cña th¸ng cuèi quý. + Kú kÕ to¸n th¸ng: 1 th¸ng, tÝnh tõ ®Çu ngµy 01 ®Õn hÕt ngµy cuèi BMKTDN HVTC - TS.TBC 7 cïng cña th¸ng
S¬ ®å kú kÕ to¸n 1/1/N 1/2 1/3 1/4 1/5 1/6 1/7 1/8 1/9 1/10 1/11 1/12 31/1 28/2 31/3 30/4 31/5 30/6 31/7 31/8 30/9 31/10 30/11 31/12/N Quý I Quý II Quý III Quý IV N¨m N BMKTDN HVTC - TS.TBC 8
Kỳ kế toán: là thời gian quy định mà các số liệu, thông tin kế toán của một đơn vị kế toán phải được báo cáo. Tài sản: Là nguồn lực do DN kiểm soát và có thể thu được lợi ích kinh tế trong tương lai. Nợ phải trả: Là nghĩa vụ hiện tại của DN phát sinh từ các giao dịch đã qua mà DN phải thanh toán từ các nguồn lực của mình Vốn chủ sở hữu: Là giá trị vốn của DN, được tính bằng sô chênh lệch giữa giá trị tài sản trừ (-) Nợ phải trả Doanh thu và thu nhập khác: Là tổng giá trị lợi ích kinh tế DN thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động SX,KD thông thường và các HĐ khác của DN, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu, không bao gồm khoản góp vốn của cổ đông hoặc chủ sở hữu Chi phí: Là tổng các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán dưới hình thức các khoản tiền chi ra, các khoản khấu trừ TS hoặc phát sinh các khoản nợ dẫn đến giảm vốn CSH, không bao gồm khoản phân phối cổ đông hoặc chủ sở hữu. BMKTDN HVTC - TS.TBC 9
CMKTQT là những quy định và hướng dẫn về các nguyên tắc, phương pháp kế toán có tính khuôn mẫu, nền tảng chung cho các quốc gia trong việc ghi chép kế toán và trình bày báo cáo tài chính. Năm 1973 Uỷ ban chuẩn mực quốc tế (IASC) đã được thành lập và đi vào hoạt động với sự tham gia của nhiều tổ chức thành viên từ nhiều quốc gia trên thế giới. Uỷ ban chuẩn mực kế toán quốc tế (IASC) có nhiệm vụ soạn thảo, ban hành và công bố các chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS). Do mỗi quốc gia lại có những sự khác nhau về điều kiện, trình độ phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu trình độ quản lý, phong tục, tập quán khác nhau nên mỗi quốc gia phải căn cứ vào hệ thống CMKTQT mà xây dựng, ban hành hệ thống CMKT quốc gia cho phù hợp. BMKTDN HVTC - TS.TBC 10
1.2. Yêu cầu và nguyên tắc cơ bản của KT 1.2.1. Yªu cÇu c¬ b¶n ®èi víi kÕ to¸n (Luật KT,chuẩn Mực 01) Trung thùc, §Çy KÞp DÔ Liªn Cã thÓ so kh¸ch quan ®ñ thêi hiÓu tôc s¸nh ®-îc 1.2.2. C¸c nguyªn t¾c kÕ to¸n c¬ bản (1).Cơ sở (2).Hoạt (3).Giá (4).Träng (5).Phù (6).Thận (7).Nhất dồn tích động liên gốc yếu hợp trọng quán tục BMKTDN HVTC - TS.TBC 11
VÞ trÝ chuÈn mùc kÕ to¸n trong khu«n khæ ph¸p lý vÒ kÕ to¸n Luật kế toán luËt kÕ to¸n Nguyªn t¾c kÕ to¸n chung vµ chuÈn mùc kÕ to¸n ChÕ ®é kÕ to¸n: -Chøng tõ; Tµi kho¶n; Sæ; B¸o c¸o; c¸c th«ng t-... BMKTDN HVTC - TS.TBC 12
CMKTQT là những quy định và hướng dẫn về các nguyên tắc, phương pháp kế toán có tính khuôn mẫu, nền tảng chung cho các quốc gia trong việc ghi chép kế toán và trình bày báo cáo tài chính. Năm 1973 Uỷ ban chuẩn mực quốc tế (IASC) đã được thành lập và đi vào hoạt động với sự tham gia của nhiều tổ chức thành viên từ nhiều quốc gia trên thế giới. Uỷ ban chuẩn mực kế toán quốc tế (IASC) có nhiệm vụ soạn thảo, ban hành và công bố các chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS). Do mỗi quốc gia lại có những sự khác nhau về điều kiện, trình độ phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu trình độ quản lý, phong tục, tập quán khác nhau nên mỗi quốc gia phải căn cứ vào hệ thống CMKTQT mà xây dựng, ban hành hệ thống CMKT quốc gia cho phù hợp. BMKTDN HVTC - TS.TBC 13
- ChuÈn mùc kÕ to¸n: trªn c¬ së luËt, chuÈn mùc quy ®Þnh nh÷ng néi dung, nguyªn t¾c vµ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n c¬ b¶n ®Ó ghi chÐp kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh DN. Chñ yÕu CM tËp trung vµo qu¸ tr×nh lËp vµ tr×nh bµy b¸o c¸o tµi chÝnh cung cÊp cho c¸c ®èi t-îng sö dông th«ng tin mµ kh«ng ®Ò cËp ®Õn c¸c vÊn ®Ò TK, Ctõ, Sæ kÕ to¸n. - ChÕ ®é kÕ to¸n: §Ó h-íng dÉn c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n cô thÓ, quy ®Þnh vÒ chøng tõ, tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n, biÓu mÉu vµ c¸ch thøc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. H-íng dÉn néi dung mang tÝnh ®Æc thï trong mét sè ngµnh kinh doanh BMKTDN HVTC - TS.TBC 14
(1). Cơ sở dồn tích Mäi nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh cña doanh nghiÖp liªn quan ®Õn tµi s¶n, nî ph¶i tr¶, nguån vèn chñ së h÷u, doanh thu, chi phÝ ph¶i ®-îc ghi sæ kÕ to¸n vµo thêi ®iÓm ph¸t sinh, kh«ng c¨n cø vµo thêi ®iÓm thùc tÕ thu hoÆc thùc tÕ chi tiÒn hoÆc t-¬ng ®-¬ng tiÒn. B¸o c¸o tµi chÝnh lËp trªn c¬ së dån tÝch ph¶n ¶nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong qu¸ khø, hiÖn t¹i vµ t-¬ng lai. VÝ dô: - Chi phÝ tiÒn l-¬ng ®-îc tÝnh vµo chi phÝ trong khi l-¬ng ch-a chi tr¶ cho CN; -B¸n hµng cho kh¸ch: Gi¸ b¸n 100 tr nh-ng kh¸ch thanh to¸n ngay 50%, cßn l¹i cho kh¸ch nî 50% DT ®-îc ghi nhËn ngay t¹i thêi ®iÓm b¸n hµng lµ 100tr -Tr×nh bµy b¸o c¸o.... BMKTDN HVTC - TS.TBC 15
(2). Hoạt động liên tục . B¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i ®-îc lËp trªn c¬ së gi¶ ®Þnh lµ doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng liªn tôc vµ sÏ tiÕp tôc ho¹t ®éng kinh doanh b×nh th-êng trong t-¬ng lai gÇn, nghÜa lµ doanh nghiÖp kh«ng cã ý ®Þnh còng nh- kh«ng buéc ph¶i ngõng ho¹t ®éng hoÆc ph¶i thu hÑp ®¸ng kÓ quy m« ho¹t ®éng cña m×nh. Tr-êng hîp thùc tÕ kh¸c víi gi¶ ®Þnh ho¹t ®éng liªn tôc th× b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i lËp trªn mét c¬ së kh¸c vµ ph¶i gi¶i thÝch c¬ së ®· sö dông ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. BMKTDN HVTC - TS.TBC 16
Vì giả thiết ®ã khi lập báo cáo tài chính người ta không quan tâm đến giá thị trường của các loại tài sản, vốn, công nợ... mặc dù trên thực tế giá thị trường có thể thay đổi, mà chỉ phản ánh tài sản của đơn vị theo trị giá vốn - hay còn gọi là “giá phí”. Hơn nữa, vì quan niệm doanh nghiệp còn tiếp tục hoạt động nên việc bán đi những tài sản dùng cho hoạt động SXKD của doanh nghiệp theo giá thị trường không đặt ra. Chính vì thế mà giá thị trường không thích hợp và thực sự không cần thiết phải phản ánh giá trị tài sản trên báo cáo tài chính Trong trường hợp đặc biệt khi giá thị trường thấp hơn giá vốn, kế toán có thể sử dụng giá thị trường như yêu cầu của nguyên tắc “thận trọng”. Mặt khác, khi một doanh nghiệp đang chuẩn bị ngừng hoạt động: Phá sản, giải thể, bán... thì khái niệm “hoạt động liên tục” sẽ không còn tác dụng nữa trong việc lập báo cáo, mà giá trị thị trường mới là có tác dụng. BMKTDN HVTC - TS.TBC 17
(3). NT giá gốc Tµi s¶n ph¶i ®-îc ghi nhËn theo gi¸ gèc. Gi¸ gèc cña tµi s¶n ®-îc tÝnh theo sè tiÒn hoÆc kho¶n t-¬ng ®-¬ng tiÒn ®· tr¶, ph¶i tr¶ hoÆc tÝnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña tµi s¶n ®ã vµo thêi ®iÓm tµi s¶n ®-îc ghi nhËn. Gi¸ gèc cña tµi s¶n kh«ng ®-îc thay ®æi trõ khi cã quy ®Þnh kh¸c trong chuÈn mùc kÕ to¸n cô thÓ. Nguyên tắc này đòi hỏi các TS, NPT, DT, CP... phải được ghi nhận theo giá gốc. Giá gốc TS được tính theo ST hoặc tương đương tiền đã trả hoặc phải trả hoặc tính theo giá trị hợp lý của TS vào thời điểm TS đó được ghi nhận. BMKTDN HVTC - TS.TBC 18
(4). Trọng yếu (thùc chÊt) Th«ng tin ®-îc coi lµ träng yÕu trong tr-êng hîp nÕu thiÕu th«ng tin hoÆc thiÕu chÝnh x¸c cña th«ng tin ®ã cã thÓ lµm sai lÖch ®¸ng kÓ b¸o c¸o tµi chÝnh, lµm ¶nh h-ëng ®Õn quyÕt ®Þnh kinh tÕ cña ng-êi sö dông b¸o c¸o tµi chÝnh. TÝnh träng yÕu phô thuéc vµo ®é lín vµ tÝnh chÊt cña th«ng tin hoÆc c¸c sai sãt ®-îc ®¸nh gi¸ trong hoµn c¶nh cô thÓ. TÝnh träng yÕu cña th«ng tin ph¶i ®-îc xem xÐt trªn c¶ ph-¬ng diÖn ®Þnh l-îng vµ ®Þnh tÝnh. Nguyên tắc này, cho phép bỏ qua không ghi chép những nghiệp vụ không quan trọng nhưng phải ghi chép đầy đủ, khách quan những nghiệp vụ quan trọng BMKTDN HVTC - TS.TBC 19
(5). Phù hợp Qui định, việc ghi nhận DT và CP phải phù hợp với nhau. Khi ghi nhận một khoản DT phải ghi nhận một khoản CP tương ứng có liên quan đến việc tạo ra DT bất kể CP đó PS ở kỳ nào. Theo CM 01: ViÖc ghi nhËn doanh thu vµ chi phÝ ph¶i phï hîp víi nhau. Khi ghi nhËn mét kho¶n doanh thu th× ph¶i ghi nhËn mét kho¶n chi phÝ t-¬ng øng cã liªn quan ®Õn viÖc t¹o ra doanh thu ®ã. Chi phÝ t-¬ng øng víi doanh thu gåm chi phÝ cña kú t¹o ra doanh thu vµ chi phÝ cña c¸c kú tr-íc hoÆc chi phÝ ph¶i tr¶ nh-ng liªn quan ®Õn doanh thu cña kú ®ã. BMKTDN HVTC - TS.TBC 20