CHƢƠNG 3. CHIẾU SÁNG NHÂN TẠO
3.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN
3.1.1. Nguồn chiếu sáng nhân tạo
Bóng đèn là nguồn chiếu sáng nhân tạo, hiện nay có
các loại bóng đèn:
Đèn nung sáng: Trên 150 năm tuổi. Từ sợi đốt bằng cacbon,
ngày nay được sử dụng sợi đốt kim loại, có hiệu suất sáng lớn
hơn nhiều lần. Nhiệt độ màu 2500-3000 độ K, chỉ số CRI 100,
tuổi thọ 1000h.
Đèn phóng điện: Ống bằng thạch anh, hai đầu đặt 2 điện
cực, bên trong chứa hơi kim loại ở áp suất thấp hoặc cao. Khi
điện thế cao sẽ có hiện tượng phóng điện giữa 2 cực kết hợp
với 1 trong 3 loại hơi kim loại thích ứng như thủy ngân, natri
sẽ tạo ra ánh sáng.
Đèn huỳnh quang: Nguyên tắc phát sáng cũng theo nguyên
lý của đèn phóng điện. (đèn neon)
Một số loại đèn mới :
• Đèn halogen: Đèn nung sáng chứa hơi halogen, hiệu suất sáng cao, ánh sáng trắng hơn và tuổi thọ lâu hơn
• Đèn Compacte: Là dạng mới của bóng đèn huỳnh quang.
• Đèn cảm ứng từ.
• Đèn cao áp thuỷ ngân (chiếu sáng đường phố).
3.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN (cont)
3.1.2. Tiêu chí đánh giá chất lƣợng ánh sáng của bóng đèn
Trong chiếu sáng người ta dùng các chỉ số sau đây để đánh giá chất lƣợng ánh sáng
của bóng đèn:
•Hiệu suất sáng: đo bằng tỷ số giữa quang thông do đèn phát ra và công suất điện
tiêu thụ: lumen/oát (lm/W).
•Nhiệt độ màu: Tm (0K), dùng đánh giá mức độ tiện nghi môi trường sáng: nhiệt độ
màu cao => môi trường sáng càng lạnh và ngược lại. Nhiệt độ màu: 2.0000K -
7.0000K.
•Chỉ số hoàn màu: CRI cho biết chất lượng ánh sáng, đánh giá theo sự cảm thụ
chính xác các màu sắc, có giá trị: 0(ánh sáng đơn sắc) => 100(ánh sáng trắng).
•Tuổi thọ của bóng đèn, (h) : từ 1000 h – 10.000 h.
Biểu đồ Kruithof mối quan hệNhiệt độ màu & Độ rọi yêu cầu
3.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN (cont)
3.1.3. Chụp đèn, máng đèn
Là bộ phận lắp thêm vào bóng đèn để
định hướng chiếu sáng hay để tăng
cường nguồn sáng nhờ sự phản xạ ánh
sáng của chụp đèn.
Là đặc trưng quan trọng nhất của đèn,
nó cho biết sự phân bố quang thông
do đèn bức xạ trong không gian.
Vì vậy, người ta gọi đó là “Thẻ căn
cƣớc” của bóng đèn.
3.1.4. Biểu đồ cƣờng độ sáng
của bóng đèn
3.1. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN (cont)
3.1.5. Các kiểu chiếu sáng
Chiếu sáng trực tiếp: 90% quang thông
do đèn bức xạ hướng xuống phía dưới. Có
2 loại:Trực tiếp hẹp, Trực tiếp rộng.
Chiếu sáng nửa trực tiếp: 60% - 90%
quang thông do đèn bức xạ hướng xuống
phía dưới. khi đó các tường bên và trần
đều được chiếu sáng => môi trường sáng
tiện nghi hơn.
Chiếu sáng hỗn hợp: 40% - 60% quang
thông do đèn bức xạ hướng xuống phía
dưới. Khi đó các tường bên và đặc biệt là
trần được chiếu sáng nhiều hơn.
Chiếu sáng nửa gián tiếp: 10% - 40%
quang thông do đèn bức xạ hướng xuống
phía dưới.
Chiếu sáng gián tiếp: trên 90% quang
thông do đèn bức xạ hướng lên phía trên.