Chöông 7:
Vi sinh vaät gaây beänh ôû ngöôøi
1. Quan heä vaät chuû –kyù sinh
2. Cô sôû mieãn dòch hoïc
3. Vi sinh y hoïc
4. Dòch teã hoïc vaø vi sinh vaät hoïc coäng ñoàng
5. Beänh do vi sinh vaät
Quan heä vaät chuû –kyù sinh
Töông taùc cuûa vi sinh vaät vôùi ñoäng vaät
- Ñoäng vaät laø moâi tröôøng soáng cuûa nhieàu vi sinh vaät: vi sinh coù lôïi, gaây beänh
vaø trung tính
- Kyù sinh (parasitism): söï taêng tröôûng cuûa moät VSV (kyù sinh vaät, parasite) ôû
sinh vaät khaùc, khoâng mang laïi ích lôïi gì hoaëc laøm haïi cho sinh vaät chuû hay
(hay vaät chuû host)
- Khaû naêng kyù sinh cuûa VSV leân vaät chuû chiuï aûnh höôûng cuûa nhöõng töông
taùc phöùc taïp giöõa kyù sinh vaät vôùi vaät chuû:
+ Khaû naêng xaâm nhaäp cuûa VSV vaøo vaät chuû (thöôøng baét ñaàu ôû caùc maøng
nhaøy)
+ Töông taùc giöõa heä thoáng töï veä cuûa vaät chuû vôùi khaû naêng ñaùp öùng thích
nghi cuûa kyù sinh gaây beänh
+ Ñaëc ñieåm giaûi phaãu hoïc cuûa vaät chuû
Heä vi sinh vaät töï nhieân ôû da
- Ñoä aåm thaáp vaø pH acid
-Heä VSV chuû yeáu laø caùc vi khuaån Gram döông, hieän dieän ôû nôi coù ñoä aåm
cao nhö tuyeán moà hoâi, tuyeán nhôøn: Staphylococcus, Coryne-bacterium,
Acetinobacter, Pityrosporum, Propionibacterium, Micrococcus
Heä vi sinh vaät ôû vuøng mieäng
- Streptococcus, Lactobacillus,
Fusobacterium, Veillonella,
Coryne-bacterium, Neisseria,
Actinomyces
- Saâu raêng do hoaït ñoäng cuûa
VSV:
+Streptococcus sobrinus vaø S.
mutans hình thaønh lôùp
polysaccharide (glycocalyx)
giuùp gaén vaøo beà maët raêng taïo
thaønh veát tan raêng (dental
plaque), taêng tröôûng laøm caïn
kieät oâxi
+Vi khuaån lactic acid taïo ra
acid höõu cô laøm giaûm pH ôû beà
maët raêng, laøm tan thaønh phaàn
calcium phosphate cuûa raêng,
gaây ra saâu raêng.