Bài giảng Y học - Bài 4: Chứng cứ trong các nghiên cứu điều trị

Bài 4: Chứng cứ Bài 4: Chứng cứ trong các nghiên cứu điều trị

Lê hoàng ninh Viện vệ sinh y tế công cộng

Nghiên cứu điều trị N hiê ứ điề t ị

(cid:122) Ba câu hỏi cơ bản :

1. Kết quả nghiên cứu có giá trị 1 Kết quả nghiên cứu có giá trị

không?

2. Những kết quả đó cụ thể là gì? 2 Những kết quả đó cụ thể là gì? 3. Những kết quả nầy có giúp chăm sóc bệnh nhân của bạn không? sóc bệnh nhân của bạn không?

ủ

ề

Giá trị của nghiên cứu điều trị

(cid:122) A. Kết quả nghiên cứu có giá trị

nào?

Giá Trị : phương pháp nghiên cứu ?

khô

Sai lệch hệ thống không? S i lệ h hệ thố ? Nhiễu ? Cơ hội ? Cơ hội ?

không? không? 1. Đúng với sự thật không? 2. Các tiêu chí đánh giá giá trị như thế

ủ

ề

Tính giá trị của nghiên cứu điều trị

Bệnh nhân có được phân phối ngẫu nhiên vào các nhóm khô ? không? Độ mạnh của tính giá trị : tính tương đồng giữa các nhóm

2. Tất cả bệnh nhân đưa vào nghiên cứu có được tính tới trong

•

ạ

ị,

ế

•

kết quả cuối cùng của đề tài không? kết quả cuối cùng của đề tài không? Mọi bệnh nhân khi đưa vào phải được theo dõi cho đến khi kết thúc thử nghiệm. > 80 % được theo dõi đầy đủ Những đối tượng bị mất phải được chỉ cho thấy trong phần hệ quả điều trị, và phải được tính lại nếu như có xảy ra. Kết quả ợ y q xem là có giá trị nếu như kết quả không thay đổi ổ Những bệnh nhân được phân tích có được ngẫu nhiên hóa ngay từ đầu không? Những bệnh nhân quên, từ chối trị liệu không nên loại ra khỏi phân tích. Phân tích có chủ ý ( intention to treat khỏi phân tích Phân tích có chủ ý ( intention to treat analysis)

ủ

ề

Tính giá trị của nghiên cứu điều trị

3. Bệnh nhân, thầy thuốc, nhóm 3. Bệnh nhân, thầy thuốc, nhóm nghiên cứu có được làm mù không?

4. Giữa các nhóm có tương đồng không trước khi thử nghiệm?

ử đối ử h hữ

5. Cư xử, đối xử hay những qui trình 5 C i t ì h khác có giống nhau không giữa hai nhóm

ề

Kết quả của nghiên cứu điều trị ?

(cid:122) B. kết quả nghiên cứu là gì, như thế

nào?nào?

Nhóm digoxin: 1181 chết = 34 % Nhóm placebo: 1194 chết 35 % Nhóm placebo: 1194 chết = 35 %

p value = 0,80

Nhóm digoxin: nhập viện ( 64 %) Nhóm digoxin: nhập viện ( 64 %) Nhóm placebo: nhập viện ( 67 %)

p value = 0,006 p value = 0 006

ủ

Tính ứng dụng của nghiên cứu điều trị ề

(cid:122) C. Kết quả nghiên cứu có ứng

dụng cho bệnh nhân bạn không? dụng cho bệnh nhân bạn không?

86 % da trắng 73 % < 70 tuổi 73 % < 70 tuổi 22 % nữ? khác: … khá Giống : có thể áp dụng

Những mấu chốt trong nghiên cứu điều trị ề

ứ

ê

(cid:122) Ngẫu nhiên hóa (cid:122) Theo dõi > 80 % (cid:122) Theo dõi > 80 % (cid:122) Mù Phân tích toàm bộ cá thể khi (cid:122) Phân tích toàm bộ cá thể khi đưa vào (cid:122) Các đặc trưng, tính chất cơ bản Các đặc trưng tính chất cơ bản giống nhau ( tính từ lúc khởi đầu nghiên cứu) nghiên cứu)

Phép tính giá trị của nghiên cứu điều trị ứ ê

ủ

á

ề

RR=relative risk

RR= a/(a+b):c/(c+d) RR= a/(a+b):c/(c+d)

ARR = absolute risk reduction

ARR= [c/(c+d)] – [a/(a+b)]

RRR relative risk reduction RRR= relative risk reduction

a a b b

RRR % giảm nguy cơ tương đối:

RRR = [(1 – RR) x 100 %

c d

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Sàng tuyển

1. Tại sao nghiên cứu được thực hiện? (Câu 1 Tại sao nghiên cứu được thực hiện? (Câu

hỏi nghiên cứu là gì?)

2. Thiết kế nghiên cứu có phù hợp không? 2 Thiết kế nghiên cứu có phù hợp không? 3. PICO của đề tài có phù hợp với PICO của

câu hỏi lâm sàng không? câu hỏi lâm sàng không?

4. Có mâu thuẫn nào trên vấn đề được quan

tâm không? tâm không?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Tính giá trị

(cid:190)Theo dõi đối tượng nghiên cứu: (cid:190)Theo dõi đối tượng nghiên cứu:

1. Tất cả các bệnh nhân đưa vào nghiên cứu có được tính và đưa vào phân tích để dẫn có được tính và đưa vào phân tích để dẫn đến kết luận không? (mất đối tượng có < 20%)?%)

2. Sự theo dõi có hoàn tất không?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:190)Phân phối ngẫu nhiên:

1. Bệnh nhân đưa vào nghiên cứu có đại 1 Bệnh nhân đưa vào nghiên cứu có đại

diện cho dân số mục tiêu không?

2. Việc phân phối bệnh nhân vào các nhóm 2 Việc phân phối bệnh nhân vào các nhóm

trị liệu có ngẫu nhiên không?

3. Sự phân phối bệnh nhân có được làm 3. Sự phân phối bệnh nhân có được làm

đúng phương pháp?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:190)Chủ định trong phân tích trị liệu:

1. Các bệnh nhân có được phân tích trong 1 Các bệnh nhân có được phân tích trong các nhóm đã được làm ngẫu nhiên không?g

ợ p ợ p

2. Có phải số liệu của tất cả các bệnh nhân được phân phối ngẫu nhiên đều được g phân tích không? Nếu không thì đã có vấn đề về độ nhạy hay phân tích các đối tượng bị mất có làm không? t khô ? ất ó là bị

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Các đặc trưng/tính chất bệnh nhân có

tương đồng không? tương đồng không? 1. Các đặc trưng giữa các nhóm có tương đồng ngay từ khi bắt đầu thử nghiệm đồng ngay từ khi bắt đầu thử nghiệm không?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Làm mù

1. Có làm mù bệnh nhân, nhân viên y tế, người 1 Có làm mù bệnh nhân nhân viên y tế người nghiên cứu về biện pháp trị liệu không? 2. Nếu không thể làm mù thì biện pháp đo đạt 2 Nếu không thể làm mù thì biện pháp đo đạt

các hệ quả có khách quan không?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Hành sử tương đồng

1. Trừ yếu tố can thiệp điều trị, việc hành sử 1 Trừ yếu tố can thiệp điều trị việc hành sử

giữa các nhóm có như nhau không?

Bộ công cụ đánh giá nghiên cứu điều trị

ề

(cid:153) Tóm tắt giá trị của bài báo:

1. Độ mạnh/yếu của nghiên cứu? Những vấn 1 Độ mạnh/yếu của nghiên cứu? Những vấn

đề quan ngại khác?

2. Có mối đe dọa nào lên tính giá trị của bài 2 Có mối đe dọa nào lên tính giá trị của bài báo có khả năng làm thay đổi kết quả nghiên cứu? Sai lệch hệ thống? g g ệ ệ