BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC
BÀI TẬP LỚN MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN
ĐỀ TÀI: “LÝ LUẬN VỀ GIÁ TRỊ HÀNG HÓA VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA LÝ LUẬN NÀY ĐỂ NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG HIỆN
NAY”
Hà Nội, Tháng 3/2024
Sinh viên thực hiện:
Nguyễn Huyền Anh
Mã số sinh viên:11230176
Lớp TC: Kinh tế chính trị Mác Lê Nin_08
GV hướng dẫn: PGS.TS.Tô Đức Hạnh
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 2
NỘI DUNG 2
I. Lý luận chung
1. Giá trị hàng hóa 2
2. Lượng giá trị hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng 3
3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu giá trị hàng hóa và lượng giá trị hàng hóa 4
II. Vận dụng lý luận về giá trị hàng hóa để nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh
nghiệp trong nền kinh tế thị trường hiện nay 5
1. Hiệu quả kinh doanh là gì? 5
2. Thực trạng của n ền kinh tế thị trường hiện nay 5
3. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp 8
KẾT LUẬN 8
TÀI LIỆU THAM KHẢO 11
MỞ ĐẦU
Học thuyết giá trị hàng hóa của C. Mác đóng vai trò quan trọng trong triết học chính trị
của ông. Nó tập trung phân tích và giải thích cách thức sản xuất, trao đổi và tiêu dùng
hàng hóa trong hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa. Theo lý thuyết này, giá trị của một hàng
hóa không chỉ phản ánh khía cạnh vật chất mà còn phản ánh cả quyền lực xã hội, quan hệ
sản xuất và phân phối lợi ích xã hội. Nghiên cứu về lý luận giá trị hàng hoá của Marx
cung cấp hiểu biết sâu sắcvề sự phát triển của lý thuyết kinh tế và hệ thống phạm trù kinh
tế chính trị. Điều này giúp chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn về những hiện tượng phức tạp
trong thực tế và sự thay đổi trong cơ cấu giai cấp xã hội. Từ đó, ta có thể vận dụng lý luận
về giá trị hàng hóa để nâng cao hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong nền kinh
tế thị trường hiện nay. Do tầm hiểu biết cũng như thời gian nghiên cứu còn hạn chế nên
bài tiểu luận của em còn nhiều thiêud xót, mong nhận được những ý kiến đánh giá, góp ý
từ phía thầy cô !
NỘI DUNG
I. LÝ LUẬN CHUNG
1. Giá trị hàng hóa
Hàng hóa là sản phẩm của lao động, có thể thỏa mãn nhu cầu nào đó của con người thông
qua trao đổi, mua bán. Sản phẩm của lao động là hàng hóa khi nhằm đưa ra trao đổi, mua
bán trên thị trường. Hàng hóa có thể ở dạng vật thể hoặc phi vật thể. Hàng hóa có hai
thuộc tính là giá trị sử dụng và giá trị. Một vật khi đã là hàng hóa thì nhất thiết nó phải có
giá trị sử dụng. Nhưng không phải bất cứ vật gì có giá trị sử dụng đều là hàng hóa. Từ đó
suy ra, một vật muốn trở thành hàng hóa thì giá trị sử dụng của nó phải là vật được sản
xuất ra để bán, để trao đổi, cũng có nghĩa là vật đó phải có giá trị trao đổi.
Muốn hiểu được giá trị hàng hóa phải đi từ giá trị trao đổi, hai hàng hóa khác nhau có thể
trao đổi được với nhau là nhờ một cơ sở chung chúng đều là sản phẩm của lao động. Từ
đó rút ra kết luận: “giá trị là lao động xã hội của người sản xuất hàng hóa kết tinh trong
hàng hóa". Sản phẩm nào có lao động hao phí để sản xuất ra chúng càng nhiều thì giá trị
càng cao. Giá trị hàng hóa biêu hiện mối quan hệ kinh tế giữa nhũng người sản xuất, trao
đổi hàng hóa và là phạm trù có tính lịch sử.
2. Lượng giá trị hàng hóa và các nhân tố ảnh hưởng
* Lượng giá trị hàng hóa
Giá trị của hàng hóa là do lao động xã hội, trừu tượng của người sản xuất ra hàng
hóa kết tinh trong hàng hóa. Vậy lượng giá trị của hàng hóa do lượng lao động tiêu
hao để làm ra hàng hóa quyết định. Xét về mặt cấu thành, lượng giá trị của một
đơn vị hàng hóa được sản xuất ra bao hàm: hao phí lao động quá khứ (chứa trong
các yêu tố vật tư, nguyên nhiên liệu đã tiêu dùng dồ sản xuất ra hàng hóa đó) + hao
phí lao động mới kết tinh thêm.
* Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa
Lượng giá trị trong một đơn vị hàng hóa được đo lường bởi thời gian lao động xã
hội cân thiết để sản xuất ra hàng hóa đó, cho nên, về nguyên tắc, những nhân tố
nào ảnh hưởng tới lượng thời gian hao phí xã hội cần thiết đề sản xuất ra một đơn
vị hàng hóa tất sẽ ảnh hưỏrng tói lượng giá trị của đơn vị hàng hóa. Có những nhân
tố chủ yếu sau:
Thứ nhất, năng suất lao động:
+ Năng suất lao động là năng lực sản xuất của lao động.
+ Năng suất lao động xã hội càng tăng, thời gian lao động xã hội cần thiết để sản
xuất ra hàng hóa càng giảm, lượng giá trị của một đơn vị sản phẩm càng ít và
ngược lại.
Thứ hai, cường độ lao động:
+ Cường độ lao động là đại lượng chỉ mức độ hao phí sức lao động trong một đơn
vị thời gian, nó cho thấy mức độ khẩn trương, nặng nhọc hay căng thẳng của lao
động.
+ Cường độ lao động tăng lên tức là mức hao phí sức cơ bắp, thần kinh trong một
đơn vị thời gian tăng lên, mức độ khẩn trương, nặng nhọc hay căng thẳng của lao
động tăng lên.
+ Nếu cường độ lao động tăng lên thì số lượng (hoặc khối lượng) hàng hóa sản
xuất ra tăng lên, tuy nhiên thời gian lao động xã hội cần thiết không đổi vì vậy giá
trị của một đơn vị hàng hóa vẫn không đổi. Như vậy, sự thay đổi của cường độ lao
động không tác động đến lượng giá trị của một đơn vị hàng hóa.
+ Cường độ lao động phụ thuộc theo chiều thuận vào: Thể chất, tinh thần, kỹ năng,
tay nghề, ý thức của người lao động, trình độ tổ chức quản lý, quy mô và hiệu suất
của tư liệu sản xuất.
Thứ ba, tính chất của lao động (mức độ phức tạp của lao động):
- Theo mức độ phức tạp của lao động có thể chia lao động thành lao động giản đơn
và lao động phức tạp.
+Lao động giản đơn là lao động mà bất kỳ một người bình thường nào có khả năng
lao động cũng có thể thực hiện được.
+Lao động phức tạp là lao động đòi hỏi phải được đào tạo, huấn luyện thành lao
động chuyên môn lành nghề.
+ Lao động phức tạp là lao động giản đơn được nhân gấp bội lên.
3. Ý nghĩa của việc nghiên cứu giá trị hàng hóa và lượng giá trị hàng hóa.
Việc nghiên cứu lượng giá trị hàng hóa là rất quan trọng và cần thiết, nghiên cứu
lượng giá trị hàng hóa để xác định được giá cả của hàng hóa đã làm ra. Bởi vì khi
nghiên cứu lượng giá trị hàng hóa cho biết: Thời gian lao động xã hội cần thiết
giản đơn trung bình để sản xuất ra một hàng hóa là thước đo lượng giá trị hàng hóa
và từ đó xác định được giả cả của hàng hóa nào cao hơn của hàng hóa nào, tìm ra
cách để làm giảm giá cả sản xuất mà vẫn giữ nguyên hoặc làm tăng thêm giá trị để
tiến tới cạnh tranh trên thị trường, đây chính là điều mà các nhà kinh tế luôn hướng
tới nhằm đạt được lợi nhuận cao.