Bán trục - Trục cầu xe
Bán trục (loại hệ thống treo độc lập) Cầu xe (loại hệ thống treo phụ thuộc)
Mô tả
Bán trục/cầu xe truyền lực dẫn động đến bánh xe.
1. Bán trục (loại hệ thống treo độc lập)
Chúng phải có một cơ cấu để triệt tiêu những thay đổi về chiều dài của các bán
trục gây ra do các chuyển động lên xuống của các bánh xe.
Trong trường hợp các xe FF, vì các bánh xe được sử dụng vừa để lái vừa để dẫn
động, chúng phải duy trì được cùng một góc làm việc trong khi các bánh trước
đang được lái, và phải quay các bánh xe với tốc độ đồng đều.
2. Cầu xe (loại hệ thống treo phụ thuộc)
Các bánh xe bên trái và bên phải được nối thẳng với cầu xe.
Hộp cầu xe vừa phải đỡ trọng lượng của xe vừa phải chứa bộ vi sai ở tâm của nó.
Cấu tạo và hoạt động
1. Các khớp nối có tốc độ không đổi
Các khớp nối có tốc độ không đổi dùng để tránh xảy ra tốc độ quay khác nhau
giữa bán trục và trục bị dẫn, bất kể góc của khớp nối như thế nào. Các khớp nối
này chủ yếu được sử dụng ở các bán trục của xe với các hệ thống treo độc lập.
Có nhiều loại khớp nối tốc độ không đổi khác nhau.
(1) Khớp nối Rzeppa (Birfield)
Vòng lăn trong lồng vào vòng lăn ngoài hình bát, với sáu viên bi thép được vòng
cách bi giữ cách nhau. Cấu tạo của hệ thống này đơn giản và có khả năng truyền
lực lớn.
Người ta sử dụng loại khớp nối này ở phía bánh xe của bán trục.
(2) Nguyên lý của khớp nối có tốc độ không đổi (khớp Rzeppa)
Mặt tựa của các viên bi có một độ cong đặc biệt sao cho điểm giao nhau (0) của
các đường tâm của các trục chủ động và bị động luôn luôn nằm ở trên đường nối
tâm (P) của các viên bi thép. Do đó, tốc độ góc (tốc độ quay theo một góc) của bán
trục luôn luôn bằng tốc độ của trục bị động.
2. Khớp chạc ba
Trong khớp nối này, có một chạc ba với ba trục xoay trên cùng một mặt phẳng. Ba
con lăn được lắp vào các trục xoay này, và ba vỏ hình khum có các rãnh song song
được lắp với mỗi con lăn. Cấu tạo của hệ thống này đơn giản và không đắt tiền.
Nói chung, loại khớp nối này có thể dịch chuyển theo chiều trục.
Người ta sử dụng loại khớp nối này ở phía bộ vi sai của bán trục.
3. Tốc độ không thay đổi có độ lệch kép
Cấu tạo của loại khớp nối này gần giống như loại khớp Rzeppa (Birfield), nhưng
nó có thể trượt theo chiều trục. Các bề mặt trong và ngoài của vòng cách bị lệch
trục với nhau.
4. Khớp tốc độ không đổi kiểu rãnh chéo
Đây là loại khớp nối nhỏ và nhẹ, trong đó các rãnh đặt bi của vòng lăn ngoài và
các rãnh của vòng lăn trong tạo thành các góc.
Có hai loại, một loại trượt dọc trục, và loại kia không trượt.
Chiều dài của bán trục
Ở các xe FF, sự chênh lệch về chiều dài của các bán trục bên trái và bên phải cũng
có thể làm cho vô lăng lái bị ngoặt đột ngột về một bên, hoặc xe đổi hướng khi
khởi hành nhanh hoặc khi tăng tốc độ đột ngột. Người ta gọi hiện tượng này là “lái
có mômen cản”.
Vì lẽ này, một số kiểu xe sử dụng một trục trung gian kết hợp với các bán trục bên
trái và bên phải có cùng chiều dài để tránh xảy ra hiện tượng lái có mômen cản.