8/17/2018
1
KỸ THUẬT CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH
64 DÃY ĐỘNG MẠCH NÃO
SỬDỤNG PHƯƠNG PHÁP TEST BOLUS
Bùi Thanh Cao, Nguyễn Hữu Tuấn, Bùi Quang Huynh*
(*)Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Việt Đức.
SỬ
DỤNG
PHƯƠNG
PHÁP
TEST
BOLUS
Chụpcắt lớp vi tính (CLVT) động
mạch não:
•Là mộtphương pháp chẩn đoán không
â
lấ
Đặt vấnđề
x
â
m
lấ
n.
•Được chấpnhậnnhưchỉ định đầu tiên
để chẩnđoán, lậpkếhoạch điềutrịvà
theo dõi sau điềutrịcác bệnh mạch
máu não.
Giá trịchẩnđoán củaCLVT phụthuộc:
•Độ cản quang động mạch: > 350 HU.
•Hiện rõ động mạch, hạnchếtĩnh mạch não
ễ
Đặt vấnđề
(tính thời gian tr
ễ
chính xác).
2 phương pháp tính thời gian trễ
•Test bolus
•Care bolus
Ưunhượcđiểm của2 phương pháp
Test bolus Care bolus
Ưuđiểm•Tínhđược thời
gian trễ chính
•Sửdụng ít
thuốc cản
xác. quang.
Nhượcđiểm•Sửdụng nhiều
thuốc cản
quang hơn.
•Thời gian trễ
không chính
xác, thuốc
sang tĩnh
mạch
Trình bày quy trình kỹthuật chụp
CLVT động mạch não đang được
áp dụng
tại
bệnh việnViệtĐức
Mụcđích của bài báo cáo
áp
dụng
tại
bệnh
viện
Việt
Đức
,
sử dụng phương pháp Test bolus
để tính thời gian trễ.
Quy trình kỹthuật
Chỉđịnh:
•Chẩn đoán phình, dị dạng mạch máu
não.
•Chấn thương sọ não, tai biếnmạch máu
não nghi ngờ tổn thương mạch.
•Lậpkếhoạch điềutrị, kiểm tra sau điều
trịmạch máu não.
hinhanhykhoa.com
8/17/2018
2
Quy trình kỹthuật
Chống chỉđịnh:
•Phụ nữ có thai.
•N
ười b
nh có tiền sử d
ị
ứn
g
thuốccản
ị
g
quang, hen phếquản.
•Ngườibệnh nhiễmđộc do tuyếngiáp
trạng, suy gan, suy thận.
Chuẩn bị ngườibệnh:
•Nhịn ăn trước khi chụp 4-6 giờ (trừ cấp cứu).
•Thu thập kết quả xét nghiệm, hồ sơ bệnh án.
•
Tháo bỏ
vậtdụng gây nhiễuảnh vùng đầucổ
Quy trình kỹthuật
•
Tháo
bỏ
vật
dụng
gây
nhiễu
ảnh
vùng
đầu
,
cổ
.
•Hướng dẫnngười bệnh nằm yên trong khi chụp,
giải thích nguy cơ có thể xảy ra khi tiêm thuốc kể
cảcảm giác nóng, buồn nôn hoặc shock thuốc.
•Yêu cầungười bệnh kí cam kết sử dụng thuốc
cản quang.
Trang thiếtbị:
•MSCT 64 dãy .
•Máy bơm thuốc cản quang tự
đ
ộ
n
g
có 2 xilanh.
Quy trình kỹthuật
ộg
•Thuốc cản quang nồng độ 350,
370 mgI/ml.
•Bông cồn, băng dính, hộp thuốc
chống sốc, kim luồn 18G, dây
nối chạc 3 chịu áp lực. Đặt đường
truyền tĩnh mạch M bên tay
phải.
Tư thế ngườibệnh:
•Nằm ngửa, đầuhướng
vào trong máy.
Cốđị h
đầ ờibệh
Quy trình kỹthuật
•
Cố
đị
n
h
đầ
u ngư
ời
bệ
n
h
.
•Tia trung tâm vào điểm
giữa gian mày, đường
ngang với lỗ tai.
Các bướctiến hành kỹthuật
1. Chụp ảnh khảo sát:
•Sagital, coronal.
2. Chụp các lát cắt thì trước tiêm:
•MốccắtTừC1 lên đến hết vòm
sọ.
•Mặt phẳng cắt axial theo đường
OM hoặc theo mặt phẳng
Virchow.
•Mụcđích: Đánh giá nhu mô não
trước khi tiêm thuốccản quang.
Kỹthuật test bolus
3. Test bolus
•Vị trí ngang đốt sống cổ C4,
C5 (trước phình cảnh).
•
Cắt1ảnh để xác định vịtrí
•
Cắt
1
ảnh
để
xác
định
vị
trí
động mạch cảnh ( hằng số
80Kv – 40 mas).
•Đặt ROI vào lòng
động mạch cảnh.
8/17/2018
3
3. Test bolus
•Tiêm 10ml thuốctheo
sau là 20ml NaCl
ố
Kỹthuật test bolus
0.9%, t
ố
c độ 5 ml/s.
•Sau khi tiêm thuốc 6s,
chụp liên tục 1-2s/lầntại
C4, C5.
•Máy sẽ tính được thời gian
để đạt nồng độ thuốc trong
lòng động mạch cảnh cao
nhất sau khi tiêm thuốc
là
Kỹthuật test bolus
nhất
sau
khi
tiêm
thuốc
là
bao nhiêu.
•Ta gọi thời gian thuốc đạt
nồng độ cao nhất này là T
(vd T=15s).
4. Chụp các lát cắt động
mạch có tiêm thuốc:
•Chụp xoắn ốc (Helical).
•Hướn
g
cắt Axial từ dưới lên
Các bướctiến hành kỹthuật
g
trên (C4-C5 đến hết vòm sọ).
•Độ dày 5mm tái tạo 0.625 mm.
•Speed: 65,25mm/s. Pitch 0.516.
•Rotation times : 0.5s.
•Tổng thờigianchụp : 4s
4. Chụp các lát cắt động
mạch có tiêm thuốc:
•Đặtthời gian trễ (Delay scan
times) = T(vd T= 15s).
Các bướctiến hành kỹthuật
•Thuốc cản quang: 1ml/Kg; tốc
độ 5ml/s , + 20ml NaCl 0.9%.
•Sau khoảng thờigiantrễT
máy sẽtựđộng chụpthìĐM
não.
Mộtsố kết quả thu đượcMộtsố kết quả thu được
hinhanhykhoa.com
8/17/2018
4
Mộtsố kết quả thu đượcMộtsố kết quả thu được
Mộtsố kết quả thu đượcMộtsố kết quả thu được
Kết luận
1. Ưu điểm của test bolus:
•Thao tác đơn giản dễ thực hiện.
•Chụp được chính xác thì động mạch.
Ch hì h ảh
õ
à
h
hế
đ
hiệ
•
Ch
o
hì
n
h
ả
n
h
r
õ
r
à
ng,
h
ạnc
hế
đ
ược sự
hiệ
n
hình củatĩnh mạch.
•Giúp chẩnđoán chính xác.
•Áp dụng cho những mạch cần thời gian chụp
nhanh như : động mạch cảnh, động mạch phổi.
2. Nhược điểmcủa test bolus :
•Mất thêm 1 thao tác thực hiện Test thuốc.
•Mỗi bệnh nhân mất thêm 10ml thuốc cản
à20 l ớ ối
Kết luận
quang v
à
20
m
l
nư
ớ
c mu
ối
.
•Khó xác định vị trí ĐM cảnh để đặt ROI trong
trường hợp bệnh nhân: hẹp, tắc, thiểu sản ĐM
cảnh.
8/17/2018
5
Tài liệuthamkhảo
Cerebral CT angiography using a small volume of
concentrated contrast material with a test injection method:
optimal scan delay for quantitative and qualitative
performance
performance
.
N Takeyama, MD,1K Kuroki, MD,1T Hayashi, MD,1S Sai,1N Okabe,
MD,1Y Kinebuchi, MD,1T Hashimoto, MD,1andT Gokan, MD2
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN
hinhanhykhoa.com