Một số ý kiến về vấn đề hội động xét xử khởi tố vụ án hình sự Nhà nước và xã hội phải luôn tạo mọi điều kiện để những người “lầm đường lạc lối” quay trở lại con đường lương thiện, “làm lại cuộc đời”, tuyệt đối tránh tình trạng đẩy người vi phạm vào đường cùng, “không còn gì để mất”. Việc áp dụng biện pháp cưỡng chế cốt là để người vi phạm suy nghĩ sâu sắc về hành vi của mình, “hiểu được thế nào là nhục nhã khi phạm tội” và “cam tâm tình nguyện...
Nội dung Text: Báo cáo "Một số ý kiến về vấn đề hội động xét xử khởi tố vụ án hình sự "
nghiªn cøu - trao ®æi
Ths. Phan Thanh Mai *
T rong th c t xét x , có nh ng trư ng
h p t i phiên toà xét x , h i ng xét
x phát hi n t i ph m m i ho c ngư i
Nh ng t i ph m m i và nh ng ngư i
ph m t i m i ư c c p i u 104
BLTTHS là nh ng t i, nh ng ngư i mà
ph m t i m i. Lu t t t ng hình s Vi t hành vi ph m t i c a h chưa ư c phát
Nam ã quy nh h i ng xét x có quy n hi n và x lí v hình s . Có quan i m cho
kh i t v án hình s i v i nh ng trư ng r ng t t c nh ng t i, nh ng ngư i mà vi n
h p này. Th m quy n kh i t v án hình ki m sát không truy t (n m ngoài ph m vi
s c a h i ng xét x ư c quy nh t i quy t nh truy t c a vi n ki m sát) u là
kho n 1 i u 104 BLTTHS như sau: "H i t i ph m m i và ngư i ph m t i m i, k c
ng xét x ra quy t nh kh i t ho c yêu nh ng t i, nh ng ngư i ã ư c cơ quan
c u Vi n ki m sát kh i t v án hình s i u tra ình ch i u tra, vi n ki m sát
n u qua vi c xét x t i phiên toà mà phát ho c toà án ình ch v án và h i ng xét
hi n ư c t i ph m ho c ngư i ph m t i x có quy n kh i t v án n u phát hi n t i
m i ph i i u tra". Quy nh này nh m áp phiên toà xét x . Quan i m ó mâu thu n
ng yêu c u c a công tác u tranh ch ng v i i m 4 i u 107 BLTTHS:
t i ph m là phát hi n nhanh chóng, x lí k p "Không ư c kh i t v án hình s khi
th i nh ng hành vi ph m t i và ngư i ph m có m t trong nh ng căn c sau ây:
t i. M t khác, quy t nh này cũng nh m ...
kh ng nh quy n năng và v th c a h i 4. Ngư i mà hành vi ph m t i c a h
ng xét x t i phiên toà xét x . ã có b n án ho c quy t nh ình ch v
Theo quan i m c a chúng tôi, vi c án có hi u l c pháp lu t".
quy nh h i ng xét x có quy n kh i t Trong trư ng h p cơ quan i u tra
v án hình s khi phát hi n t i ph m m i ình ch i u tra, vi n ki m sát ho c toà án
và ngư i ph m t i m i t i phiên toà theo ình ch v án, v án ã ư c kh i t trư c
quy nh c a B lu t t t ng hình s chưa ó r i và h i ng xét x không th kh i t
h n là gi i pháp t t vì có m t s i m b t v án l i m t l n n a.
c p sau ây: N u quy t nh ình ch v án c a vi n
- Trong nhi u trư ng h p, h i ng xét ki m sát là không úng, căn c vào i u 8
x không có i u ki n ki m tra, xác
minh, làm rõ nh ng căn c quy t nh
* Gi ng viên Khoa lu t hình s
kh i t hay không kh i t v án. Trư ng i h c lu t Hà N i
T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 23
nghiªn cøu - trao ®æi
Lu t t ch c vi n ki m sát nhân dân năm quan n v án. N u phát hi n nh ng t i
2002 thì: "Vi n trư ng vi n ki m sát nhân ph m m i ho c ngư i ph m t i m i c n
dân c p trên có quy n rút ình ch ho c ph i i u tra thì tuỳ th i i m phát hi n,
hu b các quy t nh không có căn c và toà án có nh ng cách gi i quy t khác nhau.
trái pháp lu t c a vi n ki m sát nhân dân N u phát hi n t i ph m m i ho c ngư i
c p dư i", vi n trư ng vi n ki m sát c p ph m t i m i, h i ng xét x s quy t
trên có quy n hu b quy t nh ình ch nh tr h sơ i u tra b sung. i m b
v án c a vi n ki m sát c p dư i và yêu kho n 1 i u 179 BLTTHS quy nh:
c u vi n ki m sát c p dư i ra quy t nh "Th m phán ra quy t nh tr h sơ
truy t . cho vi n ki m sát i u tra b sung trong
N u quy t nh ình ch v án c a toà nh ng trư ng h p sau ây:
án không có căn c ho c trái pháp lu t, a)...
quy t nh này có th b kháng cáo, kháng b)Khi có căn c cho r ng b cáo ph m
ngh và b toà án c p trên xem xét l i ( i u m t t i khác ho c có ng ph m khác".
239 BLTTHS). Khi phát hi n t i ph m m i ho c ngư i
Kho n 4 i u 107 BLTTHS không ph m t i m i t i phiên toà xét x , không
c p quy t nh ình ch i u tra c a cơ ph i m i trư ng h p h i ng xét x u
quan i u tra nhưng theo quy nh t i kh i t v án. N u t i ph m m i ho c
kho n 1 i u 165 BLTTHS thì: "Khi có lí ngư i ph m t i m i có liên quan n v án
do hu b quy t nh ình ch ho c ang xét x , không th kh i t v án
quy t nh t m ình ch i u tra thì cơ tách ra thành v án c l p mà bu c ph i
quan i u tra ra quy t nh ph c h i i u gi i quy t trong cùng m t v án m
tra, n u chưa h t th i hi u truy c u trách b o xác nh s th t m t cách khách quan,
nhi m hình s ...". Như v y, ngư i mà hành toàn di n và y thì h i ng xét x s
vi ph m t i c a h ã có quy t nh ình ra quy t nh tr h sơ yêu c u i u tra b
ch i u tra cũng là căn c không kh i t sung. Quy t nh này s ư c th o lu n và
v án hình s . thông qua t i phòng ngh án theo quy nh
T i ph m m i có th là hành vi ph m t i kho n 2 i u 173 BLTTHS.
t i m i c a b can chưa ư c phát hi n và Như v y, nh ng t i ph m m i, ngư i
x lí cũng có th là hành vi ph m t i c a b ph m t i m i mà h i ng xét x có th
can không ch c u thành t i vi n ki m sát kh i t ch còn là nh ng t i m i ho c
ã truy t mà còn c u thành t i khác, c n ngư i ph m t i m i ư c phát hi n t i
ph i b sung thêm t i danh i v i hành vi phiên toà mà không liên quan n v án
c a b can. Ngư i ph m t i m i có th là ang xét x ho c có liên quan nhưng có
ng ph m v i b can nhưng cũng có th là th tách ra gi i quy t m t cách c l p.
ngư i ph m t i c l p khác, không liên có th kh i t v án không nh ng ph i
24 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
nghiªn cøu - trao ®æi
ki m tra, xác minh xem có d u hi u t i nh ng vi c ó vì nh ng lí do sau ây:
ph m hay không mà còn ph i xác nh - H i ng xét x không có ch c năng và
nh ng trư ng h p ó không thu c m t kh năng ti n hành các ho t ng i u tra;
trong nh ng căn c không ư c kh i t v - Nh ng tình ti t có liên quan n s
án hình s ư c quy nh t i i u 107 vi c ph m t i và ngư i ph m t i m i,
BLTTHS, ó là nh ng căn c sau: nhi u trư ng h p không có trong h sơ v
" - Không có s vi c ph m t i; án n u t i ph m và ngư i ph m t i ch
- Hành vi không c u thành t i ph m; ư c phát hi n ngay t i phiên toà xét x ,
- Ngư i th c hi n hành vi nguy hi m thông qua ho t ng xét x c a h i ng
cho xã h i chưa n tu i ch u trách nhi m xét x ;
hình s ; - Do b h n ch b i quy nh t i i u
- Ngư i mà hành vi ph m t i c a h 196 BLTTHS v gi i h n xét x là: "H i
ã có b n án ho c quy t nh ình ch v ng xét x ch xét x nh ng b cáo và
án có hi u l c pháp lu t; nh ng hành vi theo t i danh mà vi n ki m
- ã h t th i hi u truy c u trách sát truy t và toà án ã quy t nh ưa ra
nhi m hình s ; xét x ...". Vì v y, t i phiên toà, h i ng
- T i ph m ã ư c i xá; xét x ít có i u ki n ki m tra, xác
- Ngư i th c hi n hành vi nguy hi m minh m t cách y nh ng tình ti t có
cho xã h i ã ch t tr trư ng h p c n tái liên quan n t i ph m m i và ngư i ph m
th m i v i ngư i khác". t im i ra quy t nh kh i t v án m t
kh i t v án hình s , do chưa ti n cách chính xác, có căn c .
hành i u tra nên t i ph m ch c n ư c Trong m t s trư ng h p, có th qua
xác nh d ng chung nh t là xác nh d u nghiên c u h sơ v án và căn c vào
hi u t i ph m mà chưa c n ph i xác nh nh ng tình ti t ư c xác minh t i phiên toà
y các y u t c u thành t i ph m. Tuy có căn c kh i t v án i v i t i
v y, quy t nh kh i t v án v n ph i m ph m m i và ngư i ph m t i m i thì vi c
b o tính có căn c và úng pháp lu t. h i ng xét x kh i t v án v n không
làm ư c i u này, ph i có quá trình ki m tránh kh i nh ng b t c p khác.
tra, xác minh các tình ti t có liên quan n - Vi c h i ng xét x kh i t v án
s vi c ư c phát hi n, có th là nh ng tình không m b o ư c yêu c u ph i nhanh
ti t r t ph c t p, liên quan n nhi u ngư i, chóng, k p th i ti n hành các ho t ng
ph i ki m tra, xác minh t i nhi u a i m i u tra sau khi kh i t v án.
khác nhau, th m chí ph i ti n hành m t s Kh i t v án hình s có ý nghĩa r t
ho t ng i u tra có tính ch t c p bách quan tr ng nó th hi n s ph n ng k p
trư c khi kh i t v án. H i ng xét x th i c a Nhà nư c i v i hành vi ph m
khó có i u ki n m b o th c hi n t i. Kh i t v án là căn c phát sinh các
T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 25
nghiªn cøu - trao ®æi
quan h t t ng hình s , giai o n kh i t BLTTHS). Th i h n kháng ngh phúc
v án là giai o n m u cho các giai th m i v i quy t nh này c a vi n ki m
o n ti p theo. Trên cơ s quy t nh kh i sát cùng c p là 7 ngày, c a vi n ki m sát
t v án, cơ quan i u tra, vi n ki m sát, c p trên tr c ti p là 15 ngày, k t ngày
toà án th c hi n các nhi m v , quy n h n h i ng xét x ra quy t nh (kho n 1
t t ng c a mình gi i quy t v án. i u 239 BLTTHS); th i gian h i ng xét
áp ng yêu c u phát hi n và x lí x c p sơ th m ph i g i h sơ v án và
nhanh chóng t i ph m và ngư i ph m t i, kháng ngh c a vi n ki m sát lên toà án
sau khi kh i t v án c n ph i nhanh c p phúc th m là 7 ngày, k t ngày h t
chóng ti n hành các ho t ng i u tra, h n kháng cáo, kháng ngh (kho n 2 i u
khám phá t i ph m. Quy t nh kh i t v 238 BLTTHS); th i gian tòa án c p phúc
án là căn c pháp lí ti n hành các ho t th m ph i ra quy t nh gi i quy t kháng
ng i u tra nhưng ngư c l i, ch khi các ngh c a vi n ki m sát i v i quy t nh
ho t ng i u tra ư c nhanh chóng th c kh i t v án c a h i ng xét x c p sơ
hi n thì ý nghĩa c a vi c kh i t v án th m b kháng ngh là 10 ngày k t ngày
m i ư c m b o. nh n h sơ v án (kho n 2 i u 253
Trong trư ng h p các cơ quan khác BLTTHS). Như v y, quy t nh kh i t
không ph i h i ng xét x kh i t v án, v án c a h i ng xét x có hi u l c, c n
ho t ng i u tra ư c ti n hành ngay sau ph i có th i gian tương i dài, ít nh t là
khi kh i t v án, cho dù quy t nh ó 15 ngày (trư ng h p quy t nh này không
còn ph i g i cho vi n ki m sát ki m sát b kháng cáo, kháng ngh ), chưa k kho ng
kh i t . Ngay c khi chưa xác nh ư c th i gian quy t nh ó ư c chuy n n
th m quy n i u tra thì cơ quan nào phát cơ quan i u tra ti n hành i u tra. N u
hi n t i ph m cũng ph i ti n hành ngay kh i t v án mà không ti n hành ngay các
nh ng ho t ng i u tra c n thi t kp ho t ng i u tra thì không áp ng ư c
th i thu th p ch ng c c a v án. yêu c u c a vi c i u tra, th m chí quy t
Trong trư ng h p h i ng xét x kh i nh này còn có th b t l i, i tư ng
t v án hình s , do h i ng xét x không ph m t i có th ư c " ánh ng" và có
có ch c năng i u tra nên không th t các hành vi tr n tránh ho c gây khó khăn
mình ti n hành ho t ng i u tra mà ph i cho vi c i u tra thu th p ch ng c .
g i cho vi n ki m sát vi n ki m sát xem - Trong trư ng h p h i ng xét x
xét quy t nh vi c i u tra (kho n 3 i u kh i t v án hình s và v án sau ó ư c
104 BLTTHS). Trong trư ng h p quy t i u tra thì vi c xác nh th i i m b t u
nh kh i t c a h i ng xét x không có tính th i h n i u tra chưa ư c lu t
căn c thì vi n ki m sát kháng ngh lên tòa quy nh.
án c p trên (kho n 3 i u 104, i u 109 Th i h n trong t t ng hình s ph i
26 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004
nghiªn cøu - trao ®æi
ư c ch p hành m t cách nghiêm ch nh ki m sát và cơ quan i u tra trong vi c gi i
không ư c vi ph m m b o vi c gi i quy t v n này... ó là vi c làm ph c
quy t v án ư c nhanh chóng, k p th i và t p, trong khi ó, n u không quy nh th m
cũng là m b o quy n dân ch c a quy n cho h i ng xét x kh i t v án,
công dân. Vì v y, th i h n c n ph i ư c nh ng trư ng h p t i ph m m i và ngư i
quy nh c th và cách tính th i h n cũng ph m t i m i ư c phát hi n t i phiên toà
ph i rõ ràng, h p lí tránh vi ph m. v n ư c gi i quy t b ng nh ng cách khác
Theo quy nh t i i u 97 BLTTHS thì có hi u qu và ơn gi n hơn nhi u, ó có
th i h n i u tra ư c tính t khi kh i t th là nh ng cách sau:
v án cho n khi k t thúc i u tra. Cách - i v i nh ng trư ng h p t i ph m
tính th i h n này rõ ràng là không phù h p m i ho c ngư i ph m t i m i có liên quan
trong trư ng h p h i ng xét x kh i t n v án ang xét x và c n ph i ư c gi i
v án hình s . Trong trư ng h p h i ng quy t trong cùng m t v án thì h i ng xét
xét x kh i t v án, th i h n i u tra ư c x quy t nh tr h sơ yêu c u i u tra b
tính t th i i m nào: Th i i m h i ng sung (kho n 2 i u 199 BLTTHS);
xét x ra quy t nh; th i i m quy t nh - H i ng xét x có th yêu c u vi n
kh i t có hi u l c pháp lu t hay th i i m ki m sát ra quy t nh kh i t v án
cơ quan i u tra nh n quy t nh kh i t (kho n1 i u 104 BLTTHS);
và yêu c u i u tra? V n này chưa ư c - Báo tin cho cơ quan i u tra cơ
quy nh c th trong BLTTHS nên gây quan i u tra gi i quy t theo th t c chung
khó khăn trong th c t áp d ng pháp lu t. (kho n 2 i u 100 BLTTHS).
Như v y, vi c h i ng xét x kh i t Khi gi i quy t theo nh ng cách trên,
v án i v i t i ph m m i và ngư i ph m chúng ta s không g p ph i các vư ng m c
t i m i t i phiên toà còn có nhi u i m như trong trư ng h p h i ng xét x kh i
vư ng m c c n ph i gi i quy t. Có th nói, t v án và ch c n áp d ng các quy nh
lu t t t ng hình s m i ch quy nh chung v kh i t v án.
quy n c a h i ng xét x ư c kh i t v Qua nghiên c u chúng tôi nh n th y
án mà chưa quy nh các i u ki n th c vi c h i ng xét x kh i t v án còn
hi n quy n ó. Gi i quy t v n này òi mang tính hình th c, trong th c ti n xét
h i ph i s a i m t s i u lu t hi n hành x cũng r t ít trư ng h p h i ng xét x
và ph i b sung thêm các i u lu t khác, kh i t v án, trong khi ó có nh ng cách
g n như ph i quy nh m t ch nh riêng khác ơn gi n và hi u qu hơn gi i
v vi c h i ng xét x kh i t v án mà quy t v n . Vì v y, theo chúng tôi, lu t
không th áp d ng nh ng quy nh chung, t t ng hình s không nên quy nh h i
c v trình t , th t c, v th i h n, v m i ng xét x có th m quy n kh i t v án
quan h gi a h i ng xét x v i vi n hình s ./.
T¹p chÝ luËt häc sè 4/2004 27
ERROR:connection to 10.20.1.100:9312 failed (errno=113, msg=No route to host) ERROR:connection to 10.20.1.100:9312 failed (errno=113, msg=No route to host)
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
