Bẫy thu nhập trung bình:thách thức đối với Việt Nam trên con đường phát triển

ậ t Nam trên con đ

ắ ắ ế ế ủ ữ ậ ạ ả ế ỉ ỉ ế ả ế ớ ổ ề ữ ồ ạ ồ ng c a th gi c đang phát tri n nh ị ạ ượ ổ ủ ố i. Bên c nh đó nh ng n ế ớ ư ữ

ắ ế ụ ư ề ự ự ầ ấ ườ ứ ữ

ồ ữ ố ề ủ ấ ướ ồ ư ẫ ỉ ở ứ ỉ n lên t m các qu c gia phát tri n đ ố các n ỹ ở ướ ộ

i, báo chí trong và ngoài n trên th gi ế ụ ướ ế c đ u nói đ n c m t c Đông Á và M ừ ỹ ẫ

c nó trên con đ ườ ớ ệ ố ẫ ầ ơ ề ố

c nh Thái Lan, Malayxia,… ỗ ở ứ ướ ư ệ ặ

t Nam ố ề ấ ẫ ứ ố ớ ể ệ ẽ đi vào phân tích v n đ trên. ậ ườ ề ấ

ẫ

ể ố

ậ ơ ắ ệ ẫ

i đ ạ ượ ậ ắ c nh c đ n r t nhi u ế ấ ệ ữ ẫ ầ ớ

ỏ ậ ướ

ứ ố ớ B y thu nh p trung bình:thách th c đ i v i ẫ ể ng phát tri n Vi ườ ệ L i m đ u: ờ ở ầ Trong nh ng năm 60 c a th k XX, nh c đ n châu Á là nh c đ n chi n tranh, nghèo đói và l c h u. Tuy nhiên, ch 20 năm sau, c th gi i ph i tràn tr thán ph c và thay ụ ụ đ i cách nhìn v châu Á, khi “nh ng con r ng” châu Á n i lên bên c nh Nh t B n, c c ậ ả ồ ổ di n đã hoàn toàn thay đ i, Hàn Qu c, Đài Loan, H ng Kông, Singapore đã tr thành ở ệ nh ng n i th nh v ư ướ ữ ể ơ ữ c ví nh nh ng con h s hóa r ng trong nay mai. Indonesia, Malaysia, Thái lan đ ồ ổ ẽ ượ c nh c đ n nhi u đ ề “S th n kỳ Đông Á” hay “Đông Á ph c h ng” là nh ng c m t ừ ượ ữ ụ ổ ế nh t khi nói v khu v c này. T gi i quan ch c lãnh đ o c p cao c a các “con h ” đ n ủ ạ ấ ừ ớ ng nh t c a các i dân bình th c, đ n nh ng ng các chuyên gia trong và ngoài n ế ấ ủ ườ ướ ộ qu c gia này đ u có chung m t khát v ng phát tri n, m t khát khao cháy b ng và m t ộ ỏ ộ ể ọ ề c , ni m tin vào s hóa r ng trong ng c a đ t n ni m tin v ng ch c vào s th nh v ự ề ượ ự ị ắ ề nay mai. Nh ng đã qua r i 2, 3 th p k thì h v n là h , h v n ch a th “c t cánh” đ ể ấ ổ ổ ẫ ổ ẫ ỷ ậ ư hóa r ng, ng ư m c trung bình mà ch a i dân v n ph i s ng trong c nh thu nh p ch ườ ồ ậ ả ả ố c. Không nh ng ch có Thái Lan, Malayxia, th v ữ ể ượ ầ ể ươ … c M Latinh nh Brazil, Peru… cũng có chung m t hoàn Đông Á mà ư ở c nh nh th . ư ế ả Các chuyên gia kinh t ề ế ớ “B y thu nh p trung bình” (Middle income trap), và cho r ng các n ằ ướ ậ ng phát tri n c a mình. Latinh đã không th tránh đ ể ủ ượ ể c đi sau, m i đây đã gia nh p vào hàng ngũ các qu c gia t Nam chúng ta, đ t n V y Vi ậ ấ ướ ậ i trung bình li u có r i vào “b y thu nh p trung bình” có thu nh p bình quân đ u ng ệ ậ ậ ườ n lên thành qu c gia phát t Nam s v c láng gi ng hay không ? li u Vi nh các n ẽ ươ ệ ệ ư ướ m c thu nh p trung bình khi mà đi u tri n trong nay mai hay c gi m chân t ề i ch ứ ậ ể ậ ạ ki n n ở ữ nh ng c ta hi n nay đang r t gi ng v i các n ớ ấ ệ ướ th p niên 80, 90 (th k XX) v r t nhi u m t. ế ỷ ề ậ Bài ti u lu n v i t a đ “ “B y thu nh p trung bình” và thách th c đ i v i Vi ớ ự ề ậ ng phát tri n” s trên con đ ể Bài vi t có các n i dung chính sau: ộ ế - B y thu nh p trung bình là gì? ẫ t Nam - Nguy c m c vào b y thu nh p trung bình đ i v i Vi ố ớ ậ ệ - Các bi n pháp nh m giúp Vi n lên t m qu c gia phát tri n. t Nam thoát b y và v ằ ầ ươ ẫ ệ I. B y thu nh p trung bình là gì? ậ Hi m có khi nào thu t ng b y thu nh p trung bình l ậ ế n ờ ướ ư tri u $, ngân hàng th gi ế ớ ệ các n c có m c thu nh p th p, v ậ bình khi thu nh p bình quân đ u ng

i (WB) đã chính th c công b Vi ố ệ ứ ố c ta đ t trên 1000$/năm. ề ở c ta nh trong th i gian g n đây, khi mà ngày 23/12/2009, cùng v i gói vi n tr 500 ợ t Nam đã thoát kh i nhóm ứ n lên hàng ngũ các qu c gia có m c thu nh p trung ươ i c a n ườ ủ ướ ứ ậ ấ ầ ạ

ẫ ậ

ạ

ậ

ầ ậ ứ ế 1000$ đ n i theo 3 m c: ứ i m c 1000$/năm. i d ứ ườ ướ i đ t t ườ ạ ừ

ậ ậ ứ ườ ạ

ả ể i đ t trên 10000$/năm. ố ấ ậ ầ ấ ứ ể ướ ướ ể n lên hàng các qu c gia có m c thu nh p cao, nghĩa là n ố ứ ướ ặ ậ

ệ ủ ủ ậ ủ ố ế ớ ự ộ ả ứ ộ ậ ng là đã đáp ng đ ầ ứ ị ủ ề ẫ c các nhu c u đ ượ ế ẫ ng, song l ưở ồ ả ự ể ọ ề ạ ầ c. ộ ướ ư ủ c nh y sinh m nh” c a đ t n ệ

i ch a đ giàu v h t ng kinh t ủ ấ ướ ể ủ ng phát tri n, trình đ phát tri n c a ộ ể ng do chính mình t o ra. c không th v ộ ấ ướ ạ

ả đây chính là ch t l ấ ượ c cái ng t qua đ ưỡ ậ ượ ẫ ư ầ c ví nh m t cái “tr n ượ ư ộ giai đo n 2 lên giai đo n 3 ể ủ ả ự ủ ạ ạ ố ề

ự ạ t, các lĩnh v c c a n n kinh t c ch đ o b i ng

c ngoài. ả nh thi ế ư Ở ậ ấ ấ ư t Nam đang c ngoài. Vi ệ ở

ề ạ ở ệ ắ c thi ế ậ ướ ấ ư ệ b t ế ắ ộ ị ầ giai đo n này, công nghi p l p ráp tr nên c nh tranh và vòng tu n ạ c đã t o ra t l p. Ngu n l c trong n ượ ạ ồ ự ấ ơ ả i tăng, nh ng s n xu t c b n ạ ả ị ộ ạ c ngoài. Thailand và Malaysia đã đ t đ n giai ể i s qu n lý và h ả ng d n n ẫ ướ ự ạ ế ướ

ế ủ ả ỹ ộ ồ ồ ướ ả

c ngoài t k , v n hành xí nghi p, h u c n, qu n lý ch t l ệ ậ . Khi m c đ ph thu c n ả ụ ủ ề ề V y b y thu nh p trung bình là gì? ậ WB phân lo i thu nh p c a các qu c gia trên th gi ố ế ớ ậ ủ - N c có thu nh p th p: thu nh p bình quân đ u ng ấ ầ ậ ướ - N c có m c thu nh p trung bình: thu nh p bình quân đ u ng ậ ướ 10000$/năm. - N c có m c thu nh p cao: thu nh p bình quân đ u ng ướ ỏ B y thu nh p trung bình hi u m t cách đ n gi n nh t đó là khi m t qu c gia thoát kh i ẫ ộ ơ ộ ậ c có m c thu nh p trung bình, nh ng trong m c thu nh p th p b c vào nhóm các n ư ứ ướ ậ c đó v n không m t th i gian dài có th là 30 năm, 50 năm ho c có th là mãi mãi n ộ ẫ ờ ẫ c đó đã m c vào b y th v ắ ể ươ thu nh p trung bình. ậ Theo quan ni m c a c a Kenichi Ohno, Vi n Nghiên c u chính sách Qu c gia Tokyo và ệ ứ c a Homi Kharas, chuyên gia kinh t ề i, s ng nh n v tr ng c a Ngân hàng th gi ộ ế ưở ủ ế , kh năng đáp ng yêu c u cao và r t cao v trình đ chuyên môn hóa c a n n kinh t ầ ủ ề ề ấ trình đ ngu n nhân l c b n đ a và trình đ qu n lý vĩ mô chính là b y thu nh p trung ự ả ả ộ ể : t bình ngăn c n s hóa r ng c a n n kinh t ồ ế ưở ti p t c phát tri n, nh ng hóa ra th v n ch a đ đ “c t cánh”; không còn quá nghèo ư ư ủ ể ấ ế ụ đ ph i d n m i ngu n l c cho tăng tr ế - ồ ự ể ả ồ ạ xã h i, v các ngu n l c n i sinh cho “b ồ ự ộ ề Cái chính c a b y thu nh p ậ ở ủ ẫ m t đ t n ể ượ Cũng theo giáo s Kenichi Ohno, b y thu nh p trung bình đ th y tinh vô hình” ngăn c n s phát tri n c a các qu c gia t ừ trong quá trình phát tri n 4 giai đo n: ạ - Giai đo n 1: t k , công Do s gia tăng FDI ế ế ồ ạ ự ủ ề i n ngh , s n xu t và marketing đ u đ giai đo n này, ỉ ạ ề ượ ấ ạ ệ ả ở ườ ướ ồ các nguyên li u và các thành ph n quan tr ng c a s n xu t đ u ph i nh p kh u, ngu n ẩ ấ ề ủ ả ọ ầ ệ c ch cung c p đ t công nghi p và lao đ ng k năng th p. Đi u đó t o l c trong n ạ ề ỹ ỉ ự ệ ấ ướ ộ i nghèo, nh ng giá tr n i t vi c làm cho ng ở c t o ra ch y u b i i th p và giá tr đ ệ ị ộ ạ ủ ế ị ượ ạ ấ ườ giai đo n này. i n ng ạ ườ ướ - Giai đo n 2: Khi FDI tích lũy và s n xu t m r ng, cung n i đ a cho n n kinh t ở ộ ấ ả ạ đ u phát tri n. ể Ở ầ hoàn gi a nhà l p ráp và nhà cung c p đ ắ ữ s phát tri n cho n n công nghi p. Sáng t o giá tr n i t ề ự v n d ướ ẫ đo n này. ạ - Giai đo n 3: ự N i đ a hóa k năng và ki n th c b ng cách phát tri n ngu n nhân l c ạ ộ ị ể ứ ằ c đ thay th lao đ ng n trong n m i khâu c a s n xu t bao g m qu n lý, ế ướ ể ấ công ngh , thi ng, và marketing là ệ ế ế ậ ấ ượ thách th c ti p theo c a n n kinh t ị c ngoài gi m, giá tr ế ứ ả ế ộ ướ n i lên nh m t nhà xu t kh u năng đ ng c a các i tăng đáng k . N n kinh t n i t ộ ẩ ể ộ ạ ấ ế ổ ng cao, thách th c nh ng đ i th c nh tranh trình đ cao h n và s n ph m ch t l ộ ở ữ ứ ấ ượ ẩ ả ở ọ ầ ứ ộ ư ộ ố ủ ơ ủ ạ

i b c tranh công nghi p toàn c u. Hàn Qu c và Đài Loan đang trong giai ệ ầ ố ế ậ ạ ứ ạ

ố ế ạ ượ ề ạ ị ườ Giai đo n cu i cùng, n n kinh t ng toàn c u. Nh t B n, M và m t s n ng th tr ả ẩ c kh năng t o ra s n ph m ả ạ ả c EU hi n đang là ệ ộ ố ướ t o đ ỹ ầ ậ t l p l thi đo n này. - Giai đo n 4: ạ m i và xu h ướ nh ng nhà sáng t o công nghi p. ạ ớ ữ ệ

ậ ề ẫ ơ ồ ủ

ầ ẫ ạ ế ữ ề ủ ủ ượ ạ ể ừ ế ạ ự ộ ự ự ộ ộ ộ ẩ ả ướ ấ ượ i. ớ ề ộ c đ trình đ thay th hoàn toàn lao đ ng n ồ ế ướ ủ đ trình đ là nhà xu t kh u năng đ ng v i các s n ph m ch t l ớ ấ ế ủ ạ

ầ ẩ th gi ế ế ớ ạ ữ ệ ở ứ ườ ậ ố ưở ừ ụ

c M Latinh đã t ng tăng tr ứ ầ ng n t ấ ượ ố ưở ư i ch . Ch có ế ồ ạ ẫ ậ ỉ ươ ậ ấ ớ V y Vi ế ậ ậ ọ i 5000$/năm trong su t 30 ặ ng liên t c 50-60 năm đ c ng bình quân 6%/năm su t 100 năm, nh ng đ n nay khu Hàn Qu c, Đài Loan, H ng Kông, ố n lên ỏ ẫ ủ t Nam thì sao? N i dung ti p theo c a ệ t s phân tích rõ nh ng nguy c làm cho chúng ta có th m c k t vào b y thu ộ ể ắ ữ ẹ ẫ

c nguy c m c b y thu nh p trung bình. t Nam tr ơ ắ ẫ ướ ậ

ư ấ ướ ứ ể ệ ệ ớ ưở ướ ẫ S đ c a ông Kenichi Ohno v b y thu nh p trung bình Chi c tr n th y tinh vô hình gi a giai đo n 2 và giai đo n 3 chính là “b y thu nh p ậ ạ s c s ngăn c n c a chi c tr n th y tinh này, n n kinh t trung bình”. V t qua đ ế ẽ ả ủ ầ ượ ự ộ ự giai đo n ph thu c m t ph n vào ngo i l c sang hoàn toàn d a vào n i l c. chuy n t ầ ộ ụ Lúc đó, ngu n nhân l c trong n c ngoài, n n kinh t ng cao ề đáp ng và c nh tranh v i n n kinh t ứ Thái Lan, Malayxia đã thành công v i giai đo n đ u quá trình công nghi p hóa nh ng h ớ cũng ch qu n quanh mãi m c thu nh p bình quân đ u ng ẩ ỉ năm nay. Các n ỹ ướ t là Brazil v i m c tăng tr bi ớ ệ v c này v n đang gi m chân t ỗ ự Singapore và m i đây nh t là Chile m i thoát kh i b y thu nh p trung bình và v ớ hàng ngũ các qu c gia có thu nh p cao. ố bài vi ơ ế ẽ nh p trung bình. ậ II. Vi ệ ậ Thái Lan và Malaysia đã khá thành công khi đ a đ t n c phát tri n lên m c thu nh p trung bình trong nh ng th p niên 70-80 (c a th k XX) v i vi c công nghi p hóa và ậ ủ c đó v n đang tăng tr ẫ ờ gi m chân t c v n còn y u sau ậ ế c v n ph thu c vào các chuyên gia nhi u th p k tăng tr ề ế ỷ ữ ng nh FDI và chính sách h p lý. Tuy nhiên các n ng n t ợ ấ ượ i ch khi mà năng l c c a khu v c t ự ư ỗ ạ ướ ả ỷ ự ủ ng: s n xu t trong n ấ nhân trong n ướ ộ ụ ẫ ưở ậ

c ngoài v n ọ ả ị ộ c đ ộ ướ ể ủ ề ự ự ế c ngoài, h không th đ các nhà qu n lý n ể ể ượ ự ưở ộ ề ậ ộ t Nam – nh ng n n kinh t ữ ệ t. Ngay c khi Malaysia co m c thu nh p bình quân đ u ng ứ i đây khi mà tăng tr ộ ự c, không n i l c ề ướ ượ i lao đ ng ch a cao; và khi ư ề ệ đã di n ra đó chính là r i ro v vi c ủ đang co chính sách ế ườ i ầ ng ph thu c qua ộ ụ ưở ị ắ ẹ ạ ề ỹ ố

ng đ ng v i hai n c ta có r t nhi u nét t ớ ấ ề ươ ẵ ủ c ta mãi mãi là n ọ ẩ ậ ướ ườ ứ ệ ướ c trên. Chính vì v y, ậ ướ ế c ta, n u ng phát tri n c a n ướ ể c có m c thu nh p trung bình s tr thành ẽ ở

ộ ố ự ứ ả ủ ữ ậ ằ ướ ậ ữ ướ i 1000$/năm, ướ

i xung quanh, chúng ta còn t i quá xa, ngay c v i nh ng n ữ ướ ả ớ ổ t l ụ ạ ề

ữ ậ ể ể ủ ộ c m c tăng tr t Nam đ t đ ố ể ố ệ c tinh th n kinh doanh, s năng đ ng c a ng ườ ượ ự ưở ạ ượ ụ ứ ồ ẻ ộ ồ c ngoài (FDI, FPI, ODA,...) mà ch a xây d ng đ n ầ ư ướ ố i c a riêng mình. Nói cách khác ngu n l c l n nh t c a đ t n ượ ự c ta là con ng ư ấ ủ ấ ướ ồ ự ớ ậ ụ

ể ờ ọ ủ ở ệ ữ ẽ ề ồ v không th y nh ng th c tr ng đau lòng c a n n kinh t ả ờ ệ ạ ấ

n ủ ề ế ướ c s mãi ch là gi c m mà thôi. ấ i h n 70% t ổ ậ ủ ướ ữ ự ị ệ ỉ ừ ơ tài nguyên. Ai cũng bi ả ể ạ ả ộ ố ư ả ộ ệ ử ụ ả ả ả i đ ụ ụ ử ụ ừ i u ph c v cho s phát tri n kinh t ự ư ừ ầ ố ả ạ ượ ẽ ượ ặ ỡ ằ ộ t c đ u đ ấ ả ề ấ ơ ả ế ậ ướ ạ ạ ự ấ

ấ ượ ả n ướ c giá tr và năng l c – trình đ phát tri n c a ng hóa đ ườ ng d a quá nhi u vào FDI thì m t th c t tăng tr ễ FDI chuy n sang Trung Qu c, n Đ , Vi ố Ấ ể thu hút FDI khá t ả ố 7.750$/năm (năm 2009) thì h v n b m c k t t ọ ẫ nhi u vào tích lu v n. S phát tri n c a n ể ủ ướ ồ ự b y thu nh p trung bình đang giăng s n trên con đ ậ ẫ không c n tr ng, vi c n s th t. ự ậ B c vào nhóm các qu c gia có m c thu nh p trung bình đó là m t thành t u đáng nhân ậ ướ i khen cho nh ng c g ng c a Đ ng và toàn dân ta. Tuy nhiên hãy nhìn vào m t c l đ ộ ố ắ ượ ờ ứ c ta v n đ ng rõ ràng r ng, v i thu nh p bình quân đ u ng th c t n ớ ẫ ườ ầ ự ế ớ vào nhóm nh ng n i 2000$) cùng v i c có m c thu nh p th p nh t châu Á (d ấ ấ ứ Bangladesh, Campuchia, Lào, Mông C , Sri lanka, Papua New Guinea, Nepal. Hãy nhìn ra c láng gi ng có th gi ế ớ m c thu nh p trung bình. ậ ứ ự Đ gia nh p nhóm các qu c gia có m c thu nh p trung bình, ngoài nh ng lý do tích c c ể ứ ậ nh : chính sách đ i m i hi u qu , t do hóa đúng th i đi m, chúng ta đã chuy n ra kinh ư ả ự ớ ổ ờ ể i dân thì đi m ng, phát huy đ th tr t ự ầ ế ị ườ ng đó là chúng ta d a quá nhi u vào m u ch t đ Vi ề ệ ấ khai thác và xu t kh u tài nguyên, ngu n nhân công d i dào, giá r ; ph thu c quá nhi u ề ẩ ấ ị c giá tr vào ngu n v n đ u t ồ n i t ườ i ộ ạ ủ c. i không t n d ng đ l ượ ạ ọ i ngon ng t “tính năng đ ng”, “ tri n v ng Li u chúng ta có đang b ru ng b i nh ng l ộ ị ệ ấ t Nam s hóa r ng trong nay mai”... đ r i không th y t t đ p vào n n kinh t ”, “Vi ể ồ ế ố ẹ hay gi c ta hi n nay, mà ự n u không thay đ i nó s th nh v ng c a đ t n ủ ấ ướ ẽ ượ ề Thu nh p c a n c ta hi n nay ph thu c vào t ớ ơ ộ ụ khoáng s n là m t tài nguyên không th tái t o, vì th tài nguyên khoáng s n ph i đ ế quy ho ch, b o v , s d ng m t cách h p lý, t ợ ạ đ t n ế ệ ấ ướ xa, tài nguyên khoáng s n l s t, qu ng magnetit, mangan, k m,... t ắ n u khai thác mà đ ph c v cho s n xu t trong n ể ụ ụ ế đem đi bán d ỉ ặ mà nó mang l i c c kì th p. T nh, thành nào có ỉ t i đa, đ ch y theo thành tích, chay theo m c tiêu tăng tr ụ ể ạ ố c ch nhìn th y đ i tr c m t mà không th y đ ả ỉ ợ ướ i cho th h sau. C đà khai thác nh th này ch vài năm n a tài nguyên s c n ki l ạ t ế c ả ượ ế ể l c và ph i đ m b o cho các th h mai sau còn s d ng. Nh ng th c t i khác ự ế ạ c khai thác m t cách b a bãi. T d u thô, đ n qu ng ặ ế i đa có th . Nh ng ư c khai thác t ể ể ồ c còn đ , đ ng này khái thác đ r i ướ ị i d ng thô, ho c n u h n thì ch là s ch mà thôi. Chính vì v y giá tr ơ ế tài nguyên khoáng s n là ra s c khai thác ứ ả ấ c đ ra. T t ng GDP đã đ ượ ề ể c h u qu dài h n mà nó đ ạ ệ t. ưở ấ ượ ậ ữ ắ ư ế c cái l ứ ế ệ ẽ ạ ỉ

ố ấ ứ ặ ặ ả ả ộ ế ấ ươ ị ấ ủ ướ B Công Th ắ ặ m c 10% xu ng 7%. ừ ứ ẩ ế ng đã có văn b n đ ấ ấ ả ộ ằ ậ ư ạ ề i ích c c b c a chính t p đoàn này?! ẩ ấ ậ ế ấ ả ệ ấ ị ộ ẽ năm 2013, Vi ệ ừ ẩ ợ

ố c nh p vào Trung Qu c, còn v i Trung Qu c thì sao ậ ượ ậ ẽ ả ệ ấ ụ ộ ủ ộ ự ậ ố ớ ấ c ta đ ả ủ ướ ả ồ ạ ạ ự ố ỏ ầ ớ ố ọ ư ệ ỏ ớ ố ữ

ầ ể ụ ụ ả ư ế ế ỏ ớ ậ ể ướ ể ụ ủ ướ ợ ả ẳ ắ ố thân v ẳ ủ

c, các nhà khoa h c trên th gi ằ ế ỷ ướ ọ ỉ ừ , chính tr , xã h i mà các n ướ ế ớ ộ ế ậ ọ ị ề ọ ọ ệ ộ ổ ủ ả ộ ờ ẩ ồ ạ c nh xu t kh u ấ ệ ệ ồ ồ t qu tài nguyên, ng ườ ệ ệ ố ư ệ ệ ạ

ệ ấ

c ta trong nh ng năm g n đây ph thu c quá nhi u vào ngu n v n FDI ổ ề ủ ữ ụ ộ

ệ ấ ữ ệ i lao đ ng Vi ộ i, ngu n l c l n nh t là con ng ế ớ ồ ự ớ ẳ ế ườ ấ c ta tr thành m t bãi rác thãi công nghi p c a th ệ ủ ụ Nguy n Trung c a bài vi c t n d ng. Nguy c n ả ở ủ ộ t “ “Trên th c t ờ ề ự ế ướ ứ i lao đ ng Vi t Nam còn quá th p so ộ ườ ể ủ làm kh mình khi mà s phát tri n i. Chúng ta đã luôn t ể ự ự chủ ồ ố ầ ng công ngh th p. Nh ng đ th i c a ngành ồ ả ủ ữ c ta, còn nh ng ngành yêu c u kĩ thu t cao thì ậ ầ ữ t Nam mãi chìm trong nh ng ườ i đã ế ế "L i nguy n tài nguyên" và nguy ướ c c ta đang đ ng tr n v i c nghĩa đen và nghĩa ơ ướ ễ c làm thuê” đã nhân đ nh r ng ằ và đ t n ị c đi làm thuê c cho thuê m t n ộ ướ ấ ướ ớ ả ẩ Đã th , ế cu i năm 2009, B Tài chính có quy t đ nh gi m m c thu su t thu xu t kh u ế ị ộ ề c a m t hàng qu ng apatít t ố ủ ng cho xu t kh u 400.000 t n tinh qu ng s t, 84.000 t n magnetit, 18.000 ngh Th t ấ ệ t t n mangan, 44.000 t n k m... M t ngh ch lý khác là t p đoàn Than và Khoáng s n Vi ấ t Nam s ph i nh p than đá nh ng cũng chính Nam đã báo đ ng r ng t t p đoàn này trong năm 2009 đã xu t kh u 29 tri u t n than đá và năm 2010 l ị i đ ngh ậ xu t kh u ti p 18 tri u t n. Có ph i vì l Hãy so sánh ta v i Trung Qu c mà nh n ra m t s th t chua chát, ph n l n tài nguyên ậ ớ “Trung khoáng s n c a n ữ Qu c mua khoáng s n thô không ph i đ ph c v s n xu t ngay, mà h đ a vào nh ng ả ể ụ ụ ả t, nên ph i sau m nhân t o. D báo ngu n tài nguyên trên toàn c u đang d n c n ki ả ầ năm 2050 Trung Qu c m i khai thác nh ng m nhân t o này đ ph c v s n xu t”. ạ ấ ừ Ti p theo hãy xem cách giáo d c c a ta v i Nh t b n khác nhau nh th nào nhé. T ậ ả ớ ừ nh sách v đã d y cho ta r ng n c giàu tài nguyên thiên nhiên, có r ng c ta là n ằ ạ ở i th đó đ phát tri n, còn v i Nh t B n, h d y vàng bi n b c, ph i bi ọ ạ t s d ng l ể ạ ế ử ụ ế ả con cháu h r ng, n ả c ta còn nghèo l m, ch ng có gì c , mu n làm giàu các em ph i ọ ằ ả ướ n lên, làm giàu b ng chính kh năng c a mình. t ươ ự i đã t ng ch ra và Ngay t th p niên 60 c a th k tr ủ ừ ậ c giàu tài c nh báo v các h u qu nghiêm tr ng v kinh t ả ề ả ể nguyên thiên nhiên có th đ i m t. H g i đó là “căn b nh Hà Lan” (Dutch Disease) đ ặ ể ố ớ nh ng ngu n thu l n ch s s p đ c a c m t ngành công nghi p do tác đ ng x u t ỉ ự ụ ồ ữ ấ ừ ệ ạ nh ng không tái t o t ngu n tài nguyên thiên nhiên kh ng l có đ ồ ư ổ ượ c. Chính vi c bán đi các ngu n nguyên, nhiên li u thô m t cách d dãi đã khi n các đ ế ễ ộ ượ c thì y u đi. c này ki i dân s ng trong nghèo đói còn đ t n n ế ấ ướ ướ N u di n ra tình tr ng khai thác tài nguyên nh hi n nay, Vi t Nam s ch ng khác Hà ẳ ẽ ễ ế Lan năm x a.ư khác đó là trình đ phát tri n c a ng M t th c t ự ế ộ ộ v i m c trung bình c a th gi ứ ế ớ ớ c a n ướ ủ y u đ u t vào các nghành có hàm l ầ ư ế ượ i đ u đ xô vào n công nghi p th gi ướ ổ ế ớ ề ệ ch ng th y đâu. Đi u này đã làm cho ng ấ ề ki n th c s khai c a ngành công nghi p th gi ứ ơ ệ ủ không đ ượ ậ i là r t l n. gi ấ ớ Tác gi ớ c c a m t n ộ ướ ơ ủ nguy c tr thành ơ ở bóng”.

ộ ố ố

ự ữ ướ ự ệ ư ế ả ệ ự ầ ư

ự ủ ế ự ượ Tăng tr ệ c trong khu v c chúng ta s th y rõ hi u ẽ ấ ỉ ố c a chúng ta nh th nào – th p nh t trong khu v c. Đi u đó đ cho chúng ả ầ ư ủ ủ ề ấ cũng nh là ư ấ ự ế ầ ng ch t xám th p, ch y u yêu c u ẻ ề

ộ ấ n ế ướ ể ở ứ ng GDP và ICOR m t s qu c gia Đông Á t Nam và các n ấ ch c, th c hi n các d án đ u t ổ ứ ấ ệ ả ấ ế ươ i n n kinh t ượ ệ ự ự i, c a văn hóa, xã h i. ườ ủ ng lai khi mà hàm l ể ứ , s phát tri n c a con ng ể ủ ươ ỉ m c th p trên các ph ả ộ Li u Vi ệ ấ ắ ự ượ ng lao đ ng d i dào, giá r , mà ch c ch n nh ng l ẻ ấ ế ắ ể

ằ ễ đ t n ở ấ ướ ậ ng l n đ n môi tr ế ả ụ ệ ớ ặ ấ ướ ưở ị ườ ộ ố ừ ườ ề ấ ầ ườ ế ậ ộ ỉ ể ườ ỉ ỉ i ch là m t ch tiêu thô, t ng h p và không nói lên đ ượ ổ ả ề ứ ợ ạ ộ ề ấ ộ ề ộ ậ ủ ệ ấ ớ ả ư ượ ọ ỉ

ệ ộ ươ ạ ọ đi kèm theo nó là th ả ộ ể ở ướ ng và giàu có khi mà có nh ng k luôn vì l i ích c a mình mà bóp méo đi l t đ “gi c n i xâm” nh ng th c t ự ế . Li u n ệ ủ ng quy t v i ế ớ ờ ơ c ta có th tr nên ợ i ư ệ ạ ợ ữ ăn c a dân đ n t n x ế ậ ươ ớ ẻ ng t y. ủ ủ

ể ứ ậ ơ ở ạ ầ ủ ế ườ ư ộ ạ ượ ứ ạ ng kinh doanh ch a năng đ ng, nh t là khu v c t ự ư ộ ủ ữ ộ ưở So sánh ch s ICOR gi a Vi qu đ u t ta th y s y u kém trong khâu qu n lý, t vi c các d án này ch y u là các d án có hàm l ấ ự ệ ủ ế t y u mà thôi. nhi u lao đ ng r ti n. Nh th thì ICOR cao cũng ch là h qu t ề ư ế ộ ng di n: trình đ lao c ta phát tri n Hi n t ệ ệ ạ ề ả c, hi u qu ng công ngh , năng l c kinh doanh, năng l c qu n lý đ t n đ ng, hàm l ệ ấ ướ ệ ộ ể t Nam s phát tri n kinh t ẽ ế ự ng tri th c quá th p, phát tri n ch d a vào nh th nào trong t ỉ ự ượ ư ế xu t kh u tài nguyên thô, l c l ợ i ữ ộ ồ ấ ẩ ề ữ th này s bi n m t trong nay mai, n u nh th này thì làm sao mà phát tri n b n v ng ẽ ế ư ế ế c c ch ! đ ượ ơ ứ ặ c ta là g p Theo nh ông Nguy n Trung cho r ng, công nghi p hóa hi n nay ư ệ ng sinh thái, gì làm n y, và h u qu c a nó chính là gây nh h ả ủ ấ c ta đang b ‘m t trăng hóa” nhi u vùng mi n ề h n hán, lũ l t ngày càng gia tăng, đ t n ạ ẳ i dân còn nghèo, b t bình đ ng do vi c khai thác tài nguyên b a bãi. Cu c s ng ng ệ i là trong xã h i ngày càng gia tăng. N u nhìn vào thu nh p bình quân đ u ng 1000$/năm đ nói chúng ta thoát nghèo là hoàn toàn không chính xác. Ch tiêu GDP bình ề ấ quân đ u ng c đi u gì v b t ầ bình đ ng trong thu nh p c a xã h i. Có vài đ i gia v b t đ ng s n, ch ng khoán có ẳ ụ i ch c thu nh p c hàng trăm tri u đô/năm, trong khi đó có r t nhi u gia đình có t ậ mi ng ăn nh ng ch có vài ba sào ru ng thì làm sao g i là thoát nghèo đ c ch . ứ ộ M t đi u đáng đ nói hi n nay n a là tình tr ng tham nhũng. G i là c ữ ề ệ ể tham nhũng, gi i quy t tri ặ ệ ể ế v i tham nhũng, không có tham nhũng m i là chuy n l ớ th nh v ượ ị ích c a nhân dân, ủ M t y u kém n a có th làm cho chúng ta khó đ t đ c m c thu nh p cao đó chính là ữ ộ ế h th ng hành chính c a chúng ta qua r m rà, ph c t p, c s h t ng còn y u kém, ườ ệ ố nhân còn quá y u mà theo Gs môi tr ấ ế ọ quan tr ng nhân là m t trong nh ng y u t Kenichi Ohno s năng đ ng c a khu v c t ế ố ự ư c thoát kh i m c thu nh p trung bình. Thái lan và Malaysia đã không nh t giúp các n ậ ự ướ ứ ấ ỏ

ọ ậ ỗ ở ứ ệ ề ớ ệ toàn xã h i. ị ố ổ ấ ẫ ử ư

ầ ư ệ ư ấ ụ ệ ồ ọ ệ ố ế ầ ầ ữ ị ể ươ ư ẳ ỉ ế ố ự ẫ ố ọ ụ ẫ ể

ộ ơ ẫ ướ ạ ệ ưở ề ộ ỉ ể ưở ng kinh t ư ưở ấ ượ ấ ng tăng tr ế ứ ể ủ ậ ng, tăng tr ể ế ng đ t m c cao nh ng ch t l ấ ượ ể ủ ộ ớ ư ự ấ ướ ẽ ụ ự ị ư ư ạ ữ ả ả ệ ượ ộ ể ự ạ ị ườ ổ ạ ậ

ơ ạ ộ ố ơ ứ ẽ ư ệ ể

ắ ể ẳ ủ c b y thu nh p trung bình. ậ t Nam thoát b y và v n lên t m qu c gia phát ươ ố ệ ằ ẫ ầ

ng, vi c có th hóa r ng hay không ph thu c vào s ngã ba đ ứ ở ệ ộ ụ ẽ ữ ồ ng đi đúng, Vi c l ệ ng lai Vi i t ự t Nam s là nh ng con t Nam s là Thái Lan ẽ ệ ể ườ ượ ạ ươ ướ .ờ

chúng ta c n ph i ho ch đ nh l ừ ả hi n nay, có nh v y n i con đ ng đi rõ ràng cho mình, tái ườ c ta m i thoát kh i nguy c m c vào ỏ ớ ạ ạ ị ư ậ ướ ầ ế ệ ơ ắ

ậ ẫ c đang m c vào b y thu nh p trung bình, v a r i vào ngày 30/3/2010, th ế ớ ớ ố ở có thu nh p cao (c th là 15000$ vào cu i th p k này) ti n t ừ ồ ọ ố ụ ể ế ậ ậ ỉ ủ m i v i kì v ng đ a Malaysia tr thành ư ế ớ ạ i đ t c đánh giá là c phát tri n hoàn toàn vào năm 2020. Mô hình này đ ượ ể ộ

ạ ậ ẳ ộ c kia ch y u đ u t ủ ế ấ ổ ướ ự ể ủ ự m c thu nh p trung bình. c đi u đó chính vì v y h đã gi m chân t i ch làm đ ậ ạ ậ ề ượ ị c đ c quy n đã làm bóp méo th t Nam hi n nay, các doanh nghi p nhà n Vi Th c t ộ ướ ệ ự ế ệ cho khu v c doanh nghi p nhà n tr ướ ở c ng. Còn nh vào năm 2007, khi mà đ u t ầ ư ườ ự i 47% t ng v n đ u t m c th p nh t trong l ch s nh ng v n chi m t ộ ớ ế ấ ứ B t c p n a hi n nay, đó là trong khi n n t ng khoa h c công ngh ch a phát tri n cao, ấ ậ ữ ể ề ả ụ ng ngu n nhân l c v n kém, y th mà h th ng giáo d c, ch t l ch t l ng giáo d c ấ ượ ế ấ ượ còn quá s sài, n u không mu n nói là “th t bát”, đã qua bao nhiêu l n c i cách mà nó ả ầ ấ ơ ượ ử ụ v n th , v n theo ki u th y đ c trò chép, d y nh ng cái h u nh không đ c s d ng ể ạ ế ẫ ẫ cho t ng lai. N u n n giáo d c v n nh hi n nay, tôi có th kh ng đ nh r ng chúng ta ằ ư ệ ề s mãi ch là qu c gia đang phát tri n mà thôi. ẽ Nói m t cách chung nh t nguy c có th làm n c ta m c vào b y thu nhâp trung bình ắ ấ đó chính là vi c ho ch đ nh chính sách c a chúng ta. T tr ủ ế c đ n nay chúng ta ch y u ị ừ ướ ế tăng tr ng theo chi u r ng, chính vì v y ch đ ý đ n tăng tr mà không ưở ế chú tr ng đ n ch t l ng tăng ế ọ ạ ưở ứ m c th p. N u c phát tri n theo con đ ng l tr i ng này s phát tri n c a chúng ạ ở ứ ườ ta có th nhanh nh ng không b n v ng và không s m thì mu n đ t n c s không phát ề ữ ể tri n đ c. Chúng ta đã d đ nh hoàn thành m c tiêu công nghi p hóa đ t n c vào năm ể ượ ệ ấ ướ 2020, nh ng ch a có m t chính sách rõ ràng, ch a v ch ra đ c nh ng vi c ph i làm, ư ệ ượ con đ ng ph i đi đ th c hi n đ c m c tiêu đó. N u c tình tr ng ì ch, không ch u ị ế ứ ụ thay đ i ho ch đ nh chính sách chúng ta s đ ng mãi m c thu nh p trung bình mà thôi. ẽ ứ ở ứ c ta m c vào b y thu nh p trung bình, nh ng đó Trên là m t s nguy c có th đ a n ư ậ ẫ ể ư ướ ự i m c thu nh p cao n u th c ch là nguy c mà thôi. N c ta v n có th th ng ti n t ậ ế ớ ỉ ế ẫ ướ hi n s thay đ i toàn di n. Ph n cu i cùng c a bài vi t nay s đ a ra m t s bi n pháp ầ ộ ố ệ ế ố ổ ệ ự đ giúp chúng ta có th tránh đ ượ ẫ ể III. Các bi n pháp nh m giúp Vi ệ tri n.ể Chúng ta đang đ ng ườ l a ch n c a chính chúng ta. N u ch n con đ ọ ế ọ ủ ự r ng trong nay mai nh các n c Nics, còn ng ư ồ và Malaysia bây gi bây gi Ngay t ờ i n n kinh t c u trúc l ạ ề ấ b y thu nh p trung bình. ậ ẫ Malaysia, n ắ ướ t ng Najib Razak đã công b mô hình kinh t ướ m t n n kinh t ộ ề c v th m t n đ ể ượ ị ế ộ ướ “s chuy n đ i đ y táo b o” v i các n i dung chính nh : ổ ầ ư ớ ự t cà các dân t c, thu h p b t bình đ ng trong s phát - Nâng cao m c thu nh p cho t ẹ ấ ứ tri n c a các dân t c trên lãnh th (tr cho s phát tri n c a dân ầ ư ộ ể ủ t c Mã Lai). ộ

nhân hóa, đ c bi ằ ệ ộ ố ẽ ượ ư ả t là các công ty tài chính, nh m gi m . c t ủ

ộ ệ ể ứ ề ề ề ườ

ầ ẫ ằ ế ặ ủ ổ i lao đ ng, … ộ ế ị ệ ể ấ ị ấ ụ i. ộ ệ ằ ở

ệ ề ọ m i nh v y th thì Vi ế ớ ấ t Nam s tái c u ẽ bây ừ ự ề ư ế ầ ư ậ ế ủ lúc nào, và nh th nào ? Theo ý ki n c a các chuyên gia ngay t t Nam ph i thay đ i. ả

ng ph i đi th t chi ti ậ ả ệ ữ ườ ổ ả ạ

ệ c nó ngay t i ph i làm gì, và 10 năm t ừ ớ ả ạ ụ ớ ị ộ ớ ả ả ễ ụ ừ ụ

n ở ụ ầ ư ướ ề ẩ ư ẻ ả ữ ể ậ ướ c phát tri n khi mà chúng ta bi c có thu nh p cao đ ế ậ ụ ể ượ ồ ự ườ ề ầ ả ấ ướ ề ấ ướ ứ ả ắ i ngày càng m t kh c nghi ế ạ ề ế ớ ữ ủ ớ ị ng.

c ngoài, xu t ấ ư đó đã đ a chúng ta thoát nghèo nh ng c. Chúng ta ườ t t n d ng ngu n l c con ng i i lao đ ng, t nh t. Đi u đó có nghĩa là c n ph i nâng cao tay ngh cho ng ộ c theo chi u sâu ch không ph i là chi u r ng nh tr ư ướ c ể ề ộ ả t thì chúng ta ph i ự ạ ệ ộ t t o ra nh ng giá tr riêng, nh ng th m nh c a mình có nh v y m i có th c nh ể ạ ữ ư ậ c trên th tr ị ườ ậ ượ ữ ự ầ ầ c tính sáng t o, đ u óc suy nghĩ n i ng ề ấ ả ả ấ ư ộ ề ơ ườ ậ ự ầ ng tri th c cao. ứ ẩ

cao c p c a ngân hàng Th gi ế ớ ể ế ầ ậ ố ề ề ấ

ả ng lai đ đ u t ế ẫ ị ể ầ ư ươ ể ả ữ ị ấ ấ ấ ấ ữ ẩ ộ i ph n đ u tr c xu t kh u ôtô hàng đ u châu Á, Malaysia ph n đ u tr i, còn Vi ầ ế ớ ệ ả ẩ ố ầ m t n ừ ộ ướ ấ ờ ắ ẩ ộ - M t s công ty s đ ặ b t s có m t c a chính ph trong n n kinh t ế ớ ự - Theo đu i chính sách phát tri n n n công nghi p tri th c, nâng cao trình đ tay ngh ng ệ - Malaysia quy t tâm ph n đ u nh m chi m lĩnh vai trò d n đ u trong công ngh xanh b ng cách phát tri n d ch v , các nghành cônh nghi p xanh có giá tr cao và ph n ấ đ u tr thành m t trung tâm công ngh sinh h c hàng đ u th gi ế ớ ấ Malaysia đã đ ra đ án xây d ng n n kinh t ề ế trúc n n kinh t ế ề Vi gi ờ ệ Đ u tiên chúng ta ph i v ch rõ nh ng vi c ph i làm, con đ t đ ế ể ầ ả đ t đ c m c tiêu công nghhi p hóa đ t n ư ế c vào năm 2020. C n xác đ nh rõ nh th ạ ượ ấ ướ ụ ệ ầ ị nào là m t n c công nghi p hóa, và đ đ t đ hôm nay chúng ta ph i làm ể ạ ượ ộ ướ ả i chúng ta làm nh th nào. gì, năm nay ph i làm gì, 5 năm t ư ế ả ả Hay nói cách khác ph i ho ch đ nh rõ chính sách, m c tiêu c th cho t ng th i kì, các ụ ể ờ chính sách và m c tiêu đó ph i sát v i th c ti n, và ph i nh m m t m c đích là phát ằ ự tri n b n v ng. ể ề ữ Tăng tru ng hi n nay c a chúng ta ph thu c quá nhi u vào đ u t ộ ủ ệ kh u tài nguyên, lao đ ng giá r , nh ng y u t ế ố ộ không đ m b o cho chúng ta phát tri n lên thành n ả ch có th tr thành n ỉ ể ở m t cách t ố ộ t p trung phát tri n đ t n ậ n a. Khi mà s c nh tranh trên th gi ữ bi ế ạ đ ượ ạ ng công ngh cao và h n Chúng ta nên t p trung thu hút nh ng d án FDI có hàm l ệ ch d n d n nh ng d án yêu c u nhi u lao đ ng nh ng tay ngh th p. Ph i phát huy ữ ộ ế ầ đ ữ i lao đ ng. t p trung s n xu t ra nh ng ạ ượ s n ph m có hàm l ượ ả Theo ông Martin Rama, chuyên viên kinh t i đ thoát ấ ủ b y thu nh p trung bình, các qu c gia c n chuyên bi t v m t lĩnh v c nào đó, n i mà ẫ ơ ự ệ ề ộ c thành công v kinh t ể g t hái đ h có th , d n d u v công ngh s n xu t. Chính ặ ọ ượ ệ ả ầ chúng ta c n ph i xác đ nh rõ ràng ngành nào s là ngành công bây gi vì v y, ngay t ẽ ầ ờ ừ ậ phát tri n.Và ngành đó ph i là nghi p ch ch t c a chúng ta trong t ủ ố ủ ệ ở ngành yêu c u công ngh cao. Thái lan đã xác đ nh trong nh ng năm t ệ ớ ầ ở thành m t trong nh ng n ướ ấ t Nam thi sao? Chúng ta thành trung tâm công ngh sinh h c hàng đ u th gi ệ ọ c r t nghèo, ph i đi xu t kh u lao ng, khi mà t ph i l y Hàn Qu c làm g ấ ươ ả ấ , nh ng ch trong m t th i gian ng n đã chuy n sang đóng tàu, đ ng, xu t kh u tóc gi ể ỉ ư ả ấ ộ . xu t kh u ôtô, đi n t ệ ử ấ ẩ

ố ữ ổ ả ể ệ

ậ ộ ố ướ ậ , nh v y đã thoát nghèo, tr thành n ậ ộ ậ ả ệ ứ ướ ở ự ậ ố ế n lên giàu có, các n ướ

ổ ạ ệ ự ằ c ta chính là chuy n sang mô hình tăng tr ưở ấ ướ ấ ượ ể ề ộ ủ ế ố ệ ứ ng làm th ẻ ộ ạ ể ộ ấ ự ự ng. T o nên l ợ ạ ữ c mình. ố Ph m Chi Lan cho r ng: “Th c hi n 3 s chuy n đ i này đ i ự ế ng m i, không theo b r ng mà theo ớ ể c đo chính. Không d a ch y u vào khai ự ệ l n mà d a ch y u vào công ngh , ủ ế i th c a mình đ tham ế ủ ệ

ộ ậ ệ ề ả ự ự ẳ ả ề ự ộ ộ ạ ủ ụ ệ ố ằ ủ ữ ữ ữ ạ ạ ộ ề ộ ừ ng v i b n v ng, n đ nh kinh t t g n k t tăng tr ế ớ ề ế ắ ưở t c các t c m t h th ng pháp lu t công khai, minh b ch, ậ ả ộ ệ ố ơ ể ộ ng m i d ch v , tăng c ườ ụ ạ ị ườ ế

ướ ng v n, t ố ị ườ ng, tìm ki m th tr ị ườ ế ữ ề ể ọ ươ ầ ọ ế ơ ặ ủ ộ ọ . Nh ng gì t ế ữ c m t môi tr khu ướ c c hãy khuy n khích h làm, có nh v y ư ậ ấ ướ c nhân làm đ ư ế ng kinh doanh năng đ ng, góp ph n thúc đ y đ t n ườ ầ ẩ ộ ộ

ố ớ ấ ộ ề ấ ủ ự ớ ứ ượ ạ ộ ị

ỹ ị ướ ủ ướ c đào t o t ầ ư ẻ ượ ạ ố . ế ể ề

ứ ơ ồ ấ ủ ư

i xu t b n năm 2008, đã nêu rõ Trong cu n “Đông Á ph c h ng” do Ngân hàng Th gi ấ ả ế ớ ụ ư c thu nh p m t n c châu Á. Đó là, mu n đi t ậ nh ng bài h c đ hóa r ng c a các n ừ ộ ướ ố ướ ủ ồ ọ ể ạ c ph i th c hi n ba s chuy n đ i quan tr ng: t trung bình lên giàu có, các n đa d ng ự ướ ừ ọ ự k năng c b n sang k năng tiên tích lũy sang sáng t o, t hóa sang chuyên môn hóa, t ỹ ơ ả ạ ừ ỹ ừ i ta cũng nh n đ nh m t s n ti n. Ng c châu Á đã thành công trong h i nh p khu ị ộ ườ ế c thu nh p trung bình, và v c, h i nh p qu c t ậ ướ ờ ậ ộ ự ngày nay đ v ộ c đó ph i th c hi n cu c h i nh p th ba - h i ộ ể ươ nh p bên trong n Vì th , chuyên gia kinh t ế v i n ớ ướ chi u sâu, l y hi u qu , ch t l ả ề thác tài nguyên, s c lao đ ng giá r và v n đ u t ầ ư ớ ộ tính sáng t o và năng su t lao đ ng đ tăng tr ưở ể ấ gia dây chuy n s n xu t trong khu v c và toàn c u m t cách h u hi u nh t". ầ ấ Còn vi c th c hi n cu c h i nh p bên trong, theo bà: “Chính là xây d ng m t môi ộ ệ i đa cho s phát tri n sáng t o c a m i ng t do, bình đ ng, b o đ m đi u ki n t tr ỗ ể ả ự ườ ủ ế i trong m t xã h i dân ch , công b ng, văn minh. Và nh ng “công c ” ch y u con ng ộ ườ c trong s ch, v ng m nh, m t đ i ộ ộ đ th c hi n nh ng vi c trên chính là m t nhà n ướ ộ ệ ệ ể ự ở ngũ doanh nhân - doanh nghi p năng đ ng, sáng t o, và m t n n giáo d c tiên ti n, m ụ ế ạ ệ i dân”. Nh l c h i h c t p và phát tri n không ng ng cho m i ng i bà Lan nói, ư ờ ườ ể ơ ộ ọ ậ ọ ự vĩ mô, xây d ng chúng ta ph i bi ế ị ổ ữ ệ đ ạ cu ng quy t x lý t ấ ả ế ử ượ ả ầ c. M t đi u r t quan tr ng đó là chúng ta ph i đ y n n có th có trong b máy nhà n ộ ề ấ ạ ọ do hóa th ng công m nh đa d ng hóa các th tr ự ạ ị ạ n ra t m qu c t tác ti p th th tr . ng, v ươ ố ế ị M t đi u r t quan tr ng n a, đó chính là ph i t o m i đi u ki n đ làm cho kinh t ả ạ ề ấ ế ệ ộ nhân c a chúng ta năng đ ng h n. H n ch h n n a s có m t c a nhà n v c t ữ ự ạ ơ ủ ự ư trong n n kinh t ượ ề m i t o ra đ ượ ớ ạ phát tri n.ể M t đ xu t c a ông Kenichi Ohno đ i v i c u trúc b máy nhà nu c chúng ta, đó chính ộ ng, có ch c năng ho ch đ nh c m t nhóm k tr d i quy n th t là xây d ng đ ủ ướ ề chính sách, tham m u ý ki n cho th t ng. Nhóm k tr này ph i là nh ng chuyên gia, ữ ả ỹ ị ế ư t, am hi u chuyên sâu v kinh t tr , đ quan ch c, nhà đ u t S đ c u trúc chính ph nh sau ( theo Gs Kenichi Ohno) :

Th t ng ủ ướ

Nhóm k tr (Nhà ho ch ạ ỹ ị đ nh CS) ị

Các b (C quan th c hi n chính sách) ự ộ ơ ệ

c ỹ ị ở ộ ố ướ

ế y ban K ho ch kinh t ế ạ

Nhóm k tr Hàn Qu cố Malaysia Thái Lan Đài Loan ư ả

Indonesia đ c đào ế ượ Indonesia Hoa Kỳ)

Chi-lê đ ế ượ c m t s n Ủ Ban K ho ch kinh t ế ế ạ y ban PTKT-XHQG Ủ Nhóm u tú Qu c dân đ ng ố “Mafia Berkeley” các nhà kinh t t o ạ ở “Các chàng trai Chicago” (các nhà kinh t đào t o ĐH Chicago) ạ ở

Chi-lê C

ơ ề ư ướ ạ ượ c t Nam l i sao Vi ạ ệ

c nh Hàn Qu c, Đài Loan, Thái Lan … đ u có c quan trên, và đã đ t đ i không ? ở bây gi ừ ng lai đ t n ộ ờ ứ ấ ướ chúng ta. Ngay t ươ ế ị ẽ c n n kinh t hi n đ i, do đó không bao gi ề ề ế ệ ể ạ ượ ả ấ ấ ch không ẽ c. “ S ờ là ộ ở ộ ớ ế ị

ả

ớ ẫ ậ ạ ệ ở ệ ượ ệ

ậ ẫ

Doanh. ỏ ẫ

Vi thu nh p tránh b y Nam nên trung bình ẫ ậ t ế t ệ

"L i nguy n tài nguyên" và nguy c c a m t n ờ ề ướ ủ ộ ơ

ỏ ẫ ố t. ầ ậ ộ

c thu nh p th p. ậ t Nam v n là n ẫ ệ ấ

t Nam đ ng tr c b y thu nh p trung bình. ậ ướ ẫ ứ ệ

t Nam không r i vào “b y thu nh p trung bình”? ẫ ể ệ ậ

http://www.azgo.vn/kinh-te/tai-chinh/16982-tranh- ẫ

http://www.tinmoi.vn/Hanh-dong-de- ể ậ

ể ậ ẫ ọ

m i. ớ http://www.tinkinhte.com/nd5/detail/the- ế ố

ả http://www.sggp.org.vn/kinhte/2010/4/223292/ ả

Các n ố nh ng thành công, v y t ậ ạ ữ Thoát kh i b y thu nh p trung bình hay không là ậ ỏ ẫ ph i lúc nào khác, hành đ ng c a chúng ta s quy t đ nh cho t ủ m t r t nhi u năm m i có th đ t đ ạ quá mu n cho m t quy t đ nh kh i hành” ( Jonathan Pincus). Tài li u tham kh o: - V t qua b y thu nh p trung bình: Đ i m i ho ch đ nh chính sách công nghi p ị ổ t Nam. Kenichi Ohno (VDF/GRIPS). S a đ i 18/3/2010. Vi ử ổ www.vdf.org.vn/Doc/2010/Sym18Mar10KOhnoSlidesV.pdf - B y thu nh p trung bình . http://www.thanhnien.com.vn/News/Pages/201002/20100106002719.aspx - Làm sao thoát kh i b y thu nh p trung bình? – P/v Lê Đăng ậ http://hanoigreen.wordpress.com/2010/02/02/lam-sao-thoat-kh%E1%BB%8Fi-b%E1%BA %ABy-thu-nh%E1%BA%ADp-trung-binh-pv-le-dang-doanh/ - Kinh http://www.baomoi.com/Info/Kinh-te-Viet-Nam-nen-tranh-bay-thu-nhap-trung- binh/122/3115324.epi . c làm thuê - http://www.tuanvietnam.net/2009-12-29-loi-nguyen-tai-nguyen-va-nguy-co-cua-mot-nuoc- lam-thue - Đ VN thoát kh i b y thu nh p trung bình: C n 30 năm và m t chính sách t ể http://www.laodong.com.vn/Home/De-VN-thoat-khoi-bay-thu-nhap-trung-binh-Can-30- nam-va-mot-chinh-sach-tot/20103/177588.laodong - Vi ướ http://vnexpress.net/GL/Kinh-doanh/2010/03/3BA19FB9/ - Vi http://vnexpress.net/GL/Kinh-doanh/2009/12/3BA164CF/ - Làm gì đ kinh t Vi ơ ế http://atpvietnam.com/vn/lanhdao/38583/index.aspx - Tránh “b y thu nh p trung bình”. ậ bay-thu-nhap-trung-binh - Hành đ ng đ tránh “b y thu nh p trung bình”. ẫ ộ tranh-ldquobay-thu-nhap-trung-binhrdquo-03136110.html - Khát v ng phát tri n và b y thu nh p trung bình. http://my.opera.com/tiendungdl/blog/show.dml/7478701 - Malaysia công b mô hình kinh t gioi/chau-a/malaysia-cong-bo-mo-hinh-kinh-te-moi/90671.102104.html - Ch y máu tài nguyên khoáng s n. - Tài nguyên khoáng s n r i s s m c n ki t. ả ồ ẽ ớ ệ ạ

ớ ổ

http://www.thesaigontimes.vn/Home/diendan/ykien/32450/ - Đ i m i cách làm chi n l c. ế ượ cach %20 %20 moi http://www.vnep.org.vn/.../Doi%20 .pdf luoc %20 chien %20 lam