BỆNH NHIỄM NÃO MÔ CẦU
BS CK1. Bùi Trọng Hợp
Khoa Nhiễm
Bệnh Nhiễm Não Mô Cầu là gì?
Viêm Màng Não do Não Mô Cầu và Nhiễm Trùng Huyết do Não Mô Cầu
là 2 thể bệnh của Bệnh Nhiễm Não Mô Cầu. Viêm Màng Não do Não Mô Cầu là
tình trạng nhiễm trùng ở mô xung quanh não và tủy sống (còn gọi là màng não).
Nhiễm Trùng Huyết do Não Mô Cầu là tình trạng nhiễm trùng máu, có thể làm tổn
thương nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Cà hai thể bệnh này đều do một loại vi
trùng gây ra, đó là: Não Mô Cầu (Neisseria meningitis).
Vi trùng Não Mô Cầu là gì?
Não Mô Cầu là vi trùng t
ồn tại trong cộng đồng.
Khoảng 5 đến 20% dân số có mang vi trùng này ở mủi v
à
họng mà không gây bệnh. Những người này được gọi
là
‘người lành mang trùng’’. Đôi khi vi trùng này l
ại đột ngột
xâm nhập vào máu và màng não, gây ra bệnh lý rất nặng nề.
Vi trùng Não Mô Cầu được lan truyền như thế nào?
Vi trùng lan truyền từ người này sang người khác qua nước bọt của người
bệnh Nhiễm Não Mô Cầu. Tình trạng này là do những hành động tiếp xúc với
người bệnh như : hôn người bệnh, uống chung ly nước, ăn chung chén đủa, hoặc
hút chung điếu thuốc lá với người bệnh, hít phải dịch tiết đường hô hấp khi người
bệnh, hắt hơi, sổ mủi, ho…
Làm sao để chẩn đoán Bệnh Nhiễm Não Mô Cầu?
Khi người bệnh có những dấu hiệu đặc trưng của Bệnh Nhiễm Não Mô
Cầu, sẽ được các bác sĩ làm xét nghiệm Dịch não tủy hoặc máu. Việc này phải mất
nhiều giờ mới có kết quả, tuy nhiên đối với các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm thì có
thể chẩn đoán sớm ngay khi khám bệnh.
Triệu chứng đặc trưng của Bệnh Nhiễm N
ão
Mô Cầu là gì?
* Viêm Màng Não do Não Mô C
ầu: Sốt cao đột
ngột, cứng cổ, đau đầu, nôn ói và có thể hôn m
ê. Các
triệu chứng như : hôn mê, ngủ gà, khó th
đặc trưng cho bệnh. Ban đỏ có thể xuất hiện ở tay v
à
chân.
* Nhiễm Trùng Huyết do Não Mô Cầu : S
ốt cao
đ
ột ngột, lạnh run, mệt mỏi,… Xuất hiện hồng ban rất
đặc trưng màu đỏ thẫm như máu, hình răng cưa như b
ản
đồ, lan rất nhanh, tập trung ở vùng mông , đầu gối, c
ùi
chỏ,…
Khi có những triệu chứng trên, phải đến ngay các cơ sở y tế để được
khám và điều trị !
Bệnh Nhiễm Não Mô Cầu được điều trị như thế nào?
Viêm Màng Não do Não Mô Cầu và Nhiễm Trùng Huyết do Não Mô Cầu
đều phải được điều trị bằng kháng sinh thích hợp.Ngoài ra, những ai đã tiếp xúc
với người bệnh 2 tuần trước khi có triệu chứng cũng phải được điều trị để phòng
ngừa.
Tại sao phải điều trị cho những người tiếp xúc với người mắc Bệnh
Nhiễm Não Mô Cầu?
Bởi vì Bệnh Nhiễm Não Mô Cầu có thể lây lan từ người này sang người
khác thông qua các dịch tiết từ đường hô hấp của người bệnh. ‘Tiếp cận’ với
người bệnh (close contact) được hiểu là sống chung hoặc ngủ chung với người
bệnh, ví dụ như là gia đình hoặc bạn cùng phòng của người bệnh, các nhân viên y
tế chăm sóc trực tiếp bệnh nhân, đặc biệt khi có cấp cứu hổ trợ hô hấp. Kháng sinh
phải được dùng để tiêu diệt vi trùng và ngăn ngừa bệnh.
Có thuốc tiêm ngừa Bệnh Nhiễm Não Mô C
ầu
không?
Có, ở Việt nam hiện nay đã có thu
ốc ngừa Bệnh
Nhiễm Não Mô Cầu. Tuy nhiên chỉ ngừa được một v
ài type
của vi trùng Neisseria meningitis thôi.
Vậy tôi phải làm gì khi đã tiếp xúc với người mắc Bệnh Nhiễm Não Mô
Cầu?
Nếu bạn đã ‘tiếp cận’ (close contact) với người mắc Bệnh Nhiễm Não Mô
Cầu thì phải báo ngay cho nhân viên y tế để được uống kháng sinh phòng ngừa.
đối với những người có tiếp xúc với người bệnh nhưng không phải là tiếp cận, thì
phải được giải thích các triệu chứng của bệnh rỏ ràng, để có thể phát hiện sớm các
triệu chứng này và nhanh chóng đến gặp nhân viên y tế.
Có khi nào tôi không cần phải uống kháng sinh phòng ngừa khi ‘tiếp
cận’ với người mắc bệnh Viêm Màng Não không?
Bệnh Viêm Màng Não ngoài do vi trùng Não Mô Cầu, có thể được gây ra
bởi nhiều các vi trùng hoặc siêu vi trùng khác. Chỉ một số ít trong các nguyên
nhân đó mới cần thiết dùng kháng sinh để phòng ngừa, cho nên phải hỏi ý kiến bác
sĩ để được hướng dẫn cụ thể.