Bệnh sỏi thận làm sao
phát hiện?
Từ nhiều nguyên nhân khác nhau bệnh sỏi thận được hình thành trong
điều kiện nước tiểu bị siêu bão hòa với các chất hòa tan có khả năng tạo
sỏi, tuổi mắc bệnh này phổ biến từ 20 đến 40 tuổi. Thời gian gần đây
chúng ta được biết bệnh sỏi thận ở trẻ em có nguyên nhân từ sữa bột mà
thủ phạm là chất melamin đang gây xôn xao dư luận trong xã hội.
Độc tính, trên thực nghiệm melamin gây nên suy thận cấp cho súc vật, các
hợp chất phối hợp với nhau tạo nên các tinh thể trong nước tiểu với tiềm
năng gây tử vong do tổn thương thận. Nhiễm melamin lâu dài qua đường ăn
uống có thể gây tổn thương hệ sinh sản, bệnh sỏi và ung thư đường tiết niệu.
Khi đã có bệnh sỏi thận do bất cứ nguyên nhân nào thì hậu quả không lường
hết được, nhất là đối với trẻ em, những thương tổn do sỏi gây ra gồm: cơn
đau bão thận; bế tắc đường tiểu; nhiễm trùng niệu và tổn thương nhu mô
thận.
Triệu chứng
Triệu chứng lâm sàng khi bị sỏi tiết niệu là đau lưng đột ngột dữ dội, buồn
nôn và nôn ói, các triệu chứng kích thích bàng quang như tiểu khó, tiểu lắt
nhắt, tiểu gấp.
Ở trẻ nhỏ, chúng ta có thể nhận thấy các dấu hiệu như: trẻ sợ đi tiểu, mỗi khi
đi tiểu thì khóc còn tay thì giữ lấy vùng bụng dưới và tiểu són ra quần. Xét
nghiệm công thức máu thấy số lượng bạch cầu tăng trung bình, nếu bạch cầu
tăng cao trên 15.000/mm3 gợi ý đến có sự bế tắc gây ứ nước bên thận có sỏi
và nhiễm trùng niệu. Các chất sinh hóa urê và creatinin huyết tương tăng
nhanh bất thường nói lên tình trạng suy thận cấp. Quan sát nước tiểu thấy có
màu máu đỏ hoặc xét nghiệm sẽ thấy có hồng cầu trong nước tiểu.
Chẩn đoán
Những kỹ thuật thông thường như siêu âm bụng, chụp X-quang hệ tiết niệu
cũng có thể xác định dễ dàng vị trí, hình thể những hòn sỏi cũng như tình
trạng ứ nước của thận và hệ tiết niệu. Với trường hợp nghi ngờ có thể tiếp
tục cho chụp X-quang có chích thuốc cản quang hoặc chụp điện toán cắt lớp
(CT). Ưu điểm của chụp CT là có độ nhạy cao, thời gian nhanh hơn và
không cần chích thuốc cản quang.
Nếu có những biểu hiện nghi ngờ bị bệnh sỏi thận nên đưa người bệnh đến
các cơ sở điều trị chuyên khoa để được khám và chẩn đoán chính xác.
Để phòng tránh bệnh sỏi thận, người tiêu dùng cần cảnh giác với các loại sữa
và các sản phẩm từ sữa nhiễm melamin (đã có 22 công ty sữa của Trung
Quốc có mẫu chứa melamin). Tuy nhiên cũng không nên tẩy chay tất cả vì
sữa là nguồn thực phẩm quý giá và cần thiết cho mọi người, đặc biệt là trẻ
em và người già. Nên lựa chọn những nhãn hiệu sữa uy tín có nguồn gốc rõ
ràng mà các cơ quan chức năng mới công bố mẫu sữa không có melamin
qua đợt kiểm tra vừa qua.
