SUY TIM – PHẦN 1
ĐỊNH NGHĨA
Suy tim là một trạng thái bệnh lý làm cho tim mất khả năng bảo đảm cung lượng
tim theo nhu cầu oxy của cơ thể, lúc đầu khi gắng sức và sau đó cả lúc nghỉ ngơi;
tổn thương trung tâm trong suy tim là suy yếu sự co bóp cơ tim. Suy tim là diễn
biến cuối cùng của các bệnh tim mạch và các bệnh có liên quan ảnh hưởng nhiều
đến tim. Suy tim sẽ dẫn đến suy các tạng phủ khác như : suy phổi, suy thận, suy
gan, suy não, suy cơ, … Suy tim thuộc phạm trù : Tâm quí, Chính xung, Khái
suyễn, Hư lao, Thuỷ thũng, … trong Đông Y.
DỊCH TỄ HỌC
Tỷ lệ tử vong do suy tim vẫn ngày càng tăng trong khi các tai biến về mạch máu
não và mạch vành tim gây tử vong giảm. 0,5-2% dân số bị suy tim, ở người già có
thể đến 10%.
Theo thống kê của Viện Tim Mạch Việt Nam năm 1991 trong tổng số 1291 ca
nhập viện có 765 ca suy tim, chiếm 59%. 1984-89 : có 27 ca suy tim do tăng huyết
áp, 312 ca suy tim do thấp khớp cấp và các bệnh van tim; bình quân mỗi năm
khoảng 70 bệnh nhân.
Bệnh viên đa khoa Thái Nguyên 1989-90 có 200 bệnh nhân suy tim.
Khoa tim mạch Bệnh viện Hữu Nghị Hà Nội 1998 : Bệnh nhân suy tim độ 2 trở
lên là 98 trên tổng số 526 bệnh nhân tim mạch nhập khoa, chiếm 18,63%.
Theo Kannel W.B., công trình Framingham theo dõi 20 năm, tỷ lệ bệnh nhân nam
suy tim ở lứa tuổi : 45-54 là 1,8/1000; 55-64 là 4/1000; 65-74 là 8,2/1000; trung
bình cứ sau 10 năm tỷ lệ suy tim tăng gần gấp đôi; 80% người suy tim ở lứa tuổi
trên 60.
Mỹ có 2,5 triệu bệnh nhân suy tim, mỗi năm có thêm 400 000 bệnh nhân suy tim
mới và 240 000 bệnh nhân suy tim tử vong, trong đó : 40% chết đột ngột, 40%
chết do tim không bơm được máu, 20% chết do biến chứng khác.
Toàn thế giới có 15 triệu người suy tim, mỗi năm xuất hiện thêm 500 000 ca suy
tim mới, 15-35% người suy tim chết hàng năm.
Nguyên nhân số bệnh nhân suy tim ngày càng tăng là do :
-Tuổi thọ ngày càng cao;
-Đời sống vật chất và tinh thần ngày càng được nâng cao;
-Ăn uống dư thừa;
-Kiểu sống ngày càng hối hả.
NGUYÊN NHÂN
Nguyên nhân của Suy tim phải là :
a)Loại gây cản trở đường tống máu của thất phải :
+Hẹp van 2 lá.
+Các bệnh phổi mạn tính
+Các bệnh có hẹp động mạch phổi.
+Thông liên nhĩ.
+U màng nhĩ trái.
b)Loại gây cản trở máu về tim phải :
+Tràn dịch màng ngoài tim.
+Viêm màng ngoài tim dầy dính, co thắt.
+Các bệnh có dầy thất phải bẩm sinh : bệnh Fallot, EBCtein, …
+Huyết tắc động mạch phổi.
Nguyên nhân của Suy tim trái là : những bệnh gây ứ đọng máu tại thất trái cản trở
đường tống máu thất trái hoặc gây tổn thương cơ thất trái :
+Hở van 2 lá.
+Huyết áp cao có thể dẫn tới suy tim.
+Nhồi máu cơ tim gây tổn thương cơ tim và gây suy tim trái cấp tính.
+Những bệnh tim bẩm sinh : hẹp co động mạch chủ, còn ống động mạch thông
liên thất.
+Bệnh có tổn thương cơ tim trái do viêm, viêm cơ tim do thấp, nhiễm trùng nhiễm
độc
nặng, thiểu dưỡng cơ tim, thiểu năng vành.
+Do rối loạn chuyển hoá trong bệnh collagen.
+Các gắng sức quá mức có thể dẫn tới suy tim trái cấp tính.
+Bệnh cơ tim nguyên phát ứ trệ.
Nguyên nhân của Suy tim toàn bộ là ngoài nguyên nhân gây suy tim phải, suy tim
trái đã nêu ở trên, còn có một số nguyên nhân sau :
+Viêm tim toàn bộ.
+Thoái hoá cơ tim.
+Thiếu máu nặng.
+Thiếu vitamin B1 (Beri-beri).
+Bệnh Basedow.
Đông Y nhận định nguyên nhân căn bản của Suy tim là tâm và huyết mạch bất túc;
ngoại tà, ăn uống phòng dục không điều độ là yếu tố dẫn đến phát bệnh.
CƠ CHẾ BỆNH SINH
Cơ chế bệnh sinh của Suy tim có : cơ chế suy tim, cơ chế bù trừ :
-Cơ chế suy tim : Suy tim xảy ra khi có sức co bóp cơ tim giảm hay thể tích nhát
bóp tim giảm. Tốc độ co bóp phụ thuộc vào mức năng lượng được giải phóng nhờ
hoạt tính ATPase của cơ tim, lực tối đa đạt được trong thì co cơ, đồng thể tích phụ
thuộc vào các điểm tiếp xúc Actin-Myosin theo đơn vị cơ tim và số lượng ion
calci gắn với hệ Tsoponin-Tsopomyosin. Làm thay đổi cấu trúc của Tsoponin và
tạo điều kiện cho Actin tiếp xúc với Myosin để gây co cơ. Khi cơ chế sinh co cơ bị
suy yếu thì dẫn tới co bóp cơ
tim giảm và suy tim xảy ra.