Các phương pháp chẩn đoán phát hiện Rotavirus

Chia sẻ: Vo Anh Hoang | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

332
lượt xem 28
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong đó, hiện nay ELISA được xem là phương pháp thích hợp cho các phòng chuẩn đoán bởi tính nhạy, tính đặc hiệu khá cao và dễ thao tác. Tuy nhiên trong các nghiên cứu về dịch tễ học cần có những phương pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả phát hiện, thúc đẩy sự ra đời của các phương pháp mới như Multiplex RT-PCR, Sequencing, Real-time PCR …

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Các phương pháp chẩn đoán phát hiện Rotavirus

SEMINAR VIRUS HỌC 1 Các phương pháp chẩn đoán phát hiện Rotavirus : 7 Các phương pháp chẩn đoán phát hiện Rotavirus bao gồm: − Nuôi cấy phân lập − Quan sát trực tiếp bằng kính hiển vi điện tử - Electron Microscopy (EM) − Passive Latex agglutination assays (LA)(xét nghiệm sự dính kết bị động) − Phát hiện các serotype (kiểu huyết thanh) bằng thử nghiệm trung hòa với kháng thể đơn dòng đặc hiệu cho từng serotype (EIA-Mabs) − Electropherotyping using polyacrilamide gel electrophoresis (PAGE ) − ELISA − Reverse transcription-PCR − Microarray trong nghiên cứu về dịch tễ học Trong đó, hiện nay ELISA được xem là phương pháp thích hợp cho các phòng chuẩn đoán bởi tính nhạy, tính đặc hiệu khá cao và dễ thao tác. Tuy nhiên trong các nghiên cứu về dịch tễ học cần có những phương pháp mới nhằm nâng cao hiệu quả phát hiện, thúc đẩy sự ra đời của các phương pháp mới như Multiplex RT-PCR, Sequencing, Real-time PCR … Sự tiến hóa của Rotavirus bằng nhiều cơ chế khác nhau là một thách thức lớn trong nghiên cứu về dịch tễ học. Sự lan truyền virus giữa các loài đóng vai trò quan trọng trong sự đa dạng của Rotavirus. Rotavirus có khả năng trao đổi vật chất di truy ền khi đồng nhiễm với một virus khác trong một tế bào và tạo ra virus mới; hoặc virus tích lũy các đột biến điểm tạo ra những chủng đột biến thoát khỏi sự trung hòa bởi kháng thể. Do đó các phương pháp typing virus cần phải đuợc giám sát và update thuờng xuyên. Phương pháp EM ra đời năm 1974 bởi Flewett và phương pháp LA là những phương pháp đầu tiên đuợc sử dụng phát hiện Rotavirus, đến nay thì các phương pháp này ít được sử dụng do tốn nhiều thời gian, nặng nề về thao tác và bị hạn chế khi số l ượng mẫu lớn. Thay vào đó Elisa được xem là sự lựa chọn tối ưu trong chẩn đoán lâm sàng. 7.1 Phương pháp ELISA : Có nhiều qui trình khác nhau để phát hiện Rotavirus dựa vào ELISA nhưng đều dựa trên nguyên tắc trung hòa giữa kháng nguyên bề mặt virus và các kháng thể đơn dòng Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 2 đặc trưng. Ở đây xin nêu lên phương pháp phát hiện Group A Rotavirus, các serotype của group này và các subgroup. a/ Phát hiện nhóm A Rotavirus : Mẫu phân lâm sàng được phân tích bằng indirect ELISA. Mẫu được xác nhận là nhóm A Rotavirus nhờ sử dụng ELISA dựa vào kháng thể đơn dòng đặc hiệu cho group A (Mab-YO-156 và YO-2C2 (kháng thể cho phản ứng chéo với protein VP4). Mẫu huyết thanh được ủ với các kháng thể đơn dòng, các Mabs này sẽ bắt lấy các kháng nguyên virus sau đó người ta bổ sung kháng thể đa dòng đ ặc hiệu cho từng serotype có gắn với Biotin để phát hiện bổ sung peroxidase gắn streptavidine ủ 37oC trong 1h bổ sung o-phenylenediamine phản ứng được thực hiện ở 37oC trong 30 phút ngừng phản ứng bằng acid sulphuric. Độ hấp thu đuợc đo ở 492nm trong máy đọc ELISA. Chứng + là chủng Rotavirus Wa và một mẫu không có Rotavirus làm chứng âm. b/ Serotyping Rotavirus : Mẫu dương tính với nhóm A đựơc xác định tính đặc hiệu serotype bằng ELISA sử dụng các kháng thể đơn dòng đặc hiệu với từng serotype, các kháng thể này nhận ra từng epitope trung hòa trong protein vỏ capsid ngoài- vp7 đ ặc hiệu cho từng serotype. Lượng Mabs đặc hiệu serotype (KU6BG (serotype 1) ; S2- 2G10(serotype 2); YO-lE2(serotype 3); ST-2G7 (serotype 4) ) pha loãng trong buffer carbonate-bicarbonate. Một serotype được xác định khi giá trị OD của phản ứng với Mab tương ứng cao hơn 0.5 và ít nhất gấp 2 lần giá trị OD trung bình của 3 Mabs khác phản ứng với cùng mẫu đó c/ Subgroup của Rotavirus : subgroup của Rotavirus được thực hiện bởi ELISA sử dụng Mabs đặc hiệu cho các subgroup. S2-37 (subgroup I), YO-5(subgroup II). Qui trình thực hiện tương tự như ELISA phát hiện nhóm A virus và serotype. 7.2 PAGE : Electrophoretic RNA genome của Rotavirus bằng điện di trên gel Polyacrylamide (phương pháp này chủ yếu dùng trong nghiên cứu dịch tễ học Rotavirus ) Rotavirus có bộ gen dsRNA gồm 11 đoạn gói trong 3 lớp vỏ protein. Rotavirus bao gồm các nhóm virus khác nhau về tính đặc hiệu kháng nguyên cũng như có độ đa dạng di truyền cao. Bằng phương pháp Polyacrilamide gel electrophoresis có tính nhạy và đặc hiệu cao nhằm xác định nhóm virus nào phổ biến trong cộng đồng. Điện di bộ gen của Rotavirus cho phép phát hiện và phân loại virus thành 2 nhóm electrophoretic profile dài (L) và ngắn (S) dựa vào kiểu hình di chuyển của gen segment 10 và 11 trên gel Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 3 polyacrylamide. Sự thay đổi trong di động của một hoặc nhiều segment bất kỳ cũng cho phép ta phát hiện các chủng Rotavirus khác nhau. Qui trình thực hiện Tách chiết RNA  điện di trên gel polyacrylamide  nhuộm bạc Dựa vào kiểu hình trên bảng điện di và các dữ liệu về dịch tễ học người ta có thể biết sự phân bố cũng như sự đa dạng của virus theo từng thời điểm trong năm và theo lứa tuổi cũng như địa lý v.v… 7.3 Phương pháp RT-PCR : Nguyên nhân ra đời : Các phương pháp phát hiện kháng nguyên, kháng thể của Rotavirus thường có tính đặc hiệu không cao, vì vậy trong những nghiên cứu tầm soát qui mô lớn người ta thuờng phát triển những phuơng pháp hiện đại có tính đặc hiệu cao hơn nhằm có những dữ liệu chính xác hơn qua đó có thể tăng tính đặc hiệu, phát hiện các truờng hợp đa nhiễm hoặc phát hiện các chủng mới mà những phuơng pháp thông thuờng không thể phát hiện đuợc. EIA-Mabs : Phương pháp thử nghiệm miễn dịch liên kết enzyme sử dụng các kháng thể đơn dòng đã được sử dụng trong chẩn đoán lâm sàng từ lâu dựa vào những kháng thể đơn dòng trung hòa đặc hiệu cho từng serotype, tuy nhiên các kháng thể đơn dòng này vẫn chưa đầy đủ cho tất cả các serotype dẫn đến nhiều chủng không Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 4 thể xác định kiểu serotype. Vì vậy để hoàn thiện hơn các phương pháp chẩn đoán người ta đã phát triển các qui trình chẩn đoán bằng PCR. Ở đây xin nêu lên một qui trình phát hiện các serotype của group A Rotavirus bằng phương pháp PCR. Cơ sở khoa học và qui trình phát hiện bằng PCR Ở Rotavirus tính đặc hiệu serotype đuợc xác định bởi protein vp7 mã hóa bởi gen segment 9. Những nghiên cứu so sánh trên trình tự amino acid cho thấy các protein vp7 của các serotype khác nhau có 6 vùng rất khác nhau (A-F) , tuy nhiên trong cùng một serotype thì những vùng này rất bảo tồn. Sử dụng trình tự dữ liệu của gen 9 người ta đã thiết kế những mồi đặc hiệu cho từng serotype và xây dựng chiến luợc serotyping bằng PCR. Dựa vào những chủng Rotavirus đã biết serotype người ta tổng hợp các primer đặc tưng cho từng serotype: Wa (serotype 1), DS1 (serotype 2), P (serotype 3), Hochi (serotype 4), 69M (serotype 8), W161 (serotype 9), and F45 (serotype 9, supplied by Nobuco Ikegami, Osaka National Hospital, Osaka, Japan). Qui Trình Thí Nghiệm dsRNA  cDNA by reverse transcriptase  PCR gen 9  PCR lần 2 với bộ mồi đặc trưng cho từng serotype và mồi RVG9  điện di trên gel agarose  quan sát dưới tia UV. Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 5 Hình 16 Kết quả điện di trên gel agarose Kết quả: 6 bộ mồi được sử dụng cho typing đều cho các band có chiều dài khác nhau-749,652,374,583,885 và 306 bp cho các chủng refence Wa, DS1, P, Hochi, 69M và W161 tương ứng với các serotype 1,2,3,4,8 và 9. các bộ primer hoàn toàn phù hợp lẫn nhau và với primer chung RVG9, không có hiện tuợng các primer bắt lẫn nhau vì vậy có thể dùng chung với nhau trong một phản ứng duy nhất. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật ngày càng có nhiều phương pháp hiện đại hơn với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn như Realtime-RT PCR hoặc microarray được áp dụng trong chẩn đoán thường quy cũng như những nghiên cứu về dịch tễ học virus. Các phương pháp này xuất phát từ những hạn chế của các phương pháp khác và mong muốn hoàn thiện hơn các qui trình chuẩn đoán. Tuy nhiên chúng đều kế thừa những tinh hoa từ các phương pháp cơ bản trên đồng thời có thêm những cải tiến mới. Các phương pháp này tuy hiện đại hơn nhưng cũng đòi hỏi thiết bị đắt tiền cũng như sự đầu tư về con người Hiện nay Đơn Vị Nghiên Cứu Lâm Sàng Đại Học Oxford đóng tại bệnh viện nhiệt đới cũng đang thực hiện một đề tài về dịch tễ học tiêu chảy trẻ em phối hợp với Bệnh viện Nhi Đồng 1 và Nhi Đồng 2. Và một trong những đối tượng quan tâm của đ ề tài nghiên cứu này là Rotavirus. Chúng tôi đang phát triển qui trình chuẩn đoán lâm sàng Rotavirus bằng Realtime-RT PCR và so sánh với 2 phương pháp chẩn đoán khác là EIA và ELISA tiến tới phát triển vaccine cho trẻ em ở Việt Nam. 4.4 Một số Test chẩn đoán nhanh: Rotavirus Rapid Test 4.4.1 Hình 17 Rotavirus Rapid Test Chứa kháng thể đơn dòng kết hợp với vàng (red gold-conjugated monoclonal antibodies) cchống lại kháng nguyên VP6 của rotavirus nhóm A, và kháng thể đực hiệu rotavirus dạng lỏng (solid-phase specific rotavirus antibodies). Trong test này, mẫu trước tiên xử lí với dung dịch tách để chiết chiết tách kháng nguyên của rotavirus. Sau đó chỉ cần bổ sung dịch chiết vào bộ phản ứng. Kết quả dương tính là kháng thể đặc hiệu hienẹ diện trên màng sẽ giữ lại màu. Đường màu đỏ sẽ nhìn thấy được, dựa trên lượng virus trong mẫu. Đường này xuất hiện sau 5 – 15 phút ủ ở nhiệt độ phòng. SD BIOLINE Rotavirus 4.4.2 Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 6 Sản phẩm của hãng Standard Diagnostics, Inc, Korea. Đây là một xét nghiệm miễn dịch phát hiện các Rotavirus nhóm A trong các mẫu phân. Xét nghiệm dùng hai loại kháng thể trong sắc ký miễn dịch bánh kẹp (sandwich) pha rắn nhằm phát hiện protein đặc hiệu nhóm. Rota/Adeno Combi-stick 4.4.3 Phát hiện nhanh Rotavirus and Adenovirus trong phạm vi mẫu bệnh phẩm. Mỗi test chứa monoclonal antibody kết hợp với colloidal gold particles, a stationary polyclonal capture antibody, and a non-specific anti-mouse control antibody. Bộ Kits có giá trị cho kiểm tra phát hiện một mình hoặc cả Rotavirus và Adenovirus. 5. Điều trị bệnh: Không có phương pháp điều trị cụ thể cho nhiễm rotavirus. Hiện nay, chỉ có những phương pháp làm dịu các triệu chứng gây ra bởi rotavirus như bù dịch bằng đường uống hoặc truyền tĩnh mạch và hạ sốt. Về phòng ngừa, có thể sử dụng vaccin để bảo vệ cho trẻ và cộng đồng khỏi bị nhiễm rotavirus. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định việc phát triển rotavirus vaccin là ưu tiên hàng đầu cho y tế cộng đồng. Vaccin dạng uống là loại vaccin mới nhất phòng chống bệnh đường tiêu hóa do rotavirus. Loại vaccin mới này đã được chứng minh hiệu quả bảo vệ lên đến 90% cho trẻ em khỏi bệnh đường tiêu hóa do rotavirus. 6. VACCINE PHÒNG CHỐNG ROTAVIRUS: RotaShield, Wyeth: xuất hiện đầu tiên năm 1998, hiệu quả 80 – 100%, được sử - dụng ở Mỹ, Phần Lan, Venezuela. Năm 1999 nghiên cứu cho thấy vaccine làm tăng nguy cơ lồng ruột, tắc ruột (1/12,000). Năm 2006, hai loại vaccine an tòan được phép lưu hành là Rotarix - (GlaxoSmithKline) và RotaTeq (Merck). o RotaTeq (02/2006): chứa hỗn hợp chứa dung dịch đệm và virus dạng huyền phù sống đã giảm độc lực. Tái tổ hợp gồm G1, G2, G3 hoặc G4, protein VP4 (tuyp P7) và VP4 (tuýp P1A). Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 7 Hình 17 Vaccine RotaTeq o Rotarix: chứa chủng G1P, ngừa viêm dạ dày ruột và không phải G1 như G3, G4 VÀ G9. Chế phẩm dạng bột khô. Hình 18 Vaccine Rotarix THÀNH PHẦN cho 1 liều vaccine 1 ml sau khi hoàn nguyên Rotavirus chủng RIX4414 của người, sống giảm độc không ít hơn 106.0 CCID50 lực Vaccine đông khô: Sucrose, Dextran, Sorbitol, các acid amino và Dubelcco's Modified Eagle Medium (DMEM). Dung môi: Calcium carbonate, Xanthan, nước pha tiêm thêm vào vừa đủ. DƯỢC LỰC Cơ chế miễn dịch học của vaccine Rotarix trong việc bảo vệ phòng ngừa viêm dạ dày - ruột do nhiễm rotavirus vẫn chưa được biết rõ. Chưa thiết lập mối liên quan giữa kháng thể đáp ứng với vaccine rotavirus và khả năng bảo vệ phòng ngừa viêm dạ dày - ruột do rotavirus gây nên. AN TOÀN TIỀN LÂM SÀNG Các số liệu tiền lâm sàng không cho thấy có sự nguy hiểm đặc biệt nào trên người dựa trên nghiên cứu về độc tính của liều nhắc lại. CHỈ ĐỊNH Rotarix được chỉ định để phòng ngừa viêm dạ dày - ruột do Rotavirus tuýp huyết thanh G1 và không phải G1 gây nên (như G2, G3, G4, G9) (xem phần Đặc tính dược lực học) CHỐNG CHỈ ĐỊNH Không dùng Rotarix cho trẻ đã biết quá mẫn với vaccine Rotarix sau khi uống liều đầu tiên hoặc với bất kỳ thành phần nào của vaccine (xem phần 2 và 6.1). Không được dùng Rotarix cho những bệnh nhân có dị tật bẩm sinh đường tiêu hóa dễ dẫn đến lồng ruột (như túi thừa Meckel's). CHÚ Ý ĐỀ PHÒNG VÀ THẬN TRỌNG LÚC DÙNG Theo tiêu chuẩn thực hành lâm sàng tốt, chỉ nên tiến hành tiêm chủng sau khi đã hỏi tiền sử bệnh tật (đặc biệt là tiền sử tiêm chủng vaccine trước đó và những tác dụng ngoại ý có thể xảy ra) và thăm khám lâm sàng. Cũng như các vaccine khác, nên hoãn sử dụng Rotarix cho trẻ đang sốt cao cấp tính. Tuy nhiên không chống chỉ định cho trẻ đang có biểu hiện nhiễm khuẩn nhẹ như cảm lạnh. Nên hoãn sử dụng cho Rotarix trẻ đang bị tiêu chảy hoặc nôn. Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 8 Chưa có dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả của Rotarix ở những trẻ mắc bệnh đường tiêu hóa. Nên thận trọng khi dùng Rotarix cho những trẻ mà bác sĩ cho là không nên sử dụng vì vaccine có thể gây ra nguy cơ cao hơn. Chưa có nghiên cứu đặc biệt nào về việc dùng Rotarix cho trẻ đã biết bị mắc suy giảm miễn dịch tiên phát hoặc thứ phát bao gồm cả trẻ HIV dương tính. Đối với trẻ vừa được uống vaccine, khi tiếp xúc nên chú ý giữ gìn vệ sinh cá nhân (như rửa tay sau khi thay tã cho trẻ). Kết quả nghiên cứu thu được từ 140 trẻ đẻ non cho thấy có thể sử dụng Rotarix cho trẻ đẻ non, tuy nhiên vẫn chưa biết mức độ bảo vệ trên lâm sàng. Cũng như các vaccine khác, đáp ứng miễn dịch bảo vệ có thể không đạt được ở tất cả trẻ dùng vaccine (xem phần 5.1). Rotarix không phòng được bệnh viêm dạ dày - ruột do các tác nhân khác không phải rotavirus. KHÔNG ĐƯỢC TIÊM ROTARIX. LÚC CÓ THAI VÀ LÚC NUÔI CON BÚ Không sử dụng Rotarix cho người lớn. Chưa có số liệu về việc sử dụng vaccine trong thời kỳ mang thai và cho con bú và chưa tiến hành nghiên cứu về khả năng sinh sản trên động vật. TƯƠNG TÁC THUỐC Có thể sử dụng Rotarix cùng lúc với bất kỳ vaccine đơn giá hoặc vaccine kết hợp nào khác [bao gồm vaccine 6 giá trị (DTPa-HBV-IPV/Hib)]: vaccine bạch hầu - ho gà toàn tế bào - uốn ván (DTPw), vaccine bạch hầu - ho gà vô bào - uốn ván (DTPa), vaccine Haemophilus influenzae type b (Hib), vaccine bại liệt bất hoạt (IPV), vaccine viêm gan B, vaccine viêm phổi và vaccine viêm màng não nhóm huyết thanh C. Các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh rằng đáp ứng miễn dịch và tính an toàn của những vaccine dùng đồng thời không bị ảnh hưởng. Sử dụng đồng thời Rotarix với vaccine bại liệt uống (OPV) không ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch của kháng nguyên bại liệt. Mặc dù vậy, việc sử dụng đồng thời OPV có thể gây giảm nhẹ đáp ứng miễn dịch với vaccine phòng rotavirus nhưng chưa có bằng chứng cho thấy khả năng bảo vệ chống lại bệnh viêm dạ dày - ruột nặng do rotavirus bị ảnh hưởng. Đáp ứng miễn dịch đối với Rotarix không bị ảnh hưởng nếu uống OPV 2 tuần sau khi uống Rotarix. TÁC DỤNG NGOẠI Ý Trong tổng số 11 thử nghiệm lâm sàng có đối chứng, khoảng 77.800 liều vaccine Rotarix đã được sử dụng cho khoảng 40.200 trẻ em. Có 2 nghiên cứu lâm sàng (tại Phần Lan), vaccine Rotarix được dùng đơn lẻ (không trùng lịch tiêm chủng với các vaccine trẻ em thường qui khác). Không có sự khác biệt về tỷ lệ và mức độ nặng của các triệu chứng như tiêu chảy, nôn, ăn không ngon, sốt và kích thích giữa nhóm dùng Rotarix và nhóm đối chứng. Tỷ lệ hoặc mức độ nặng của những tác dụng ngoại ý này không tăng lên khi dùng liều vaccine thứ hai. Nhiễm khuẩn và nhiễm ký sinh trùng Hiếm gặp: nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Rối loạn tinh thần Rất phổ biến: kích thích. Không phổ biến: quấy khóc, rối loạn giấc ngủ. Rối loạn hệ thần kinh Không phổ biến: ngủ lơ mơ. Rối loạn hô hấp, ngực và trung thất Rất hiếm: khản tiếng, sổ mũi. Rối loạn hệ tiêu hóa Rất phổ biến: mất cảm giác ngon miệng. Phổ biến: tiêu chảy, nôn, đầy hơi, đau bụng, nôn trớ thức ăn. Không phổ biến: táo bón. Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20
SEMINAR VIRUS HỌC 9 Rối loạn da và mô phụ thuộc Hiếm gặp: viêm da, ban đỏ. Rối loạn cơ vân và mô liên kết Hiếm gặp: chuột rút. Rối loạn toàn thân và tại chỗ Phổ biến: sốt, mệt mỏi. Nguy cơ lồng ruột được đánh giá trong thử nghiệm với quy mô lớn về tính an toàn của vaccine được tiến hành trên 63.225 trẻ em ở Châu Mỹ Latin và Phần Lan. Kết quả cho thấy không có bằng chứng về sự gia tăng nguy cơ lồng ruột ở nhóm trẻ dùng Rotarix so với nhóm đối chứng, chi tiết được nêu ra trong bảng dưới đây. Rotarix Nhóm đối chứngNguy cơ tương đối (95% CI)Lồng ruột xuất hiện trong vòng 31 ngày sau khi uống vaccine:N=31673N=31552Liều đầu tiên120,50 (0,07; 3,21)Liều thứ hai550,99 (0,31; 3,21)Lồng ruột xuất hiện đến khi 1 tuổi:N=10159N=10010Liều đầu tiên đến khi 1 tuổi4140,28 (0,10; 0,81) CI: khoảng tin cậy. LIỀU LƯỢNG Phác đồ phòng ngừa gồm 2 liều. Nên dùng liều đầu tiên từ 6 tuần tuổi. Khoảng cách giữa mỗi liều ít nhất là 4 tuần. Nên hoàn thành việc uống phòng trong vòng 24 tuần tuổi. Trong các thử nghiệm lâm sàng, hiện tượng nhổ hoặc trớ khi uống vaccine hiếm gặp, trong trường hợp này không cần uống liều thay thế. Tuy nhiên, nếu trẻ nhổ hoặc trớ ra phần lớn lượng vaccine đã uống vào thì nên uống ngay liều vaccine thay thế. Cần phải nhấn mạnh rằng trẻ được uống phòng ngừa liều đầu tin bằng Rotarix thì nên uống liều thứ 2 cũng bằng Rotarix. KHÔNG ĐƯỢC TIÊM ROTARIX. Không hạn chế thức ăn hoặc nước uống của trẻ, kể cả sữa mẹ trước hoặc sau khi uống vaccine. Không có bằng chứng cho thấy sữa mẹ làm giảm khả năng bảo vệ của Rotarix chống lại rotavirus gây viêm dạ dày - ruột do đó nên tiếp tục cho trẻ bú mẹ trong thời gian uống vaccine. TƯƠNG KỴ Không được trộn vaccine này cùng với thuốc khác. Cao học khóa 20 Nhóm 14 – Vi sinh K20