CÁC SỐ ĐO DỊCH TỄ HỌC

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PPT | Số trang:57

Thêm vào BST

Báo xấu

241
lượt xem 42
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tỷ suất mới mắc cho biết tốc độ xuất hiện những trường hợp mới mắc bệnh xảy ra trong một quần thể. Tử số chỉ là những trường hợp lần đầu tiên mắc bệnh. Đơn vị của tỷ suất mới mắc phải luôn có đơn vị thời gian (số trường hợp trên 10n và trên năm, tháng, ngày…) I

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CÁC SỐ ĐO DỊCH TỄ HỌC

CÁC SỐ ĐO DỊCH TỄ HỌC Ths Lê Minh Hữu
Mục tiêu 1. Trình bày các khái niệm về đơn vị đo lường: Tỷ số, tỷ lệ, tỷ suất 2. Trình bày được các chỉ số đo lường mắc bệnh và tử vong, các chỉ số đo lường kết hợp nhân quả 3. Tính và phiên giải được những đơn vị đo dùng mô tả tình trạng bệnh và tử vong 4. Tính và phiên giải được các số đo kết hợp nhân quả 25/02/13 2
Tû s è (ratio), tû lÖ (proportion), tû s uÊt (rate) Trong tû sè (ratio) c¸c gi¸ trÞ cña x vµ y hoµn toµn ®éc lËp. VÝ dô: nam/n÷ Tû lÖ (Proportion)  MÉu sè bao gåm (chøa ®ùng) c¶ tö sè  VD: Sè ngêi bÞ c¶m/tæng sè ngêi trong líp Tû s uÊt (R ate )  MÉu sè bao gåm c¶ thêi gian  VD: Sè ngêi bÞ cóm trong 1 th¸ng/1.000 ngêi-th¸ng quan s¸t. 25/02/13 3
§o lêng m¾c bÖnh 25/02/13 4
Quần thể nguy cơ Bao gồm những người có nguy cơ mắc bệnh đang được nghiên cứu. 25/02/13 5
Hiện mắc - mới mắc Bảng 2.1: Sự khác biệt giữa hiện mắc và mới mắc Mới mắc Hiện mắc Tử s ố Số trường hợp bệnh mới Số trường hợp đang mắc bệnh trong một khoảng thời gian vào một thời điểm xác định Mẫ u s ố Quần thể nguy cơ Quần thể nguy cơ Trọng tâm Trường hợp bệnh là mới hay Sự có tồn tại hay không tồn tại cũ của bệnh Thời điểm bệnh xuất hiện khoảng thời gian là tùy ý, thay vì một “khoảnh khác” thời gian Sử dụng Thể hiện nguy cơ nhiễm Ước lượng xác suất của quần bệnh thể đang mắc bệnh trong Là đo lường chính của những khoảng thời gian nghiên cứu bệnh hoặc tình trạng cấp tính, Hữu ích trong nghiên cứu gánh nhưng cũng được sử dụng cho nặng của các bệnh mạn tính và cả những bệnh mạn tính là cơ sở cho dịch vụ y tế Hữu ích hơn cho những 25/02/13 nghiên cứu xác định nguyên 6
VÝ dô - Ngµy 31/12/1990, 75 ngêi ®îc chÈn ®o¸n m¾c bÖnh tiÓu ®êng ë mét quÇn thÓ cã 4.000 ngêi - Tõ ngµy 1/1/1991-31/12/1991 ®îc biÕt cã 15 ngêi míi ®îc chÈn ®o¸n m¾c bÖnh tiÓu ®êng - VËy chóng ta m« t¶ t×nh tr¹ng m¾c bÖnh tiÓu ®êng ë quÇn thÓ nµy nh thÕ nµo? 25/02/13 7
Tû lÖ hiÖn m¾c - Pre vale nc e Tû lÖ hiÖn m¾c: ®o lêng tû lÖ cña mét quÇn thÓ cã mét bÖnh/t×nh tr¹ng søc khoÎ nµo ®ã t¹i mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh. P 25/02/13 8
Tỷ suất mới mắc (I) (Incidence rate) Tỷ suất mới mắc cho biết tốc độ xuất hiện những trường hợp mới mắc bệnh xảy ra trong một quần thể. Tử số chỉ là những trường hợp lần đầu tiên mắc bệnh. Đơn vị của tỷ suất mới mắc phải luôn có đơn vị thời gian (số trường hợp trên 10n và trên năm, tháng, ngày…) I 25/02/13 9
1 X 2.5 Năm cã 2 X 3.5 nguy c¬ 3 1.5 4 2.5 5 4.5 6 X 0.5 7 0.5 8 2.5 9 X 2.5 10 2.5 11 X 1.5 12 1.5 1 2 3 4 5 TG (năm)
VÝ dô: TÝnh tû s uÊt míi m¾c the o ®¬n vÞ ng-ê i-thê i gian* Ca bÖnh =5 Tæng sè ngêi-năm cã nguy c¬=26 Tû suÊt míi m¾c ngêi-thêi gian = 5/26 =0,192 =192/1000 ngêi-năm
Tû lÖ míi m¾c tÝc h luü - c umulative Inc ide nc e Tû lÖ míi m¾c tÝch luü: S è ngê i míi m¾c mé t bÖnh nµo ®ã trong mé t giai ®o¹n quan s¸t cô thÓ chia cho sè ngê i cã nguy c¬ m¾c bÖnh lóc b¾t ®Çu giai ®o¹n (quan s¸t/nghiªn cøu) CI= S è m íi m ¾c b Önh tro ng kho ¶ng thê i g ian x¸c ®Þnh Tæ ng q uÇn thÓ c ã ng uy c ¬ t¹i thê i ®iÓm b ¾t ®Çu ng hiª n c ø u 25/02/13 12
VÝ dô 1: CI bÖnh ®¸i th¸o ®-ê ng CI= 15/(4000-75)= 0,0038  Tû lÖ míi m¾c tÝch luü bÖnh tiÓu ® êng ë quÇn thÓ nghiªn cøu trong n¨m 1991 lµ 0,38% 25/02/13 13
Tû lÖ míi m¾c tÝc h lòy (tiÕp) Lo ¹i tû lÖ m íi m ¾c tÝc h lò y ®Æc b iÖt: Tû lÖ tÊn c«ng (AR: Attack rate): ¸p dông cho quÇn thÓ hÑp x¸c ®Þnh, ®îc quan s¸t trong mét thêi gian cã h¹n, nh trong mét vô dÞch. Tû lÖ tÊn c«ng thø ph¸t: §¬n vÞ ®o tÇn sè cña nh÷ng trêng hîp míi m¾c bÖnh trong sè nh÷ng ngêi tiÕp xóc víi nh÷ng trêng hîp ®· m¾c bÖnh 25/02/13 14
VÝ dô Nhµ trÎ cña x· A cã sè lîng trÎ lµ 50. Sau 2 tuÇn häc ®Çu tiªn cã 8 ®øa trÎ bÞ bÖnh cóm. 8 ®øa bÐ bÞ bÖnh nµy ®Õn tõ c¸c gia ®×nh kh¸c nhau. Tæng sè ngêi trong gia ®×nh cña 8 trÎ bÞ bÖnh nµy lµ 40 ngêi. Sau mét thêi gian, cã 10 ngêi trong c¸c gia ®×nh nµy bÞ bÖnh  TÝnh tû lÖ tÊn c«ng, tû lÖ tÊn c«ng thø ph¸t Gi¶i:  Tû lÖ tÊn c«ng: 8/50 =16%  Tû lÖ tÊn c«ng thø ph¸t: 10/40 =25% 25/02/13 15
HiÖn m¾c c ña bÖnh HiÖn m¾c Ooooooooooooooooooooo ooooooooooooooooooooo ooooooooo ooooooooooooooooooooo oooo 25/02/13 16
HiÖn m¾c vµ míi m¾c Míi m¾c ooooo ooooo oo o oo oo o HiÖn m¾c D-ê ng nÒn oo o Ooooooooooooooooooooo ooooooooooooooooooooo ooooooooo ooooooooooooooooooooo oooo Sù thay ®æi cña tinh tr¹ng hiÖn m¾c? 25/02/13 17
HiÖn m¾c vµ c hÕt, khái D-ê ng nÒn HiÖn m¾c oooooooooooooooo oooooooooooo oooooo ooo Ooooo ooooo ooo ooo oo o oo - ChÕt ooo o - Khái oo oo oo - Di c - Sù thay ®æi cña tinh tr¹ng hiÖn m¾c? oo oo oo 25/02/13 18
Mèi liªn quan ®Õn t×nh tr¹ng hiÖn m¾c Míi m¾c ooooo ooooo oo o oo oo HiÖn m¾c o oo o oooooooooooooooooooo ooooooooooooooo oooooooooooooooo ooooooooooo Ooooo ooooo ooo ooo oo o oo - ChÕt ooo o - Khái oo oo oo - Di c - oo oo oo 25/02/13 19
C¸c yÕu tè ¶nh h-ë ng ®Õn tû lÖ hiÖn m¾c Tăng bởi Gi¶m b ởi Thêi gian bÖnh dµi h¬n Thêi gian bÖnh ng¾n h¬n Sù kÐo dµi thêi gian sèng cña Tû lÖ chÕt-m¾c cao bÖnh nh©n kh«ng cã cha trÞ Sù gi¶m xuèng cña c¸c trêng hîp Sù tăng lªn cña c¸c trêng hîp míi míi m¾c (gi¶m xuèng cña tû lÖ míi m¾c (tăng lªn cña tû lÖ míi m¾c) m¾c) Sù nhËp c cña ngêi bÖnh Sù nhËp c cña ngêi khoÎ m¹nh Sù di c cña ngêi khoÎ m¹nh Sù di c cña ngêi bÖnh Sù nhËp c cña ngêi dÔ bÞ m¾c C¶i thiÖn tû lÖ cha trÞ cña ngêi bÞ bÖnh C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn chÈn ®o¸n (ghi nhËn tèt h¬n) 25/02/13 20