Ðiều trị dị ứng bắt đầu tại nhà
(Phần 1)
Giới thiệu
Tránh tiếp xúc luôn luôn là một biện pháp điều trị tốt nhất đối với dị ứng dù
cho dị nguyên là chất gì đi chăng nữa. Các lựa chọn đủ hấp dẫn, hiệu quả nhất, rẻ
nhất và đơn giản nhất không phải luôn luôn được áp dụng. Thay vào đó, nhiều
người chọn lựa thuốc hoặc tiêm vaccine bất chấp tác dụng phụ của chúng. May
mắn thay, có nhiều phương pháp đơn giản, cả mới lẫn cũ, để giúp tránh tiếp xúc.
Cần ghi nhớ, việc áp dụng bất kỳ cái nào trong số những biện pháp này chỉ có thể
hữu ích trong kiểm soát dị ứng của bạn.
Tin mừng là bạn thực sự không phải dọn sạch đồ đạc trong nhà bạn đến
mức trống trơn để làm nó không gây dị ứng. Quét dọn kỷ càng và đều đặn giúp
giữ nhà bạn sạch mốc và bụi càng nhiều càng tốt. Các bệnh nhân bị suyễn hoặc
viêm mũi dị ứng vì các con mạt nhỏ, mốc, hoặc những dị nguyên khác trong nhà
có thể cảm thấy tốt hơn bởi việc thực hiện các biện pháp đơn giản như sau :
Giữ ngôi nhà mát mẻ (giữa 68 và 72oF );
Duy trì độ ẩm thấp (giữa 40 và 50%); và
Chắc chắn có sự thông khí tốt
Khi bệnh nhân bắt đầu với tiến trình "chống dị ứng" nhà họ, một trong hai
điều sau thường xảy ra. Họ hoặc không làm gì hoặc "làm nó quá mức". Vài bệnh
nhân áp dụng quá đáng các biện pháp chống dị ứng khác nhau đến nỗi đơn giản
như là họ không làm gì cả. Ðó luôn là một kết quả đáng thất vọng, đặc biệt khi tiến
trình quá đơn giản và rẻ tiền. Chỉ cần tập trung vào việc quét dọn đều đặn và kỷ
lưỡng nhà cửa, làm giảm nhiệt độ và độ ẩm của căn nhà là có thể làm giảm đi triệu
chứng dị ứng và chất lượng cuộc sống được cải thiện rất nhiều.
Lại có một số người dùng các biện pháp vệ sinh nhà cửa để chống dị ứng
quá tốn kém. Họ dùng các thiết bị lọc toàn bộ ngôi nhà, nhưng các thiết bị này
thường không hiệu quả mà lại quá đắt đỏ. Trong khi đó, việc quét dọn đơn giản,
giảm độ ẩm và nhiệt độ là đã đủ. Rõ ràng, có những tình huống mà các biện pháp
cuối cùng cần được thực hiện. Tuy nhiên, trước khi đi đến con đường này, tốt nhất
nên tham vấn bác sĩ của bạn. Hãy bắt đầu với các biện pháp dễ dàng và đơn giản
trước.
Phần kế sẽ mô tả các bước tốt nhất để thực hiện chống dị ứng từ nhà của
bạn. Hãy luôn luôn thực hiện theo hình bậc thang, nâng bậc tiến trình khi cần cho
những rắc rối nhất định. Ðầu tiên, chúng tôi sẽ tập trung hướng dẫn cách tốt nhất
để làm sạch và trong phần thứ hai là dựa vào các công nghệ có sẵn.
Việc làm sạch và làm sạch hơn nữa: thực sự giúp ích gì?(còn tiếp)
Nếu bạn thực hiện quét dọn kỹ càng nhà bạn, trước tiên phải chắc chắn rằng
các kỹ thuật được sử dụng là hiệu quả nhất. Các mẹo được bàn dưới đây sẽ giúp
bạn đạt được lợi ích tối đa cho tất cả nỗ lực của bạn.
Xà bông và nước nóng.
Các nghiên cứu khoa học về những bệnh nhân bị dị ứng với các con mạt
nhỏ đã chứng tỏ rằng, việc thực hiện các bước để giảm thiểu các dị nguyên là
những con mạt nhỏ trong phòng ngủ sẽ giảm được các triệu chứng dị ứng và nhu
cầu dùng thuốc. Ðiều cần đặc biệt lưu tâm đó là phòng ngủ của bạn vì bạn phải trãi
qua 1/3 thời gian trong số 24 giờ của một ngày ở đó. Nó cũng là phòng có số
lượng mạt nhiều nhất.
Các chất liệu tổng hợp mới cho giường ngủ có sẵn tương tự với lông tơ
chim để giữ ấm nhưng có thể chịu được việc giặt giũ dễ dàng hơn bởi vì các sợi
không kết thành khối. Nhiệt độ nước lý tưởng cho giặt giũ ít nhất là 1300F ( 50 0C
) để tiêu diệt hoàn toàn các con mạt nhỏ được tìm thấy khắp giường ngủ.
Cảnh giác dị ứng
Khi máy đun nước nóng được cài đặt để đạt nhiệt độ 1300F thì cần phải
cảnh giác để tránh làm phỏng em bé. Chẳng hạn, lúc tắm, luôn ở trong phòng tắm
với em bé và chắc chắn đã tắt vòi nước "nóng" trước và cuối cùng là vòi nước
"lạnh".
Sự lựa chọn chất liệu cho giường ngủ cũng quan trọng không kém. Nếu
ngủ, drap trải phải có khả năng chịu đựng được việc giặt nước nóng mỗi tuần để
diệt các con mạt nhỏ và loại bỏ các kháng nguyên tích tụ. Nhiều chất liệu giường
ngủ có thể kềnh càng, làm chúng khó giặt giũ hơn. Bởi vì bất kỳ kiểu chất liệu
mềm nào cũng có thể làm thuận lợi cho mạt nhỏ phát triển, chọn mền (chăn) đắp
cũng quan trọng. Nên chọn mền có thể chịu đựng được việc giặt giũ nhiều lần.
Hút bụi đúng cách.
Nếu thảm không thể thay thế bởi một mặt phẳng đặc như vải sơn lót sàn
hoặc gỗ cứng, khi đó nó phải được làm sạch kỷ càng và thường xuyên. Cũng phải
nhớ hút bụi các đồ đạc bằng nệm nhồi, các rèm rũ và các đồ đạc làm bằng chất
liệu khác mà không thể giặt, lấy bỏ hoặc thay thế. Hút bụi là hút các con mạt gây
dị ứng và các hạt mốc lơ lửng trong không khí trong suốt tiến trình này. Các con
mạt nhỏ có thể còn trong không khí khoảng 15 phút và được tái phân phối khắp
môi trường trong nhà. Những người bị dị ứng rõ ràng không nên thực hiện việc
hút bụi và cũng nên ở ngoài vùng này cho tới khi các hạt bụi lắng xuống.
Các con mạt nhỏ cũng có thể lơ lửng trong không khí trong lúc thay khăn
trải giường hoặc đặt tấm phủ che bụi trên đệm, đệm lò xo và gối nằm. Ðối với
những người dị ứng nặng, những công việc này có thể dẫn đến dị ứng quan trọng
và có thể là cơn suyễn. Những người bị dị ứng không nên thực hiện các công việc
này.
Cảnh giác dị ứng
Những người dị ứng không nên thực hiện các công việc hút bụi và nên ở
ngoài môi trường đó trong ít nhất 1 giờ sau khi việc hút bụi hoàn thành. Làm ẩm
bụi nên được tiến hành để bắt giữ bất kỳ hạt lơ lửng nào.
Túi thu gom của máy hút bụi hoạt động giống như một cái lọc cơ bản ở hầu
hết các hệ thống hút bụi chân không. Một cái túi chuẩn có thể được thay thế bằng
một cái túi với nhiều lớp có tính lọc cao và một bộ lọc chân không có thể được
thêm vào. Các biện pháp này ngăn các hạt dị nguyên khỏi thoát ra ngoài và lơ lửng
trong không khí trong suốt quá trình hút bụi. Việc thay túi hút bụi và thêm bình lọc
chân không dễ dàng có được từ các nhà cung cấp thiết bị chống dị ứng. Bình lọc
có sẵn với những tấm 8 inch x 10 inch có thể được cắt thành những cỡ sao cho phù
hợp với tất cả máy hút chân không. Những đơn vị hút chân không rất mắc tiền với
hệ thống HEPA (lọc không khí hiệu quả cao) bên trong đã có trên thị trường nhiều
năm. Hiện nay, những nhãn hiệu máy hút với giá mềm hơn xuất hiện có trang bị
bộ lộc HEPA và bình lọc dễ dàng tháo rời để rửa trên ngăn tận cùng của máy rửa
chén. Hệ thống này loại bỏ những rắc rối với các túi hút chân không. Khi các máy
hút bụi thế hệ cũ không dùng nữa, sự phát triển này sẽ khá hữu ích trong việc kiểm
soát dị ứng. Hệ thống hút bụi toàn nhà, dù khá đắt, cũng hữu ích vì hệ thống thu
gom chất bẩn nằm bên ngoài nhà, thường là trong nhà để xe.
Các bề mặt cứng thì dễ làm sạch hơn.
Mạt , mốc, lông thú và các mảnh vụn côn trùng thường khó làm sạch hoàn
toàn khỏi môi trường. Tuy nhiên, người ta thấy rằng mặt phẳng cứng như là gỗ,
gạch lát, nhựa tổng hợp thì dễ làm sạch hơn những hốc nhỏ và vết nứt được thấy ở
các tấm thảm, vải vóc và các mặt phẳng mềm khác.
Hổ trợ dị ứng
Thay một tấm thảm bằng một sàn có mặt phẳng cứng có thể loại trừ trên
90% mạt nhà. Nếu bạn tuyệt đối phải dùng một tấm thảm, hãy dùng loại có tuyết
(lông) thấp.
Sau đây các gợi ý cho cách chống dị ứng thành một công việc dễ dàng hơn.
Hy vọng những ý tưởng này sẽ đưa đến những phương pháp khác mà bạn có thể
dùng để làm sạch kỷ càng và duy trì môi trường của bạn không có dị ứng. Hãy
thực hiện từng bước tại từng thời điểm và hãy tập trung vào phòng ngủ trước. Nếu
bạn dự định chuyển nhà, hãy chú ý đến những bước có thể được thực hiện để
chống dị ứng trước khi di chuyển vào nhà mới. Thật là dễ dàng để biến những ý
tưởng này thành hiện thực ngay từ đầu hơn là sau khi mọi thứ đã đâu vào đấy. Nó
thực sự không khó như ta tưởng!
Các mẹo làm sạch
Tránh sử dụng các đồ đạc trang trí công phu. Các thiết kế gọn, đơn giản tích
tụ ít bụi hơn. Không dùng các kệ để sách hở; chúng là những thứ giữ bụi rất nhiều.
Giữ tất cả quần áo trong ngăn kéo hoặc tủ đựng quần áo, không nên để
chúng lung tung khắp phòng. Cất quần áo bằng len trong các giỏ bằng chất dẻo có
khóa kéo. Tránh dùng viên băng phiến, nước xịt côn trùng, giấy làm bằng hắc ín
hoặc long não. Giữ các ngăn kéo và cửa tủ quần áo được đóng kín.
Dẹp các đóng lộn xộn càng nhiều càng tốt để việc làm sạch dễ dàng hơn.
Ðặt các vật dụng khó làm sạch trong tủ quần áo, ngăn kéo hoặc trưng bày chúng
trong các tủ có cửa kính.
Khi chọn đồ đạc trong gia đình, tốt nhất chọn đồ làm bằng gỗ, nhựa tổng
hợp, hoặc vải bạt làm bằng cao su và tránh những mảnh làm bằng nệm. Nệm dễ
dàng bắt giữ dị nguyên và khó làm sạch hơn nhiều. Bạn nên thử dùng loại khăn
phủ trên đồ đạc sao cho dễ giặt.
Lắp đặt gỗ, gạch lót, hoặc lót sàn bằng vải sơn lót sàn. Hạn chế ném những
tấm thảm nhỏ vào chung với những cái có thể được giặt sạch dễ dàng bằng máy
giặt. Các loại đồ đạc này phải có khả năng chịu đựng được việc giặt giũ mỗi tuần.
Dùng các loại áo gối bao ngoài không để dị nguyên xuyên qua. Hút bụi các
bao ngoài thường xuyên. Không nên để vật gì bên dưới giường ngủ.
Dùng các mền làm bằng sợi bông hoặc bằng chất liệu tổng hợp, không nên
là những cái có bề mặt xù xì, nhiều lông. Dùng khăn trải giường làm bằng vãi sợi
dễ giặt giũ.
Dùng các tấm rèm cửa kéo được làm bằng sợi bông hoặc vật liệu tổng hợp
có thể giặt rửa được. Tránh dùng các mành mành (cửa chớp lật) và các rèm có nếp
gấp.
Dùng các màn làm bằng sợi thuỷ tinh hoặc bằng sợi bông có thể giặt được.
Gắn bộ điều hoà không khí trung tâm hoặc cửa sổ. Luôn đóng cửa sổ, đặc
biệt trong những điều kiện nhiều gió và số lượng phấn hoa nhiều. Cỏ và cây có
khuynh hướng thụ phấn vào những giờ đầu của buổi sáng. Ðóng cửa sổ khi ngủ.
Dùng Dacron hoặc những chất tổng hợp khác để làm gối. Tránh dùng lông
hoặc cao su xốp, chúng giữ ẩm và tạo điều kiện thuận lợi cho mốc, mạt phát triển.
Hệ thống sưởi ấm cả nhà tốt hơn là các ống dẫn khí nóng. Ở các nhà có hệ
thống sưởi khí lực, dùng các bộ lọc hoặc vải thưa ẩm ở các lổ vào để làm giảm
tuần hoàn bụi. Thay đổi mỗi 2 tuần lễ. Tham vấn thầy thuốc của bạn về sự tinh
khiết của không khí. Ðể giường xa các lỗ thông hơi.
Làm ẩm bụi bằng vải thấm nước hoặc tấm xốp thấm dầu sẽ giảm thiểu sự
phân tán bụi khắp không khí trong nhà.
Ðiều trị dị ứng bắt đầu tại nhà
(Phần 2)
Phòng của trẻ - những mẹo đặc biệt
Việc làm giảm các chất kích thích tiềm ẩn và các dị nguyên quanh môi
trường con bạn là một ý kiến hay.
Ðây là những gì bạn có thể làm để làm giảm nguồn dị ứng tiềm ẩn khỏi môi
trường quanh con bạn.
Ghế ngồi làm bằng gỗ hoặc nhựa là tốt nhất cho phòng của trẻ em.
Nhắc lại, tránh dùng lông cho tất cả các thứ trên giường ngủ.
Dùng các áo ngoài chống bụi cho tất cả các thứ trên giường ngủ.
Thú nhồi không nên đặt vào các giường cũi của trẻ em và, nếu dùng, nên
lau rửa sạch. Ðặt hầu hết các vật nhồi bông vào một buồng nhỏ. Cất giữ chúng
trong một túi làm lạnh khi không sử dụng.
Khi mua quà tặng cho trẻ em, nên mua sách hơn là thú nhồi bông. Giữ sách
trong một tủ sách có cửa để giúp giảm dị nguyên.
Các máy làm ẩm nên dành cho trường hợp bị viêm thanh quản. Chúng
không nên được dùng thường quy vì chúng làm tăng số lượng mạt và mốc. Nếu
một máy làm ẩm là cần thiết, nước với các độ mát khác nhau an toàn hơn là một
máy làm ẩm phun hơi nước về phương diện gây bỏng. Ðồng thời, phải chắc chắn
thay đổi nước mỗi ngày nếu phải dùng một máy làm ẩm.
Lông thú là một dị nguyên tiềm tàng. Tốt nhất nên giữ các con vật nuôi ở
bên ngoài phòng của trẻ.
Các tấm rèm treo tường tập trung bụi, nên chú ý!
Các thanh chắn cho trẻ nên đơn giản và có thể rửa được, không viền đăng
ten hoặc tạo nếp gấp.
Các tấm màn được tạo gợn sóng và các mành mành tập trung rất nhiều bụi
bặm. Rèm đứng dọc thì tốt hơn. Nếu cửa chớp được dùng, phải chắc chắn lau sạch
chúng hàng tuần bằng vải ướt.
Nôi của trẻ nên đặt cách xa các ống thông hơi.
Một bộ lọc khí hiệu suất cao (HEPA) có thể được đặt bên dưới cái nôi. Bộ
lọc sẽ giúp giảm dị nguyên trong không khí như phấn hoa, bào tử nấm, lông thú
vật.
Các kỹ thuật chính yếu gì để kiểm soát mốc?(còn tiếp)
Các bào tử nấm mốc có thể phát triển khắp nơi. Có nhiều cách để giải quyết
vấn đề dai dẳng này mà hiệu quả và khả thi. Liên quan đến mốc đòi hỏi sự cần cù,
kiên nhẫn và biết xử lý mốc như thế nào. Ðừng bỏ dỡ, nỗ lực của bạn sẽ được đền
đáp thoả đáng.
Cảnh giác dị ứng.
Các nhà kính (để trồng rau), cửa hiệu đồ cổ, phòng tắm hơi, chăn chui, lều
nghỉ hè và phòng của khách sạn là những nguồn chứa nấm mốc cao. Máy điều hòa
nhiệt độ của xe hơi có thể chứa nấm mốc.
Các chế phẩm chống mốc.
Nhiều sản phẩm làm sạch chuyên xử lý nấm mốc đã có trên thị trường.
Thành phần hoạt chất trong các sản phẩm này là chất tẩy và amoniac, có tác dụng
chống lại mốc. Vì thế tại sao bạn phải trả một món tiền cho các chế phẩm chống
mốc trong khi bạn có thể pha chế được hỗn hợp tại nhà với một phần của giá đó?
Ðến khi bạn đã ý thức được ảnh hưởng gây bạc màu vải sợi và tính chất ăn da của
những chất làm sạch này thì sẽ không có vấn đề gì. Những vùng giới hạn cho sự
tập trung nấm mốc (như xảy ra trong phòng tắm) có thể được làm sạch bằng dung
dịch tẩy. Chỉ cần một bàn chải đánh răng cũ và chất tẩy đủ làm loại bỏ mốc xanh
rêu tập trung giữa các tấm gạch lót. Nếu có một tấm thảm trong phòng tắm (lý
tưởng không nên có bởi vì nó là một vật "giữ ẩm" cho mốc) nên cẩn thận không
để chất tẩy rơi trên thảm!
Dùng đều đặn một "chổi cao su" cùng với một chai nước tẩy loãng sẽ giúp
kiểm soát được các bào tử nấm.
Các tấm lưới của vòi hoa sen là vấn đề đặc biệt cho việc kiểm soát mốc.
Một khi tấm lưới bị nhuốm màu với các chấm mốc, nó có thể đáng được rửa và
súc định kỳ bằng thuốc tẩy. Tuy nhiên, nếu bạn thấy các chấm mốc lắng đọng kích
cỡ đồng xu ở trên tấm lưới bằng nhựa của vòi hoa sen thì bạn không nên cố gắng
để rữa nó. Lúc này, tốt hơn nên mua một tấm lưới bằng vinyl có chất ức chế mốc.
Những vùng rộng hơn, đặc biệt ở bên dưới ngôi nhà, nên được xử lý bằng
hoặc là Orthocine, bột Captan (8 oz trong 1 gallon nước), hoặc là chất tẩy (pha ly
thuốc tẩy vào 1 gallon nước). Những sản phẩm này có sẵn trong các quầy bán đồ
rữa chén. Sử dụng găng cao su, chà sát vùng bị ảnh hưởng và lặp lại tiến trình này
trong vòng 2 giờ sau.
Ðối với những vùng mốc rộng hơn bên dưới ngôi nhà, bạn hãy mua 1 túi
2,5 kg hỗn hợp Bordeaux (chủ yếu là sulfate đồng) từ bất kỳ vườn ương cây thông
thường nào và trộn nó với 15-20 gallon nước trong một bình xịt lớn. Xịt những
chỗ bên dưới ngôi nhà, đất và tất cả gỗ một cách kỷ càng ít nhất 3-4 lần một năm
trong vài năm đầu.
Nếu hỗn hợp Bordeaux không có sẵn hoặc không thể kiểm soát được vấn
đề, Ziram có thể dùng dưới dạng dung dịch xịt 1-2%. Hãy trộn 3 ounces dịch cô
đặc vào một gallon nước. Ziram có thể được dùng trong nhà cho vách tường và
nền nhà. Khi dùng cho vài loại vải sợi, nó có thể tạo ra màu hơi vàng. Áo quần bảo
vệ luôn luôn được dùng khi đang xịt chất diệt nấm này. Một lần dùng Ziram
thường đủ kiểm soát được nấm mốc.
Các kỹ thuật chính yếu gì để kiểm soát mốc?(tiếp theo)
Cảnh giác dị ứng
Chú ý : không ðược trữ chất diệt nấm gần lửa. Luôn luôn chắc rằng có sự
thông khí tốt trong khi dùng bởi vì một số chất diệt nấm có ðộc tính!
- Kiểm soát mốc trong nhà - các biện pháp khác
Giảm độ ẩm trong nhà. -
Dùng quạt máy để thông khí thích hợp. -
- Làm sạch mốc có thể thấy từ vách tường và trần nhà.
- Cất củi đốt bên ngoài vì vỏ cây được bao phủ bởi nấm.
- Thêm chất ức chế nấm vào sơn trước khi sơn nếu nó được dùng trong môi trường
ẩm ướt, đặc biệt trên tường làm bằng gạch đun ở tầng hầm hoặc vùng có bóng
râm.
- Mốc có khuynh hướng phát triển trong buồng, vì chúng có khuynh hướng tối và
ẩm. Làm khô giày và ủng trước khi cất giữ. Nên dùng chất hút ẩm để loại bỏ ẩm
ướt bằng chất hoá học canxi carbonat dạng tinh thể hoặc dạng sợi. Một nhãn hiệu
là Dri-Out Dome, có sẵn ở các catolog chống dị ứng và cửa hiệu sữa chữa nhà.
- Không trãi thảm trong phòng tắm.
- Mốc phát triển trong các máy lạnh. Hãy giữ chúng sạch sẽ và lấy bỏ tuyết. Bỏ
các thức ăn bị ôi, tốt hơn là trước khi nó như vậy!
- Sữa chữa rò rỉ hoặc tình trạng chảy tràn lan và bỏ các tấm thảm bị hư do ẩm ướt.
- Thảm và các tấm chùi chân không nên đặt trên một nền bê tông vì đây là nơi
tuyệt vời để độ ẩm tích tụ, tạo ra một số lượng lớn mạt và mốc.
- Loại bỏ các vật chứa mốc khỏi tầng hầm và giữ nó sạch sẽ.
Hỗ trợ dị ứng
Nông dân, người làm vườn, làm bánh, người ủ rượu, trồng hoa, thợ mộc, công
nhân mỏ, làm đệm và người dán giấy tiếp xúc cao với mốc vì nghề nghiệp của họ.
Nhà dị ứng học có thể cung cấp cho họ những kiến thức để xử lý môi trường.
Ðiều trị dị ứng bắt đầu tại nhà
(Phần 3)
Người bị dị ứng có thể kiểm soát chất lượng không khí và khí hậu
trong nhà?
Việc kiểm soát chất lượng không khí và khí hậu cho căn nhà của bạn, mới
nghe qua có vẻ xa vời, khó thực hiện và có thể làm cho bạn nản lòng. Nhưng quả
thực nó không khó như bạn nghĩ. Duy trì tốt những hệ thống sẽ có lợi cho sức
khoẻ bạn và kéo dài tuổi thọ của những thiết bị này.
Các bộ lọc không khí hiệu quả cao (HEPA).
Thiết bị này được phát triển trong kỷ nguyên khám phá không gian của
Apollo. Chúng có thể lọc hầu hết các chất từ không khí, có kích thước nhỏ đến 0,3
mm. (1 mm là một đơn vị chiều dài tương đương 1/1000 mm.) Chúng hữu ích
trong việc lọc phấn hoa, bào tử nấm, lông thú và khói.
Hỗ trợ dị ứng
Lọc HEPA không dùng cho mạt. Dị nguyên mạt nặng và rơi xuống đất
nhanh hơn, vì thế tránh bị bắt giữ bởi lọc HEPA.
Bạn nên nhớ rằng, bạn không thể lọc hết cả thế giới được đâu ! Ngược lại,
bạn nên vận hành bộ lọc này với cửa sổ đóng kín. Kích thước của căn phòng cũng
nên được xem xét khi quyết định cở lọc HEPA để mua.
Các bộ lọc HEPA đã trở nên thông dụng, bán ở cửa hàng đồ điện gia dụng,
cửa hàng bán máy lạnh.
Trước đây, các thiết bị này chủ yếu có ở các công ty cung cấp đồ chống dị
ứng và các catolog với một giá mắc hơn. Bây giờ, bạn có thể so sánh ở vài cửa
hàng trước khi mua. Các yếu tố khác cần xem xét trước khi mua bao gồm khoảng
thời gian cần giữa các lần thay đổi bộ lọc, dễ thay thế và có bảo hành. Một yếu tố
chính yếu trong sử dụng lọc HEPA là mức độ tiếng ồn tạo ra. Nhiều người ngưng
vận hành vì tiếng ồn quá lớn đi kèm với thiết bị. Phải chắc chắn rằng bạn đã lắng
nghe thiết bị trước khi mua nó. Tin vui là các thế hệ lọc mới hơn thì ít ồn hơn.
Một kiểu lọc khác là lọc tĩnh điện. Cho tới nay, những cái này chưa chứng
tỏ được hiệu quả như hơn bằng lọc HEPA.
Một điểm quan trọng để nhấn mạnh ở đây là lọc HEPA không phải là giải
pháp cuối cùng cho vấn đề dị nguyên trong nhà. Chúng có thể giúp đến một mức
độ nào đó nhưng chúng không thể thay thế hoàn toàn việc làm sạch, giảm nhiệt độ
và độ ẩm, dọn dẹp đóng lộn xộn, và tránh dị nguyên như lông vật nuôi.
Các máy chống ẩm và làm ẩm.
Bạn nên nhớ là, mạt nhà cần độ ẩm cao để sống sót. Làm khô (chống ẩm)
không khí được thực hiện dễ dàng bằng máy điều hòa nhiệt độ, nhưng nó chỉ áp
dụng được ở nơi có thời tiết nóng. Việc đặt đúng chỗ, sử dụng quạt máy và các bộ
thông hơi có thể giúp làm giảm độ ẩm giống như một máy chống ẩm có thể làm.
Nên tìm chỗ bán hàng có uy tín và am hiểu về máy, để giúp bạn xác định cỡ máy
thích hợp cần cho văn phòng hoặc nhà riêng của bạn. Rõ ràng, điểm quan trọng
nhất về máy chống ẩm là nó phải được giữ sạch một cách thận trọng. Nếu không,
nấm mốc sẽ phát triển mạnh ở buồng thu gom khiến vấn đề của bạn trở nên tồi tệ
hơn lúc đầu. Các máy chống ẩm phải được làm sạch mỗi ngày. Một số máy có cơ
chế tắt tự động giữ cho bình chứa khỏi bị tràn và vài loại thì có hệ thống dẫn lưu
liên tục.
Máy đo độ ẩm không khí cũng có bán ở một số cửa hàng. Một giới hạn độ
ẩm từ 40-50% là thích hợp. Ðộ ẩm < 35% có thể gây khó thở cho vài bệnh nhân bị
suyễn hoặc các bệnh cảnh hô hấp khác. Nói chung, độ ẩm thấp không phải là vấn
đề sức khoẻ trong khi độ ẩm cao có thể là vấn đề.
Các máy làm ẩm hiếm khi cần thiết trừ khi cho trẻ em bị viêm thanh quản.
Phần lớn các nước, độ ẩm hiếm khi xuống thấp hơn 35% và lỗ mũi và đường dẫn
khí cung cấp độ ẩm tự nhiên. Tuy nhiên, một số quốc gia, ngôi nhà được sưởi ấm
tốt có thể trở nên quá khô.
Sự thật dị ứng
Viêm thanh quản cấp là một nhiễm trùng do virus ở trẻ nhỏ gây ho khan,
ong ỏng. Bệnh thường nặng hơn vào ban đêm. Một trong những điều trị được đề
nghị là phun sương hoặc hơi nước, được cung cấp tốt nhất bằng máy làm ẩm khí
mát. Các máy tạo hơi nước nên tránh vì nguy cơ bỏng.
Như đã nêu ở trên, vài hệ thống sưởi ấm khí trung tâm có thể bao gồm cả
máy làm ẩm bên trong có thể làm không khí dễ chịu hơn để thở. Tuy nhiên, có
nhiều vấn đề nhất định với kiểu hệ thống này. Những hệ thống này không chỉ thổi
bào tử nấm và bụi khắp không khí mà việc giữ hệ thống này không chứa nấm mốc
và vi trùng là việc cực kỳ khó khăn.
Các máy làm ẩm đơn thuần (chỉ làm ẩm thôi) thì có sẵn và thường được
dùng ở trong các nhà chứa đồ cổ hoặc tranh nghệ thuật vì những vật này có thể bị
hỏng do quá khô. Chúng thường được giới thiệu cho những người có bệnh về
đường hô hấp và bệnh chàm, những bệnh có thể xấu hơn do không khí khô.
Mặc dù vậy, sự thật là các máy làm ẩm có khuynh hướng gây ra nhiều vấn
đề hơn là những vấn đề mà chúng giải quyết được. Chúng nên được sử dụng một
cách tiết kiệm, bởi vì lợi ích về sức khoẻ của chúng chủ yếu giới hạn với trẻ nhủ
nhi và trẻ em nhỏ bị viêm thanh quản.
Các máy làm ẩm đơn thuần được sử dụng thường nhất là máy làm ẩm dạng
bốc hơi. Hệ thống này sử dụng một cái bấc hoặc giấy thấm để hấp thu nước từ một
bình chứa. Một cái quạt sau đó sẽ phân tán hơi nước khắp không khí. Phương pháp
này có thể làm cho số lượng vi trùng trong không khí tăng vọt lên, dẫn đến "sốt do
máy làm ẩm", một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp giống bệnh cúm.
Mặc dù máy làm ẩm siêu âm diệt được vi khuẩn, chúng cũng phun các
thành phần của vi khuẩn đã chết vào không khí cùng với các chất khoáng, sau đó
lắng đọng trên khắp bề mặt nhà. Bụi màu trắng nhỏ trên đồ đạc là bằng chứng cho
sự lắng đọng khoáng chất này. Nói chung các mẫu máy làm ẩm siêu âm không còn
được phân phối nữa, nhưng những thiết bị này còn được giữ lại trong nhiều năm,
vì thế cần kiểm tra xem bạn có thể đang sở hữu kiểu mẫu nào. Một kiểu thiết bị
mới hơn là máy làm ẩm rung động không gây lắng đọng khoáng chất. Tất cả các
máy làm ẩm nên được sử dụng tiết kiệm và phải được làm sạch sau mỗi lần sử
dụng để ngăn chặn sự phát triển nhanh của vi khuẩn và bào tử nấm mốc. Chỉ bằng
việc hạ thấp nhiệt độ căn nhà trong suốt mùa đông, không khí sẽ chứa nhiều hơi
ẩm hơn và nhu cầu dùng máy làm ẩm sẽ được giảm thiểu.
Ðiều trị dị ứng bắt đầu tại nhà
(Phần 4)
Hệ thống điều hòa không khí và sưởi ấm
Các máy điều hòa không khí là cần thiết để lọc không khí trong thời gian hè
cho các bệnh nhân dị ứng với mốc và phấn hoa. Chúng cũng có chức năng chống
ẩm tốt như những máy chống ẩm, vì thế hạn chế sự phát triển của mạt và mốc.
Một lợi ích ngoài mong đợi khác là dòng khí sẽ gây bất lợi cho những con gián vì
chúng thích các khoảng không gian không được thông khí.
Các bộ lọc trên các máy điều hòa trung tâm và cửa sổ cần thay đổi và hoặc
làm sạch thường xuyên để duy trì hiệu quả và ngăn chặn sự phát triển mốc.
Các đơn vị lọc từng vùng hoặc từng phòng riêng hiệu quả hơn là các đơn vị
lọc toàn bộ nhà được gắn vào các hệ thống khí trung tâm. Các tuyên bố cho rằng
toàn bộ nhà có thể được lọc đầy đủ với chỉ 1 đơn vị là sai. Một bộ lọc HEPA chỉ
có thể bao trùm một số feet khối nhất định và các bộ lọc riêng cần được lắp đặt
khắp hệ thống.
Các hệ thống sưởi ấm và điều hòa không khí trung tâm cũng có thể gắn các
bộ lọc tĩnh điện, giúp bắt giữ được các hạt nhỏ hơn so với các lọc thông thường.
Các bộ lọc tích điện cho các hạt trong không khí khi chúng đi xuyên qua bộ lọc.
Các hạt được tích điện sau đó bị bắt giữ bởi các tấm được tích điện trái dấu trong
bộ lọc. Những thiết bị này cũng phải được làm sạch thường xuyên.
Cảnh giác dị ứng
Một điều cần quan tâm về các bộ lọc tĩnh điện là tạo ra khí ozon, có thể làm
cho suyễn xấu hơn. Tai biến này đã được giảm bớt bằng cách thêm các bộ lọc
than.
Tuy nhiên, vẫn không rõ là các lọc đặc biệt có sẵn cho các hệ thống sưởi
ấm nhà và điều hòa không khí hoàn toàn có hiệu qua hay không.
Một lựa chọn khác là đặt các bộ lọc riêng rẽ tại chính từng các ống thoát.
Những cái lọc này nên được làm sạch mỗi tuần và được thay thế khi cần. Chúng
có sẵn ở hầu hết các cửa hàng cung cấp dụng cụ chống dị ứng, trong các catolog
và các cửa hàng .
Vài hệ thống sưởi ấm bằng khí lực có các bộ làm ẩm bên trong. Ðặc điểm
này có thể đem lại kết quả ngược bởi vì các hạt bụi bị khuấy lên trong khí nóng và
mốc có thể phát triển mạnh chính trong bộ làm ẩm. Làm sạch các bộ làm ẩm này
có ý nghĩa cực kỳ quan trọng, nhưng đây có thể là một công việc nặng nề. Nếu
mốc là vấn đề, tốt nhất nên lấy bộ làm ẩm ra.
Các lựa chọn ngoài hệ thống khí lực bao gồm các bộ làm ẩm khoảng không
và hệ thống bức xạ nhiệt. Hai phương pháp sưởi ấm này có lợi điểm là các dị
nguyên và tác nhân kích thích không bị phân tán khắp môi trường ngôi nhà như là
với hệ thống khí lực.
Tấm phủ che bụi có thể giúp được gì ?
Những người bị dị ứng với mạt và mốc có lợi bởi việc bọc gối, đệm, ghế
đệm trong các bao có khóa kéo làm cho dị nguyên không xuyên qua. Những tấm
che phủ này cung cấp cho bệnh nhân một màn chắn chống lại mạt, các hạt phân
của chúng và các kháng nguyên nấm mốc. Ðiều này rất cần thiết, giúp bạn giảm
tiếp xúc với mạt, vì hầu hết chúng ta ai cũng phải trãi qua 1/3 thời gian ( 8 giờ)
trong phòng ngủ của mình mỗi ngày. Phòng ngủ cũng là một nơi trú ẩn cho mạt vì
sự ấm áp và độ ẩm của nó và vì nguồn thức ăn dồi dào từ các lớp và chất tiết của
da.
Trước đây, các tấm phủ che bụi chỉ có dạng chất dẻo. May mắn là kỷ nghệ
đã cải tiến đến mức các chất liệu mới hơn cho phép dòng khí đi qua nhưng ngăn
cản hoàn toàn kháng nguyên đi qua các sợi không thấm. Dòng khí và sự thoát hơi
xuyên qua các sợi tạo ra sự thoải mái nhiều mà không có cảm giác ẩm ướt liên
quan đến chất dẻo. Các sản phẩm này ngày càng nhiều qua các catolog chống dị
ứng khác nhau, các nhà cung cấp sản phẩm chống dị ứng, các cửa hàng cung cấp
dụng cụ gia đình và một số các điểm bán qua mạng ngày càng tăng. Các chuỗi cửa
hàng tạp hóa đang tích trữ ngày càng nhiều các sản phẩm này vì sự ý thức về tính
hiệu quả của chúng đã tăng lên. Phải chắc chắn xem xét kỷ hàng mẫu có sẳn để
bạn thoải mái với sự lựa chọn sản phẩm của bạn. Có một phạm vi về giá cho
những sản phẩm này, vì thế chắc chắn cần phải so sánh. Các nhà dị ứng học
thường có một loạt các catolog và đưa ra những dạng để giúp bạn tìm kiếm.
Khi người ta đầu tư vào các tấm phủ che bụi, thỉnh thoảng họ bỏ qua việc
mua các tấm phủ đệm lò xo trong nỗ lực tiết kiệm. Bởi vì cơ thể không tiếp xúc
trực tiếp với đệm lò xo, người ta có thể nghĩ nó không đủ quan trọng để gây bận
tâm. Tuy nhiên, nó không đơn giản như vậy. Cách đây vài năm, một nghiên cứu đã
so sánh số lượng mạt của giường ngủ giữa che phủ 1 phần với hoàn toàn. Người ta
thấy khá rõ ràng rằng trừ khi tất cả các phần được che phủ, thì trong một thời gian
ngắn toàn bộ giường trở thành tái tràn ngập lại với mạt. Tin mừng là bạn có thể
dùng tấm phủ bằng vinyl rẻ hơn cho đệm lò xo vì nó không tiếp xúc với da. Sự
đầu tư vào các tấm phủ che bụi hoàn toàn là đáng đồng tiền.
Sự thật dị ứng
Các nhà nghiên cứu ở Tây Ban Nha vừa phát hiện rằng các trẻ em ngủ ở
tầng đáy và trên cùng của các giường tầng thì có khả năng bị dị ứng với mạt như
nhau. Tuy nhiên, đứa trẻ ngủ ở tầng đáy thì có nguy cơ xuất hiện suyễn cao hơn
một cách có ý nghĩa so với đứa trẻ ngủ ở tầng trên cùng. Có lẽ các khía cạnh về
sắp xếp chỗ ngủ nên được xem xét khi hoạch định các thiết kế phòng ngủ cho trẻ
em, đặc biệt đối với các gia đình có tiền căn suyễn và dị ứng.
Bột cho các tấm thảm là gì ? Chúng giúp ích được gì ?
Cho tới lúc này, tất cả chúng ta đã biết tầm quan trọng như thế nào để loại
bỏ các tấm thảm, đặc biệt trong phòng ngủ. Dù vậy, thỉnh thoảng nó không khả
thi. Có thể bạn đang thuê nhà hoặc căn hộ hoặc có thể bạn vừa thay tấm thảm
trước khi bạn trở nên ý thức được dị ứng do mạt cho bạn. Ðừng lo lắng, có vài
cách quanh vấn đề này.
Một lựa chọn là acid tanic (dung dịch 3%). Mặc dù acid không giết chết
mạt, nhưng nó có thể hủy các kháng nguyên của mạt. Dung dịch có thể dễ dàng
được phun trên các bề mặt xù xì và nó có tác dụng nhanh. Tuy nhiên, nó có thể
gây nhuốm màu các tấm thảm và các tấm đệm. Về điểm tích cực, acid tanic có thể
bất hoạt dị nguyên do mèo, nhưng nó cần dùng thường xuyên.
Một lựa chọn khác là "acaracid", nó ở dạng như là bột hoặc hơi xịt mà thực
sự diệt được mạt và làm giảm lượng kháng nguyên. Những sản phẩm này có ở các
công ty cung cấp sản phẩm chống dị ứng.
Cảnh Giác Dị Ứng.
Sự hiện diện của một người hút thuốc lá trong nhà sẽ phá hỏng kết quả tốt
nhất của tất cả các chương trình điều trị cho dị ứng và suyễn. Nếu bạn, vợ hoặc
chồng của bạn, hoặc con bạn có dị ứng mãn hoặc suyễn, đừng hút thuốc lá và
đừng cho phép hút thuốc lá trong nhà bạn. Hút thuốc lá có thể là lý do tại sao các
triệu chứng dị ứng và suyễn dai dẵng mặc dù có một chương trình kiểm soát dị
ứng đầy đủ và điều trị bằng thuốc lẽ ra không có triệu chứng. Những đứa trẻ tiếp
xúc với khói thuốc lá có nguy cơ phát triển thành suyển tăng 50%. Không có lý do
nào để bào chữa và "việc hút thuốc bên ngoài" cũng không đủ tốt. Nếu bạn hút
thuốc, hãy bỏ ngay. Nó khủng khiếp cho bạn và cho mọi người sống chung với
bạn.
Ðiều trị dị ứng bắt đầu tại nhà
(Phần 5)
Làm gì với các vật nuôi ?
Ðây thường là một vấn đề thách thức cho cả bác sĩ và những nạn nhân của
chứng dị ứng. Cảm xúc và tình cảm chung thường va chạm nhau và sự khác nhau
về quan điểm giữa các thành viên trong gia đình có thể làm vấn đề trở nên phức
tạp. Vì tính hiệu quả của chúng, các biện pháp kiểm soát được đề nghị cho các cá
nhân dị ứng nặng hoặc suyễn như sau :
Tìm một nhà khác cho vật nuôi.
Luôn luôn giữ vật nuôi bên ngoài. Dù vậy, ghi nhớ, kháng nguyên sẽ vào
nhà bạn qua quần áo của bạn.
Luôn luôn giữ vật nuôi bên ngoài phòng ngủ của người bị dị ứng.
Thậm chí sau khi bạn đã tìm được nhà mới cho vật nuôi của bạn, các dị
nguyên thú vật có thể vẫn còn dai dẳng trong nhà bạn trong nhiều tháng trong các
ổ chứa thông thường, tấm thảm, tấm đệm, và nệm. Hút bụi, làm sạch bằng hơi lặp
đi lặp lại, và dùng dung dịch acid tanic 3% sẽ giúp trung hòa các kháng nguyên
còn lại.
Nếu việc tách rời vật nuôi của bạn ra không thể thực hiện được, sau đây là
các mẹo nữa cho việc xử lý môi trường của ngôi nhà.
Khi vật nuôi ở trong nhà, hãy giữ chúng trong một phòng có ít ổ chứa dị
nguyên, như nhà bếp.
Cho mèo hoặc chó của bạn chỗ nằm riêng.
Dùng một lọc HEPA trong phòng ngủ và một máy sưởi ấm có thể mang đi
được nếu cần thiết. Ðóng kín các ống thông khí của phòng.
Mang khẩu trang khi cầm thùng rác, hoặc thậm chí tốt hơn, nhờ một thành
viên không dị ứng trong gia đình làm việc đó.
Hút chân không bằng một lọc đôi hoặc lọc HEPA.
Tắm rửa mèo, chó hàng tuần giúp loại bỏ các dị nguyên trên lông của nó.
Hỗ trợ dị ứng.
Mèo con cần phải tắm thường xuyên hơn mèo (hoặc chó) lớn. Bắt đầu từ từ
với ít giọt nước ấm (xà bông không cần thiết) trên lông nó và sau đó tăng dần
thành lần tắm rửa đầy đủ. Thưởng chú mèo (hoặc chó) bằng một bữa thết đãi -
điều này có thể có ích.
Tôi phải làm gì với các con gián gớm ghiếc ?
Sự loại trừ gián được thực hiện tốt nhất bằng việc dùng những người diệt
gián chuyên nghiệp. Tuy nhiên, đây chỉ là bườc đầu tiên. Sau khi gián đã được loại
trừ, những vùng mà chúng đã trú ẩn phải được làm sạch kỹ càng bởi vì các mảng
vụn còn lại của chúng có tính dị ứng cao. Các điểm vào nên được bít kín để ngăn
chặn sự tái tràn vào lại. Dùng các thùng tro được che đậy và sau đó đổ sạch
thường xuyên. Không trữ các hộp các tông, báo, các túi đựng đồ tạp hóa, hoặc
thùng và chai rỗng trong nhà bạn vì chúng có thể đóng vai trò như những vùng
sinh sản.
Sơ lược về điều trị dị ứng
Tránh tiếp xúc luôn luôn là điều trị tốt nhất cho dị ứng.
Có nhiều phương pháp làm sạch dễ dàng có thể làm giảm đáng kể dị ứng.
Việc kiểm soát chất lượng không khí và khí hậu ngôi nhà của bạn có thể
mang lại cho bạn những lợi ích sức khỏe to lớn.
Nếu bạn đang giữ một con vật nuôi là nguồn chứa dị nguyên, có nhiều biện
pháp bạn có thể thực hiện để tối ưu hóa môi trường nhà bạn.
Bảng 1 : Ảnh hưởng của các biện pháp phòng tránh
Dị nguyên Hiệu quả Có thể hiệu Kém hiệu
nhất quả quả nhất
Tấm phủ Dùng hóa Làm sạch
che bụi chất cho thảm. ống thông hơi.
Rửa Các máy
giường bằng nước hút bụi đặc biệt.
Mạt nóng hàng tuần. Các bộ lọc
Bỏ thảm. khí.
Giữ phòng
mát và khô.
Diệt cùng Loại bỏ Diệt mà
Gián với làm sạch đều thức ăn và các không làm sạch
đặn. nguồn nước. đều đặn
Không nuôi Ðưa mèo ra Các bộ
mèo. khỏi nhà. lọc
Mèo
Làm sạch
thảm.
Tắm rửa
mèo.