
Cây m t qu (Hay là s tích qu M )ộ ả ự ả ơ
Ngày x a, x a l m, có m t ng i tr tu i r t có tài làm th . B c aư ư ắ ộ ườ ẻ ổ ấ ơ ố ủ
anh tr c kia l i là m t thày thu c gi i. Vì v y, anh cũng h c đ cướ ạ ộ ố ỏ ậ ọ ượ
c ngh b c thu c ch a b nh. Anh yêu m t cô gái thôn bên c nh.ả ề ố ố ữ ệ ộ ở ạ
Cô gái chuyên tr ng dâu nuôi t m. Hai ng i yêu nhau nh ng b mồ ằ ườ ư ố ẹ
cô gái nh t đ nh không ch u g con gái mình cho ng i trai tr kia. Cóấ ị ị ả ườ ẻ
chuy n nh v y vì hai gia đình tr c đó v n có s xích mích sâu s c.ệ ư ậ ướ ố ự ắ
Hai bên gi n nhau, th đ n ch t không nhìn m t nhau. B m ng iậ ề ế ế ặ ố ẹ ườ
trai tr đã ch t t lâu, v y mà n i gi n y, b m ng i con gái v nẻ ế ừ ậ ỗ ậ ấ ố ẹ ườ ẫ
còn gi nguyên trong b ng. Ng i con gái bu n bã âu s u. ông con traiữ ụ ườ ồ ầ
ch a cho nhi u ng i kh i b nh, nh ng căn b nh c a ng i anh yêu,ữ ề ườ ỏ ệ ư ệ ủ ườ
anh không tài nào ch a n i. ữ ổ
Chính anh cũng r t đau kh và bu n r u. Anh ch bi t g i tâm s vàoấ ổ ồ ầ ỉ ế ử ự
th . Th anh chép dày t ng t p, anh cũng ch ng dám g i cho cô gáiơ ơ ừ ậ ẳ ử
xem vì s b m cô bi t đ c s đánh m ng cô, và thêm ghét bợ ố ẹ ế ượ ẽ ắ ỏ
mình. N i đau kh c a hai ng i cùng v i năm tháng c kéo dài ra.ỗ ổ ủ ườ ớ ứ
H t Xuân l i Hè. H t Thu sang Đông. M i mùa đ u có nh ng đi uế ạ ế ỗ ề ữ ề
g i cho hai ng i nh th ng nhau khôn xi t. M t đêm ng i con traiợ ườ ớ ươ ế ộ ườ
b ng n m m th y m t bà c , m c áo xanh màu r t sáng, tay c mỗ ằ ơ ấ ộ ụ ặ ấ ầ
m t qu con màu vàng, lông t óng m n, đ n bên c nh và b o: ộ ả ơ ị ế ạ ả
-Ta hi u lòng hai con l m và r t th ng hai con. Vì v y ta đ n máchể ắ ấ ươ ậ ế
cho con đi u này. Ba ngày n a là b t đ u sang Xuân. Con hãy đi về ữ ắ ầ ề
phía m t tr i l n: h i thăm con su i Trăm Năm ch nào. Gi a su iặ ờ ặ ỏ ố ở ỗ ữ ố
Trăm Năm có m t hòn núi đá nh . Trên đó có m t cái cây bé, th p, cóộ ỏ ộ ấ
th nhi u ng i đã trông th y nó nh ng không ôi chú ý vì t ng nóể ề ườ ấ ư ưở
không có hoa, có qu . Nh ng con , n u nhìn k , con s th y nó cóả ư ạ ế ỹ ẽ ấ
m t qu gi ng nh cái qu ta đang c m đây, n p r t kín trong lá,ộ ả ố ư ả ầ ấ ấ
trong cành. Ng i con trai m ng quá, v i c p l i: ườ ừ ộ ướ ờ
-Th a c , th là con hái cái qu y v ... Bà c l c đ u th ng h i: ư ụ ế ả ấ ề ụ ắ ầ ươ ạ

-Không đâu! đ i không có chuy n gì d c ! Con hãy nh k hìnhở ờ ệ ễ ả ớ ỹ
dáng cái cây, hình dáng cái qu và con hãy l i lên b , đi mãi v phíaả ộ ờ ề
B c. Nh ng con có đ kiên nh n đ làm vi c này không đã.ắ ư ủ ẫ ể ệ
-Th a c , đi u đó, c có th tin lòng con. ư ụ ề ụ ể ở
-N u v y thì đ c. Con hãy đi, đi mãi. Ta s cho các gi ng chim quýế ậ ượ ẽ ố
c a ta bay đi d n đ ng. Con c đi cho đ n ngày nào, con l i g p m tủ ẫ ườ ứ ế ạ ặ ộ
cái cây gi ng y nh v y, có m t cái qu cũng gi ng y nh v y... ố ư ậ ộ ả ố ư ậ
-Th a c , cũng gi a su i hay trên b ? ư ụ ở ữ ố ở ờ
-Ta không đoán tr c đ c. Cũng có th gi a su i, mà cũng có thướ ượ ể ở ữ ố ể
trên b . Mi n là nó gi ng y nh cái cây Trăm Năm là đ c... ở ờ ễ ố ư ở ượ
-Th a c , con đã hi u r i! ư ụ ể ồ
-Lúc b y gi con hãy hái cái qu y mang v nhà, ngâm vào m t c cấ ờ ả ấ ề ộ ố
r u t đ u đêm cho đ n sáng. Con hãy đem sang nhà ng i con yêu,ượ ừ ầ ế ườ
b o cô y đem m i b m mình u ng th . Th r u y s có đ s cả ấ ờ ố ẹ ố ử ứ ượ ấ ẽ ủ ứ
làm tan đi lòng h n gi n lâu ngày. ông bà c s đ ng ý cho hai con k tờ ậ ụ ẽ ồ ế
nghĩa trăm năm.
-Con xin đa t c và nh n c đ n tr n đ i. ạ ụ ớ ơ ụ ế ọ ờ
-Ta ch mu n cho hai con đ c sung s ng. Nh ng đ c hay khôngỉ ố ượ ướ ư ượ
còn do chính hai con... Thôi, ta đi đây! Bà c v t bi n m t.ở ụ ụ ế ấ
Ng i trai tr t nh gi c... Trăng cu i tháng hi n phía xa. Trăng mườ ẻ ỉ ấ ố ệ ở ờ
xanh nh v t áo bà c v a g p trong c n m . ônh l m b m: ư ạ ụ ừ ặ ơ ơ ẩ ẩ
-Su i Trăm Năm phía m t tr i l n, t c là phía y!ố ở ặ ờ ặ ứ ấ
Ba ngày sau, ông đ n chào ng i con gái anh yêu và lên đ ng đi mãiế ườ ườ
v phía có núi r ng. H i ng i trong vùng thì qu nhiên phía trên xaề ừ ỏ ườ ả ở
có con su i Trăm Năm, n c trong xanh, b n mùa không mùa nào c nố ướ ố ạ
n c. Anh đ n n i, th y m t hòn núi đá nh n i lên gi a su i. Anhướ ế ơ ấ ộ ỏ ổ ở ữ ố
l i ra, trèo lên núi, tìm và th y cái cây bé, th p, có m t qu duy nh tộ ấ ấ ộ ả ấ
gi u kín trong lá, trong cành. Anh m ng quá, reo lên: ấ ừ
-Đúng là cái qu ta đã th y trong m !ả ấ ơ

Theo l i bà c d n: ông l i l i lên b , nh m th ng phía B c mà c tờ ụ ặ ạ ộ ờ ằ ẳ ắ ấ
b c. Anh đi, đi mãi! D c đ ng đi anh l y ngh làm thu c c u giúpướ ọ ườ ấ ề ố ứ
bà con đau m đ ki m l y b a ăn qua ngày. Anh ch a kh i đ cố ể ế ấ ữ ữ ỏ ượ
nhi u ng i nên ai cũng quý m n. ai cũng mu n m i anh l i đ t n.ề ườ ế ố ờ ạ ể ạ ơ
Nh ng anh còn ph i đi, tìm g p cho đ c cái cây có m t qu duyư ả ặ ượ ộ ả
nh t, đ s c làm tiêu tan nh ng n i h n gi n lâu ngày. Anh đi h tấ ủ ứ ữ ỗ ờ ậ ế
ngày này sang ngày n , h t tháng này sang tháng kia. Mùa Xuân, chimọ ế
én ch đ ng Mùa H ti ng chim cu c mách l i. Mùa Thu đã có chimỉ ườ ạ ế ố ố
gáy Mùa Đông đã có chim két.Anh đi, đi mãi, đi t cái m áp c a mùaừ ấ ủ
Xuân đ n cái oi b c c a mùa Hè, t cái mát m c a mùa Thu đ n cáiế ứ ủ ừ ẻ ủ ế
gió rét c a mùa Đông. ủ
Th m tho t th mà đã ba năm... Ni m vui c u giúp đ c m i ng iấ ắ ế ề ứ ượ ọ ườ
kh i b nh làm ông đ th y tháng dài, ngày lâu. Hy v ng đ c s ngỏ ệ ỡ ấ ọ ượ ố
v i ng i anh yêu làm anh đ s c kiên nh n đ đi ti p. Anh càng làmớ ườ ủ ứ ẫ ể ế
đ c nhi u th v nh ng n i đã qua, v nh ng bà con anh đã g p, vượ ề ơ ề ữ ơ ề ữ ặ ề
n i nh th ng ng i anh yêu đang ch đ i quê nhà... ỗ ớ ươ ườ ờ ợ ở
Mùa Xuân năm y l i tr v . M t bu i sáng, con chim én đ a đ ngấ ạ ở ề ộ ổ ư ườ
b ng bay vút lên cao ba vòng và hót: M ng cho anh! M ng cho anhỗ ừ ừ
Cây m t qu đang ch tr c m t Con đ ng anh đi đã ba năm M i sộ ả ờ ướ ặ ườ ọ ự
bu n phi n nay s m t... Ng i trai tr b ng d ng l i và d i m t. !ồ ề ẽ ấ ườ ẻ ỗ ừ ạ ụ ắ ồ
Sao nh ta đã t ng đ n n i này! R t nhi u cái nh v a l v a quen.ư ừ ế ơ ấ ề ư ừ ạ ừ
anh so sánh nh ng gì anh đang th y v i nh ng gì anh đã th y. Thôi,ữ ấ ớ ữ ấ
th là ba năm anh đi, bây gi ông l i vòng tr v đúng ch ngày tr c,ế ờ ạ ở ề ỗ ướ
tr v v i con su i Trăm Năm. Nh ng rõ ràng có đôi nét đ i thay. Hònở ề ớ ố ư ổ
núi đá nh đã xích l i g n b bên này, vì ba năm qua, đ t đã khôngư ạ ầ ờ ấ
ng ng b i đ p. Ng i trai tr đ ng l ng và b ng hi u ra. Làm gì cóừ ồ ắ ườ ẻ ứ ặ ỗ ể
hai cái cây gi ng y nh nhau! Bà c ch mu n th xem ta có đ lòngố ư ụ ỉ ố ử ủ
kiên nh n. Cây m t qu , ta m t lòng. Ta mau hái qu quý mang vẫ ộ ả ộ ả ề
cho ng i yêu ta đ c s m m ng vui. ônh đ n bên cây và nâng niuườ ượ ớ ừ ế
qu quý mãi trong tay. Anh hái kh , nh s cây đau đ n. anh v nhà,ả ẽ ư ợ ớ ề
g p ngay ng i anh yêu đang gi nh ng cái kén vàng ra nong. Ng iặ ườ ở ữ ườ
con gái m ng quá, khóc n c lên và ch y đ n: ừ ấ ạ ế
-Anh i! Sao anh đi lâu quá v y! Ba năm r i anh có bi t không? ơ ậ ồ ế

-Có! anh tính t ng tháng, t ng ngày... ừ ừ
-Anh i, ba năm, bao nhiêu chuy n nhà... ơ ệ ở
-Anh bi t l m. Nh ng anh tin em... ế ắ ư ở
-Anh đi mà không th y dài lâu à? ấ
-Mi n còn m t chút hy v ng đ c s ng v i em, thì anh còn đ s c đễ ộ ọ ượ ố ớ ủ ứ ể
đi đ n cùng tr i, cu i đ t. ế ờ ố ấ
-Th anh đã tìm đ c qu quý mang v đây ch a? ế ượ ả ề ư
-Đây r i em ! anh đ a cho ng i yêu xem qu quý. Hai ng i nhìnồ ư ườ ả ườ
nhau, t ng nh đã đ c s ng bên nhau. Ng i con gái b ng gi tưở ư ượ ố ườ ỗ ậ
mình quay nhìn vào trong nhà:
-Thôi, anh hãy v đi và ngâm ngay qu quý kia vào r u nhé! Ng iề ả ượ ườ
con trai v nhà, ngâm qu quý vào r u t đ u đêm cho đ n sáng.ề ả ượ ừ ầ ế
Anh lén mang sang cho ng i con gái. Lúc đ n không ai bi t, nh ngườ ế ế ư
lúc anh ra v thì b m ng i con gái b t g p. Anh lúng túng và ch cóề ố ẹ ườ ắ ặ ỉ
cách chào hai ông bà. B m ng i con gái g t đ u. Lòng hai ông bà,ố ẹ ườ ậ ầ
tuy ch a u ng r u c a ng i trai tr mà cũng đã có s đ i thay. Baư ố ượ ủ ườ ẻ ự ổ
năm r i, bao nhiêu ng i đ n d m h i cô gái. Ba năm, hai ông bà đãồ ườ ế ạ ỏ
d dành, d a n t. Cô gái s ng ch t v n ch khăng khăng: ỗ ọ ạ ố ế ẫ ỉ
-Th y m th ng con! Con ch ch đ i m t ng i, con không thầ ẹ ươ ỉ ờ ợ ộ ườ ể
th ng yêu ai khác. Ng i mà cô gái ch đ i đây r i. B m cô gáiươ ườ ờ ợ ồ ố ẹ
li n h i: ề ỏ
-Th ba năm nay,anh đã đi đâu? Ng i con trai, tính v n th t thà, li nế ườ ố ậ ề
đáp:
-Th a hai bác... con đi tìm m t th qu quý. ư ộ ứ ả
-Đ làm gì? ể
-Đ nh nó mà hai bác quên h t nh ng đi u x a cũ và th ng l yể ờ ế ữ ề ư ươ ấ
chúng con.
-Anh đi mà không th y dài lâu ? ấ ư
-Th a hai bác. Mi n còn m t chút hy v ng đ c hai bác quên h tư ễ ộ ọ ượ ế
nh ng đi u x a cũ, và th ng l y chúng con, thì con còn đ s c đ điữ ề ư ươ ấ ủ ứ ể

đ n cùng tr i, cu i đ t. B m cô gái nghe c m đ ng, không c mế ờ ố ấ ố ẹ ả ộ ầ
lòng đ c n a. M y hôm sau, hai ông bà ng ý cho phép hai ng i l yượ ữ ấ ỏ ườ ấ
nhau. C c r u đ c ngâm qu quý y, hai ông bà đã u ng trong ngàyố ượ ượ ả ấ ố
cô gái đi l y ch ng. ấ ồ
M t năm sau, nh n bà c đã đ n trong gi c m c a ch ng mình,ộ ớ ơ ụ ế ấ ơ ủ ồ
ng i v tr nh c ch ng đi lên su i Trăm Năm thăm cây có qu quý.ườ ợ ẻ ắ ồ ố ả
Ng i trai tr đ n đó và l i th y cây kia ch có m t qu gi u kín gi aườ ẻ ế ạ ấ ỉ ộ ả ấ ữ
lá và cành. Anh li n hái và đem tr ng th góc v n. Hai v ch ngề ồ ử ở ườ ợ ồ
ng m th y trên đ i này còn bi t bao nhiêu đôi l a ph i ch u c nh dẫ ấ ở ờ ế ứ ả ị ả ở
dang nên c sao cây ra trăm qu , nghìn qu , đ m i ng i đ cướ ả ả ể ọ ườ ượ
h ng h nh phúc. V sau cây m c lên và ra trăm qu , nghìn qu th t.ưở ạ ề ọ ả ả ậ
Cây y ngày nay ta g i là cây M . Vì ng i trai tr ngày x a, l n đ uấ ọ ơ ườ ẻ ư ầ ầ
đã g p cây y trong m .ặ ấ ở ơ