Em bé và r ng con (Hay là s tích cây Nhãn)ồ ự
Chuy n hoa chuy n qu - Ph m Hệ ệ ả ạ ổ
Ngày x a... x a.. x a, có m t tên ăn c p, c p đ c r t nhi uư ư ư ộ ướ ướ ượ ấ ề
c a, c t đ c r t nhi u nhà, mà v n ch a th a lòng tham. H n khôngủ ấ ượ ấ ề ẫ ư ỏ ắ
ch mu n giàu, h n còn mu n làm vua. Qu Tinh có l n mách v i h n:ỉ ố ắ ố ạ ầ ớ ắ
"Mu n làm vua không khó, ch c n có m t con m t R ng g n vào m tố ỉ ầ ộ ắ ồ ắ ắ
mình là đ c...". Th là h n ta li n b o Qu Tinh: ượ ế ắ ề ả ạ
-V y thì Qu Tinh hãy đi tìm cho ta con m t c a R ng! Ta lên làmậ ạ ắ ủ ồ
vua, Qu Tinh mu n gì, ta cho n y... Qu Tinh "vâng " nh ng ch aạ ố ấ ạ ạ ư ư
bi t là s tìm đ c m t R ng đâu. ế ẽ ượ ắ ồ ở
vùng đ u ngu n m t con sông l n kia, có m t em bé nhàỞ ầ ồ ộ ớ ộ
nghèo n , ngày ngày th ng ra sông l y n c v cho m . M t hômọ ườ ấ ướ ề ẹ ộ
em b ng nh t đ c m t qu tr ng to: đó là m t qu tr ng R ng.ỗ ặ ượ ộ ả ứ ộ ả ứ ồ
R ng m l n y đ l c m t m t qu tr ng mà không hay. Tr ng bồ ẹ ầ ấ ể ạ ấ ộ ả ứ ứ ị
n c lôi đi. Tr ng ra g p su i. Tr ng xu ng g p sông. Tr ng l t vàoướ ứ ặ ố ứ ố ặ ứ ọ
đôi m t c a em bé. Hai bàn tay c a em bé ôm tr ng, mang ch y v i vắ ủ ủ ứ ạ ộ ề
nhà. M y ngày sau, tr ng n . M t con R ng con chui ra. Em bé ho ngấ ứ ở ộ ồ ả
s . R ng con li n nói v i em: ợ ồ ề ớ
-Tôi không ph i là r n đâu, tôi là R ng con. anh cho tôi s ng v i anh.ả ắ ồ ố ớ
Tôi s giúp ích cho m i ng i. Em bé h i R ng con: ẽ ọ ườ ỏ ồ
-M R ng đâu r i? R ng không đi tìm m ? ẹ ồ ồ ồ ẹ ư
-H hàng R ng có l h l c đâu thì c t lo s ng đ y. anh cho tôiọ ồ ệ ễ ạ ứ ự ố ở ấ
đ c chung m v i anh nhé! ượ ẹ ớ
-Đ c! M em bé bi t chuy n cũng đ ng ý nh n R ng làm con. Bàượ ẹ ế ệ ồ ậ ồ
d n: ặ
-Hai anh em ph i th ng nhau thì m m i vui lòng! Ngày ngày em béả ươ ẹ ớ
và R ng con ra t m sông. Ngày ngày R ng con l i t p phun n c.ồ ắ ở ồ ạ ậ ướ
R ng con b o: ồ ả
-Em t p phun n c đ sau này, nh ng ngày khô h n, em bay đi l yậ ướ ể ữ ạ ấ
n c v phun giúp m và bà con tr ng lúa, tr ng ngô. ướ ề ẹ ồ ồ Em bé g tậ
đ u.ầ
T i đ n. R ng con bay lên l ng ch ng núi cao, tìm m t đámố ế ồ ư ừ ộ
mây đ ng . Sáng s m R ng con l i bay v v i m và anh. M t hômể ủ ớ ồ ạ ề ớ ẹ ộ
em bé và R ng con đang t m thì Qu Tinh bay qua. Th y R ng con,ồ ắ ạ ấ ồ
Qu Tinh đ l i trên m t cành cây th t kín đ nhìn. Qu Tinh m ngạ ỗ ạ ộ ậ ể ạ ừ
l m. ắ
-Đúng là r ng ch không ph i là r n! Ch có r ng m i phun đ cồ ứ ả ắ ỉ ồ ớ ượ
n c nh th kia! Nó m ng quá, bay v mách v i ch . Tên ăn c pướ ư ế ừ ề ớ ủ ướ
cũng m ng l m. Nó b o v i Qu Tinh: ừ ắ ả ớ ạ
-V y thì mày hãy đi móc tr m m t c a R ng con v cho ta. Ta lên làmậ ộ ắ ủ ồ ề
vua, mày mu n gì, ta cho n y. Qu Tinh b i r i m t lúc r i nói: ố ấ ạ ố ố ộ ồ
-Nh ng s c R ng con còn bay nhanh, bay xa g p m y s c tôi. Vu t nóư ứ ồ ấ ấ ứ ố
l i s c g p m y vu t tôi. Chú ph i cùng đi v i tôi thì may ra m i moiạ ắ ấ ấ ố ả ớ ớ
tr m đ c m t c a nó. ộ ượ ắ ủ
-Nó b móc m t m t thì còn th y gì mà bay đu i theo mày đ c. ị ấ ắ ấ ổ ượ
-Tôi ch móc m i l n đ c m t m t. Mà ch cũng ch c n m t conỉ ỗ ầ ượ ộ ắ ủ ỉ ầ ộ
m t r ng là đ lên làm vua r i... ắ ồ ủ ồ
-Th ta ph i làm gì? ế ả
-R ng con ng trên m t đám mây l ng ch ng núi. Tôi móc đ cồ ủ ộ ở ư ừ ượ
m t thì th ngay xu ng cho ch . R ng con có bay theo đu i, tôi sắ ả ố ủ ồ ổ ẽ
b o là không bi t. R ng con s thôi không đu i tôi n a. Tên ăn c pả ế ồ ẽ ổ ữ ướ
lo l ng: ắ
-Nh ng nó s bay tìm ta... ư ẽ
-Ch c đón cho đ c m t r ng, r i chui vào m t đám cây mây màủ ứ ượ ắ ồ ồ ộ
ng i. Mây nhi u gai, R ng con s s , không dám chui vào đ y đâu.ồ ề ồ ẽ ợ ấ
Tên ăn c p v n ch a h t lo: ướ ẫ ư ế
-Ch ng l , ta l i c ph i ng i mãi trong đ y hay sao? ẳ ẽ ạ ứ ả ồ ở ấ
-M t m t m t r i, ch ngày sau, con m t còn l i c a R ng con cũngấ ộ ắ ồ ỉ ắ ạ ủ ồ
s h ng n t. R ng con s b mù. Lúc y ch c đàng hoàng ra v .ẽ ỏ ố ồ ẽ ị ấ ủ ứ ề
Nh ng ch nh là ph i b c m t r ng trong rêu t thì sau này m iư ủ ớ ả ọ ắ ồ ướ ớ
g n vào m t ch đ c đ y! ắ ắ ủ ượ ấ
-Ta nh r i! Tên ăn c p và Qu Tinh ra đi.ớ ồ ướ ạ
Khuya đó, R ng con đang ng ngon trên m t đám mây tr ng ồ ủ ộ ắ ở
l ng ch ng núi thì b ng th y đau nhói m t bên m t. Qu Tinh đãư ừ ỗ ấ ở ộ ắ ạ
dùng m y móng chân s c nh n c a nó, móc đ c con m t bên ph iấ ắ ọ ủ ượ ắ ả
c a R ng con r i. Nó th ngay con m t sáng r c c a R ng con xu ngủ ồ ồ ả ắ ự ủ ồ ố
cho ch nó. Ch nó li n đ a cái v t l n đan b ng t m ng, đón l yủ ủ ề ư ợ ớ ằ ơ ỏ ấ
r t nh nhàng nh đón m t ngôi sao r i. R i nó c n th n b c con m tấ ẹ ư ộ ơ ồ ẩ ậ ọ ắ
quý vào ngay trong m t n m rêu t và chui vào m t b i gai mây r mộ ắ ướ ộ ụ ậ
r t, ng i im đ y. trên này, R ng con đang bay đu i theo Qu Tinh.ị ồ ở ấ ở ồ ổ ạ
Qu Tinh v a ch y tr n v a hét to: ạ ừ ạ ố ừ
-Sao anh l i đu i đánh tôi? Chính tôi th y m t con chim c t to l n nóạ ổ ấ ộ ắ ớ
v a móc m t c a anh và bay vào tr n trong cái hang đá bên d i kiaừ ắ ủ ố ở ướ
kìa. R ng con nhìn vào chân, vào m c a Qu Tinh, th y không có gìồ ỏ ủ ạ ấ
ng là Qu Tinh nói th t. R ng con quay l i. Ch con m t b mócỡ ạ ậ ồ ạ ỗ ắ ị
m t, máu đ ch y ròng ròng. Tên ăn c p ng i im l ng trong b i gaiấ ỏ ả ướ ồ ặ ụ
mây, th y bóng R ng con quay l i, s quá run lên c m c p. R ng conấ ồ ạ ợ ầ ậ ồ
bay vào cái hang đá r ng. Cái hang tr ng không! Tr i v a sáng rõ,ộ ố ờ ừ
R ng con đau quá bay đi g p em bé b sông. Th y R ng con m tồ ặ ở ờ ấ ồ ấ
m t m t, máu ch y ròng ròng, em bé th ng quá, ôm l y R ng conộ ắ ả ươ ấ ồ
mà khóc:
-Sao thân em l i đ n n i này? ạ ế ỗ
-Em đang ng thì có m t con chim đ n móc tr m m t em. ủ ộ ế ộ ắ
-Ph i tìm cho đ c và gi t ch t nó đi! Em bé ch y ngay v nhà xáchả ượ ế ế ạ ề
cung tên, d t thêm con dao nh và cùng R ng con ng c lên ch núiắ ỏ ồ ượ ỗ
cao. Đ n ch b i mây gai, em bé ch t nhìn th y tên ăn c p đang ng iế ỗ ụ ợ ấ ướ ồ
thu lu trong y. ấ
-ông làm gì l i ng i đây? ông có th y con chim c t nào to l nạ ồ ở ấ ắ ớ
th ng bay qua đây không? ườ
-Có! Có! Nó v a bay v ng này! Tên ăn c p v a nói, v a ch tay lênừ ề ả ướ ừ ừ ỉ
phía trên. H n s h đ con m t r ng trên tay lóe sáng lên m t tí.ắ ơ ở ể ắ ồ ở ộ
Em bé đ nh đi, b ng d ng l i: ị ỗ ừ ạ
-ông c m cái gì trong tay mà sáng lên nh con đom đóm y? ầ ở ư ấ
-à! à! Đúng là m y con đom đóm! ấ
-Nh ng mùa này làm gì có đom đóm? Em bé li n c t ti ng g i R ngư ề ấ ế ọ ồ
con lúc này v n đang bay bên trên. ẫ ở
-R ng i! M t c a em đây r i! Tên ăn c p bi t là b l li n xáchồ ơ ắ ủ ồ ướ ế ị ộ ề
l i rìu con lao ra. Gai mây níu h n l i. Ph i lu ng cu ng m t lúc h nưỡ ắ ạ ả ố ố ộ ắ
m i chui ra đ c. H n hu cái rìu chém vào đ u em bé. Em bé nhanhớ ượ ắ ơ ầ
m t tránh kh i và lu n qua tay h n đâm m t nhát vào nách h n. H nắ ỏ ồ ắ ộ ắ ắ
rú lên. Suýt n a thì h n đánh r i con m t c a R ng con mà h n v nữ ắ ơ ắ ủ ồ ắ ẫ
gi kh kh trong bàn tay kia. ữưư
-R ng i! Hãy giúp anh gi t ch t tên này! ồ ơ ế ế
Tên ăn c p ho ng h t tháo ch y. R ng con bay đu i theo. Emướ ả ố ạ ồ ổ
bé đ i cho tên c p ch y đ c vài b c thì gi ng cung lên, b n m tợ ướ ạ ượ ướ ươ ắ ộ
phát đúng vào sau ót nó. Nó l i rú lên và ngã s p xu ng. Con m tạ ấ ố ắ
R ng văng ra, sáng r c lên nh ngôi sao hôm, r i m l m đi li n sauồ ự ư ồ ờ ị ề
đó. Em bé ch y l i, nh t lên. Thôi h ng m t m t c a R ng con r i!ạ ạ ặ ỏ ấ ắ ủ ồ ồ
Con m t c a R ng con đã l m lem nh ng đ t và s n. Em bé v i ch yắ ủ ồ ấ ữ ấ ạ ộ ạ
ra su i r a ngay, nh ng m t R ng con đã h ng th t r i. R ng conố ử ư ắ ồ ỏ ậ ồ ồ
cũng v a bay đáp xu ng su i, n m bên c nh em bé. Nhìn con m t đãừ ố ố ằ ạ ắ
đ c tr ng, R ng con bu n l m nh ng R ng con không mu n đ anhụ ắ ồ ồ ắ ư ồ ố ể
mình ph i kh vì mình. R ng con nói: ả ổ ồ
-Không lo! Em có b mù thì đã có ti ng anh d n đ ng cho em bay.ị ế ẫ ườ
V i l i em thu c h t m i l i, m i n o vùng này r i! Em bé th dàiớ ạ ộ ế ọ ố ọ ẻ ở ồ ở
nói:
-M mà bi t em h ng m t, m s bu n kh l m đ y! ẹ ế ỏ ắ ẹ ẽ ồ ổ ắ ấ
-Anh đ ng cho m bi t làm gì! ừ ẹ ế
-M t vài ngày còn đ c, gi u mãi thì gi u làm sao! Nh ng này... ộ ượ ấ ấ ư
-Anh b o sao... ả
-Em ng trên mây, sao tên ăn c p kia l i có th móc tr m m t c aủ ướ ạ ể ộ ắ ủ
em đ c? ượ
- nh ! Thôi đúng là con Qu Tinh kia r i! R ng con nói ch a d t l i,ừ ỉ ạ ồ ồ ư ứ ờ
m t cái bóng đen b ng t trên cao lao xu ng r i vút bay lên. Con m tộ ỗ ừ ố ồ ắ
R ng b h ng đang đ trên t ng đá bi n m t trong ch p m t. Nhồ ị ỏ ể ả ế ấ ớ ắ ư
m t lu ng gió, R ng con v t đu i theo. L n này thì Qu Tinh khôngộ ồ ồ ụ ổ ầ ạ
còn cách gì đ ch i cãi và l n tr n đ c n a. R ng con lôi c Quể ố ẩ ố ượ ữ ồ ổ ạ
Tinh v đ t tr c m t em bé và nói: ề ặ ướ ặ
-Chính con quái này đã móc tr m m t em cho ch nó! Em bé nhìn conộ ắ ủ
Qu Tinh, rút ngay con dao s c nh n c, đ u mũi hãy còn dính máuạ ắ ư ướ ầ
tên ch nó và gi lên. B ng em h xu ng: ủ ơ ỗ ạ ố
-Này con Qu Tinh kia! Sao m t R ng con đã h ng, mày l i còn cạ ắ ồ ỏ ạ ố
c p mang đi đ nh đ làm gì? Qu Tinh run l y b y, đ u cúi l y liaướ ị ể ạ ẩ ẩ ầ ạ
l a và nói: ị
-Anh tha ch t cho tôi, tôi s nói... ế ẽ
-Mày nói đi! Qu Tinh nhanh nh u: ạ ả
-Tôi nghe bà Tiên núi Ngũ S c b o r ng: M t R ng m i h ng đemở ắ ả ằ ắ ồ ớ ỏ
lăn đ t, chôn sâu đúng m t gang tay, m i ngày t i s a, m i ngàyấ ộ ườ ướ ữ ườ
t i m t, thì s m c thành cây. Cây s k t qu . Trong hàng v n qu ,ướ ậ ẽ ọ ẽ ế ả ạ ả
s có hai qu có th đem g n l i cho anh r ng nào b mù. M t r ng sẽ ả ể ắ ạ ồ ị ắ ồ ẽ
sáng l iạ
nh cũ. Em bé li n h i thêm: ư ề ỏ
-Ch mày ch t r i, mày đ nh mang con m t r ng này v cho ôi? ủ ế ồ ị ắ ồ ề
-Cho con ch tôi! Vì con ch tôi lên làm vua thì cũng nh ch tôi làmủ ủ ư ủ
vua. Tôi mu n gì s đ c n y! ố ẽ ượ ấ
-Ta t m tha ch t cho mày, nh ng mày hãy vào mà s ng trong cái l ngạ ế ư ố ồ
b ng gai này. R i g ng mà đ i đ n ngày con c a ch mày lên làmằ ồ ắ ợ ế ủ ủ
vua!
Sau đó em v i vàng ch y v nhà nh m đem con m t b h ngộ ạ ề ờ ẹ ắ ị ỏ
c a R ng con lăn khe kh lên trên m t l p đ t màu nâu th t m n. Bàủ ồ ẽ ộ ớ ấ ậ ị
m th ng R ng con l m, c lăn th t nh nhàng. Bi t m t R ngẹ ươ ồ ắ ố ậ ẹ ế ắ ồ
h ng r i mà m c s m t R ng đau. Lăn xong, chính tay m l i c nỏ ồ ẹ ứ ợ ắ ồ ẹ ạ ẩ
th n đem chôn sâu đúng m t gang tay. M i ngày li n, m đi xin s aậ ộ ườ ề ẹ ữ
c a các bà m trong vùng v t i, m i bu i sáng m i gi t. M iủ ẹ ề ướ ỗ ổ ườ ọ ườ
ngày sau, m l i xin m t v t i ti p, m i bu i sáng cũng đúng đẹ ạ ậ ề ướ ế ỗ ổ ủ
m i gi t. M t m m cây li n đó b ng m c lên. ườ ọ ộ ầ ề ỗ ọ
Trong lúc đó thì R ng con đã h ng m t con m t bên kia và ngàyồ ỏ ấ ắ
ngày đã ph i t p bay mò. Bay g n g n r i bay xa h n. Em bé t d iả ậ ầ ầ ồ ơ ừ ướ
đ t, ch đ ng cho R ng con t p bay. Nh ng ngày đ u, có lúc R ngấ ỉ ườ ồ ậ ữ ầ ồ
con bay nh m, đâm c vào cây, vào đá. Mãi r i m i quen d n. Nh ngầ ả ồ ớ ầ ư
R ng con v n thèm đ c nhìn th y ánh n ng và tr i đ t, cây c vàồ ẫ ượ ấ ắ ờ ấ ỏ
dòng sông, nh t là th y m t m mình, anh mình... R ng con thèm v yấ ấ ặ ẹ ồ ậ
mà ch ng dám nói ra. Ch bi t là càng ngày càng th y thèm h n.ẳ ỉ ế ấ ơ
Cái m m cây m c t m t R ng l n lên vùn v t. Đúng m i haiầ ọ ừ ắ ồ ớ ụ ườ
tháng, cây ra qu . Qu l n lên, nhìn r t gi ng con m t c a R ng conả ả ớ ấ ố ắ ủ ồ
khi đã lăn trên l p đ t m n màu nâu. Qu sai đ n hàng nghìn, hàngớ ấ ị ả ế
v n. M t đêm cu i tháng Sáu, r t t i tr i, em bé ra nhìn và th y trongạ ộ ố ấ ố ờ ấ
hàng nghìn, hàng v n qu đó, có hai qu sáng b ng lên. Em hái xu ng,ạ ả ả ừ ố
bóc h t v ngoài. M t đôi m t R ng tr t i, sáng r c hi n ra. Emế ỏ ộ ắ ồ ẻ ươ ự ệ
li n g i R ng con đ n và g n cho R ng con. R ng con li n có l i đôiề ọ ồ ế ắ ồ ồ ề ạ
m t sáng và đ p nh ngày tr c. R ng con m ng quá nhìn em bé khócắ ẹ ư ướ ồ ừ
ròng. Nh ng gi t n c m t c a R ng con th t là trong, trong nhữ ọ ướ ắ ủ ồ ậ ư
nh ng gi t s ng l ng ch ng núi. ữ ọ ươ ở ư ừ