
181
b. Xaïc âënh kêch thæåïc chiãöu cao vaïch maïng
Taûi nhæîng âiãøm cuäúi cuìng cuía maïng thç täúc âäü dëch chuyãøn cuía phäi laì khaï
låïn coï thãø gáy ra sæû máút âënh hæåïng do va âáûp. Âãø traïnh nhæîng hiãûn tæåüng âoï,
ngæåìi ta phaíi xaïc âënh täúc âäü giåïi haûn cuía phäi trãn cå såí phaíi âaím baío âuí nàng
suáút cáúp phäi nhæng khäng gáy va âáûp laìm máút âënh hæåïng.
Âäúi våïi caïc maïng tæû chaíy, goïc nghiãng cuía maïng âæåüc bäú trê sao cho låïn
hån goïc ma saït giæîa phäi vaì maïng cuîng nhæ khàõc phuûc mäüt säú aính hæåíng khaïc
nhæ do kêch thæåïc cuía phäi khäng chênh xaïc hoàûc sai säú vãö hçnh daïng hçnh hoüc vaì
vë trê tæång quan cuía phäi gáy ra.
Trãn hçnh 12-22 trçnh baìy mäüt säú kiãøu maïng tæû chaíy våïi hçnh a laì bäú trê
maïng nghiãng mäüt goïc α, maïng nghiãng trãn hçnh b bäú trê våïi 2 goïc nghiãng khaïc
nhau coï goïc α2 thæåìng låïn hån goïc ma saït khoaíng tæì 1,5 âãún 2 láön, coìn goïc α1
thæåìng âæåüc bäú trê trãn pháön maïng ngàõn hån vaì thæåìng coï giaï trë nhoí hån goïc ma
saït ϕ mäüt êt. Giæîa 2 maïng nghiãng naìy âæåüc näúi våïi nhau bàòng mäüt cung chuyãøn
ú
Theo ab
Theo ab
Theo ab
Theo ab
Theo ab
H
çnh 12-21: Mäüt säú daûng phäi vaì kiãøu maïng dáùn phäi

182
tiãúp coï baïn kênh R låïn hån chiãöu daìi cuía phäi mäüt êt âãø cho quaï trçnh di chuyãøn
phäi trãn maïng âæåüc dãù daìng. Coìn åí hçnh c laì maïng chuyãøn phäi chè sæí duûng mäüt
goïc nghiãng nhæng våïi viãûc sæí duûng hai loaûi váût liãûu coï hãû säú ma saït khaïc nhau,
thæåìng choün giaï trë f1≤ tgα mäüt êt vaì f2 > tgα.
Baíng 12-3
Så âäö Cäng thæïc tênh toaïn
- Chiãöu räüng vaïch maïng: B = (0,7 ÷ 0,8)d
- Goïc V cuía maïng:
β = 450 âäúi våïi phäi coï khäúi læåüng âãún 5
kg.
β = 600 âäúi våïi phäi coï khäúi læåüng >6kg
H = (0,3 ÷ 0,4)d âäúi våïi phäi coï daûng
cáöu.
H = (0,25 ÷ 0,3)d âäúi våïi phäi hçnh truû.
H > 0,6d âäúi våïi phäi daûng âéa vaì vaình.
Chiãöu cao vaïch maïng häüp kên:
2
2
2
tg.l
)d5,0(d5,0H ⎟
⎠
⎞
⎜
⎝
⎛α
−−=
tgα <f : f laì hãû säú ma saït; α laì goïc tiãúp
xuïc giæîa phäi vaì vaïch maïng
Chiãöu cao vaïch maïng cuía häüp næîa kên:
- H = 0,4 d
- H1= d + ∆H
- ∆H = 0,5 ÷ 1mm
Chiãöu cao vaïch maïng caïc chi tiãút truûc
báûc:
- Khi váûn chuyãøn trãn caïc ngäùng truûc:
mm52;
2
dD
H11 ÷=∆∆+
−
=
- Khi váûn chuyãøn trãn báûc truûc låïn:
1
2
dD
H∆−
−
=
B
dβ
H
D
α
H
l
d
H
d
H1
∆H
∆1
H
D
d
∆1
H
D
d

183
* Xaïc âënh chiãöu cao vaïch maïng:
Täúc âäü træåüt cuía phäi trãn maïng âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc sau:
()
2
0
vgcotf1gh2v +α−=
Trong âoï, v0 laì váûn täúc ban âáöu; h laì âäü cao cuía maïng dáùn; g laì gia täúc
troüng træåìng; α laì goïc nghiãng cuía maïng dáùn.
Xaïc âënh chiãöu daìi L:
f.g2
vvh.g2
gcot..hL
22
0−+
=α=
Våïi f laì hãû säú ma saït træåüt giæîa phäi vaì maïng dáùn:
f = tgϕ
Âãø xaïc âënh âäü daìi cuía maïng dáùn, tæì hinh 12-22, ta coï:
2121
1
22
021
sin).sin.gcot(cosgf2
si
n
).vv(
h
).si
n
cos.
f
(g2
Sααα−α
α−−α−α
=
Trong âoï, v laì váûn täúc yãu cáöu cuía phäi åí cuäúi maïng chuyãøn.
Hçnh 12-22: Så âäö mäüt säú kiãøu maïng tæû chaíy
Âãø cho phäi khäng bë træåüt khoíi maïng dáùn hoàûc råi ra ngoaìi khi di chuyãøn thç
cáön thiãút phaíi xaïc âënh chiãöu cao vaïch maïng mäüt caïch håüp lyï. Trãn baíng 12-3 giåïi
thiãûu mäüt säú kiãùu maïng chuyãøn phäi vaì cäng thæïc xaïc âënh chiãöu cao tæång æïng cuía
tæìng loaûi.
c. Cå cáúu âënh hæåïng phäi:
Váún âãö âënh hæåïng phäi laì mäüt trong nhæîng näüi dung ráút quan troüng nhæng
âäöng thåìi cuîng ráút phæïc taûp vaì khoï khàn. Chuïng ta coï thãø tháúy ràòng, caïc chi tiãút cå khê
coï hçnh daïng vaì kêch thæåïc vä cuìng phong phuï. Viãûc âæa ra tæìng kiãøu chi tiãút naìo âoï
räöi nghiãn cæïu tçm phæång aïn âënh hæåïng cho noï laì hoaìn toaìn mang tênh lyï thuyãút vaì
khoï coï thãí aïp duûng vaìo thæûc tãú âæåüc vç caïc chi tiãút chè khaïc nhau ráút êt thäi thç quaï
L
h1
h2
f
2
S1
S
h
R
v
α
α1
f
v
α h
f
1
v
α h
(a) (b) (c)

184
trçnh âënh hæåïng cho noï cuîng âaî khaïc nhau khaï xa. Ngay caí khi chè mäüt loaûi phäi maì
nãúu dung sai kêch thæåïc quaï låïn thç quaï trçnh âënh hæåïng cuîng chæa hàón laì hoaìn toaìn
tin cáûy. Nhæ trãn mäüt säú hãû thäúng dáy chuyãön saín xuáút hiãûn âaûi ngaìy nay thç ngay caí
khi noï chè sæí duûng duy nháút mäüt loaûi phäi maì ngæåìi ta phaíi bäú trê thãm cå cáúu loaûi boí
khoíi maïng dáùn âäúi våïi caïc phäi âënh hæåïng khäng chênh xaïc. Âiãöu naìy cuîng noïi lãn
ràòng cäng viãûc âënh hæåïng phäi trong hãû thäúng cáúp phäi tæû âäüng laì mäüt váún âãö khoï
khàn nháút vaì âoìi hoíi ngæåìi laìm cäng taïc thiãút kãú phaíi coï tênh saïng taûo vaì nãúu coï thãm
kinh nghiãûm næîa thç coï thãø læûa choün âæåüc caïc kiãøu âënh hæåïng täút nháút, tæïc laì væìa âån
giaín vãö màût nguyãn lyï vaì kãút cáúu, væìa coï âäü tin cáûy cao.
Nguyãn tàõc chung khi læûa choün nguyãn lyï vaì cå cáúu âënh hæåïng laì càn cæï
vaìo sæû phán bäú troüng læåüng trong baín thán váût thãø, hçnh daïng bãn ngoaìi vaì tyî lãû
caïc kêch thæåïc bao cuía chuïng.
Âäúi våïi caïc phäi cáön âënh vë qua nhiãöu cáúp thç thäng thæåìng trãn phãùu chæïa
phäi ngæåìi ta âaî thæûc hiãûn âënh hæåïng cáúp I cho noï vaì caïc cå cáúu âënh hæåïng cáúp
II vaì cáúp III âæåüc bäú trê trãn maïng dáùn. Ngæåìi ta coï thãø sæí duûng nguyãn tàõc âënh
hæåïng nhåì sæû phán bäú troüng læåüng cuía phäi âãø láût caïc phäi cho âuïng vë trê âënh
hæåïng nhæ hçnh 12-23a, hoàûc sæí duûng nguyãn lyï láût hoàûc quay phäi càn cæï vaì hçnh
daïng cuía phäi nhæ hçnh 12-23b hoàûc càn cæï theo kêch thæåïc khaïc nhau cuía phäi
khi cáön âënh hæåïng nhæ hçnh 12-24.
Trãn caïc hçnh 12-23, 12-24 chè giåïi thiãûu mäüt säú så âäöï âënh hæåïng phäi.
Caïc så âäö naìy chè mä taí vãö màût nguyãn lyï maì khäng biãøu diãùn bàòng kãút cáúu vç
khäng thãø giåïi thiãûu hãút táút caí caïc loaûi phäi cuû thãø trong ngaình gia cäng cå khê.
(a) (b)
H
çnh 12-23: Mäüt säú så âäö nguyãn lyï âënh hæåïng phäi
ab

185
Dæûa trãn cå såí cuía mäüt säú nguyãn lyï naìy, chuïng ta coï thãø tiãún haình nghiãn cæïu vaì
phán têch thãm âãø læûa choün vaì thiãút kãú âæåüc mäüt kãút cáúu âënh hæåïng cho loaûi phäi
cuû thãø.
Hçnh 12-24: Så âäö âënh hæåïng phäi
12-4. Bäü pháûn laìm phuì håüp täúc âäü phäi, phán chia phäi vaì chuyãøn hæåïng
Âãø cho quaï trçnh bàõt giæî phäi mäüt caïch chênh xaïc vaì thuáûn låüi âãø cung cáúp
cho maïy cäng taïc thç cáön thiãút phaíi coï mäüt säú bäü pháûn âæåüc bäú trê trãn maïng
chuyãøn phäi ngoaìi cå cáúu âënh hæåïng, âoï laì bäü pháûn laìm giaím täúc âäü cuía phäi, raîi
phäi, chuyãøn hæåïng phäi vaì phán chia phäi.
12-4-1. Cå cáúu laìm phuì håüp täúc âäü phäi
Laìm phuì håüp täúc âäü phäi bao haìm caí 2 váún âãö laì laìm thãú naìo âãø täúc âäü cuía
phäi khi chuyãøn giao sang maïy cäng taïc phaíi âäöng bäü, tæïc laì cuìng täúc âäü trong
træåìng håüp khäng sæí duûng cå cáúu nàõm bàõt phäi hoàûc phaíi âäöng bäü våïi täúc âäü cuía
cå cáúu nàõm bàõt âãø cung cáúp cho maïy cäng taïc.
Vãö thæûc tãú thç ta tháúy ràòng, caïc maïng chuyãøn phäi laìm nhiãûm vuû di chuyãøn
phäi âãún vuìng cäng taïc, tuy nhiãn vë trê cuía phäi åí trãn maïng chuyãøn laì hoaìn toaìn
ngáùu nhiãn vaì täúc âäü di chuyãøn cuía phäi cuîng khaïc nhau, ngay caí caïc hãû thäúng
chuyãùn phäi cæåîng bæïc nhæ caïc bàng taíi, xêch taíi, truûc xoàõn.... thç täúc âäü cuía phäi
Theo A Theo B