CHƯƠNG 11: NHIỄM SẮC THỂ VÀ SỰ PHÂN BÀO Ở EUKARYOTE

Chia sẻ: Trần Thanh Phương Dung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

219
lượt xem 37
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong S phase, NST nhân đôi (dyad) Khi nguyên phân bắt đầu, NST đã nhân đôi nén chặt thành một loại cấu trúc ngắn 5 m, dễ nhuộm màu và quan sát dưới kính hiển vi. Hai sợi NST chị em đựơc gắn với nhau tại tâm động (centromere). Ở người, centromere chứa 1 triệu bp DNA lặp lại nhiều lần trình tự CEN Kinetochore: Protein tại tâm động là nơi bám của sợi vô sắc (spindle fiber).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: CHƯƠNG 11: NHIỄM SẮC THỂ VÀ SỰ PHÂN BÀO Ở EUKARYOTE

4/20/2010 XI. 1. Nhieãm saéc theå Khi nguyeân phaân baét Trong S phase, NST nhaân ñaàu, NST ñaõ nhaân ñoâi ñoâi (dyad) neùn chaët thaønh moät PHAÀN II: CÔ SÔÛ DI TRUYEÀN HOÏC loaïi caáu truùc ngaén 5 m, deã nhuoäm maøu μ vaø quan saùt döôùi kính hieån vi. CHÖÔNG 11: NHIEÃM SAÉC THEÅ Hai sôïi NST chò em VAØ SÖÏ PHAÂN BAØO ÔÛ ñöïôc gaén vôùi nhau taïi taâm ñoäng EUKARYOTE (centromere). ÔÛ ngöôøi, centromere chöùa 1 Nhieãm saéc töû trieäu bp DNA laëp laïi chò em nhieàu laàn trình töï CEN Caëp NST töông ñoàng Kinetochore: Protein taïi taâm ñoäng laø nôi baùm cuûa sôïi voâ saéc (spindle fiber). Nhieãm saéc theå Nhuoäm maøu NST Taâm ñeàu Taâm leäch Taâm ñaàu Duøng phöông phaùp Trypsin Giemsa Vai ngaén p Quan saùt ñöôïc caùi (petit) daûi ñaäm vaø nhaït maøu xen keõ (G band) Taâm ñoäng Vai daøi q Phaân bieät NST theo vò trí töông ñoái cuûa taâm ñoäng so vôi hai ñaàu (queue) 1
4/20/2010 Boä nhieãm saéc theå ôû ngöôøi (n= 22 nhieãm saéc theå thöôøng + 1 NST Soá löôïng NST cuûa moät soá sinh vaät (2n) giôùi tính X hoaëc Y). Tb sinh döôõng (somatic cell) chöùa 2n NST (22 caëp NST töông ñoàng + 1 caëp NST giôùi tính XX hoaëc XY) Homo sapiens (ngöôøi) 46 Mus musculus (chuoät nhaø) 40 Drosophila melanogaster (ruoài daám) 8 Caenorhabditis elegans (giun troøn hieån vi) 12 Saccharomyces serevisiae (naám men baùnh mì) 32 Arabidopsis thaliana (moät loaïi caây muø taït) 10 Xenopus laevis (EÁch chaâu Phi) 36 Canis familiaris (choù nhaø) 78 Gallus gallus (gaø) 78 Zea mays (baép) 20 Muntiacus reevesi (höôu Trung Hoa) 23 Muntiacus muntjac (höôu AÁn Ñoä) 6 Myrmecia pilosula (moät loaøi kieán) 2 Parascaris equorum var. univalens (giun troøn kyù sinh) 2 Cambarus clarkii (moät loaøi toâm) 200 Nhieãm saéc theå ôû thôøi kyø phaân baøo (metaphase) Equisetum arvense (thöïc vaät) 216 XI. 2.Chu trình teá baøo (cell cycle) Kieåu nhaân (karyotype) G1+S+G2 = I (Interphase Soá löôïng NST ñaëc tröng cho loaøi – giaùn kyø) Ruoài daám 8 NST Toång hôïp DNA vaø Baép 20 NST S histone Taêng tröôûng phase Ngöôøi 46 NST (22 caëp NST thöôøng vaø 1 caëp NST X nhanh choùng (nöõ) hoaëc 1 NST X + 1 NST Y (nam) xeáp theo thöù töø vaø chuaån bò töø daøi nhaát (8 nm) ñeán ngaén nhaát (1nm) toång hôïp DNA G1 phase Teá baøo ñôn boäi (haploid) = teá baøo maàm chöùa n NST G2 phase Teá baøo löôõng boäi (diploid) = teá baøo soma chöùa 2n NST M Taêng tröôûng Moãi NST chöùa ñoaïn DNA ñaëc hieäu. phase vaø chuaån bò cho quaù trình phaân baøo Nguyeân phaân 2
4/20/2010 T bào u tách kh i t bào T bào ung thư là t bào T bào ung thư phân thư ng đi vào dòng máu XI.3. Nguyeân phaân (mitosis) mà chu trình không đư c chia nhanh chóng t o di căn đ n các vùng khác ki m soát thành u trong cơ th Quá trình phát tri n c a ung thư Sinh saûn voâ tính XI. 4. Giaûm phaân (meiosis) vaø sinh saûn höõu tính Nguyeân phaân: 1. Giaûm phaân Baûo ñaûm cho tb con gioáng heät teá baøo meï (soá löôïng NST giöõ nguyeân) Diploid Haploid (Phaân chia teá baøo giaûm phaân ) Laø cô sôû cuûa söï taêng tröôûng ôû sinh vaät ña baøo vaø sinh saûn voâ tính: nhôø Giaûm phaân: hai laàn phaân chia tb lieân tieáp taïo 4 teá baøo ñôn boäi ñoù caùc tb cuûa cô theå coù boä NST gioáng nhau, thoâng tin di truyeàn gioáng nhau. Sinh saûn voâ tính: teá baøo meï nguyeân phaân nhieàu laàn Nuoâi caáy moâ (1) Giaùn kyø Nuoâi caáy teá baøo Caëp NST töông ñoàng 3
4/20/2010 Giaûm phaân I – Tieàn kyø I Hai NST töông ñoàng ñaõ nhaân ñoâi baét caëp: tieáp Gene vaø alelle hôïp (synapsis) Trao ñoåi cheùo (crossing over) Caëp NST töông ñoàng (caëp NST Ví duï chöùa gene Caëp nhieãm saéc theå töông ñoàng chöùa 7 gene naèm taïi vò AB C D E F G gioáng nhau) trí xaùc ñònh treân NST (locus) AB C D E F G AB C D E F G abcdefg Chiasma – ñieåm abcdefg abcdefg xaûy ra trao ñoåi cheùo A vaø a laø hai allele cuûa cuøng moät gene maøu maét A laø Crossing over allele tính traïng maøu maét ñen, a laø allele tính traïng maøu Sôïi NST taùi maét xanh. ABCDEFG toå hôïp Alelle: caùc graïng thaùi khaùc nhau cuûa moät gene. ABcdefg abCDEFG abcdefg Trao ñoåi cheùo giöõa caùc NST töông ñoàng taïo thaønh caùc NST vôùi söï phoái hôïp gene vaø allele khaùc nhau Giaûm phaân I (meiosis I) Giaûm phaân II (=nguyeân phaân vôùi tb coù soá NST laø n) 4
4/20/2010 3. Voøng ñôøi caùc ñoäng vaät baäc cao löôõng boäi 2. Sinh saûn höõu tính Giaûm phaân: hình thöùc phaân chia chuyeân bieät cuûa tb sinh duïc Nguyeân phaân, bieât hoùa tb, taêng tröôûng soá löôïng NST giaûm moät nöûa, Moãi tb con nhaän moät boä NST töông ñoàng (ñôn boäi) Treû em (2n) Khi taùi toå hôïp giao töû (thuïï tinh), hôïp töû löôõng boäi taùi thaønh laäp – Ñoù Ngöôøi lôùn laø sinh saûn höõu tính. Nguyeân (2n) Sinh saûn höõu tính: Hôïp töû phaân, bieât (2n) hoùa tb, taêng Taêng bieán dò trong quaàn theå (2n caùc toå hôïp NST töø n NST ñôn boäi) tröôûng Giaûm phaân Trao ñoåi cheùo (crossing over) taêng soá löôïng bieán dò. Giaûm phaân Tinh truøng (n) Taïo hôïp töû Tröùng (n) Quaù trình sinh tinh vaø sinh tröùng Teá baøo Aa maàm (2n) A Tinh nguyeân baøo Noaõn nguyeân baøo A A Baét ñaàu töø tuoåi Tinh baøo Noaõn daäy thì A caáp I baøo caáp I A Vaøi traêm trieäu Tinh baøo a Noaõn tinh truøng/ngaøy caáp II baøo caáp II A Noaõn töû vaø Tinh töû a theå cöïc Bieät hoùa vaø tröôûng thaønh Daäy thì ñeán Tinh truøng maõn kinh: 1 (n) Tröùng tröùng (n) ruïng/thaùng (400 – 500 tröùng) 5