Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

3. (cid:264)(cid:831)c (cid:255)i(cid:843)m c(cid:879)a c(cid:751) c(cid:813)u (cid:255)o t(cid:883) (cid:255)i(cid:847)n: + (cid:1133)u (cid:255)i(cid:1223)m: •

• • • • Thang (cid:255)o tuy(cid:1219)n tính (cid:198) có th(cid:1223) kh(cid:1203)c (cid:255)(cid:1245) thang (cid:255)o c(cid:1259)a dòng (cid:255)i(cid:1227)n I theo góc quay c(cid:1259)a kim ch(cid:1229) th(cid:1231) (cid:264)(cid:1245) nh(cid:1189)y c(cid:1131) c(cid:1193)u (cid:255)o l(cid:1247)n Dòng toàn thang (Itt) r(cid:1193)t nh(cid:1235) (c(cid:1253) (cid:80)A) (cid:264)(cid:1245) chính xác cao, có th(cid:1223) t(cid:1189)o ra các thang (cid:255)o có c(cid:1193)p chính xác t(cid:1247)i 0,5% Ít ch(cid:1231)u (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng bên ngoài.

+ Nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)i(cid:1223)m: • • •

C(cid:1193)u t(cid:1189)o ph(cid:1261)c t(cid:1189)p, d(cid:1225) b(cid:1231) h(cid:1133) h(cid:1235)ng khi có va (cid:255)(cid:1201)p m(cid:1189)nh Ch(cid:1231)u quá t(cid:1191)i kém do dây qu(cid:1193)n khung có (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng kính nh(cid:1235) Ch(cid:1229) làm vi(cid:1227)c v(cid:1247)i dòng 1 chi(cid:1221)u, mu(cid:1237)n làm vi(cid:1227)c v(cid:1247)i dòng xoay chi(cid:1221)u ph(cid:1191)i có thêm (cid:255)i(cid:1237)t n(cid:1203)n (cid:255)i(cid:1227)n

* (cid:1260)ng d(cid:1257)ng: dùng r(cid:1193)t nhi(cid:1221)u làm c(cid:1131) c(cid:1193)u ch(cid:1229) th(cid:1231) cho các d(cid:1257)ng c(cid:1257) (cid:255)o (cid:255)i(cid:1227)n nh(cid:1133)

39

Vônmét, Ampemét,…, các phép (cid:255)o c(cid:1195)u cân b(cid:1205)ng

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

3.2.2 C(cid:751) c(cid:813)u (cid:255)i(cid:847)n t(cid:883): ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng theo nguyên lý: n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1263) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i liên t(cid:1257)c thành c(cid:1131) n(cid:259)ng nh(cid:1249) s(cid:1269) t(cid:1133)(cid:1131)ng tác gi(cid:1267)a t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng c(cid:1259)a cu(cid:1245)n dây t(cid:429)nh khi có dòng (cid:255)i(cid:1227)n (cid:255)i qua v(cid:1247)i ph(cid:1195)n (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a c(cid:1131) c(cid:1193)u là các lá s(cid:1203)t t(cid:1263)

1. C(cid:813)u t(cid:809)o: có 2 lo(cid:1189)i

- Lo(cid:1189)i cu(cid:1245)n dây hình tròn. - Lo(cid:1189)i cu(cid:1245)n dây hình d(cid:1213)t

kim ch(cid:1229) th(cid:1231)

Lá s(cid:1203)t t(cid:1263) m(cid:1221)m t(cid:429)nh

+ Lo(cid:1189)i cu(cid:1245)n dây hình tròn:

Cu(cid:1245)n dây tròn

I1

-Ph(cid:1195)n t(cid:429)nh: là 1 cu(cid:1245)n dây hình tr(cid:1257) tròn, phía trong thành (cid:1237)ng có g(cid:1203)n lá s(cid:1203)t t(cid:1263) m(cid:1221)m u(cid:1237)n quanh

Lá s(cid:1203)t (cid:255)(cid:1245)ng

40

- Ph(cid:1195)n (cid:255)(cid:1245)ng: g(cid:1239)m 1 lá s(cid:1203)t t(cid:1263) c(cid:458)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c u(cid:1237)n cong và g(cid:1203)n vào tr(cid:1257)c quay n(cid:1205)m (cid:255)(cid:1237)i di(cid:1227)n. Trên tr(cid:1257)c quay g(cid:1203)n kim ch(cid:1229) th(cid:1231) và lò xo ph(cid:1191)n kháng

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

kim ch(cid:1229) th(cid:1231)

Cu(cid:1245)n dây d(cid:1213)t

I

+ Lo(cid:1189)i cu(cid:1245)n dây d(cid:1213)t: - -

Ph(cid:1195)n t(cid:429)nh: g(cid:1239)m 1 cu(cid:1245)n dây d(cid:1213)t, (cid:1251) gi(cid:1267)a có 1 khe h(cid:1213)p. Ph(cid:1195)n (cid:255)(cid:1245)ng: g(cid:1239)m 1 (cid:255)(cid:429)a s(cid:1203)t t(cid:1263) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c g(cid:1203)n l(cid:1227)ch tâm, ch(cid:1229) m(cid:1245)t ph(cid:1195)n n(cid:1205)m trong khe h(cid:1213)p và có th(cid:1223) quay quanh tr(cid:1257)c. Trên tr(cid:1257)c c(cid:1259)a (cid:255)(cid:429)a s(cid:1203)t t(cid:1263) có g(cid:1203)n kim ch(cid:1229) th(cid:1231) và lò xo ph(cid:1191)n kháng

2. Nguyên lý ho(cid:809)t (cid:255)(cid:865)ng chung:

2

LI

(cid:32)

ttW

1 2

Khi có dòng I (cid:255)i(cid:1227)n ch(cid:1189)y qua cu(cid:1245)n dây t(cid:429)nh s(cid:1217) t(cid:1189)o ra m(cid:1245)t n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng

M

(cid:32)

q

dW tt d(cid:68)

41

v(cid:1247)i L là (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1191)m cu(cid:1245)n dây, có giá tr(cid:1231) tu(cid:484) thu(cid:1245)c vào v(cid:1231) trí t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1237)i c(cid:1259)a lá s(cid:1203)t t(cid:1263) (cid:255)(cid:1245)ng và t(cid:429)nh S(cid:1269) bi(cid:1219)n thiên n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng theo góc quay t(cid:1189)o ra mômen quay (cid:198) tr(cid:1257)c quay (cid:198) kim ch(cid:1229) th(cid:1231) quay

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

Khi kim ch(cid:1229) th(cid:1231) quay (cid:198) mômen ph(cid:1191)n kháng t(cid:259)ng: Mpk=D.(cid:68)

(cid:68)

D (cid:111) (cid:32)

(cid:32)

21 I 2

dL d (cid:68)

2

I

(cid:111) (cid:32) (cid:68)

(cid:32)

1 D d 2

ttdW d (cid:68) ttdW (cid:68)

1 D d 2

T(cid:1189)i v(cid:1231) trí cân b(cid:1205)ng: Mpk = - Mq

S

(cid:32)

0IS(cid:32)(cid:68)(cid:111)

0

dL (cid:68) 1 D 2

dL d (cid:68)

,

Góc quay c(cid:1259)a kim ch(cid:1229) th(cid:1231) t(cid:1273) l(cid:1227) v(cid:1247)i bình ph(cid:1133)(cid:1131)ng c(cid:1259)a I qua cu(cid:1245)n dây

42

3. (cid:264)(cid:831)c (cid:255)i(cid:843)m c(cid:879)a CC(cid:264) (cid:255)i(cid:847)n t(cid:883): + (cid:1132)u (cid:255)i(cid:1223)m: (cid:57) (cid:57) CC(cid:264) t(cid:1263) (cid:255)i(cid:1227)n có th(cid:1223) làm vi(cid:1227)c v(cid:1247)i dòng xoay chi(cid:1221)u. Có c(cid:1193)u t(cid:1189)o v(cid:1267)ng ch(cid:1203)c, kh(cid:1191) n(cid:259)ng ch(cid:1231)u t(cid:1191)i t(cid:1237)t.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

+ Nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)i(cid:1223)m: (cid:57) (cid:264)(cid:1245) nh(cid:1189)y kém do t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng ph(cid:1195)n t(cid:429)nh y(cid:1219)u (cid:57) Thang (cid:255)o phi tuy(cid:1219)n (cid:57) (cid:264)(cid:1245) chính xác th(cid:1193)p do d(cid:1225) (cid:1191)nh h(cid:1133)(cid:1251)ng c(cid:1259)a t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng bên ngoài do t(cid:1241)n hao s(cid:1203)t t(cid:1263) l(cid:1247)n Tuy nhiên v(cid:1199)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u trong các (cid:255)(cid:1239)ng h(cid:1239) (cid:255)o (cid:255)i(cid:1227)n áp l(cid:1247)n

(cid:255)o

bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i

V(cid:1201)t c(cid:1195)n (cid:255)o

Tr(cid:1231) s(cid:1237) (cid:255)o (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c

Kho(cid:1191)ng (cid:39)t ch(cid:1261)a các xung có t(cid:1195)n s(cid:1237) f

k(cid:1219)t qu(cid:1191) bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i

(cid:264)(cid:1219)m xung trong (cid:39)t

Hi(cid:1223)n th(cid:1231) d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ch(cid:1267) s(cid:1237)

43

3.3 C(cid:1131) c(cid:1193)u ch(cid:1229) th(cid:1231) s(cid:1237):

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

1. Nguyên lí ho(cid:809)t (cid:255)(cid:865)ng chung: các c(cid:1131) c(cid:1193)u (cid:255)o hi(cid:1223)n th(cid:1231) s(cid:1237) th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng ph(cid:1133)(cid:1131)ng pháp bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i tr(cid:1231) s(cid:1237) c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1189)i l(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:255)o ra kho(cid:1191)ng th(cid:1249)i gian có (cid:255)(cid:1245) lâu (cid:39)t ph(cid:1257) thu(cid:1245)c tr(cid:1231) s(cid:1237) (cid:255)o ch(cid:1261)a (cid:255)(cid:1195)y các xung liên ti(cid:1219)p v(cid:1247)i t(cid:1195)n s(cid:1237) nh(cid:1193)t (cid:255)(cid:1231)nh. Thi(cid:1219)t b(cid:1231) ch(cid:1229) th(cid:1231) (cid:255)(cid:1219)m s(cid:1237) xung trong kho(cid:1191)ng th(cid:1249)i gian (cid:39)t và th(cid:1223) hi(cid:1227)n k(cid:1219)t qu(cid:1191) phép (cid:255)(cid:1219)m d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ch(cid:1267) s(cid:1237) hi(cid:1223)n th(cid:1231). 2. Các (cid:255)(cid:831)c (cid:255)i(cid:843)m: (a) Các (cid:1133)u (cid:255)i(cid:1223)m: (cid:57) (cid:264)(cid:1245) chính xác (cid:255)o l(cid:1133)(cid:1249)ng cao. (cid:57) Ch(cid:1229) th(cid:1231) k(cid:1219)t qu(cid:1191) (cid:255)o d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng ch(cid:1267) s(cid:1237) nên d(cid:1225) (cid:255)(cid:1233)c. (cid:57) Có kh(cid:1191) n(cid:259)ng t(cid:1269) ch(cid:1233)n thang (cid:255)o và phân c(cid:1269)c (cid:57) Tr(cid:1251) kháng vào l(cid:1247)n. (cid:57) Có th(cid:1223) l(cid:1133)u l(cid:1189)i các k(cid:1219)t qu(cid:1191) (cid:255)o (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)a vào máy tính. (cid:57) Dùng thu(cid:1201)n ti(cid:1227)n cho (cid:255)o t(cid:1263) xa.

44

(b) Các nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)i(cid:1223)m: (cid:57) S(cid:1131) (cid:255)(cid:1239) ph(cid:1261)c t(cid:1189)p (cid:57) Giá thành cao (cid:57) (cid:264)(cid:1245) b(cid:1221)n v(cid:1267)ng nh(cid:1235)

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

3.3.1 B(cid:865) ch(cid:849) th(cid:851) s(cid:857) dùng (cid:255)i(cid:857)t phát quang (LED_ Light Emitting Diode) -Do s(cid:1269) tái h(cid:1255)p c(cid:1259)a các ph(cid:1195)n t(cid:1265) mang (cid:255)i(cid:1227)n ((cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) và l(cid:1243) tr(cid:1237)ng) c(cid:1259)a l(cid:1247)p ti(cid:1219)p xúc p-n khi (cid:255)(cid:1231)nh thiên thu(cid:1201)n (các e- v(cid:1133)(cid:1255)t t(cid:1263) phía n và tái h(cid:1255)p v(cid:1247)i các l(cid:1243) tr(cid:1237)ng t(cid:1189)i phía p), các ph(cid:1195)n t(cid:1265) mang (cid:255)i(cid:1227)n s(cid:1217) phát ra n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng d(cid:1133)(cid:1247)i d(cid:1189)ng nhi(cid:1227)t và ánh sáng.

45

-N(cid:1219)u v(cid:1201)t li(cid:1227)u bán d(cid:1199)n trong su(cid:1237)t thì ánh sáng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c phát ra và l(cid:1247)p ti(cid:1219)p xúc p-n là ngu(cid:1239)n sáng. Nó là ngu(cid:1239)n (cid:255)i(cid:1237)t phát quang (LED). -Khi (cid:255)(cid:1231)nh thiên thu(cid:1201)n, ph(cid:1195)n t(cid:1265) (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái (cid:255)óng và phát sáng. -Khi (cid:255)(cid:1231)nh thiên ng(cid:1133)(cid:1255)c, ph(cid:1195)n t(cid:1265) (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái ng(cid:1203)t.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

-

S(cid:1269) tái h(cid:1255)p c(cid:1259)a các ph(cid:1195)n t(cid:1265) mang (cid:255)i(cid:1227)n x(cid:1191)y ra trong v(cid:1201)t li(cid:1227)u lo(cid:1189)i p, nên mi(cid:1221)n p là b(cid:1221) m(cid:1211)t c(cid:1259)a ph(cid:1195)n t(cid:1265) (cid:255)i(cid:1237)t. (cid:264)(cid:1223) có s(cid:1269) phát sáng t(cid:1237)i (cid:255)a, màng an(cid:1237)t kim lo(cid:1189)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c cho k(cid:1219)t t(cid:1259)a quanh mép c(cid:1259)a v(cid:1201)t li(cid:1227)u lo(cid:1189)i p. (cid:264)(cid:1195)u n(cid:1237)i c(cid:1259)a cat(cid:1237)t c(cid:1259)a ph(cid:1195)n t(cid:1265) lo(cid:1189)i này là màng kim lo(cid:1189)i (cid:1251) (cid:255)áy c(cid:1259)a mi(cid:1221)n lo(cid:1189)i n.

* LED 7 (cid:255)o(cid:1189)n: -

-

Các d(cid:1257)ng c(cid:1257) (cid:255)o hi(cid:1223)n th(cid:1231) s(cid:1237) th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) 7 (cid:255)o(cid:1189)n sáng ghép l(cid:1189)i v(cid:1247)i nhau theo hình s(cid:1237) 8. Các (cid:255)o(cid:1189)n sáng là các (cid:255)i(cid:1237)t phát quang. Khi cho dòng (cid:255)i(cid:1227)n ch(cid:1189)y qua nh(cid:1267)ng (cid:255)o(cid:1189)n thích h(cid:1255)p có th(cid:1223) hi(cid:1227)n hình b(cid:1193)t kì s(cid:1237) nào t(cid:1263) 0-9. Có 2 lo(cid:1189)i: LED 7 (cid:255)o(cid:1189)n sáng An(cid:1237)t chung LED 7 (cid:255)o(cid:1189)n sáng Cat(cid:1237)t chung

LED 7 (cid:255)o(cid:809)n sáng Cat(cid:857)t chung: cat(cid:1237)t c(cid:1259)a t(cid:1193)t c(cid:1191) các (cid:255)i(cid:1237)t (cid:255)(cid:1221)u (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1237)i chung v(cid:1247)i (cid:255)i(cid:1223)m có (cid:255)i(cid:1227)n th(cid:1219) b(cid:1205)ng 0 (hay c(cid:1269)c âm c(cid:1259)a ngu(cid:1239)n). Tác (cid:255)(cid:1245)ng vào (cid:255)(cid:1195)u vào (an(cid:1237)t) c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1237)t m(cid:1261)c logic 1 (cid:198) (cid:255)i(cid:1237)t sáng.

LED 7 (cid:255)o(cid:809)n sáng An(cid:857)t chung: các an(cid:1237)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1237)i chung v(cid:1247)i c(cid:1269)c d(cid:1133)(cid:1131)ng c(cid:1259)a ngu(cid:1239)n

46

(m(cid:1261)c logic 1). Tác (cid:255)(cid:1245)ng vào (cid:255)(cid:1195)u vào (Cat(cid:1237)t) c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1237)t m(cid:1261)c logic 0 (cid:198) (cid:255)i(cid:1237)t sáng.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

(cid:264)(cid:1245) s(cid:1257)t áp khi phân c(cid:1269)c thu(cid:1201)n (cid:255)i(cid:1237)t là 1,2V và dòng thu(cid:1201)n khi có (cid:255)(cid:1245) chói h(cid:1255)p lí là 20mA. Nh(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)i(cid:1223)m: c(cid:1195)n dòng t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1237)i l(cid:1247)n. (cid:752)u (cid:255)i(cid:843)m: ngu(cid:1239)n (cid:255)i(cid:1227)n áp m(cid:1245)t chi(cid:1221)u th(cid:1193)p, kh(cid:1191) n(cid:259)ng chuy(cid:1223)n m(cid:1189)ch nhanh, b(cid:1221)n, kích t(cid:1193)c bé.

47

3.3.2 B(cid:865) ch(cid:849) th(cid:851) s(cid:857) dùng tinh th(cid:843) l(cid:855)ng (LCD): -Tinh th(cid:1223) l(cid:1235)ng là tên tr(cid:1189)ng thái c(cid:1259)a m(cid:1245)t vài h(cid:1255)p ch(cid:1193)t h(cid:1267)u c(cid:1131) (cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t. Các ch(cid:1193)t này nóng ch(cid:1191)y (cid:1251) 2 tr(cid:1189)ng thái: lúc (cid:255)(cid:1195)u (cid:1251) tr(cid:1189)ng thái nóng ch(cid:1191)y liên t(cid:1257)c, sau (cid:255)ó n(cid:1219)u nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) ti(cid:1219)p t(cid:1257)c t(cid:259)ng thì chuy(cid:1223)n sang ch(cid:1193)t l(cid:1235)ng (cid:255)(cid:1207)ng h(cid:1133)(cid:1247)ng bình th(cid:1133)(cid:1249)ng. -Pha trung gian gi(cid:1267)a hai tr(cid:1189)ng thái này là tr(cid:1189)ng thái tinh th(cid:1223) l(cid:1235)ng (v(cid:1263)a có tính ch(cid:1193)t l(cid:1235)ng v(cid:1263)a có tính ch(cid:1193)t tinh th(cid:1223)).

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

C(cid:813)u t(cid:809)o m(cid:863)i thanh

-B(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) dùng tinh th(cid:1223) l(cid:1235)ng (LCD) th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c b(cid:1237) trí c(cid:458)ng theo d(cid:1189)ng s(cid:1237) 7 (cid:255)o(cid:1189)n nh(cid:1133) b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) LED. -Trên 2 t(cid:1193)m thu(cid:1273) tinh (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ph(cid:1259) m(cid:1245)t l(cid:1247)p kim lo(cid:1189)i d(cid:1199)n (cid:255)i(cid:1227)n làm nên 2 (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c trong su(cid:1237)t, gi(cid:1267)a 2 l(cid:1247)p kim lo(cid:1189)i là l(cid:1247)p ch(cid:1193)t l(cid:1235)ng tinh th(cid:1223). -Khi ch(cid:1229) th(cid:1231) ch(cid:1267) s(cid:1237), ngoài (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)(cid:1211)t vào 2 (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c c(cid:1259)a ph(cid:1195)n t(cid:1265) còn c(cid:1195)n ngu(cid:1239)n sáng (cid:255)(cid:1211)t phía tr(cid:1133)(cid:1247)c hay phía sau c(cid:1259)a b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) và phông.

48

(a) ngu(cid:859)n sáng (cid:255)(cid:831)t tr(cid:753)(cid:867)c: khi có tín hi(cid:1227)u thì tinh th(cid:1223) l(cid:1235)ng có ánh sáng ph(cid:1191)n x(cid:1189) t(cid:1263) g(cid:1133)(cid:1131)ng.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

-(b) ngu(cid:859)n sáng (cid:255)(cid:831)t sau: khi có tín hi(cid:1227)u thì tinh th(cid:1223) l(cid:1235)ng có ánh sáng (cid:255)i qua t(cid:1189)o nên hình s(cid:1237) trên màn hình. Màn hình là t(cid:1193)m phông (cid:255)en. -Ngu(cid:1239)n (cid:255)i(cid:1227)n cung c(cid:1193)p là ngu(cid:1239)n 1 chi(cid:1221)u ho(cid:1211)c là ngu(cid:1239)n (cid:255)i(cid:1227)n áp xung. VD:

49

+ (cid:264)(cid:1195)u chung c(cid:1259)a các ph(cid:1195)n t(cid:1265) ch(cid:1229) th(cid:1231) LCD n(cid:1237)i v(cid:1247)i +E qua R. + Các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c riêng n(cid:1237)i v(cid:1247)i các (cid:255)(cid:1195)u ra (cid:255)i(cid:1221)u khi(cid:1223)n. + Khi transistor T6 t(cid:1203)t, U6a = 0 (cid:111) ph(cid:1195)n t(cid:1265) 6 không ch(cid:1229) th(cid:1231). + Khi T6 thông, U6a = +E (cid:111) (cid:255)(cid:1259) kích thích (cid:255)(cid:1223) ph(cid:1195)n t(cid:1265) 6 tr(cid:1251) nên trong su(cid:1237)t, cho ánh sáng (cid:255)i qua.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 3. Các b(cid:1245) ch(cid:1229) th(cid:1231) trong máy (cid:255)o

(cid:752)u (cid:255)i(cid:843)m c(cid:879)a ch(cid:849) th(cid:851) tinh th(cid:843) l(cid:855)ng: (cid:57) Ngu(cid:1239)n cung c(cid:1193)p (cid:255)(cid:1131)n gi(cid:1191)n, tiêu th(cid:1257) công su(cid:1193)t nh(cid:1235), c(cid:1253) mW (cid:57) Kích t(cid:1193)c bé, phù h(cid:1255)p v(cid:1247)i các thi(cid:1219)t b(cid:1231) (cid:255)o dùng m(cid:1189)ch t(cid:1241) h(cid:1255)p, k(cid:429) thu(cid:1201)t vi (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265). (cid:57) Hình ch(cid:1267) s(cid:1237) khá rõ ràng, ch(cid:1219) t(cid:1189)o (cid:255)(cid:1131)n gi(cid:1191)n.

Nh(cid:753)(cid:875)c (cid:255)i(cid:843)m: (cid:57) d(cid:1191)i nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) làm vi(cid:1227)c h(cid:1213)p (100C-550C) (cid:57) tu(cid:1241)i th(cid:1233) ch(cid:1133)a th(cid:1201)t cao

50

Tuy v(cid:1201)y các (cid:1133)u (cid:255)i(cid:1223)m là c(cid:1131) b(cid:1191)n nên lo(cid:1189)i này ngày càng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c dùng nhi(cid:1221)u, (cid:255)bi(cid:1227)t là trong thi(cid:1219)t b(cid:1231) (cid:255)o y t(cid:1219) vì màu s(cid:1203)c có th(cid:1223) thay (cid:255)(cid:1241)i theo nhi(cid:1227)t (cid:255)(cid:1245) b(cid:1227)nh nhân.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

4.1 Nguyên lý quan sát tín hi(cid:1227)u trên MHS:

1. Ph(cid:753)(cid:751)ng pháp v(cid:837) dao (cid:255)(cid:865)ng (cid:255)(cid:859) c(cid:879)a tín hi(cid:847)u - M(cid:1245)t tín hi(cid:1227)u th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c bi(cid:1223)u di(cid:1225)n d(cid:1133)(cid:1247)i 2 d(cid:1189)ng:

UAM

F f

0

f-F

f

f+F

f

+ Hàm theo th(cid:1249)i gian: u = f(t) + Hàm s(cid:1237) theo t(cid:1195)n s(cid:1237): u =(cid:77)(f)

-

(cid:264)(cid:1223) quan sát d(cid:1189)ng sóng, (cid:255)o các (cid:255)(cid:1211)c tính và các tham s(cid:1237) c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u (cid:111) dùng m(cid:1245)t máy (cid:255)o (cid:255)a n(cid:259)ng là MHS (Ôxilô).

51

- MHS là m(cid:1245)t lo(cid:1189)i máy v(cid:1217) di (cid:255)(cid:1245)ng theo 2 chi(cid:1221)u X và Y (cid:255)(cid:1223) hi(cid:1223)n th(cid:1231) d(cid:1189)ng tín hi(cid:1227)u (cid:255)(cid:1133)a vào c(cid:1195)n quan sát theo tín hi(cid:1227)u khác hay theo th(cid:1249)i gian. `Kim bút v(cid:1217) ` c(cid:1259)a máy là m(cid:1245)t ch(cid:1193)m sáng, di chuy(cid:1223)n trên màn hình c(cid:1259)a (cid:1237)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) theo qui lu(cid:1201)t c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)(cid:1133)a vào c(cid:1195)n quan sát.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

* Các lo(cid:1189)i ôxilô: -Ôxilô t(cid:1195)n th(cid:1193)p, ôxilô t(cid:1195)n cao, ôxilô siêu cao t(cid:1195)n -Ôxilô xung ((cid:87)/T bé) -Ôxilô 2 tia; ôxilô nhi(cid:1221)u kênh -Ôxilô có nh(cid:1247) (lo(cid:1189)i t(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269) và lo(cid:1189)i s(cid:1237)) -Ôxilô s(cid:1237); ôxilô có cài (cid:255)(cid:1211)t VXL

2. Công d(cid:877)ng, tính n(cid:259)ng c(cid:879)a Ôxilô: Ôxilô là m(cid:1245)t máy (cid:255)o v(cid:1189)n n(cid:259)ng, nó có các tính n(cid:259)ng: -Quan sát toàn c(cid:1191)nh tín hi(cid:1227)u -(cid:264)o các thông s(cid:1237) c(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u: + (cid:255)o (cid:255)i(cid:1227)n áp, (cid:255)o dòng (cid:255)i(cid:1227)n, (cid:255)o công su(cid:1193)t + (cid:255)o t(cid:1195)n s(cid:1237), chu kì, kho(cid:1191)ng th(cid:1249)i gian c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u + (cid:255)o (cid:255)(cid:1245) di pha c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u

52

+ v(cid:1217) t(cid:1269) (cid:255)(cid:1245)ng và (cid:255)o (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1211)c tính ph(cid:1241) c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u + v(cid:1217) (cid:255)(cid:1211)c tuy(cid:1219)n Vôn-Ampe c(cid:1259)a linh ki(cid:1227)n +v(cid:1217) t(cid:1269) (cid:255)(cid:1245)ng, (cid:255)o (cid:255)(cid:1211)c tuy(cid:1219)n biên (cid:255)(cid:1245)-t(cid:1195)n s(cid:1237) c(cid:1259)a m(cid:1189)ng 4 c(cid:1269)c

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

3. Các ch(cid:849) tiêu k(cid:895) thu(cid:821)t ch(cid:879) y(cid:839)u c(cid:879)a Ôxilô:

-Ph(cid:1189)m vi t(cid:1195)n s(cid:1237) công tác: (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c xác (cid:255)(cid:1231)nh b(cid:1205)ng ph(cid:1189)m vi t(cid:1195)n s(cid:1237) quét. -(cid:264)(cid:1245) nh(cid:1189)y (h(cid:1227) s(cid:1237) lái tia theo chi(cid:1221)u d(cid:1233)c): mV/cm Là m(cid:1261)c (cid:255)i(cid:1227)n áp c(cid:1195)n thi(cid:1219)t (cid:255)(cid:1133)a (cid:255)(cid:1219)n (cid:255)(cid:1195)u vào kênh l(cid:1227)ch d(cid:1233)c b(cid:1205)ng bao nhiêu mV (cid:255)(cid:1223) tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1245) dài 1 cm theo chi(cid:1221)u d(cid:1233)c c(cid:1259)a màn sáng. (cid:264)(cid:1245) nh(cid:1189)y c(cid:458)ng có th(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c tính b(cid:1205)ng mm/V. -(cid:264)(cid:1133)(cid:1249)ng kính màn sáng: Ôxilô càng l(cid:1247)n, ch(cid:1193)t l(cid:1133)(cid:1255)ng càng cao thì (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng kính màn sáng càng l(cid:1247)n (thông th(cid:1133)(cid:1249)ng kho(cid:1191)ng 70mm-150 mm). -Ngoài ra còn có h(cid:1227) s(cid:1237) lái tia theo chi(cid:1221)u ngang, tr(cid:1251) kháng vào,...

4. Ch(cid:839) (cid:255)(cid:865) quét tuy(cid:839)n tính liên t(cid:877)c

53

a) Nguyên lí quét (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng th(cid:1207)ng trong MHS -(cid:264)(cid:1133)a (cid:255)i(cid:1227)n áp c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u c(cid:1195)n nghiên c(cid:1261)u lên c(cid:1211)p phi(cid:1219)n l(cid:1227)ch Y, và (cid:255)i(cid:1227)n áp quét r(cid:259)ng c(cid:1133)a lên c(cid:1211)p phi(cid:1219)n l(cid:1227)ch X.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

-Do tác d(cid:1257)ng (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i c(cid:1259)a c(cid:1191) hai (cid:255)i(cid:1227)n tr(cid:1133)(cid:1249)ng lên 2 c(cid:1211)p phi(cid:1219)n mà tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n c(cid:1191) theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng tr(cid:1257)c X và Y. -Qu(cid:1275) (cid:255)(cid:1189)o c(cid:1259)a tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n trên màn s(cid:1217) v(cid:1189)ch nên hình dáng c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1227)n áp nghiên c(cid:1261)u bi(cid:1219)n thiên theo th(cid:1249)i gian. Chú ý: (cid:255)i(cid:847)n áp quét là hàm liên t(cid:877)c theo th(cid:869)i gian (cid:111)quét liên t(cid:877)c

(cid:255)i(cid:847)n áp quét là hàm gián (cid:255)o(cid:809)n theo th(cid:869)i gian (cid:111)quét (cid:255)(cid:875)i

Quét t2 liên t(cid:877)c v(cid:867)i Tq = Tth

54

b) Nguyên lý quét tuy(cid:1219)n tính liên t(cid:1257)c -(cid:264)i(cid:1227)n áp quét tuy(cid:1219)n tính liên t(cid:1257)c có tác d(cid:1257)ng lái tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) d(cid:1231)ch chuy(cid:1223)n l(cid:1211)p (cid:255)i l(cid:1211)p l(cid:1189)i 1 cách liên t(cid:1257)c theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng ngang t(cid:1273) l(cid:1227) b(cid:1201)c nh(cid:1193)t v(cid:1247)i th(cid:1249)i gian. -(cid:264)(cid:1223) quét tuy(cid:1219)n tính liên t(cid:1257)c c(cid:1195)n ph(cid:1191)i dùng (cid:255)i(cid:1227)n áp bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i tuy(cid:1219)n tính liên t(cid:1257)c (t(cid:259)ng tuy(cid:1219)n tính hay gi(cid:1191)m tuy(cid:1219)n tính)

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

Uq

tth

t

tng

Chu k(cid:484) quét: Tq = tth + tng

Thông th(cid:1133)(cid:1249)ng: tng (cid:100) 15% tth t(cid:1261)c là tng r(cid:1193)t nh(cid:1235) h(cid:1131)n tth nên có th(cid:1223) coi Tq (cid:124) tth, lí t(cid:1133)(cid:1251)ng: tng = 0 (Tq = tth)

(cid:12)Nn (cid:143) (cid:11)

55

-N(cid:1219)u t(cid:1195)n s(cid:1237) quét (cid:255)(cid:1259) cao, màn hu(cid:484)nh quang có (cid:255)(cid:1245) d(cid:1133) huy (cid:255)(cid:1259) m(cid:1261)c c(cid:1195)n thi(cid:1219)t thì khi m(cid:1247)i ch(cid:1229) có Uq (cid:255)(cid:1211)t vào c(cid:1211)p phi(cid:1219)n X (cid:255)ã có m(cid:1245)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng sáng theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng ngang. Khi có c(cid:1191) Uth (cid:255)(cid:1211)t vào c(cid:1211)p phi(cid:1219)n Y và n(cid:1219)u Tq = nTth thì trên màn xu(cid:1193)t hi(cid:1227)n dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) c(cid:1259)a m(cid:1245)t hay vài chu kì c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1227)n áp nghiên c(cid:1261)u (Uth). -N(cid:1219)u Tq (cid:122) nTth thì dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) không (cid:255)(cid:1261)ng yên mà luôn di (cid:255)(cid:1245)ng r(cid:1237)i lo(cid:1189)n (cid:111) khó quan sát. Hi(cid:1227)n t(cid:1133)(cid:1255)ng này g(cid:1233)i là không (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) (không (cid:255)(cid:1239)ng pha gi(cid:1267)a Uq và Uth).

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

-Th(cid:1269)c t(cid:1219), tng (cid:122) 0. Vì tng << tth nên (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng sáng mà tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) v(cid:1189)ch lên trên màn trong kho(cid:1191)ng tth sáng h(cid:1131)n so v(cid:1247)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng sáng trong kho(cid:1191)ng tng. Trên dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1227)n áp n/c(cid:1261)u c(cid:458)ng b(cid:1231) m(cid:1193)t (cid:255)i m(cid:1245)t ph(cid:1195)n chu kì (= tng) (cid:255)(cid:1223) tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) quay tr(cid:1251) v(cid:1221) v(cid:1231) trí ban (cid:255)(cid:1195)u. -Xoá (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng v(cid:1189)ch sáng c(cid:1259)a tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) trong kho(cid:1191)ng tng: (cid:1261)ng v(cid:1247)i lúc có tng thì t(cid:1189)o nên m(cid:1245)t xung (cid:255)i(cid:1227)n áp âm có (cid:255)(cid:1245) r(cid:1245)ng (cid:255)úng b(cid:1205)ng tng (cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i c(cid:1269)c (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1219) c(cid:1259)a (cid:1237)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265). -Khi (cid:255)i(cid:1227)n áp quét r(cid:259)ng c(cid:1133)a không th(cid:1207)ng (cid:111) méo dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) do t(cid:1237)c (cid:255)(cid:1245) quét không (cid:255)(cid:1221)u.

56

Gi(cid:1191)i pháp: c(cid:1191)i ti(cid:1219)n m(cid:1189)ch (cid:255)i(cid:1227)n (cid:255)(cid:1223) (cid:255)i(cid:1227)n áp quét r(cid:259)ng c(cid:1133)a có d(cid:1189)ng g(cid:1195)n nh(cid:1133) lí t(cid:1133)(cid:1251)ng

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

(cid:16)

(cid:16)

dU dt

dU dt

min

max

min

(cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:183) (cid:184) (cid:185)

(cid:183) (cid:184) (cid:185)

(cid:32)(cid:74)

(cid:11) (cid:12) 2% (cid:32)

(cid:12)% (cid:11)

(cid:14)

dU dt

dU dt dU dt

dU dt dU dt

tb

max

min

max (cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:167) (cid:168) (cid:169) (cid:183) (cid:184) (cid:185)

(cid:167) (cid:168) (cid:169) (cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:183) (cid:184) (cid:185) (cid:183) (cid:184) (cid:185)

(cid:167) (cid:168) (cid:169) (cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:183) (cid:184) (cid:185) (cid:183) (cid:184) (cid:185)

-H(cid:1227) s(cid:1237) không (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng th(cid:1207)ng ((cid:74)):

(cid:264)(cid:843) có (cid:811)nh quan sát v(cid:867)i ch(cid:813)t l(cid:753)(cid:875)ng cao c(cid:815)n: - tng << tth hay Tq (cid:124) tth -(cid:264)i(cid:1221)u ki(cid:1227)n (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) ph(cid:1191)i tho(cid:1191) mãn: Tq = nTth -Ph(cid:1191)i có m(cid:1189)ch t(cid:1203)t tia quét ng(cid:1133)(cid:1255)c.

57

5. Nguyên lí quét (cid:255)(cid:875)i -V(cid:1247)i xung có (cid:255)(cid:1245) x(cid:1237)p l(cid:1247)n ((cid:87)/T bé), có chu kì ho(cid:1211)c không có chu kì (cid:198) quét (cid:255)(cid:1255)i. -Quét (cid:255)(cid:1255)i: (cid:255)i(cid:1227)n áp quét ch(cid:1229) xu(cid:1193)t hi(cid:1227)n khi có xung nghiên c(cid:1261)u (cid:255)(cid:1133)a (cid:255)(cid:1219)n kênh Y c(cid:1259)a MHS.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

(a) Tq = Tth ; tín hi(cid:1227)u ch(cid:1229) xu(cid:1193)t hi(cid:1227)n trong m(cid:1245)t t/g r(cid:1193)t bé ((cid:87) << Tth) (cid:198)dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) có hình dáng xung r(cid:1193)t bé(cid:198)không ti(cid:1219)n hành quan sát (cid:255)o l(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c.

(b) Tq = Tth/6 (quét liên t(cid:1257)c):

-Hình dáng xung (cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c khu(cid:1219)ch (cid:255)(cid:1189)i ra. -(cid:264)(cid:1133)(cid:1249)ng trên m(cid:1249), (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng d(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)(cid:1201)m (cid:198)khó quan sát -Khó th(cid:1269)c hi(cid:1227)n (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) (cid:198)dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) không (cid:1241)n (cid:255)(cid:1231)nh

NX: không quan sát (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c d(cid:1189)ng xung m(cid:1245)t cách (cid:255)(cid:1195)y (cid:255)(cid:1259) (s(cid:1133)(cid:1249)n xung, (cid:255)(cid:1229)nh xung,...).

(c) Quét (cid:255)(cid:1255)i: ch(cid:1229) có (cid:255)i(cid:1227)n áp quét khi có tín hi(cid:1227)u nghiên c(cid:1261)u.

-Hình dáng xung (cid:255)ã (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c khu(cid:1219)ch (cid:255)(cid:1189)i ra.

58

-(cid:264)(cid:1133)(cid:1249)ng trên (cid:255)(cid:1201)m (cid:198)d(cid:1225) quan sát -(cid:264)(cid:1223) quan sát toàn b(cid:1245) xung nghiên c(cid:1261)u (cid:198)(cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh (cid:255)(cid:1223) (cid:87)q > (cid:87) m(cid:1245)t chút

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

n

(cid:16)

(cid:31)

(cid:31)

nT th

T 1 q

, *

(cid:12)Nn (cid:143) (cid:11)

(cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:183) T (cid:184) th (cid:185)

6. Nguyên lý (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865): -Khi quan sát d(cid:1189)ng tín hi(cid:1227)u trên MHS, (cid:255)ôi khi (cid:1191)nh b(cid:1231) trôi, nháy,... là do m(cid:1193)t (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245). 1 4

(cid:31)

T th

T (cid:31) 1 q

T th

3 4

: Minh h(cid:1233)a

n

(cid:31)

(cid:31)

(cid:14)

nT th

T q

2

(cid:1191)nh I, II, III là các dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng t(cid:1189)i các chu kì quét t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng. Nó phân b(cid:1237) l(cid:1195)n l(cid:1133)(cid:1255)t t(cid:1263) trái qua ph(cid:1191)i, do tính ch(cid:1193)t l(cid:1133)u (cid:1191)nh c(cid:1259)a màn hình các (cid:1191)nh s(cid:1217) m(cid:1249) d(cid:1195)n theo th(cid:1261) t(cid:1269) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng (cid:198) c(cid:1191)m giác dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1245)ng t(cid:1263) trái qua ph(cid:1191)i.

1 4

(cid:167) (cid:168) (cid:169)

(cid:183) T (cid:184) th (cid:185)

*

a b

T th (cid:122) T 2 q

59

(cid:198) t(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269), dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) có c(cid:1191)m giác chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1245)ng t(cid:1263) ph(cid:1191)i qua trái

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

(cid:32)

a b

T th (cid:32) T 3 q

4 3

T th T q

3

* ): (minh h(cid:1233)a

Dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) (cid:255)(cid:1261)ng yên nh(cid:1133)ng không ph(cid:1191)n ánh (cid:255)úng d(cid:1189)ng tín hi(cid:1227)u c(cid:1195)n quan sát mà ch(cid:1229) g(cid:1239)m nh(cid:1267)ng (cid:255)o(cid:1189)n tín hi(cid:1227)u khác nhau c(cid:1195)n quan sát mà thôi.

Nn (cid:143)

* Tq = nTth (minh h(cid:1233)a Tq = Tth ),

Dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) (cid:1241)n (cid:255)(cid:1231)nh và ph(cid:1191)n ánh (cid:255)úng d(cid:1189)ng tín hi(cid:1227)u c(cid:1195)n quan sát. (cid:198) (cid:264)i(cid:1221)u ki(cid:1227)n (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245): Tq = nTth Quá trình thi(cid:1219)t l(cid:1201)p và duy trì (cid:255)i(cid:1221)u ki(cid:1227)n này là quá trình (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) c(cid:1259)a MHS

-Các ch(cid:839) (cid:255)(cid:865) (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865):

60

+ (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1245) trong: tín hi(cid:1227)u (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) l(cid:1193)y t(cid:1263) kênh Y c(cid:1259)a MHS + (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1245) ngoài (EXT) + (cid:264)(cid:1239)ng b(cid:1245) l(cid:1133)(cid:1247)i (LINE)

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

Uth

Tth

t

0

Tth

2Tth

3Tth

Uq1

t

0

Tq1

Uq2

t

0

Tq2

Uq3

t

0

Tq3

Uq4

t

0

Tq4

61

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

Kênh l(cid:847)ch (cid:255)(cid:881)ng Y

AC

S1

Uth

Dây tr(cid:1225)

DC

Ti(cid:1221)n khu(cid:1219)ch (cid:255)(cid:1189)i

M(cid:1189)ch vào và phân áp Y

Khu(cid:1219)ch (cid:255)(cid:1189)i Y (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng

Y1

GND

Vpp

4.2 S(cid:1131) (cid:255)(cid:1239) c(cid:1193)u t(cid:1189)o m(cid:1245)t MHS (cid:255)i(cid:1223)n hình

X2

X1

1. C(cid:813)u t(cid:809)o MHS: - (cid:1236)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) - Kênh l(cid:1227)ch (cid:255)(cid:1261)ng Y - Kênh l(cid:1227)ch ngang X và (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) - Kênh Z (kh(cid:1237)ng ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) sáng)

CRT

T(cid:1189)o xung chu(cid:1197)n

Y2

S2

(cid:264)(cid:1255)i

CH

1

S3

EXT

Ux

U(cid:255)b

T(cid:1189)o (cid:255)i(cid:1227)n áp quét

T(cid:1189)o xung (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245)

liên t(cid:1257)c

K/(cid:255)(cid:1189)i (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) và t(cid:1189)o d(cid:1189)ng

LINE

Ux(cid:255)b

K/(cid:255)(cid:1189)i X (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng

AC 50Hz

2 3

Uquét

Ux

M(cid:1189)ch vào và K(cid:264) X

Kênh l(cid:847)ch ngang X và (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865)

UZ

T(cid:1247)i G c(cid:1259)a CRT

K/(cid:255)(cid:1189)i Z

Ch(cid:1233)n c(cid:1269)c tính

Kênh Z

Hình: S(cid:751) (cid:255)(cid:859) kh(cid:857)i MHS 1 kênh dùng (cid:857)ng tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885)

62

* (cid:856)ng tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885): + là b(cid:1245) ph(cid:1201)n trung tâm c(cid:1259)a MHS, s(cid:1265) d(cid:1257)ng lo(cid:1189)i (cid:1237)ng 1 tia kh(cid:1237)ng ch(cid:1219) b(cid:1205)ng (cid:255)i(cid:1227)n tr(cid:1133)(cid:1249)ng + Có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) hi(cid:1223)n th(cid:1231) d(cid:1189)ng sóng trên màn hình và là (cid:255)(cid:1237)i t(cid:1133)(cid:1255)ng (cid:255)i(cid:1221)u khi(cid:1223)n chính (Uy, Ux, UG).

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

* Kênh l(cid:847)ch (cid:255)(cid:881)ng Y: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) nh(cid:1201)n tín hi(cid:1227)u vào c(cid:1195)n quan sát, bi(cid:1219)n (cid:255)(cid:1241)i và t(cid:1189)o ra (cid:255)i(cid:1227)n áp phù h(cid:1255)p cung c(cid:1193)p cho c(cid:1211)p lái (cid:255)(cid:1261)ng Y1, Y2. G(cid:1239)m các kh(cid:1237)i ch(cid:1261)c n(cid:259)ng:

+ Chuy(cid:843)n m(cid:809)ch k(cid:839)t n(cid:857)i (cid:255)(cid:815)u vào S1: cho phép ch(cid:1233)n ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) hi(cid:1223)n th(cid:1231) tín hi(cid:1227)u.

S1 t(cid:1189)i AC: ch(cid:1229) hi(cid:1223)n th(cid:1231) thành ph(cid:1195)n xoay chi(cid:1221)u c(cid:1259)a Uth. S1 t(cid:1189)i DC: hi(cid:1223)n th(cid:1231) c(cid:1191) thành ph(cid:1195)n m(cid:1245)t chi(cid:1221)u và xoay chi(cid:1221)u c(cid:1259)a Uth. S1 t(cid:1189)i GND: ch(cid:1229) quan sát tín hi(cid:1227)u n(cid:1237)i (cid:255)(cid:1193)t (0V).

63

+ M(cid:809)ch vào phân áp Y: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) ph(cid:1237)i h(cid:1255)p tr(cid:1251) kháng và phân áp tín hi(cid:1227)u vào (cid:255)(cid:1223) t(cid:259)ng kh(cid:1191) n(cid:259)ng (cid:255)o (cid:255)i(cid:1227)n áp cao. Th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng các khâu phân áp R-C m(cid:1203)c liên ti(cid:1219)p nhau, h(cid:1227) s(cid:1237) phân áp không ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào t(cid:1195)n s(cid:1237). Chuy(cid:1223)n m(cid:1189)ch phân áp (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1133)a ra ngoài m(cid:1211)t máy và kí hi(cid:1227)u là Volts/Div. + Ti(cid:841)n khu(cid:839)ch (cid:255)(cid:809)i: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) khu(cid:1219)ch (cid:255)(cid:1189)i tín hi(cid:1227)u, làm t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1245) nh(cid:1189)y chung c(cid:1259)a kênh Y. Th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng các m(cid:1189)ch K(cid:264) có tr(cid:1251) kháng vào l(cid:1247)n và có h(cid:1227) s(cid:1237) K(cid:264) l(cid:1247)n. + Dây tr(cid:845): có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) gi(cid:1267) ch(cid:1201)m tín hi(cid:1227)u tr(cid:1133)(cid:1247)c khi (cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i K(cid:264) Y (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng, th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng trong các ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) quét (cid:255)(cid:1255)i (cid:255)(cid:1223) tránh m(cid:1193)t m(cid:1245)t ph(cid:1195)n s(cid:1133)(cid:1249)n tr(cid:1133)(cid:1247)c c(cid:1259)a tín hi(cid:1227)u khi quan sát. Th(cid:1133)(cid:1249)ng dùng các khâu L-C m(cid:1203)c liên ti(cid:1219)p.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

+ K(cid:264) Y (cid:255)(cid:857)i x(cid:881)ng: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) K(cid:264) tín hi(cid:1227)u, làm t(cid:259)ng (cid:255)(cid:1245) nh(cid:1189)y chung c(cid:1259)a kênh Y, (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i t(cid:1189)o ra (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng (cid:255)(cid:1223) cung c(cid:1193)p cho c(cid:1211)p lái (cid:255)(cid:1261)ng Y1Y2.

+ T(cid:809)o (cid:255)i(cid:847)n áp chu(cid:817)n: t(cid:1189)o ra (cid:255)i(cid:1227)n áp chu(cid:1197)n có d(cid:1189)ng biên (cid:255)(cid:1245), t(cid:1195)n s(cid:1237) bi(cid:1219)t tr(cid:1133)(cid:1247)c, dùng (cid:255)(cid:1223) ki(cid:1223)m chu(cid:1197)n l(cid:1189)i các h(cid:1227) s(cid:1237) l(cid:1227)ch tia c(cid:1259)a MHS

* Kênh l(cid:847)ch ngang X và (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865): có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) t(cid:1189)o ra (cid:255)i(cid:1227)n áp quét phù h(cid:1255)p v(cid:1221) d(cid:1189)ng và (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) v(cid:1221) pha so v(cid:1247)i UY1, Y2 (cid:255)(cid:1223) cung c(cid:1193)p cho c(cid:1211)p lái ngang X1X2

+ Chuy(cid:843)n m(cid:809)ch (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865) S2: cho phép ch(cid:1233)n các tín hi(cid:1227)u (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) khác nhau.

S2 t(cid:1189)i CH: t(cid:1269) (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) (U(cid:255)b = Uth) S2 t(cid:1189)i EXT: (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) ngoài (U(cid:255)b=UEXT), tín hi(cid:1227)u (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1133)a qua (cid:255)(cid:1195)u vào EXT. S2 t(cid:1189)i LINE: (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) v(cid:1247)i l(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)i(cid:1227)n AC 50Hz (U(cid:255)b=UAC50Hz) l(cid:1193)y t(cid:1263) ngu(cid:1239)n nuôi.

64

+ K(cid:264) (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865) và t(cid:809)o d(cid:809)ng: k/(cid:255)(cid:1189)i tín hi(cid:1227)u U(cid:255)b phù h(cid:1255)p và t(cid:1189)o ra d(cid:1189)ng xung nh(cid:1233)n (cid:255)(cid:1131)n c(cid:1269)c tính có chu kì: Tx=T(cid:255)b

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

+ T(cid:809)o xung (cid:255)(cid:859)ng b(cid:865): chia t(cid:1195)n Ux và t(cid:1189)o ra xung (cid:255)(cid:1239)ng b(cid:1245) có chu kì: Tx(cid:255)b=nTx=nT(cid:255)b. Xung này s(cid:1217) (cid:255)i(cid:1221)u khi(cid:1223)n b(cid:1245) t(cid:1189)o (cid:255)i(cid:1227)n áp quét (cid:255)(cid:1223) t(cid:1189)o ra Uq r(cid:259)ng c(cid:1133)a tuy(cid:1219)n tính theo ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) quét (cid:255)(cid:1255)i ho(cid:1211)c quét liên t(cid:1257)c và có chu kì Tq=Tx(cid:255)b. + K(cid:264) X (cid:255)(cid:857)i x(cid:881)ng: K(cid:264) (cid:255)i(cid:1227)n áp quét và t(cid:1189)o ra (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng (cid:255)(cid:1223) (cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i c(cid:1211)p lái ngang X1X2. + M(cid:809)ch vào và K(cid:264) X: nh(cid:1201)n tín hi(cid:1227)u UX và k/(cid:255)(cid:1189)i, phân áp phù h(cid:1255)p.

+ Chuy(cid:843)n m(cid:809)ch S3: chuy(cid:1223)n m(cid:1189)ch l(cid:1269)a ch(cid:1233)n ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) quét (quét liên t(cid:1257)c, quét (cid:255)(cid:1255)i)

+ B(cid:865) t(cid:809)o (cid:255)i(cid:847)n áp quét: t(cid:1189)o (cid:255)i(cid:1227)n áp quét liên t(cid:1257)c (ho(cid:1211)c quét (cid:255)(cid:1255)i) (cid:255)(cid:1133)a (cid:255)(cid:1219)n c(cid:1211)p phi(cid:1219)n X

65

* Kênh (cid:255)i(cid:841)u khi(cid:843)n ch(cid:839) (cid:255)(cid:865) sáng Z: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) nh(cid:1201)n tín hi(cid:1227)u (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1219) (cid:255)(cid:1245) sáng UZ vào, th(cid:1269)c hi(cid:1227)n ch(cid:1233)n c(cid:1269)c tính và k/(cid:255)(cid:1189)i phù h(cid:1255)p r(cid:1239)i (cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i l(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1219) G c(cid:1259)a CRT.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

2. C(cid:813)u t(cid:809)o c(cid:879)a (cid:857)ng tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885):

Màn hu(cid:484)nh quang

K

X1

A1

A2

G

S(cid:1255)i (cid:255)(cid:1237)t F

L(cid:1247)p than chì

Y1

Y2

A h(cid:1201)u

-E

R1

R2

X2

Rbright

Rfocus

Màn hình

Súng (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265)

H(cid:1227) th(cid:1237)ng lái tia

Hình : S(cid:751) (cid:255)(cid:859) c(cid:813)u t(cid:809)o c(cid:879)a (cid:857)ng tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885)

66

(cid:1236)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) CTR (Cathode Ray Tube) là 1 (cid:1237)ng thu(cid:1273) tinh hình tr(cid:1257) có (cid:255)(cid:1245) chân không cao, (cid:255)(cid:1195)u (cid:1237)ng có ch(cid:1261)a các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c, phía cu(cid:1237)i loe ra hình nón c(cid:1257)t, m(cid:1211)t (cid:255)áy (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ph(cid:1259) 1 l(cid:1247)p hu(cid:484)nh quang t(cid:1189)o thành màn hình. C(cid:1193)u t(cid:1189)o g(cid:1239)m 3 ph(cid:1195)n:

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

a) Màn hình: - L(cid:1247)p hu(cid:484)nh quang th(cid:1133)(cid:1249)ng là h(cid:1255)p ch(cid:1193)t c(cid:1259)a Phôtpho. Khi có (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) b(cid:1203)n t(cid:1247)i màn hình, t(cid:1189)i v(cid:1231) trí va (cid:255)(cid:1201)p, (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) s(cid:1217) truy(cid:1221)n (cid:255)(cid:1245)ng n(cid:259)ng cho các (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) l(cid:1247)p ngoài cùng c(cid:1259)a nguyên t(cid:1265) Phôtpho, các (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) này s(cid:1217) nh(cid:1191)y t(cid:1263) m(cid:1261)c n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1193)p lên m(cid:1261)c n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng cao và t(cid:1239)n t(cid:1189)i trong 1 th(cid:1249)i gian r(cid:1193)t ng(cid:1203)n r(cid:1239)i t(cid:1269) nh(cid:1191)y v(cid:1221) m(cid:1261)c n(cid:259)ng l(cid:1133)(cid:1255)ng th(cid:1193)p ban (cid:255)(cid:1195)u và phát ra photon ánh sáng. - Màu s(cid:1203)c ánh sáng phát ra, th(cid:1249)i gian t(cid:1239)n t(cid:1189)i c(cid:1259)a (cid:255)i(cid:1223)m sáng ((cid:255)(cid:1245) d(cid:1133) huy c(cid:1259)a màn hình) s(cid:1217) ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào h(cid:1255)p ch(cid:1193)t c(cid:1259)a Phôtpho (t(cid:1263) vài (cid:80)s (cid:255)(cid:1219)n vài s).

67

b) Súng (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885): g(cid:1239)m s(cid:1255)i (cid:255)(cid:1237)t F, cat(cid:1237)t K, l(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1219) G (M), các an(cid:1237)t A1,A2. Nhi(cid:1227)m v(cid:1257): t(cid:1189)o gia t(cid:1237)c và h(cid:1245)i t(cid:1257) chùm tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) - Các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c có d(cid:1189)ng hình tr(cid:1257), làm b(cid:1205)ng Niken, riêng Kat(cid:1237)t có ph(cid:1259) m(cid:1245)t l(cid:1247)p Ôxit kim lo(cid:1189)i (cid:1251) (cid:255)áy (cid:255)(cid:1223) t(cid:259)ng kh(cid:1191) n(cid:259)ng b(cid:1261)c x(cid:1189) (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265). - Các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c phía sau th(cid:1133)(cid:1249)ng có vành r(cid:1245)ng h(cid:1131)n (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c phía tr(cid:1133)(cid:1247)c và có nhi(cid:1221)u vách ng(cid:259)n (cid:198)các chùm (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) không (cid:255)i quá xa tr(cid:1257)c (cid:1237)ng (cid:198) vi(cid:1227)c h(cid:1245)i t(cid:1257) s(cid:1217) d(cid:1225) dàng h(cid:1131)n. V(cid:1247)i c(cid:1193)u t(cid:1189)o (cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t c(cid:1259)a các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c nh(cid:1133) v(cid:1201)y s(cid:1217) t(cid:1189)o ra 1 t(cid:1263) tr(cid:1133)(cid:1249)ng không (cid:255)(cid:1221)u (cid:255)(cid:1211)c bi(cid:1227)t có th(cid:1223) h(cid:1245)i t(cid:1257) và gia t(cid:1237)c chùm tia.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

Ngu(cid:1239)n c(cid:1193)p:

UK = -2kV UKG = 0-50V UA2 = 0V UA1 = 300V

68

+ L(cid:1133)(cid:1247)i (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1219) G (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c cung c(cid:1193)p (cid:255)i(cid:1227)n áp âm h(cid:1131)n so v(cid:1247)i K và (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ghép sát K (cid:255)(cid:1223) d(cid:1225) dàng cho vi(cid:1227)c (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh c(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1245) c(cid:1259)a chùm (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) b(cid:1203)n t(cid:1247)i màn hình. + Chi(cid:1219)t áp trên G ((cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh (cid:255)i(cid:1227)n áp) th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1133)a ra ngoài m(cid:1211)t máy và ký hi(cid:1227)u là Bright ho(cid:1211)c Intensity dùng (cid:255)(cid:1223) (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh (cid:255)(cid:1245) sáng t(cid:1237)i c(cid:1259)a dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1239) trên màn hình. + An(cid:1237)t A2 (An(cid:1237)t gia t(cid:1237)c) th(cid:1133)(cid:1249)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1237)i (cid:255)(cid:1193)t (cid:255)(cid:1223) tránh méo dao (cid:255)(cid:1245)ng (cid:255)(cid:1223) khi (cid:255)i(cid:1227)n áp cung c(cid:1193)p cho các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c không ph(cid:1191)i là (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)(cid:1237)i x(cid:1261)ng. + An(cid:1237)t A1 (An(cid:1237)t h(cid:1245)i t(cid:1257)) c(cid:458)ng có chi(cid:1219)t áp (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh (cid:255)(cid:1133)a ra ngoài m(cid:1211)t máy, ký hi(cid:1227)u là Focus, dùng (cid:255)(cid:1223) (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh (cid:255)(cid:1245) h(cid:1245)i t(cid:1257) c(cid:1259)a chùm tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) trên màn hình.

y

a(cid:32)

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

69

c) H(cid:847) th(cid:857)ng lái tia: có nhi(cid:1227)m v(cid:1257) làm l(cid:1227)ch chùm tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) b(cid:1203)n t(cid:1247)i màn hình theo chi(cid:1221)u (cid:255)(cid:1261)ng ho(cid:1211)c chi(cid:1221)u ngang c(cid:1259)a màn hình. C(cid:1193)u t(cid:1189)o g(cid:1239)m 2 c(cid:1211)p phi(cid:1219)n làm l(cid:1227)ch (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)(cid:1211)t tr(cid:1133)(cid:1247)c, sau và bao quanh tr(cid:1257)c c(cid:1259)a (cid:1237)ng. + C(cid:1211)p lái (cid:255)(cid:1261)ng Y1Y2. + C(cid:1211)p lái ngang X1X2 .

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

* Xét qu(cid:429) (cid:255)(cid:809)o c(cid:879)a chùm tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885) khi (cid:255)i qua (cid:255)i(cid:847)n tr(cid:753)(cid:869)ng c(cid:879)a 2 an(cid:857)t A1, A2:

+ UA2 > UA1 (cid:198) (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1261)c (cid:255)i(cid:1227)n tr(cid:1133)(cid:1249)ng có chi(cid:1221)u (cid:255)i t(cid:1263) A2 (cid:255)(cid:1219)n A1 + e- chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1245)ng theo chi(cid:1221)u t(cid:1263) A1 t(cid:1247)i A2 nên nó (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i ch(cid:1231)u tác (cid:255)(cid:1245)ng c(cid:1259)a 2 thành ph(cid:1195)n l(cid:1269)c, 1 thành ph(cid:1195)n theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng vuông góc v(cid:1247)i chùm tia và 1 thành ph(cid:1195)n d(cid:1233)c theo chùm tia. + T(cid:1189)i (cid:255)i(cid:1223)m A: chùm e- có khuynh h(cid:1133)(cid:1247)ng chuy(cid:1223)n (cid:255)(cid:1245)ng d(cid:1233)c theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng tr(cid:1257)c (cid:1237)ng, (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i h(cid:1245)i t(cid:1257) v(cid:1247)i nhau theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng bán kính c(cid:1259)a chùm tia

+ T(cid:1189)i B: thành ph(cid:1195)n l(cid:1269)c theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng bán kính (cid:255)(cid:1241)i chi(cid:1221)u ng(cid:1133)(cid:1255)c l(cid:1189)i (cid:198) chùm e- có khuynh h(cid:1133)(cid:1247)ng phân kì kh(cid:1235)i tâm theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng bán kính.

70

Tuy nhiên do c(cid:1193)u t(cid:1189)o c(cid:1259)a các (cid:255)i(cid:1227)n c(cid:1269)c, s(cid:1269) phân b(cid:1237) c(cid:1259)a (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng s(cid:1261)c (cid:1251) B ít b(cid:1231) cong h(cid:1131)n (cid:1251) ph(cid:1195)n v(cid:1231) trí (cid:255)i(cid:1223)m A (cid:198) phân l(cid:1133)(cid:1255)ng v(cid:1201)n t(cid:1237)c theo ph(cid:1133)(cid:1131)ng bán kính (cid:1251) B < (cid:1251) (cid:255)i(cid:1223)m A (cid:198) khuynh h(cid:1133)(cid:1247)ng h(cid:1245)i t(cid:1257) c(cid:1259)a chùm e- > khuynh h(cid:1133)(cid:1247)ng phân kì.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

* Xét (cid:255)(cid:865) l(cid:847)ch c(cid:879)a tia (cid:255)i(cid:847)n t(cid:885) theo chi(cid:841)u (cid:255)(cid:881)ng:

Y1

Uy

y

(cid:32)

(cid:32)

M

y

S U oy

+

chùm e-

U l L y y y d U

2

y A

A2

y

O

dy

-

Y2

S

(cid:32)

(cid:32)

Ly

oy

y U

l L y y d U

2

y

y A

Khi Uy= 0, tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) b(cid:1203)n t(cid:1247)i chính gi(cid:1267)a màn hình t(cid:1189)i (cid:255)i(cid:1223)m O. Khi Uy (cid:122) 0, (cid:255)i(cid:1227)n tr(cid:1133)(cid:1249)ng gi(cid:1267)a các phi(cid:1219)n làm l(cid:1227)ch s(cid:1217) làm l(cid:1227)ch qu(cid:1275) (cid:255)(cid:1189)o c(cid:1259)a tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) theo chi(cid:1221)u (cid:255)(cid:1261)ng và b(cid:1203)n t(cid:1247)i màn hình t(cid:1189)i v(cid:1231) trí M, l(cid:1227)ch 1 kho(cid:1191)ng là y.

ly

Màn hình

(cid:255)(cid:1245) nh(cid:1189)y c(cid:1259)a (cid:1237)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265)

71

Ly: kho(cid:1191)ng cách t(cid:1263) c(cid:1211)p lái (cid:255)(cid:1261)ng (cid:255)(cid:1219)n màn hình. ly: chi(cid:1221)u dài c(cid:1259)a các c(cid:1211)p phi(cid:1219)n làm l(cid:1227)ch. dy: kho(cid:1191)ng cách gi(cid:1267)a 2 phi(cid:1219)n làm l(cid:1227)ch. UA: (cid:255)i(cid:1227)n áp gia t(cid:1237)c c(cid:1259)a (cid:1237)ng tia (ph(cid:1257) thu(cid:1245)c vào UA2 và K).

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

x

(cid:32)

(cid:32)

S U ox

x

U l L x x x d U 2

x A

T(cid:1133)(cid:1131)ng t(cid:1269), (cid:255)(cid:1245) l(cid:1227)ch c(cid:1259)a tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) theo chi(cid:1221)u ngang:

U

U

t(cid:90) sin .

(cid:32)

th

m

* Nguyên lý t(cid:809)o (cid:811)nh trên màn máy hi(cid:847)n sóng:

(cid:32)

oySyKyS (cid:32)

yyUyU (cid:32)

21

ySthU

72

(cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i c(cid:1211)p lái ngang X1X2 (cid:206) (cid:255)i(cid:1227)n áp trên các c(cid:1211)p lái tia nh(cid:1133) sau: (cid:255)i(cid:1221)u khi(cid:1223)n (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) theo 2 tr(cid:1257)c: tr(cid:1257)c th(cid:1207)ng (cid:255)(cid:1261)ng và tr(cid:1257)c n(cid:1205)m ngang, ngh(cid:429)a là (cid:255)(cid:1239)ng th(cid:1249)i (cid:255)(cid:1133)a vào (cid:255)èn (cid:1237)ng tia (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265) 2 (cid:255)i(cid:1227)n áp (cid:255)i(cid:1221)u khi(cid:1223)n UY và UX . Gi(cid:1191) s(cid:1265) (cid:255)(cid:1133)a vào kênh Y và (cid:255)(cid:1133)a t(cid:1247)i c(cid:1211)p lái (cid:255)(cid:1261)ng Y1Y2; .(cid:32) qU ta

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

* M(cid:809)ch t(cid:809)o (cid:255)i(cid:847)n áp quét (cid:255)(cid:875)i (m(cid:1189)ch Boostrap)

Nh(cid:1201)n xét s(cid:1131) b(cid:1245):

- D thông, t(cid:1195)ng T1 ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng nh(cid:1133) 1 m(cid:1189)ch TF (cid:255)(cid:1131)n gi(cid:1191)n, T1- khoá (cid:255)i(cid:1227)n t(cid:1265).

-

(cid:264)i(cid:1227)n áp trên t(cid:1257) C (cid:198) T2 (cid:198) C*. (cid:264)i(cid:1227)n áp bù (cid:255)(cid:1133)a v(cid:1221) (cid:255)i(cid:1223)m X (cid:255)(cid:1223) bù méo do s(cid:1269) gi(cid:1191)m dòng (cid:255)i(cid:1227)n trên R gây ra.

Ho(cid:1189)t (cid:255)(cid:1245)ng:

1. Tr(cid:1189)ng thái ban (cid:255)(cid:1195)u (t1(cid:149) t (cid:149) 0):

- D thông: UX = EC – UD (cid:35) EC

- T1 thông bão hoà: UC = UCbh (cid:35) 0V

- T2 k/(cid:255)(cid:1189)i C chung nên: URE = Uq (cid:35) 0V

73

- UC* = UX - Uq (cid:35) EC

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

2. Tr(cid:1189)ng thái t(cid:1189)o Uq (t3(cid:149) t (cid:149) t1):

t = t1: U(cid:255)k có (cid:255)(cid:1245) r(cid:1245)ng (cid:87) = t3 - t2 T1 t(cid:1203)t (cid:198) t(cid:1257) C n(cid:1189)p (cid:255)i(cid:1227)n theo 2 giai (cid:255)o(cid:1189)n:

Giai (cid:255)o(cid:809)n 1: t1 (cid:148) t

Khi D còn thông, khi C n(cid:1189)p (cid:255)i(cid:1227)n (cid:198) UC t(cid:259)ng (cid:198) Uq t(cid:259)ng, thông qua t(cid:1257) C* làm cho UX t(cid:259)ng, nh(cid:1133)ng D còn thông nên Uq t(cid:259)ng theo qui lu(cid:1201)t (cid:255)(cid:1133)(cid:1249)ng cong.

Giai (cid:255)o(cid:809)n 2:

khi t = t2: UX t(cid:259)ng l(cid:1247)n h(cid:1131)n EC. UX t(cid:259)ng theo qui lu(cid:1201)t tuy(cid:1219)n tính vì khi UC t(cid:259)ng (cid:198) Uq t(cid:259)ng và do C* >> C nên UX t(cid:259)ng t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:1261)ng. UR = UX – UC = const

(cid:198) IR =const (cid:198) dòng n(cid:1189)p cho t(cid:1257) C

74

không (cid:255)(cid:1241)i, v(cid:1247)i th(cid:1249)i gian n(cid:1189)p tq = t3 – t2.

Ch(cid:1133)(cid:1131)ng 4. Máy hi(cid:1227)n sóng (Ôxilô)

3. Tr(cid:1189)ng thái h(cid:1239)i ph(cid:1257)c:

t = t3: k(cid:1219)t thúc xung (cid:255)(cid:1195)u vào. T1 bão hoà, t(cid:1257) C phóng (cid:255)i(cid:1227)n qua T1 (cid:198) UC gi(cid:1191)m

nên Uq gi(cid:1191)m (cid:198) UX gi(cid:1191)m.

t = t4: UX (cid:100) EC (cid:198) D thông tr(cid:1251) l(cid:1189)i.

D thông, t(cid:1257) C* (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1189)p b(cid:1241) sung, khi C* (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c n(cid:1189)p (cid:255)(cid:1195)y thì th(cid:1249)i gian h(cid:1239)i ph(cid:1257)c k(cid:1219)t thúc.

Nh(cid:1201)n xét:

75

76

-Trong giai (cid:255)o(cid:1189)n t(cid:1189)o quét tq, UC t(cid:259)ng tuy(cid:1219)n tính nh(cid:1249) ngu(cid:1239)n n(cid:1189)p chính là C* có tr(cid:1231) s(cid:1237) c(cid:1269)c l(cid:1247)n (cid:255)(cid:1223) tích (cid:255)i(cid:1227)n (làm nhi(cid:1227)m v(cid:1257) gi(cid:1237)ng nh(cid:1133) ngu(cid:1239)n 1 chi(cid:1221)u n(cid:1189)p cho C). -(cid:264)(cid:1223) gi(cid:1191)m méo phi tuy(cid:1219)n (cid:198) t(cid:1195)ng K(cid:264) T2 ph(cid:1191)i (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c (cid:255)i(cid:1221)u ch(cid:1229)nh sao cho kU (cid:314) 1 (R (cid:255)(cid:1259) l(cid:1247)n). -T(cid:1257) C* ph(cid:1191)i l(cid:1247)n nh(cid:1133)ng không quá l(cid:1247)n vì n(cid:1219)u quá l(cid:1247)n thì th(cid:1249)i gian h(cid:1239)i ph(cid:1257)c c(cid:1259)a m(cid:1189)ch t(cid:259)ng. -T(cid:1257) C ph(cid:1191)i nh(cid:1235) nh(cid:1133)ng không (cid:255)(cid:1133)(cid:1255)c ch(cid:1233)n quá nh(cid:1235) vì n(cid:1219)u quá nh(cid:1235) thì nó có giá tr(cid:1231) t(cid:1133)(cid:1131)ng (cid:255)(cid:1133)(cid:1131)ng nh(cid:1133) t(cid:1257) kí sinh (cid:198) m(cid:1189)ch làm vi(cid:1227)c không (cid:1241)n (cid:255)(cid:1231)nh.