www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN QUỐC UY
BỘ MÔN: KTĐT - KHOA KTĐT1 Trang 1
•Nguyên tắc hoạt động chung của cơ cấu đo
•Cơ cấu chỉ thị kim: từ điện, điện từ
•Cơ cấu chỉ thị số: LED, LCD
Chương 3. Các bộ chỉ thị trong máy đo
www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN QUỐC UY
BỘ MÔN: KTĐT - KHOA KTĐT1 Trang 2
3.1. Nguyên tắc hoạt động chung của cơ cấu đo
Bao gồm 2 thành phần cơ bản: Tĩnh và động.
§ Hoạt động theo nguyên tắc biến đổi liên tục điện năng thành cơ
năng làm quay phần động của nó. Trong quá trình quay lực cơ
sinh công cơ học một phần thắng lực ma sát, một phần làm biến
đổi thế năng phần động.
§ Quá trình biến đổi năng lượng trong CCĐ được thể hiện theo
chiều biến đổi: dòng điện Ix (hoặc Ux ) năng lượng điện từ
Wđt, Wđt sẽ tương tác với phần động và phần tĩnh tạo ra F (lực)
tạo mômen quay (Mq) góc quay ; tỷ lệ với f(Ix) hoặc
= f(Ux)
Chương 3. Các bộ chỉ thị trong máy đo
www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN QUỐC UY
BỘ MÔN: KTĐT - KHOA KTĐT1 Trang 3
Giả sử cơ cấu đo có n phần tĩnh điện (mang điện tích) và n cuộn dây.
Thông thường điện áp được đưa vào cuộn dây. Năng lượng điện từ
sinh ra được xác định như sau:
i : cuộn dây
j : phần tử mang điện tích
: điện dung và điện áp giữa 2 phần tử tích điện i và j.
: dòng điện trong các cuộn dây i và j.
: điện cảm của cuộn dây i
: hỗ cảm giữa hai cuộn dây i và j
Năng lượng điện từ sinh ra phụ thuộc vào điện áp, điện dung, dòng
điện, cuộn cảm và hỗ cảm.
Chương 3. Các bộ chỉ thị trong máy đo
www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN QUỐC UY
BỘ MÔN: KTĐT - KHOA KTĐT1 Trang 4
§ Tương tác giữa phần tĩnh và phần động tạo ra 1 momen quay bằng sự
biến thiên của năng lượng từ trên sự biến thiên góc quay.
: sự biến thiên của năng lượng từ
: sự biến thiên của góc quay
§ Để tạo ra sự phụ thuộc giữa góc quay và giá trị đo; trong khi đo người
ta sử dụng thêm lò xo phản kháng để tạo ra momen phản kháng chống
lại sự chuyển động của phần động.
§ D: là hệ số phản kháng của lò xo
§ Kim chỉ thị sẽ dừng lại ở vị trí cân bằng khi
: phụ thuộc vào điện áp, dòng điện đặt vào cuộn dây.
Chương 3. Các bộ chỉ thị trong máy đo
www.ptit.edu.vn GIẢNG VIÊN: TS. NGUYỄN QUỐC UY
BỘ MÔN: KTĐT - KHOA KTĐT1 Trang 5
3.2. Cơ cấu chỉ thị đo lường
• Các cơ cấu chỉ thị kim
• Ống tia điện tử CRT
• Cơ cấu chỉ thị số (dùng LED 7 đoạn hay LCD 7 đoạn)
• Màn hình ma trận (LED, LCD, Plasma, OLED…)
3.2.1 Cơ cấu chỉ thị kim:
- Dụng cụ đo từ điện kiểu nam châm vĩnh cửu (TĐNCVC).
- Dụng cụ đo kiểu điện từ.
- Dụng cụ đo điện động.
3.2.1.1. Bộ chỉ thị kiểu từ điện: hoạt động theo nguyên tắc biến đổi
điện năng thành cơ năng nhờ sự tương tác giữa từ trường của một
nam châm vĩnh cửu và từ trường của dòng điện qua một khung dây
động
Chương 3. Các bộ chỉ thị trong máy đo