Đ i h c Công Ngh Thông Tin
ạ ọ
ệ
Th i l
Môn: C S D Li u ơ ở ữ ệ ng: 45LT+30TH ờ ượ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT
1
ạ ọ
N i dung
ộ
ủ
ộ ệ
ệ ủ ệ
Bài 1: Các khái ni m c a m t h CSDL ệ Bài 2: Các mô hình CSDL Bài 3: Mô hình d li u quan h (c a Codd) ữ ệ Bài 4: Ngôn ng đ i s quan h ữ ạ ố Bài 5: Ngôn ng SQL ữ Bài 6: Ngôn ng tân t ữ ừ Bài 7: Ràng bu c toàn v n trong m t CSDL ộ Bài 8: T i u hóa câu h i b ng đ i s quan h
ẹ ỏ ằ
ộ ạ ố
ố ư
ệ
2 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
ủ
Bài 1: Các khái ni m c a m t h ộ ệ ệ CSDL
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT
3
ạ ọ
ủ
ộ
Bài 1: Các khái ni m c a m t ệ h CSDL
ệ
i thi u ệ
ậ
ng s d ng CSDL
ử ụ
1. Gi ớ 2. H th ng t p tin (File System) ệ ố 3. Đ nh nghĩa m t CSDL ộ ị 4. Các đ i t ố ượ 5. H qu n tr CSDL ị ả ệ 6. Các m c c a m t CSDL ứ ủ
ộ
4 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
1. Gi
ớ
i thi u ệ
T i sao c n ph i có m t c s d li u?
ộ ơ ở ữ ệ
ả
ầ
ạ
5 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
2. H th ng t p tin
ệ ố
ậ
ph c v cho m t
ợ
ậ
ẻ ụ ụ
ộ
ị ử ụ
ụ
Là t p h p các t p tin riêng l ậ m c đích c a đ n v s d ng. ụ ủ ơ u đi m Ư ể : Tri n khai ng d ng nhanh ứ ể Kh năng đáp ng nhanh chóng, k p th i (vì ch ph c v ỉ ụ ụ ả
ờ ị
ứ ạ ẹ ụ
lãng phí, d li u không nh t quán ữ ệ ấ
cho m c đích h n h p) Khuy t đi m ể : ế ắ ữ ệ fi Trùng l p d li u Chi phí cao Chia s d li u kém ẻ ữ ệ
6 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
3. C s d li u (1) ơ ở ữ ệ
Đ nh nghĩa
ượ ư
ế ị ư
ằ
ề
ề
ụ
ứ
ụ
: ị C s d li u là m t h th ng các thông tin có ộ ệ ố ơ ở ữ ệ c l u tr trên các thi c u trúc, đ t b l u tr ữ ữ ấ nh m th a mãn yêu c u khai thác thông tin ầ ỏ đ ng th i c a nhi u ng i s d ng hay nhi u ườ ử ụ ờ ủ ồ ch ng trình ng d ng v i nh ng m c đích ữ ớ ươ khác nhau
7 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
3. C s d li u (2) ơ ở ữ ệ
ắ
ấ
ấ
ố
c truy xu t theo nhi u
Đ m b o d li u đ
u đi m: Ư ể Gi m trùng l p thông tin xu ng m c th p nh t, ả đ m b o tính nh t quán và toàn v n d li u. ả ượ ả
ứ ẹ ữ ệ ấ
ấ ữ ệ
ề
ả ả cách khác nhau.
Kh năng chia s thông tin cho
ẻ
nhi uề ng
i, ườ
ả ề ứ
nhi u ng d ng khác nhau. ụ
8 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
3. C s d li u ơ ở ữ ệ
i quy t:
ữ
ế
ủ
ng
Nh ng v n đ c n gi ả ề ầ ấ Tính ch quy n d li u. ề ữ ệ ủ Tính b o m t và quy n khai thác thông tin c a ề ậ ả i s d ng ườ ử ụ
Tranh ch p d li u ấ ữ ệ Đ m b o d li u khi có s c
ả ữ ệ
ả
ự ố
9 Khoa HTTT-Đ i h c CNTT ạ ọ
4. Các đ i t
ố ượ
ng s d ng ử ụ
ườ ử ụ
ự
ề
ụ ể ọ
ể
ầ
Ng i s d ng CSDL không chuyên v lĩnh v c tin h c và CSDL -> c n công c đ h có th khai thác ọ CSDL khi c n.ầ
Chuyên viên tin h c xây d ng các ng d ng đ ể
ụ
ự
ứ ọ ph c v cho các m c đích qu n lý
ụ ụ
ụ
ả
Qu n tr CSDL: t ị
ổ ứ
ả
ả ề
ch c CSDL, b o m t, c p ụ ồ ữ ệ
ậ ấ i quy t các ế
ả
quy n, sao l u, ph c h i d li u, gi tranh ch p d li u …
ư ấ ữ ệ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 10 ạ ọ
ệ
ả
5. H qu n tr c s d li u ị ơ ở ữ ệ (1)
ả
ệ
ị ơ ở ữ ệ
ệ ố
ỗ ợ
ự
H qu n tr c s d li u (DBMS – DataBase Management System) là h th ng các ph n m m ầ ề t k và h tr tích c c cho các nhà phân tích, thi ế ế khai thác CSDL.
ụ
ế
ầ
Các DBMS thông d ng: Visual FoxPro, Microsoft Access, SQL Server, DB2, Oracle … h u h t các DBMS hi n nay đ u d a trên mô hình quan h . ệ
ề ự
ệ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 11 ạ ọ
ệ
ả
5. H qu n tr c s d li u ị ơ ở ữ ệ (2)
M t DBMS ph i có:
ả
ộ
Ngôn ng giao ti p gi a ng
T đi n d li u (Data Dictionary)
i s d ng và CSDL ữ ữ ế ườ ử ụ
Có bi n pháp b o m t khi có yêu c u
ừ ể ữ ệ
C ch gi
ệ ầ ậ ả
Có c ch sao l u (backup), ph c h i (restore)
i quy t tranh ch p d li u ơ ế ả ấ ữ ệ ế
ụ ồ ơ ế ư
Đ m b o tính đ c l p gi a d li u và ch ộ ậ
ng trình ữ ữ ệ ả ả ươ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 12 ạ ọ
ệ
ả
5. H qu n tr c s d li u ị ơ ở ữ ệ (3)
ữ
Ngôn ng giao ti p: ế ữ Ngôn ng mô t ả ữ ệ DDL – Data Definition Language): ệ ủ ữ ệ d li u ( ấ ố
cho phép khai báo c u trúc CSDL, các m i liên h c a d li u, các quy đ nh, ràng bu c d li u.
Ngôn ng thao tác d li u ( ộ ữ ệ ữ ệ DML – Data Manipulation ị ữ
Language): cho phép th c hi n thao tác thêm, xóa, s a d li u. ử ữ ệ ệ
Ngôn ng truy v n có c u trúc (SQL – ấ ữ
i khai thác s d ng đ truy v n Structured Query ấ ể ử ụ ự ấ ườ
t.
ế Ngôn ng qu n lý d li u (DCL – Language): cho phép ng thông tin c n thi ầ ữ ả
ữ ệ ả ậ ấ ề ả
Data Control Language) cho phép thay đ i c u trúc b ng, khai báo b o m t, c p quy n cho ng ổ ấ i s d ng. ườ ử ụ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 13 ạ ọ
6. Các m c bi u di n 1 CSDL ể
ứ
ễ
: (m c v t lý – Physical) là m c l u tr CSDL
ứ ậ
ề
ả đâu? C n các ch m c gì? Truy xu t tu n t
ế ấ ầ
ứ ư ư ấ i qu n tr và ng
ữ i quy t v n đ gì? D li u gì? L u tr nh th ữ ư ế ữ ệ hay ầ ự i s d ng ườ ử ụ
ỉ ụ ườ
ả
ị
M c trong ứ (c n gi ầ nào? ở ng u nhiên. Dành cho ng ẫ chuyên môn. M c quan ni m
ệ : (Conception hay Logical) c n ph i l u
ầ
tr bao nhiêu lo i d li u? là d li u gì? m i quan h
ạ ữ ệ
ữ ệ
i s d ng và các ch
ng trình ng
ố ươ
ả ư ệ ứ
: c a ng ủ
ườ ử ụ
ứ ữ M c ngoài ứ d ngụ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 14 ạ ọ
6. Các m c bi u di n 1 CSDL ể
ứ
ễ
NSD1
ngườ i ế ớ
Môi tr th c th gi ự th cự
C u trúc ấ C u trúc ấ ngoài 1 ngoài 1
NSD2
ứ ậ
C u trúc ấ C u trúc ấ ngoài 2 ngoài 2
M c v t lý – C u trúc v t lý ấ
ậ
C u trúc ấ C u trúc ấ ngoài n ngoài n
M cứ quan ni mệ ho cặ m cứ logic
Ch ứ
ng trình ươ ng d ng n ụ
CSDL
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 15 ạ ọ
Bài 2: Các mô hình d li u ữ ệ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT
16
ạ ọ
N i dung
ộ
ớ
ạ
i thi u 1. Gi ệ 2. Mô hình d li u m ng ữ ệ 3. Mô hình th c th m i k t h p ể ố ế ợ ự
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 17 ạ ọ
1. Gi
ớ
i thi u ệ
m c quan ni m.
Mô hình d li u là s tr u t ữ ệ ự
ng hóa c a môi ủ ệ
tr Gi
ệ
ự ừ ượ ng th c, bi u di n d li u ườ ễ ữ ệ ở ứ i thi u m t s mô hình nh : ư ớ Mô hình d li u m ng
ể ộ ố ữ ệ
Mô hình d li u phân c p ữ ệ
ạ
Mô hình d li u th c th m i k t h p ự
ấ
Mô hình d li u quan h
ể ố ế ợ ữ ệ
Mô hình d li u h
ữ ệ ệ
ng đ i t ng ữ ệ ướ ố ượ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 18 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (1) ữ ệ
ạ
Mô hình d li u m ng (
ữ ệ
ạ
ạ
Network Data Model) còn i là mô ng.
ặ ộ ồ ị
ễ
ể
ướ ướ
t là mô hình m ng ho c mô hình l g i t ọ ắ hình đ c bi u di n b i m t đ th có h ở ượ M u tin (record) ẫ
Lo i m u tin
Lo i liên h (set type)
ẫ ạ
B n sả ố
ệ ạ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 19 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (2) ữ ệ
ạ
: mô t
ng trong th gi
1 đ i t
ả
ế ớ
M u tin i th c. ự ố ượ ẫ (‘NV001’,’Nguyen Lam’,’Nam’,’10/10/1970’,’Dong Nai’) Lo i m u tin : là 1 t p các m u tin có cùng tính
ẫ
ậ
ẫ
ạ ấ
ch t. Ví d : NHANVIEN ụ Ký hi u: ệ
CONGVIEC
NHANVIEN
Lo i liên h ạ
ế
ạ
ẫ
ệ: mô t ạ
ả ự ẫ
s liên k t gi a 1 lo i m u ữ tin ch và 1 lo i m u tin thành viên ủ Ký hi u:ệ
Tham gia
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 20 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (3) ữ ệ
ạ
ng các m u tin tham gia
ỉ
ẫ
ả ố ch ra s l
ố ượ ệ
B n s : trong m i liên h ố (1:1) (one-to-one): m i m u tin c a lo i m u tin ch ủ ẫ
ủ ẫ
ủ
ạ ẫ ạ ạ ủ ẫ
ỗ ẫ ỗ k t h p v i 1 hay nhi u m u tin thành viên. ề ế ợ ớ ạ ủ ề ẫ
ẫ ủ ẫ ẫ ạ
ể ồ ủ ẫ ạ ộ
ệ ạ
k t h p v i đúng 1 m u tin c a lo i m u tin thành viên. ế ợ ớ (1:n) (one-to-many): m i m u tin c a lo i m u tin ch ủ ẫ ẫ (n:1) (many-to-one): nhi u m u tin c a lo i m u tin ch ủ k t h p v i đúng 1 m u tin c a lo i m u tin thành viên. ế ợ ớ (Recursive): m t lo i m u tin ch cũng có th đ ng th i ờ là lo i m u tin thành viên v i chính nó. Lo i liên h này ớ ẫ ạ là Đ quyệ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 21 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (4) ữ ệ
ạ
PHONG
LYLICH
có
g mồ
1:n
NHANVIEN
1:1
CONGVIEC
qu n lýả tr c ti p ự ế
cùng làm n:1
1:n
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 22 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (5) ữ ệ
ạ
Mô hình d li u m ng:
ạ ữ ệ ng đ i đ n gi n ả ố ơ
T ươ D s d ng ễ ử ụ Không thích h p bi u di n CSDL có quy mô
ễ
ể
ợ
Kh năng di n đ t ng nghĩa kém
l nớ ả
ữ
ễ
ạ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 23 ạ ọ
2. Mô hình d li u m ng (6) ữ ệ
ạ
ữ ệ
ạ
ữ ệ
ả
hi n tr ng, xác đ nh các
ả ệ
ộ ị
ạ
Bài t pậ : Xây d ng mô hình d li u m ng cho c s ơ ở ự d li u qu n lý bán hàng trong m t siêu th ị (giáo viên mô t yêu c u)ầ
Khoa HTTT-Đ i h c CNTT 24 ạ ọ