Ủ Ề Ư Ủ Ặ
CH Đ : CÁC Đ C TR NG C A VĂN H C Ọ
ố ượ ọ ả 1. Đ i t ủ ng ph n ánh c a văn h c là gì?
ạ ậ ệ
ệ ớ ế ứ ệ ượ ộ ự ự ậ ấ ả t c các s v t và hi n t
ư ố i
ề ượ ế
ậ ủ ậ ạ ể ả i
ỹ ớ ự ậ ệ ườ ớ ệ ủ ố ngh thu t l i v i
ế ớ . ả Ngh thu t ph n ánh hi n th c trên m t ph m vi h t s c ạ ộ ng r ng l n và đa d ng, nh ng t ướ m i quan h th m m v i con ệ ẩ ấ y đ u đ c xét d ệ ế ọ iườ . N u các ngành khoa h c tìm đ n các s v t hi n ng ấ ượ t ng đ tìm ra b n ch t, quy lu t c a nó thì quan tâm và khám phá m i quan h c a con ng th gi i xung quanh
ậ ậ ệ ườ ng ch y u c a ngh thu t là con ng
ộ ủ
ả ư ộ ấ
ặ
ệ ớ ự ể
ế ớ ộ ủ
i). ờ ệ ả ấ i qua các m i quan h không làm m đi b n ch t
ố ệ i, qua các m i quan h , con
ấ ủ ườ ệ ố ượ ủ ế ủ i, ngh thu t Đ i t ướ ế ế b n ch t xã h i c a con ng ấ ườ . Con quan tâm tr c h t đ n i ự ể ấ ớ ả ườ ồ ạ i nh m t th c th khép kín v i b n ch t ng i không t n t ườ ố ữ ỉ ộ ộ ộ ạ ủ ả i ch b c l n i t qua nh ng m i i c a nó, b n ch t con ng ẩ ụ ệ ệ ự ủ quan h hi n th c c a nó (Ví d : các tác ph m sau 1975 đ t ộ ườ nhiên, xã h i và chính mình đ con ng i trong quan h v i t ườ Xem xét khám phá th gi i n i tâm sâu kín c a con ng ườ con ng ủ riêng c a nó mà ng ể ệ ng ố ượ ạ c l ả i càng th hi n b n ch t c a mình.
ườ ủ ữ ệ ậ ớ ộ i c a ngh thu t hi n lên v i nh ng tính cách đ c
ậ ụ ể ố ệ Con ng đáo, s ph n c th .
ố ượ ủ ế ủ ả 2. Vì sao đ i t ng ph n ánh ch y u c a văn
ọ h c là con ng ườ i?
ọ ọ ứ ậ
ụ ứ ọ ớ ộ
ố ể ể ộ ờ i hi u cu c đ i, và hi u ộ ề ể i hi u v xã h i con ng ườ i thì không th kh ườ i, ể ướ ừ c t
ề ườ Văn h c là nhân h c” (Gorki). Văn h c v i ch c năng nh n ả ở th c, giáo d c có vai trò ph i tr thành m t “Cu n sách giáo ề ờ ố khoa v đ i s ng” , giúp con ng ả chính b n thân mình. Đ con ng ể ườ ể đ con ng ể ệ ệ vi c th hi n con ng ườ ườ ể i hi u v chính con ng i.
ệ ố ượ ng miêu t
ộ
i làm đ i t ự ể ự ườ ủ ch y u, văn ngh có ờ ệ i. Văn ngh bao gi ườ i. Con ng
ườ ể ệ ừ ố ệ
ườ
ươ ự ệ
ữ i là ph ệ ứ i. ộ ườ ụ i, am
ườ ả ủ ế ấ L y con ng ế ớ ượ đ c m t đi m t a đ nhìn ra toàn th gi i cũng nhìn hi n th c qua cái nhìn c a con ng ị trong ođ i s ng và trong văn ngh là nh ng trung tâm giá tr , ứ ả ng th c miêu con ng trung tâm đánh giá è Miêu t ắ ệ ể ộ ế ớ Vi c bi u hi n hi n th c sâu s c hay ả toàn b th gi t ờ ợ ậ ệ h i h t, ph thu c vào vi c nh n th c con ng ể i. hi u cái nhìn con ng
ặ
ể ớ ủ ở ầ ạ ươ ậ ủ ể ộ ờ ố ữ i c a văn ch
ọ
ộ ổ ể ừ ố
ả ố cáo v a thay đ i m t th gi ồ
ạ
ệ ươ ả ạ ệ ượ
ng không th t ộ ố ượ ấ
ế ự
ổ ượ ự ượ ự ượ ậ ả ấ ậ ớ c v t ch t m i đánh đ đ ng v t
ư ưở t
đó con ng ộ ố ự
i ằ c l c l ườ i qua con ữ ườ ẽ i s có nh ng i chính ố ườ ạ
ọ ố ượ ủ ể ậ ạ ừ ế M t khác, theo quy lu t c a quá trình sáng t o, “Cu c đ i là ng” (T H u), đi m kh i đ u và là đi m đi t ứ ắ ự ả ở văn h c ph i tr thành “Th vũ khí thanh cao mà đ c l c mà ừ ế ớ ấ i x u xa, chúng ta có, đ v a t ở ạ ơ ườ ọ ừ i đ c tr nên trong s ch h n, gi d i, v a làm tâm h n ng ệ ượ ứ ể ự phong phú h n”ơ (Th ch Lam) . Đ th c hi n đ c s ự ệ ộ ả ủ m nh cao c c a mình là tác đ ng, c i t o hi n th c, văn ả ự ể ự c, mà ph i thông thân th c hi n đ ch ậ ườ . “Vũ khí phê qua m t đ i t ng v t ch t đó là con ng ể phán dĩ nhiên không th thay th s phê phán b ng vũ khí, và ph i có l c l ộ ch t”ấ (Hêghen).Văn h c tác đ ng vào con ng ọ ể ừ ả ườ ng, tình c m đ t đ ng t ạ ộ ho t đ ng tích c c tác đ ng vào cu c s ng è Con ng ố ượ ng trung tâm c a văn h c, là ch th sáng t o, đ i là đ i t ả ượ ng ph n ánh, l t ộ ủ i v a là đ i t ng ti p nh n.
ọ ườ ả 3. Văn h c ph n ánh con ng ữ i trên nh ng
ươ ph ệ ng di n nào?
ườ c i trong văn ngh đ ng di n xã h i, con ng
ệ ư ữ ộ ệ ượ
ậ
. V m t này, văn ngh nh n th c con ữ
ạ ư ộ ườ i nh nh ng tính cách è Đó là nh ng con ng ể ả ệ ượ ố quan h ệ ể ng tiêu bi u cho m i ứ ệ ườ ố ẩ
ấ i s ng, cá ữ ấ i th hi n rõ nét nh ng ph m ch t có ý ộ ầ ớ ộ
ộ ệ ạ ứ
ắ ẩ
ề ệ ờ ố ấ ệ ng di n đ o đ c, tính cách mà văn ngh ng nh nh ng khái ni m v ph m các ph m ch t th hi n trong đ i s ng con
ọ
ạ ứ ườ ữ ể
ợ ề ươ ấ
ờ ố ườ ọ
ố ị i đ i s ng chính tr cũng nh làm s ng l
ể ộ ố ườ ữ ơ ề ươ V ph ả ph n ánh nh nh ng hi n t ấ ị ề ặ xã h i nh t đ nh ư ữ ng ể ệ th , c m tính nh ng l ộ ệ ộ ạ nghĩa xã h i, đ i di n cho m t giai c p, m t t ng l p, m t ề ươ dân t c… V ph ư ữ ừ ượ ắ n m b không tr u t ấ ể ệ ẩ ch t, mà là iườ . Văn h c khám phá ý nghĩa đ o đ c trong các tìn hu ng ố ng ứ ạ ấ ng h p không th nhìn éo le, ph c t p nh t, trong nh ng tr ị ệ ề ơ ả ộ th y m t cách gi n đ n, b ngoài. V ph ng di n chính tr , ả ị ả i trong đ i s ng chính tr không ph i con ng văn h c miêu t ấ ấ ụ ư ữ ừ ượ ả ng mà nh nh ng tính cách c mang b n ch t giai c p tr u t ạ ư ạ ờ ố ố i th è Làm s ng l ị ủ i trong nh ng c n bão táp chính tr . cu c s ng c a con ng
ị ẩ ỹ 4. Giá tr th m m là gì?
ủ ủ ả
ị ẩ ỹ ế ớ ố ớ ị ế ệ ượ Giá tr th m m là ý nghĩa c a các hi n t ẩ ưở th gi ng c m tính c a ỹ ng và th hi u th m m . i đ i v i lí t
ạ ọ ẩ ả
ị ẩ 5. T i sao tác ph m văn h c ph i có giá tr th m m ?ỹ
ị ầ ậ ưở ướ ng th m m góp ph n đ nh h
ệ ữ ỹ ỹ
ệ ẩ ng ệ duy theo tiêu chí Chân – Thi n – M . Nh ng ngh sĩ chân ậ ủ ị
ẳ ệ ộ
ể ồ ọ
ơ ả ủ ả ạ ệ ậ ộ
ạ ườ i và c i t o xã h i. Cho nên, ngh thu t không ả ậ ủ ờ ố ả
ỹ ề ờ ố ẩ ệ Trong ngh thu t, lý t ư t ạ ộ chính, qua ho t đ ng ngh thu t c a mình, đã kh ng đ nh ế ụ ụ ề ư ưở ằ ữ ng ti n b , nh m ph c v đi u thi n và chính nh ng t t ậ ẽ ấ ệ ẹ ươ ớ ế i cái đ p, ngh thu t s m t n t nghĩa. Thi u khát khao v ẽ ứ đi s c m nh c b n c a nó, s không th thanh l c tâm h n con ng ữ nh ng ph n ánh quy lu t c a đ i s ng mà còn ph n ánh cách đánh gái th m m v đ i s ng.
ư ế ọ ể ệ ẹ 6. Cái đ p trong văn h c bi u hi n nh th nào?
ẩ ả ệ ự
ả ề ữ ự ệ
ỹ t ị ẩ
ữ ệ ẹ
ấ ướ ẹ ủ
ườ i: ngo i hình, tài năng, nhân cách V đ p c a văn
c Cái đ p c a ẻ ẹ ủ ậ ẻ ẹ ủ ụ ữ ệ ọ tác ph m văn h c khi ph n ánh hi n th c kháo quát, đánh giá ớ ệ ề ặ ư ưở ng, c m xúc đ u tái hi n nh ng l p hi n th c v m t t ặ ạ ế ộ ấ ị i mang đ n có giá tr th m m nh t đ nh, đ c đáo, không l p l ọ ấ ẩ ỹ ẩ nh ng tình đi u th m m . Cái đ p trong tác ph m văn h c r t ẹ ủ ạ đa d ng: Cái đ p c a thiên nhiên, đ t n ạ con ng hóa, phong t c V đ p c a ngôn ng , ngh thu t
ự ọ ệ ả ả
ộ 7. Vì sao văn h c ph i ph n ánh hi n th c cu c s ng?ố
ớ ứ
ọ ứ ụ ầ ạ
ộ ố ậ ả ọ
ứ ắ ự ố ễ ấ ả ở ủ ắ ượ ề ơ ộ ố c cu c s ng di n ra quanh mình, ph i giúp ờ ữ c nh ng v n đ mang h i th c a th i ả ạ ể ượ i hi u đ i năm b t đ
ả ở ậ Văn h c, v i ch c năng nh n th c, giáo d c c n ph i tr ể thành th “Vũ khí thanh cao và đ c l c…”(Th ch Lam) đ ổ thay đ i và c i t o cu c s ng. Mu n v y văn h c ph i cho ườ con ng ườ con ng đ i.ạ
ậ ệ ứ ự
ấ ả ệ ứ ủ ậ
ỉ ướ ự
ờ ồ ng ngh thu t và đ ng th i là ệ ứ ạ ủ ng ph c t p c a ngh ớ ờ ộ ố ng v v i hi n th c cu c s ng, v i đ i ồ ể
ượ ặ ắ ứ ạ ồ
ề ớ ớ ấ ệ ố ố
ơ ộ ả ẽ ơ ể ừ
ồ ố ủ Hi n th c là ngu n g c c a nh n th c, c a ý th c, là ưỡ ỡ m nh đ t màu m nuôi d ệ ượ ả i thích các hi n t chìa khóa gi thuật. Ch khi h ệ ố c cho mình ngu n s ng nhân dân, nhà văn m i có th tìm đ ả c m h ng d i dào, ch t li u sáng t o đ c s c, đáng giá cũng ư ử ủ nh cho tài năng và v n s ng c a mình c h i tr qua “l a ặ ắ ạ ể ử th vàng” đ t đó càng phát tri n m nh m h n, đ c s c h n…ơ
ậ ư
ệ ệ ả
ộ ố
ng đi, m t gi ự ộ ủ ườ ủ i th kí trung thành c a Do v y, vai trò c a nhà văn là “ng ể ệ ủ ờ ạ Trách nhi m c a nhà văn là ph i th hi n hi n th i đ i”. ẫ ơ ả ắ ượ ắ ấ ữ ự c nh ng mâu thu n c b n nh t th c cu c s ng, n m b t đ ả ư ủ ộ ộ ướ ờ ạ ể ừ đó đ a ra m t h c a th i đ i đ t i pháp, bày ộ ố ệ ể ả ạ ộ ố ỏ ộ i đi đ c i t o hi n th c cu c s ng. m t thái đ , m t l t
ả ộ ố ự ệ
ấ ề ọ 8. Khi ph n ánh hi n th c cu c s ng, văn h c ữ trình bày nh ng v n đ gì?
ề ữ ệ ả ự Ph n ả
ấ ự ả
t và khám phá ự ệ ế ả ủ ữ ấ ặ ạ ấ ủ Nh ng v n đ mang tính b n ch t c a hi n th c: ể ọ ệ ánh hi n th c, văn h c có kh năng hi u bi ượ ả đ c b n ch t ho c nh ng khí c nh căn b n c a hi n th c.
ả ẩ ấ ữ ề ề ố ậ
ấ ữ
ọ ậ ủ
ữ ạ
ề ờ ở ả
ạ ườ ữ ỗ ấ ủ Nh ng v n đ v s ph n, ph m ch t và b n ch t c a ề ờ ư ấ iườ : Văn h c đi sâu khám phá nh ng v n đ đ i t , con ng ẩ ế ự ề ố ườ i, đ cao nhân tính và ph m th s v s ph n c a con ng ấ ế ườ ồ ấ ố ẹ ủ i đ ng th i ch m đ n nh ng v n t đ p c a con ng ch t t ọ ấ ề đ nhân b n có tính ch t muôn thu : khát v ng h nh phúc, ệ ộ ấ cu c đ u tranh gi a thi n và ác trong m i con ng i…
ủ i ch quan
th gi ệ ủ i n i tâm c a nhà văn ả ụ
ệ ể ệ ủ i mà là bi u hi n khát v ng c a con ng
ả ậ
ẩ ự ấ
ướ ế ọ
ừ ể ề ấ ả ộ ự ệ c hi n th c y. Hi n th c trong tác ở ư và trăn tr , ữ ả ờ i nh ng i pháp, m t ỏ ộ ườ ng, m t gi
ộ ố ự ệ ế ớ ế ớ ộ Th gi . Garođi ằ ệ cho r ng: “Sáng tác văn ngh có nhi m v không ph i tái hi n ệ ườ ọ ế ớ i” è Qua hi n th gi ự ự ượ th c đ c ph n ánh trong tác ph m, ta nh n ra s đánh giá, lí ệ ả ủ gi i c a nhà văn tr ả ủ ẩ ph m văn h c là k t qu c a quá trình suy t ữ ặ không ng ng đ t ra nh ng câu h i và tìm cách tr l ộ câu h i, đ đ xu t m t con đ ướ h ỏ ng đi cho hi n th c cu c s ng.
ọ ạ ủ ả ế 9. Vì sao văn h c l i là ti ng nói c a c m xúc?
ỹ ọ ẩ ẩ ọ
ẹ ự ề
ứ ộ
ườ ọ ế ồ ệ ượ ng th m m , nói tác ph m văn h c là nói ả ẩ ườ ọ i đ c thông qua trái ướ i đ c đ n ng ng
ữ Văn h c là hi n t ọ ế đ n cái đ p. Tác ph m văn h c không ph i là s giáo đi u, ướ ế khô c ng mà tác đ ng tr c h t vào ng ủ ả ữ tim, qua nh ng rung c m c a tâm h n, h ỹ ệ ị nh ng giá tr chânthi nm .
ả ữ ọ ặ
ể 10. C m xúc trong văn h c có nh ng đ c đi m gì?
ọ ẩ
ạ
ủ ư ộ
ẩ ớ ng trong ượ c ý
ượ ứ i lý t
ướ ế ơ t n,
ế
c siêu thăng d ị ẳ ả ng, đau xót, th ng, yêu th ủ ị cáo,
ả ẫ ế ỉ ờ ư ưở ộ là t ng c a tác ph m văn h c không bao gi N i dung t ữ ả ử ộ ự ả ắ m t s lí gi i d ng d ng, l nh lùng, mà ph i g n v i nh ng ủ ả ư ưở ệ ả ứ c m xúc mãnh li t. N i dung c a c m h ng t t ả ộ ộ tình c m xã h i đã đ ờ tác ph m bao gi cũng là m t ờ ạ . Đó ưở ủ ướ ng c a th i đ i th c, đã đ ư ợ ể ng, bi có th là tình c m kh ng đ nh nh ng i ca, vui s ể ươ ươ ưở ng ti c… Đó có th là tin t ệ ượ ư ố ự ữ nh ng tình c m ph đ nh các hi n t ng tiêu c c nh t ế ễ ộ căm thù, ph n n , châm bi m, ch gi u, m a mai.
ả
ọ ả ố ng lên, mà ph i là tình c m toát ra t
ừ ự ả ả ứ C m h ng trong tác ph m văn h c không ph i là tình c m ừ ừ ượ ướ đ tình hu ng, t c x tính cách và t ẩ ả ả s miêu t .
ọ ả ứ ụ ả
ả ả ợ ẩ ở ứ
ệ ể ự ậ ộ ẳ ủ ề ẩ ọ
ậ ờ ố ề ậ ấ
ậ C m h ng trong tác ph m văn h c ph i ph c tùng quy lu t ộ ủ c a tình c m: ph i g i m ch không bi u hi n th ng đu t, ả ộ m t chi u; trong tác ph m văn h c, s v t đ ng c a tình c m ậ t át quy lu t đ i s ng, quy lu t có quy lu t riêng, nhi u khi l xã h i.ộ
ả ọ
ngưở ố ư 11. Tình c m và t trong văn h c có m i t ệ ư ế quan h nh th nào?
ọ ố m i quan
ứ : ẩ ư ưở ả ng trong tác ph m văn h c có Tình c m và t t ệ ấ ệ ố h th ng nh t, bi n ch ng
ư ưở ứ ặ ả ng làm nên s c n ng c a tác ph m, khi n tình c m
ế ơ ờ ợ ẩ ả ẩ
ữ ệ ả ủ T t ữ ủ c a tác ph m không còn là nh ng xúc c m vu v h i h t, mà ở tr thành nh ng rung c m mãnh li ề t, có chi u sâu.
ư ưở t ả
ườ ọ ộ ộ ố ộ ng thăng hoa, tác đ ng vào b n đ ng c ng trái tim và kh i óc, giúp ng ạ i đ c ng ra
ề ườ ả Tình c m giúp t ằ ườ b ng con đ ữ nh ng chân lý v con ng ờ ố i và đ i s ng.
ả ạ ọ ầ 12. Vì sao văn h c c n ph i sáng t o?
ủ ự ứ ấ là do b n thân ngh thu t là ho t đ ng c a s ệ
ể ạ ộ ườ i ng i khác và không
ậ ả Th nh t ạ ặ ạ sáng t o mang tính cá th , không l p l ặ ạ i chính mình. l p l
ụ ả ủ
ố
ệ ươ ự ượ ứ ứ ng là tr thành “th ệ ượ ứ c s c nh ng cách th c
ứ ộ
ộ ể
ệ ậ ộ i đ c s không th ỉ ạ i ch là
ế ơ Th haiứ ở , m c đích cao c c a văn ch ắ ự vũ khí thanh cao và đ c l c…”, mu n th c hi n đ ữ ả ươ ủ ng ph i tìm đ m nh c a mình, văn ch ư ườ ọ ể ạ ả i đ c đ t o thành s c tác đ ng vào tâm t tình c m ng ộ ố ườ ọ ẽ ở ạ ạ i vào cu c s ng. Ng m nh tác đ ng tr l ữ ọ ị b tác đ ng n u nh ng gì văn h c ngh thu t mang l ệ ậ r p khuôn, đ n đi u, nhàm chán
ỗ ề ạ ấ
ẩ
ị ặ
i quy t đ nh s c s ng c a tác ph m
ả ố ố ố ườ ạ i t o ra tác ẩ ủ ữ
ẩ ả ề
ờ ấ ế ầ ủ ọ
ữ ế
ầ ả
ườ ng, ng
ệ ớ ề ị ẫ t không b l n v i
ả
ở ậ ạ ẽ ị i không sáng t o s b quên lãng. đi u này đòi ả ữ ặ ể ặ ạ ớ i khác và không l p l ấ ứ ể ệ ệ ạ
ặ ắ ậ ẩ ữ ị . Th baứ , m i nhà văn sáng tác đ u mong mu n ghi l i d u ả ộ ộ ờ ấ ủ n c a mình trên cu c đ i, m t tác ph m mu n s ng mãi ph i ọ ạ ệ t trong lòng b n đ c “ng giành v trí đ c bi ườ ế ị ứ ố ph m là nhà văn, ng ậ ờ ấ ộ ả ộ ch p nh n nh ng không bao gi ph i là đ c gi ”> Đ c gi ữ ậ ch p nh n nh ng nhà văn sao đi u quen nhàm, không bao gi ầ ươ ng là nhu c u chép, vì nhu c u c a h khi tìm đ n văn ch ư ưở ẻ ớ ng tình tìm ki m nh ng gì m i m , m mang đ u óc, t t ệ ủ ắ ả t c a văn c m… Đó cũng chính là quy lu t đào th i kh c nghi ươ ch ỏ h i nhà văn ph i có nh ng đi m đ c bi ườ i v i chính mình, ph i có th “vân ng ọ tay ngh thu t riêng” in d u trong lòng b n đ c, th hi n qua nh ng tác ph m đ c s c, có giá tr .
ự ọ ể ệ ạ ư
13. S sáng t o trong văn h c có bi u hi n nh ế th nào?
ố ậ ư ồ
ệ ờ ố ẩ ọ
ủ ủ nh ch quan c a th gi
ự ệ ế ớ i khách quan, đã đ ạ ở ự ủ ạ góc
ượ ể ệ đây th hi n qua ệ ủ ớ ẻ ộ ữ ấ ớ ấ Chân lý ngh thu t th ng nh t nh ng không đ ng nh t v i chân lý đ i s ng. Hi n th c trong tác ph m văn h c là hình ả c khúc x qua lăng kính c a nhà văn. S sáng t o nhìn m i m , đ c đáo và nh ng phát hi n c a riêng
ệ ườ ự i ngh sĩ trong quá trình khám phá hi n th c cu c
ạ ủ
ạ ng nh m t o ra th gi ự ế ơ ủ c m , c a lí t ỡ ọ i c a ể ự ằ ệ
ệ ộ ng s ngố . S sáng t o c a văn h c còn là k t qu c a trí t ả ủ ưở ng ươ ưở ế ớ ủ ướ ượ n ng, v t ớ ạ ủ ự lên trên hi n th c khách quan đ phá v các gi i h n c a s ồ ạ t n t i.
ả ố ệ ư
ạ 14. Ph n ánh và sáng t o có m i quan h nh ế th nào?
ệ ố ứ ệ ạ ả ấ ố Ph n ánh và sáng t o có m i quan h th ng nh t bi n ch ng.
ệ ạ ướ ng,
ữ ề ng, vô nghĩa là có chi u
ự ả ở ợ ữ ắ ự S ph n ánh giúp cho s sáng t o không đi ch ch h ề không tr thành nh ng đi u hoang đ ị ư ưở t sâu và g i ra nh ng giá tr t ườ ng sâu s c.
ự ề ạ
ứ ố ẻ ộ ớ ở ự ả S sáng t o giúp cho s ph n ánh không khô khan, giáo đi u mà tr nên m i m , thu hút, sinh đ ng, giàu s c s ng.
ộ 15. N i dung là gì?
ệ ơ ở ữ m i quan h gi a
ủ
ủ ờ ộ ố ộ ố ừ ố ớ ự ả ứ
ộ ộ ấ
ầ ọ ộ ự ộ ắ ừ ố ệ ữ Khái ni m n i dung có c s v ng ch c t ự ệ ọ ố văn h c và hi n th c, bao hàm nhân t khách quan c a đ i ố ủ ố ch quan c a nhà văn. Nó v a là cu c s ng s ng và nhân t ừ ượ c y th c, v a là s c m xúc, đánh giá đ i v i cu c s ng đ ự ế đó. Có hai c p đ : n i dung tr c ti p và n i dung gián ự ả ế ti p.Yêu c u n i dung: Ph i th c hi n đ ệ ượ ủ c a văn h c, th c hi n đ ộ ệ ượ ứ c các ch c năng ọ ứ ủ c thiên ch c c a văn h c.
ứ 16. Hình th c là gì?
ủ
ư ề ể ạ ệ ế ấ
ự ợ ặ ằ ự ế ộ
ủ ộ ụ ạ ộ ạ
ấ ị ỉ ạ ộ ể ố ẩ ấ ậ ử ụ ế ố : ngh thu t s d ng ngôn Là s h p thành c a nhi u y u t ệ ừ ự t , các đ c tr ng th lo i, bi n pháp k t c u xây d ng nhân ẻ ệ ậ v t… nh m m c đích th hi n tr c ti p, sinh đ ng n i dung, ằ ồ ạ i nh t đ nh c a n i dung, t o nên nh m t o nên d ng t n t ộ toàn b tác ph m thành m t ch nh th th ng nh t.
ứ ố ộ ệ ư
17. Hình th c và n i dung có m i quan h nh ế th nào?
ỉ ố ộ ẩ ế ể t > m i tác ph m là m t ch nh th
ố ộ ấ ứ ộ
ả ủ ậ ữ ộ ứ ả ứ ủ ộ
ộ ướ ộ c,
ủ ờ
ẽ ả ứ
ạ
ẩ ộ
ỗ ề ộ ứ ỗ ấ Th ng nh t, m t thi th ng nh t gi a n i dung và hình th c: “n i dung ph i là n i ứ dung c a hình th c, hình th c ph i là hình th c c a n i dung” ủ ạ N i dung đóng vai trò ch đ o. N i dung là cái có tr ư ưở thông qua t t ng c a nhà văn, bao gi cũng s tìm ra hình ấ ể ộ ộ ầ ủ ấ ợ đ y đ , rõ ràng b n ch t. Ý th c phù h p nh t đ b c l ấ ủ ư ưở ứ ạ ự ố ng t nghĩa: S th ng nh t c a NDNT t o nên s c m nh t ệ ậ ủ ề ộ – ngh th t c a m t TP. “M i tác ph m là m t phát minh v ộ hình th c, m t khám phá v n i dung”.
ượ ệ ậ 18. Hình t ng ngh thu t là gì?
ự ả
ậ ướ ự ữ
ể ậ ộ ộ ệ ượ ng là s ph n ánh hi n th c m t cách khái quát Hình t ệ ượ ụ ể ứ ệ ằ ng c th , i hình th c nh ng hi n t b ng ngh thu t d ả ằ ứ ự ế sinh đ ng, đi n hình, nh n th tr c ti p b ng c m tính.
ậ ượ ượ c
ưở ể ờ ố ạ ng sáng t o. Hình t ng
ng ngh thu t chính là các khách th đ i s ng đ ượ ư ượ ạ ậ ả
ệ ằ ệ ữ ệ ượ ệ ậ Hình t ệ ệ ngh sĩ tái hi n b ng trí t ng t ờ ố ệ ngh thu t tái hi n đ i s ng, nh ng không ph i sáng t o, sao chép y nguyên nh ng hi n t ng có th t mà là tái hi n có
ưở ượ ủ ng t ng và tài năng c a
ọ ọ ườ ạ ch n l c, sáng t o thông qua trí t ng ệ i ngh sĩ.
ượ ữ ệ ặ ậ 19. Hình t ể ng ngh thu t có nh ng đ c đi m
gì?
ậ ượ ủ ả
ủ ượ ủ
ộ ố ấ
ậ ủ ể ả ờ ố ệ Hình t ng ngh thu t là khách quan.Tính khách quan c a hình t ch t, quy lu t c a cu c s ng. Ng đang và có th x y ra theo quy lu t c a t ế ớ hình nh ch quan c a th gi i ả ng là nói lên b n ả ệ ườ i ngh sĩ ph n ánh cái đã, ậ ủ ự nhiên, đ i s ng.
ệ ệ ng ngh thu t
ượ ộ t
ặ ạ ộ
ự ố ệ ứ ự ứ ự ư ự ậ ậ ậ bao hàm s th ng nh t bi n ch ng ấ ứ ệ . nó hi n ra m t cách c th , ụ ể ộ ữ i nh ng ch a đ ng nh ng thu c tính ữ ng, s v t, ch a đ ng nh ng quy lu t
Hình t ữ gi a thu c tính chung và cá bi ộ đ c đáo, không l p l ệ ượ ủ chung c a hi n t ộ ố ủ chung c a cu c s ng.
ờ ậ ượ cũng là
ệ ấ ả ủ ư thành qu c a t ệ ư ấ c a ngh sĩ. Chúng xu t hi n không
ng ngh thu t bao gi ủ ả ả ể ế ọ
ậ ạ ự ả
ả ể ộ ể ớ ự ệ Các hình t ạ duy sáng t o và h c u ph i đ minh h a và kh o sát cho k t lu n mang tính khái quát mà b n thân nó là thành qu sáng t o, là s thêm vào khách th m t th c th m i.
ờ ộ
ệ ườ ệ ờ ậ i ngh sĩ
ợ ng ngh thu t bao gi ủ i ánh sáng c a các l ứ ự cũng hàm ch a s thái đ , ệ . Ngh sĩ bao gi ờ ệ cũng tái hi n đ i ộ ưở ng c a m t giai
i ích và lí t ự ủ ấ ị ọ ể ng h bi u
ờ ạ ộ ộ ả
ượ Hình t ả c m xúc c a ng ủ ướ ố s ng d ấ ượ ộ c p, m t th i đ i nh t đ nh. Khi xây d ng hình t ệ hi n trong đó m t thái đó, m t c m xúc riêng, nghĩa là hóa thân.
