364
ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ Ô NHIỄM KHÍ CO
KHU VỰC ĐÔNG NAM BỘ GIAI ĐOẠN 2020-2023
SỬ DỤNG VỆ TINH SENTINEL 5P VÀ GOOGLE EARTH ENGINE
Nguyễn Ngọc Thiện 1, Trần Thị Ân2*, Nguyễn Thị Loan 2
1. Lớp D20QLMT01, Khoa Khoa học Quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một
2. Khoa Khoa học Quản lý, Trường Đại học Thủ Dầu Một
*Liên hệ email: antt@tdmu.edu.vn
TÓM TẮT
Trong nghiên cứu này, nền tảng Google Earth Engine đã được sử dụng để thu thập dữ liệu về nồng
độ CO vào các tháng trong năm 2020, 2021, 2022, 2023 tại Đông Nam Bộ. Mật độ trung bình CO nằm
trong khoảng từ 6900 – 12672,6 μg/m3 vào năm 2020, dao động từ 6700 – 12143,5 μg/m3 vào năm 2021.
Năm 2022, nồng độ CO trong không khí diễn biến từ 6500 – 11800 μg/m3 và biến thiên 7000 – 14000
μg/m3 năm 2023. Năm 2023 có tỷ lệ chênh lệch nồng độ CO cao nhất, cho thấy sự biến động lớn trong
nồng độ CO trong các tháng trong năm đó. Trong khi đó, năm 2022 có sự biến đổi thấp nhất với các
tháng ghi nhận sự thay đổi nồng độ ít nhất. Phân tích diễn biến nồng độ CO theo không gian dựa vào
biểu đồ trên có thể kết luận rằng nồng độ CO có xu hướng thấp dần từ Tây Ninh xuống Thành phố Hồ
Chí Minh, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và cuối cùng là Bà Rịa Vũng Tàu. Tuy nhiên vào năm
2021 có sự thay đổi thứ tự khi tỉnh có nồng độ cao nhất là Thành phố Hồ Chí Minh sau đó là Tây Ninh,
Bình Dương, Đồng Nai, Bình Phước và sau cùng là Bà Rịa Vũng Tàu.
Từ khóa: CO, Google Earth Engine, ô nhiễm không khí, Sentinel-5P.
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ô nhiễm môi trường không khí có tác động tiêu cực đối với sức khoẻ con người (đặc biệt là gây
ra các bệnh đường hô hấp), ảnh hưởng đến các hệ sinh thái và biến đổi khí hậu (hiệu ứng "nhà kính",
mưa axít và suy giảm tầng ôzôn),...Công nghiệp hoá càng mạnh, đô thị hoá càng phát triển thì nguồn
thải gây ô nhiễm môi trường không khí càng nhiều, áp lực làm biến đổi chất lượng không khí theo
chiều hướng xấu càng lớn, yêu cầu bảo vệ môi trường không khí càng quan trọng (Nguyễn Thị Lệ
Hằng, 2018). Sự gia tăng dân số, gia tăng đột biến của các phương tiện giao thông trong khi cơ sở hạ
tầng còn thấp làm cho tình hình ô nhiễm trở nên trầm trọng. Google Earth Engine (GEE) là nền tảng
cho phép người dùng giám sát những thay đổi trong các lĩnh vực môi trường, nông nghiệp, biến đổi
khí hậu,... sử dụng dữ liệu địa không gian với các mức độ phân giải theo không gian và thời gian khác
nhau. Do vậy, GEE rất phù hợp để xử lý chuỗi dữ liệu ảnh vệ tinh, chiết tách thông tin về ô nhiễm
không khí (Gautam, 2020; Shami và cs, 2022).
Việc sử dụng ảnh vệ tinh để giám sát tài nguyên và môi trường đang được thực hiện một cách
rộng rãi trên thế giới và ở Việt Nam. Đông Nam Bộ (còn được gọi là miền Đông) là một trong hai
phần của Nam Bộ Việt Nam. Vùng Đông Nam Bộ có 1 thành phố trực thuộc trung ương là Thành
phố Hồ Chí Minh và 5 tỉnh: Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và Tây Ninh.
Theo số liệu mới đây năm 2021 của Tổng cục Thống kê Việt Nam, tổng dân số của vùng Đông Nam
Bộ là 18.719.266 người (không kể số người tạm trú lâu dài) trên một diện tích là 23.560,6 km², với
mật độ dân số bình quân 795 người/km², chiếm 19,1% dân số cả nước (Tổng cục Thống kê, 2021).
Đông Nam Bộ là khu vực kinh tế phát triển nhất ở Việt Nam, đóng góp hơn 2/3 thu ngân sách hằng
năm, có tỉ lệ đô thị hóa 62.8%. Cùng với quá trình đô thị hóa và phát triển kinh tế - xã hội tại Đông
Nam Bộ, chất lượng môi trường đặc biệt là môi trường không khí ngày càng đứng trước nhiều nguy
cơ ô nhiễm do sự gia tăng phương tiện giao thông và các hoạt động công nghiệp.
