Đánh giá sự thay đổi nhu cầu nước tưới cho cây lúa khu vực bán đảo Cà Mau dưới ảnh hưởng của biến đổi khí hậu

Đồng bằng Sông Cửu Long, đặc biệt là Bán đảo Cà Mau, là vùng sản xuất lúa trọng điểm của Việt Nam, nhưng đang đối mặt với tình trạng thiếu nước do hạn hán, xâm nhập mặn và biến đổi khí hậu. Nghiên cứu này nhằm xác định nhu cầu nước tưới cho cây lúa vụ Đông Xuân, đặc biệt trong bối cảnh các yếu tố khí hậu dự kiến sẽ thay đổi đáng kể trong tương lai.

Nghiên cứu này cung cấp thông tin và dữ liệu quan trọng cho các nhà khoa học, nhà quản lý tài nguyên nước và nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, quản lý và quy hoạch sử dụng nước hiệu quả cho ngành nông nghiệp lúa gạo tại Bán đảo Cà Mau.

Nghiên cứu này đánh giá sự thay đổi nhu cầu nước tưới cho cây lúa vụ Đông Xuân tại khu vực Bán đảo Cà Mau, một vùng sản xuất lúa trọng điểm của Việt Nam, dưới tác động của biến đổi khí hậu. Khu vực này thường xuyên chịu ảnh hưởng tiêu cực từ hạn hán và xâm nhập mặn, dẫn đến tình trạng thiếu nước nghiêm trọng cho sản xuất nông nghiệp. Mục tiêu chính là xác định và phân tích sự biến đổi của nhu cầu nước tưới trong hiện tại và tương lai. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu dự báo khí tượng toàn cầu từ ba mô hình CMIP6 (ACCESS-CM2, GFDL-ESM4, MIROC6) ứng với hai kịch bản phát thải SSP2-4.5 và SSP5-8.5 cho giai đoạn 2040-2059. Các mô hình này được hiệu chỉnh và kiểm định kỹ lưỡng để đảm bảo độ tin cậy cao cho dữ liệu dự báo nhiệt độ và lượng mưa. Nhu cầu nước tưới cho lúa được tính toán bằng phần mềm Cropwat 8.0, sau đó so sánh với giai đoạn nền 1990-2009. Kết quả cho thấy tổng nhu cầu nước tưới trung bình vụ Đông Xuân của toàn vùng Bán đảo Cà Mau trong giai đoạn nền 1990-2009 là khoảng 4,629 tỷ m³. Đối với giai đoạn 2040-2059, nhu cầu nước tưới dự kiến thay đổi từ -8% đến 5% so với giai đoạn nền. Cụ thể, mô hình ACCESS-CM2 dự báo nhiệt độ tăng và lượng mưa giảm, dẫn đến nhu cầu nước tăng lên (1%-5%). Ngược lại, mô hình MIROC6 dự báo lượng mưa tăng đáng kể trong khi nhiệt độ ít thay đổi, kéo theo nhu cầu nước giảm (6%-8%). Mô hình GFDL-ESM4 cho thấy nhu cầu nước xấp xỉ giai đoạn nền do sự bù trừ giữa thay đổi nhiệt độ và lượng mưa. Các kết quả này cung cấp cơ sở khoa học quan trọng để lập kế hoạch và quản lý tài nguyên nước hiệu quả, nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu tại khu vực Bán đảo Cà Mau.