BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
PHONGSAVANH SIHAVONG
DẠY HỌC CHỦ ĐỀ PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NƯC CHDCND LÀO
THEO QUAN ĐIỂM HOẠT ĐỘNG
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Toán
Mã số: 9.14.01.11
TÓM TẮT
LUN ÁN TIN S KHOA HỌC GIÁO DỤC
HÀ NỘI – 2025
CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI:
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
Người hướng dẫn khoa học:
1. TS. Lê Văn Hồng
2. TS. Nguyễn Văn Dũng
Phản biện 1: PGS. TS. Đỗ Tiến Đạt Viện
Khoa học Giáo dục Việt Nam
Phản biện 2: PGS. TS. Nguyễn Chí Thành
Trường Đại học Giáo dục- ĐHQG Hà Nội
Phản biện 3: PGS. TS. Vũ Quốc Chung
Trường ĐHSP Hà Nội
Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp
tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2025
Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội
hoặc Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
1. Phongsavanh SIHAVONG (2018) “Vận dụng quan điểm hoạt động vào
thực tiến dạy học môn Toán trung học phổ thông ở nước CHDCND Lào”,
Kỷ yếu Hội thảo khoa học quốc tế “Tích hợp trong Giáo dục toán học và
đào tạo giáo viên”, Trường ĐHSP Hà Nội ngày 18-19/9/2018, tr.62.
2. Phongsavanh SIHAVONG (2021), Đặc điểm chủ đề phương trình và bất
phương trình trong môn Toán lớp 10 và lớp 11 nước Cộng hòa Dân chủ
Nhân dân Lào. Tạp chí khoa học trường Đại học Sư phạm Hà Nội. HNUE
JOURNAL OF SCIENCE Educational Sciences, 2021, Volume 66, Issue
4, pp. 197-203 DOI: 10.18173/2354-1075.2021-0122
3. Phongsavanh SIHAVONG (2021), Vận dụng quan điểm hoạt động vào
dạy học định lí về phương trình và bất phương trình ở trung học phổ thông
nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt
tháng 12/2021, tr 43-48. ISSN: 2354-0753
4. Phongsavanh SIHAVONG (2022), Dạy học khái niệm Toán học ở trường
trung học phổ thông nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào theo quan
điểm hoạt động. Tạp chí khoa học trường Đại học Sư phạm Hà Nội.
HNUE JOURNAL OF SCIENCE Educational Sciences 2022, Volume 67,
Issue 2, pp. 199-205 DOI: 10.18173/2354-1075.2022-0036
5. Phongsavanh SIHAVONG (2023) “Phương pháp dạy học chủ đề Phương
trình và bất phương trình ở môn Toán THPT nước CHDCND Lào theo quan
điểm hoạt động thông qua các tình huống dạy học điển hình” Kỷ yếu Hội
thảo khoa học quốc tế “Dạy và học Toán trong kỷ nguyên số”, Trường
ĐHSP Hà Nội ngày 24-25/11/2023, tr.60.
1
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Dựa vào tình trạng hiện này ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân (CHDCND) Lào
đang cải tiến chương trình và sách giáo khoa để đáp ứng mục đích phát triển nguồn nhân
lực, đề tài xuất phát từ 4 vấn đề sau:
Thứ nhất: Xuất phát từ nhu cầu và định hướng đổi mới Giáo dục nói chung và đổi mới
phương pháp dạy học nói riêng ở nước CHDCND Lào
Năm gần đây, Bộ Giáo dục và Thể thao nước CHDCND Lào đã phát động phong trào đổi
mới toàn diện phương pháp dạy học. Trong điều hành quá trình dạy học, giáo viên cần tổ chức,
khuyến khích và lôi cuốn học sinh vào các hoạt động học tập. Qua đó, học sinh vừa có được
những nhận thức mới, kĩ năng mới, vừa nắm được phương pháp tìm ra kiến thức, kĩ năng đó.
Thứ hai: Xuất phát từ thực tiễn áp dụng quan điểm hoạt động trong dạy học môn Toán
ở trường phổ thông nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam
Nhiều lí thuyết, quan điểm dạy học trong đổi mới dạy học Toán ở Việt Nam đã được quan
tâm là lí thuyết tình huống, thuyết kiến tạo, quan điểm hoạt động, quan điểm tương tác, hợp
tác,… trong đó quan điểm hoạt động trong dạy học Toán đặc biệt được nhấn mạnh trong vận
dụng ở Việt Nam. Đây là cơ sở để tác giả tìm ra và đề xuất các phương pháp áp dụng những kinh
nghiệm của Việt Nam vào thực tiễn dạy học ở nước CHDCND Lào theo quan điểm hoạt động.
Thứ ba: Xuất phát từ thực trạng việc nghiên cứu và vận dụng quan điểm hoạt động trong
dạy học môn toán phổ thông ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào
Vận dụng quan điểm hoạt động trong dạy học nói chung và dạy học môn Toán nói riêng
đã được đưa vào và thí điểm áp dụng ở nước CHDCND Lào. Mặc dù đã có một số công trình
nghiên cứu của các nhà khoa học nước CHDCND Lào chẳng hạn: Khambau; Khamkhong;
Outhay;… về việc vận dụng quan điểm hoạt động trong dạy học nói chung và dạy học môn
Toán nói riêng. Tuy nhiên, việc vận dụng quan điểm đó trong thực tiễn dạy học ở nước
CHDCND Lào chưa được triển khai một cách có hệ thống. Thực tế dạy học hiện nay ở nước
Lào, hoạt động của giáo viên đóng vai trò chủ đạo, học sinh chưa phải là trung tâm của giáo
dục, học sinh ít được học tập bằng hoạt động và thông qua hoạt động để chiếm lĩnh tri thức.
Việc nghiên cứu tìm ra giải pháp thực hiện việc dạy học môn Toán nói chung và chủ đề
phương trình và bất phương trình nói riêng theo quan điểm hoạt động là một nhu cầu của thực
tiễn dạy học môn Toán ở nước CHDCND Lào.
Thứ tư: Xuất phát từ nội dung và vị trí của chủ đề Phương trình và Bất phương trình
trong môn Toán cấp trung học phổ thông ở nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.
Trong chương trình môn Toán ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào, chủ đề
phương trình và bất phương trình là một trong các nội dung cơ bản trải dài từ lớp 1 đến lớp 12.
Nhiều nội dung về chủ đề phương trình và bất phương trình không xuất hiện với tư cách là
một bài, một chương mà chỉ là một tiểu mục thậm chí ẩn chứa trong các bài tập về hàm số,
đồ thị và các phép biến đổi đồ thị của hàm số.... Điều đó có thể gây ra khó khăn cho giáo
viên dạy môn Toán ở nước CHDCND Lào khi cần triển khai dạy học theo các tình huống
điển hình của môn Toán theo quan điểm hoạt động.
Để góp phần thực hiện chủ trương phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ
mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, góp phần hưởng ứng cuộc vận động đổi
mới toàn diện phương pháp dạy học nói chung và phương pháp dạy học môn Toán nói riêng
và với những lí do cơ bản nêu trên, chúng tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài: “Dạy học chủ đề
phương trình, bất phương trình ở Trường trung học phổ thông Nước CHDCND Lào theo
quan điểm hoạt động”.
2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu vận dụng quan điểm hoạt động đã được thực hiện với nhiều thành quả tích
cực ở Việt Nam vào dạy học chủ đề phương trình và bất phương trình ở trường trung học phổ
2
thông nước CHDCND Lào nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc dạy học chủ đề
này và góp phần cải tiến phương pháp dạy học môn toán.
3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
- Khách thể nghiên cứu: Quá trình dạy học các nội dung cụ thể thuộc chủ đề phương
trình và bất phương trình ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
- Đối tượng nghiên cứu: Quan điểm hoạt động trong dạy học nội dung phương trình và
bất phương trình ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
- Phạm vi nghiên cứu về không gian: Nghiên cứu việc dạy và học môn Toán nói chung
và nội dung phương trình và bất phương trình nói riêng ở một số trường trung học phổ thông
thuộc tỉnh Champasak nước CHDCND Lào.
- Phạm vi nghiên cứu về thời gian: Từ 2016 đến 2025 (Làm luận án tiến sĩ).
- Phạm vi nghiên cứu về nội dung: Trong khuôn khổ của luận án này, chúng tôi chỉ tập
trung nghiên cứu việc vận dụng quan điểm hoạt động vào dạy học các nội dung cụ thể sau:
- Phương trình và bất phương trình bậc nhất chứa tham số, chứa dấu giá trị tuyệt đối (lớp 10).
- Phương trình và bất phương trình bậc hai (lớp 10).
- Phương trình và bất phương trình mũ và lôgarit (lớp 11).
5. GIẢ THUYT KHOA HỌC
Trong dạy học chủ đề phương trình và bất phương trình ở môn Toán trung học phổ thông
nước CHDCND Lào, nếu thực hiện dạy học các tình huống điển hình nhờ “hoạt hóa” nội dung cơ
bản, cụ thể, thành các hoạt động và hoạt động thành phần (HĐTP) tương thích với mỗi nội dung
học tập, đáp ứng mục tiêu dạy học và thể hiện thành phương pháp dạy học thì sẽ nâng cao chất
lượng và hiểu quả dạy học chủ đề này.
6. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu về mặt lí luận quan điểm hoạt động trong dạy học môn Toán và kinh nghiệm
thể hiện quan điểm hoạt động trong dạy học môn Toán trung học phổ thông ở Việt Nam.
- Tìm hiểu và đánh giá thực trạng việc nghiên cứu và vận dụng quan điểm hoạt động trong
dạy học môn Toán cấp trung học phổ thông ở nước CHDCND Lào.
- Làm rõ nội dung dạy học phương trình và bất phương trình ở môn Toán trường phổ
thông, nhất là ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
- Đề xuất giải pháp với các phương pháp sư phạm cụ thể thực hiện việc vận dụng quan điểm
hoạt động trong dạy học nội dung phương trình và bất phương trình ở trường trung học phổ
thông nước CHDCND Lào.
- Tổ chức thực nghiệm sư phạm để đánh giá, mức độ phụ hợp, khả năng vận dụng và
hiệu quả của giải pháp đã đề xuất.
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu lí luận
- Nghiên cứu một số tài liệu có tính chất lí luận ở Việt Nam và quốc tế liên quan đến
quan điểm hoạt động trong dạy học môn Toán.
- Nghiên cứu mục tiêu, nội dung Chương trình môn Toán trung học phổ thông nước
CHDCND Lào. Từ đó xác định vị trí, vai trò và mục tiêu dạy học chủ đề phương trình và bất
phương trình ở trường trung học phổ thông nước CHDCND Lào.
Phương pháp nghiên cứu so sánh
- So sánh làm rõ sự tương đồng và khác biệt trong Chương trình môn Toán về chủ đề
phương trình và bất phương trình ở Việt Nam, Lào và với một vài nước khác.
- Tìm hiểu và xác định khả năng vận dụng kinh nghiệm dạy học môn Toán trung học phổ
thông theo quan điểm hoạt động ở Việt Nam vào việc dạy học môn Toán trung học phổ thông ở
nước CHDCND Lào.