Tr−êng §¹i häc Vinh
Khoa sau ®o t¹o ®¹i häc
***
§Ò ti:
TiÕp cËn
D¹y häc øng dông c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i.
Gi¸o viªn h−íng dÉn: PGS.TS: NguyÔn Quang L¹c
C¸c thnh viªn nhãm tiÕp cËn 4 (Cao häc 15 PP Lý):
1. Ng« Sü Ho"ng # Nhãm tr−ëng (0912369682)
2. NguyÔn Nh− Phóc # Th− ký
3. KiÒu ThÞ Hång Xoan
4. TrÇn V¨n T"i
5. NguyÔn ThÞ H©n
6. NguyÔn Xu©n Vinh
Vinh, ng"y 14/06/2008
2
Môc lôc
I. C¬ së lÝ luËn chung.
II. øng dông thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong d¹y häc .
1. Phim häc tËp.
1.1 Chøc n¨ng cña phim häc tËp trong d¹y häc vËt lý.
1.2. C¸c lo¹i phim häc tËp
1.3 C¸c tr−êng hîp cÇn thiÕt sö dông phim häc tËp
1.4 Ph−¬ng ph¸p sö dông phim häc tËp trong d¹y häc vËt lý
2. Dao ®éng kÝ ®iÖn tö.
2.1. CÊu t¹o v" nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña dao ®éng kÝ ®iÖn tö
2.2. Sö dông dao ®éng kÝ ®iÖn tö trong d¹y häc vËt lÝ
3. M¸y vi tÝnh trong d¹y häc.
3.1
Môc ®Ých cña viÖc ®−a TBKTH§ v"o d¹y häc
3.2 C¸c d¹ng øng dông cña m¸y tÝnh trong d¹y häc VËt lý
3.2.1
Minh ho¹ v" tr×nh b"y kiÕn thøc:
3.2.2. X©y dùng m« h×nh cho c¸c qu¸ tr×nh:
3.2.4. ThÝ nghiÖm ®−îc hé trî bëi m¸y tÝnh:
3.2.5. ¤n tËp kiÓm tra ®¸nh gi¸ v" tù ®¸nh gi¸ .
III. S¶n phÈm. Gi¸o ¸n
1. ChuyÓn ®éng c¬ ( vËt lý líp 10 n©ng cao)
2. Ph¶n x¹ to"n phÇn ( vËt lý 11 n©ng cao )
3. HiÖn t−îng sãng trong c¬ häc
IV. KÕt qu¶ øng dông v h−íng ph¸t triÓn.
3
I. C¬ së lÝ luËn.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc ®æi míi c«ng t¸c gi¸o dôc
diÔn ra rÊt s«i ®éng trªn thÕ giíi v" ë n−íc ta. Sù nghiÖp c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc ta ®ßi hái ng"nh gi¸o dôc ph¶i
®æi míi ®ång bé c¶ môc ®Ých, néi dung, ph−¬ng ph¸p v" ph−¬ng
tiÖn d¹y häc. Trªn c¬ së tiÕp thu nh÷ng th"nh tùu míi cña khoa häc
gi¸o dôc trªn thÕ giíi v" ph¸t huy nh÷ng th"nh tùu ®d ®¹t ®−îc cña
nÒn gi¸o dôc n−íc nh", c¸c gi¶i ph¸p ®Ò ra ph¶i võa theo kÞp sù
ph¸t triÓn chung cña khoa häc gi¸o dôc trªn thÕ giíi v" võa phï
hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n−íc ta sao cho kh¶ thi v" hiÖu qu¶.
Vai trß cña c¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt trong viÖc gi¶ng d¹y
m«n vËt lý:
Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò trung t©m cña khoa ph−¬ng ph¸p
gi¶ng d¹y hiÖn ®¹i l" t×m kiÕm nh÷ng ph−¬ng thøc míi cã hiÖu qu¶
h¬n ®Ó truyÒn ®¹t kiÕn thøc, cho phÐp cung cÊp cho häc sinh th«ng
tin ®Çy ®ñ v" chÝnh x¸c h¬n vÒ hiÖn t−îng ®ang häc, v" cã t¸c
dông ®Èy nhanh QTDH l"m cho QTDH ®−îc dÔ d"ng h¬n.
ViÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n"y cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông
réng rdi trong qu¸ tr×nh häc tËp : vÝ dô phim häc tËp, v« tuyÕn ®iÖn,
b¨ng ghi ©m, v« tuyÕn truyÒn h×nh, dao ®éng kÝ ®iÖn tö, m¸y vi tÝnh
...
TÊt c¶ c¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt l" nh÷ng c«ng cô trong tay
ng−êi gi¸o viªn, tr−íc ®©y hiÖn nay v" c¶ sau n"y n÷a, gi¸o viªn
ch¼ng nh÷ng l" nguån tri thøc, ng−êi ldnh ®¹o QTDH m" cßn l"
ng−êi gi¸o dôc, ng−êi gi¸o viªn vÉn lu«n lu«n l" nh©n vËt trung
t©m cña QTDH phøc t¹p v" ®a d¹ng.
ViÖc sö dông c¸c ph−¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i trong QTGD#
DH cã nh÷ng chøc n¨ng sau:
# T¹o ®éng c¬ häc tËp, kÝch thÝc høng thó nhËn thøc cña häc
sinh. Cung cÊp cho häc sinh th«ng tin ®"y ®ñ h¬n v" chÝnh x¸c v"
phong phó h¬n vÒ hiÖn t−îng ®ang häc.
4
# Sö dông thiÕt bÞ d¹y häc ®Ó h×nh th"nh kiÕn thøc, kü n¨ng
míi
# N©ng cao tÝnh trùc quan cña d¹y häc v" l"m cho nh÷ng t"i
liÖu khã trë nªn dÔ tiÕp thu.
# N©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc, ®Èy nhanh tèc ®é häc v" ghi
nhí t"i liÖu trong nh÷ng thêi h¹n nhÊt ®Þnh .
# Gi¶i phãng gi¸o viªn khái mét khèi l−îng lín nh÷ng c«ng
viÖc thuÇn tóy ( thuyÕt tr×nh, ghi b¶ng, m« t¶ sù vËt hiÖn t−îng thÝ
nghiÖm ....) v" t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn d"nh nhiÒu thêi gian h¬n
cho ho¹t ®éng s¸ng t¹o.
# Cho phÐp kiÓm tra mét c¸ch cã hÖ thèng viÖc häc tËp cña
häc sinh ( kiÓm tra kü n¨ng # kü x¶o, kiÕn thøc, ....).
# Gãp phÇn ph¸t triÓn n¨ng lùc nhËn thøc cña häc sinh, cña
ph−¬ng tiÖn d¹y häc ®−îc thÓ hiÖn râ nhÊt trong viÖc tæ chøc cho
häc sinh tiÕn h"nh víi c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm thùc h"nh.
# T¹o kh¶ n¨ng tæ chøc s¸t h¹ch kiÕn thøc häc sinh ®−îc
chÝnh x¸c h¬n ( vÝ dô: thi tr¾c nghiÖm, kiÓm tra tr¾c nghÖm, ®¶o ®Ò
thi tr¾c nghiÖm, chÊm thi tr¾c nghiÖm).
# Gãp phÇn v"o viÖc thùc hiÖn mét trong nh÷ng nhiÖm vô cña
d¹y häc vËt lý l" ph¸t triÓn tèi −u nh©n c¸ch cña häc sinh.
II. øng dông c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i trong d¹y
häc
1. Phim häc tËp.
1.1 Chøc n¨ng cña phim häc tËp trong d¹y häc vËt lý.
Phim häc tËp gióp thu nhËn thÕ giíi tù nhiªn v"o líp häc, xãa
bá nh÷ng h¹n hÑp vÒ mÆt kh«ng gian cña líp häc v" vÒ mÆt thêi
gian cña giê häc.
# Nhê c¸c cuèn phim ®−îc quay tr−íc häc sinh quan s¸t víi
tèc ®é mong muèn hoÆc cã thÓ l"m dõng l¹i c¸c h×nh ¶nh, häc sinh
quan s¸t ®−îc râ r"ng c¸c hiªn t−îng, c¸c qu¸ tr×nh vËt lý ®d ®−îc
phãng ®¹i hoÆc thu nhá mét c¸ch tèi −u, l"m cho häc sinh cã
nh÷ng biÓu t−îng ®óng ®¾n vÒ chóng.
# ViÖc sö dông c¸c kh¶ n¨ng cña sù ®å häa ( ®¸nh dÊu, ®ãng
khung, t« m"u, ®å thÞ . . . ) kÕt hîp h"i hßa víi c¸c tÝn hiÖu ©m
5
thanh v" sù thuyÕt minh phim kh«ng nh÷ng t¹o ë häc sinh nh÷ng
hiÓu tèt h¬n vÒ ®èi t−îng nghiªn cøu m" cßn mang tÝnh trùc quan
v" hiÖu qu¶ xóc c¶m cña ph−¬ng tiÖn d¹y häc.
# Phim häc tËp cã thÓ ®−îc sö dông ë tÊt c¶ c¸c QTDH nh−:
t¹o ®éng c¬ häc tËp, ®Ò xuÊt vÊn ®Ò nghiªn cøu, nghiªn cøu kiÕn
thøc míi, cñng cè trong líp häc v" ngo"i líp häc, trong v" ngo"i
giê häc chÝnh khãa.
1.2. C¸c lo¹i phim häc tËp
# Sö dông phim ®Ìn chiÕu vÒ c¸c ph−¬ng ph¸p ®o trong vËt lý.
C¸c lo¹i ®éng c¬ nhiÖt, vÒ s¶n xuÊt v" truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng, vÒ cÇu
vång v" vÒ c¸c øng dông cña vËt lý h¹t nh©n.
# Phim chiÕu bãng bao gåm phim quay c¸c c¶nh thËt v" phim
ho¹t h×nh
# øng dông phim vÒ buång Yuynx¬n, vÒ sù dÉn ®iÖn trong
chÊt b¸n dÉn.
# Phim v« tuyÕn truyÒn h×nh.
# øng dông phim vÒ dao ®éng c¬ häc, vÒ c¶m øng ®iÖn tõ, vÒ
sãng c¬ häc, sãng ®iÖn tõ.
# Phim trªn b¨ng video.
# Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y viÖc sö dông nh÷ng b¨ng video
ng"y c"ng réng rdi trong d¹y häc vËt lý ë tr−êng THPT v× nh÷ng lÝ
do sau:
+ Sö dông m¸y sang v" ph¸t b¨ng h×nh hoÆc m¸y thu v" ph¸t
b¨ng h×nh dÔ d"ng h¬n so víi viÖc sö dông m¸y quay phim nhùa,
gi¸ th"nh kinh tÕ h¬n v× vËy gi¸o viªn cã thÓ tù qua b¨ng h×nh hoÆc
sao b¨ng. do hai thÕt bÞ n"y cã chÕ ®é l"m cho h×nh ¶nh ®øng yªn
nªn c¸c giai ®o¹n trong hiÖn t−îng vËt lý cã thÓ cho dõng l¹i ë bÊt
k× thêi ®iÓm n"o, t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh quan s¸t râ r"ng hiÖn
t−îng.
+ Néi dung cña c¸c cuèn b¨ng video ghi h×nh, c¸c qu¸ tr×nh
vËt lÝ thùc còng cã thÓ d−îc ph©n tÝch nhê mét sè thiÕt bÞ ghÐp nèi
víi m¸y vi tÝnh v" phÇn mÒm t−¬ng øng, t¹o thuËn lîi h¬n trong
c¸c nghiªn cøu qu¸ tr×nh vËt lý.