Đề cương môn Ngân hàng thương mại

PHẦN I. GIỚI THIỆU MÔN HỌC<br /> Tên môn học<br /> Mã số<br /> Tổng số ĐVHT<br /> Giáo viên phụ trách môn<br /> học<br /> <br /> Bộ môn phụ trách<br /> <br /> Ngân hàng thương mại<br /> ...........<br /> 3, trong đó giảng lý thuyết là 2 ĐVHT và thực<br /> hành là 1 ĐVHT<br /> PGS,TS Phan Thị Thu Hà<br /> PGS,TS Vương Trọng Nghĩa<br /> PGS.TS Lê Đức Lữ<br /> ThS. Phan Thị Hạnh<br /> Th.S. Lê Phong Châu<br /> TS. Lê Thanh Tâm<br /> Bộ môn Ngân hàng thương mại<br /> <br /> I. MÔ TẢ MÔN HỌC<br /> <br /> Ngân hàng thương mại là môn học chuyên ngành sâu dành cho các đối tượng<br /> làm trong ngân hàng hoặc đang nghiên cứu về ngân hàng. Hoạt động của<br /> ngân hàng tác động trwcjt iếp tới sự phát triển của mọi lĩnh vực và của toàn<br /> bộ nền kinh tế nói chung. Có thể nói rằng, sự hoạt động hiệu quả của hệ thống<br /> ngân hàng gắn với sự hưng thịnh của nền kinh tế.<br /> Môn chuyên ngành sâu này cung cấp cho học viên các kiến thức về (ii) các<br /> hoạt động kinh doanh của ngân hàng; (ii) quản lý tài sản – nợ (iii) quản trị rủi<br /> ro, và (iv) cấu trúc tổ chức của ngân hàng – lựa chọn mô hình phát triển.<br /> Môn ngân hàng thương mại giảng cho hệ cao học, có những khác biệt so với<br /> chương trình ở bậc cử nhân như sau: (i) Các nội dung nghiên cứu được xây<br /> dựng theo phương thức tổng hợp, xâu chuỗi, nâng cao từ những chủ đề cốt lõi<br /> của ngân hàng thương mại; (ii) Nhấn mạnh đến một số mô hình lý thuyết và<br /> thực tiễn khi giải quyết các vấn đề nghiên cứu; (iii) Liên hệ các chủ đề cốt lõi<br /> của ngân hàng thương mại bằng các kinh nghiệm quốc tế và ở Việt Nam<br /> II. MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC<br /> <br /> - Về lý thuyết: Môn học trang bị cho cao học viên các chuyên ngành ngân<br /> hàng những vấn đề lý luận mang tính tổng hợp, nâng cao, xâu chuỗi các nội<br /> dung về hoạt động nghiệp vụ và quản trị ngân hàng thương mại hiện đại.<br /> Điểm nhấn trong mục tiêu môn học là hướng tới câu hỏi: làm thế nào để phát<br /> triển hoạt động và quản lý của các ngân hàng thương mại theo hướng bền<br /> vững, hiện đại?<br /> - Về thực hành: môn học trang bị cho cao học viên công cụ phân tích các tình<br /> huống xảy ra trong quá trình hoạt động thực tế của các ngân hàng; Những<br /> Đề cương môn: Ngân hàng thương mại<br /> <br /> 1<br /> <br /> luận cứ khoa học để phân tích các khía cạnh hoạt động và quản trị của các<br /> ngân hàng thương mại nói chung, của Việt Nam nói riêng.<br /> III. TRANG THIẾT BỊ DÀNH CHO VIỆC DẠY VÀ HỌC<br /> <br /> - Phấn, bảng hoặc hệ thống máy chiếu, sử dụng máy chiếu<br /> - Nếu sử dụng máy chiếu sinh viên cần phải có bản slides trước.<br /> IV. KẾ HOẠCH TƯ VẤN, GIÚP ĐỠ HỌC VIÊN TRONG HỌC TẬP, NGHIÊN<br /> CỨU MÔN HỌC<br /> <br /> - Giáo viên giảng những nội dung mới, nâng cao cho sinh viên, giới thiệu<br /> tài liệu đọc trong giờ lên lớp.<br /> - Học viên đọc tài liệu, chuẩn bị các nội dung trao đổi trước.<br /> - Trong buổi thảo luận, sinh viên sẽ trình bày, trao đổi với nhau các nội<br /> dung nghiên cứu dưới sự giúp đỡ cuả thầy.<br /> - Giáo viên có thể có kế hoạch giải đáp thắc mắc, bổ túc thêm kiến thức,<br /> thực hiện trao đổi chuyên môn ngoài những vấn đề học trên lớp thông<br /> qua điện thoại Email, giới thiệu sinh viên tham dự các hội thảo, v.v...<br /> V. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC<br /> <br /> Trong quá trình tiếp thu môn học sinh viên phải làm 01 bài kiểm tra tại<br /> lớp, 01bài tập thực hành và 01 bài thi cuối cùng. Trọng số của mỗi bài kiểm<br /> tra và bài tập thực hành là 0,2, trọng số của bài thi cuối cùng là 0,6 tính theo<br /> thang điểm chung là 10 điểm.<br /> VI. YÊU CẦU ĐỐI VỚI NGƯỜI HỌC<br /> <br /> Ngân hàng thương mại là môn kinh tế chuyên ngành sâu. Theo tính chất<br /> của môn học mô tả ở trên và những mục tiêu đặt ra, yêu cầu người học phải<br /> được trang bị đầy đủ những kiến thức cơ bản và cơ sở trước khi nghiên cứu<br /> môn học này.<br /> Vì vậy, môn học ngân hàng thương mại cần phải được học sau: (i) Các môn<br /> học cơ bản như toán cao cấp, phương pháp mô hình toán, kinh tế lượng, Triết<br /> học và Phương pháp nghiên cứu; (ii) Các môn kinh tế cơ sở: Kinh tế vĩ mô,<br /> kinh tế vi mô, kinh tế chính trị, Lịch sử học thuyết kinh tế; (iii) môn chuyên<br /> ngành cơ sở: Lý thuyết tài chính tiền tệ; Tài chính cho phát triển.<br /> <br /> Đề cương môn: Ngân hàng thương mại<br /> <br /> 2<br /> <br /> PHẦN II: PHÂN BỔ THỜI GIAN GIẢNG DẠY<br /> Môn học được kết cấu thành 4 chương lớn theo 4 chủ đề quan trọng mà<br /> ngân hàng thương mại nói chung, ngân hàng nói riêng ở các nước đang phát<br /> triển quan tâm. Tổng số tiết giảng là 45 tiết (3 đơn vị học trình), được phân bổ<br /> cụ thể như sau:<br /> Tên chương<br /> Tổng số Giảng Thảo<br /> luận<br /> Tổng quan về ngân hàng và các hoạt<br /> 15<br /> 10<br /> 5<br /> 1<br /> động kinh doanh của ngân hàng<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> 6<br /> <br /> Quản lý tài sản – nợ trong ngân hàng<br /> thương mại<br /> Quản trị rủi ro của ngân hàng thương<br /> mại<br /> Cấu trúc tổ chức của ngân hàng – lựa<br /> chọn mô hình phát triển<br /> Tổng số<br /> <br /> Đề cương môn: Ngân hàng thương mại<br /> <br /> 10<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 10<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 10<br /> <br /> 5<br /> <br /> 5<br /> <br /> 45<br /> <br /> 25<br /> <br /> 20<br /> <br /> 3<br /> <br /> PHẦN III: NỘI DUNG MÔN HỌC<br /> Chương 1<br /> Tổng quan về ngân hàng<br /> và các hoạt động kinh doanh của ngân hàng<br /> 1.1. Mục đích:<br /> Trang bị cho các cao học viên những vấn đề tổng quan về ngân hàng<br /> thương mại và các hoạt động chính, xu hướng phát triển của các hoạt động<br /> trong mối tương quan so sánh với các tổ chức tài chính phi ngân hàng.<br /> 1.2. Nội dung<br /> I. Tổng quan về ngân hàng<br /> 1. Ngân hàng thương mại<br /> 1.1 Các khái niệm về ngân hàng – sự tiến triển của các khái niệm<br /> 1.2 Các hoạt động cơ bản của ngân hàng<br /> 1.3. Các khuynh hướng ảnh hưởng tới hoạt động ngân hàng<br /> 2. Tác động của chính sách và các quy định đối với hoạt động ngân hàng<br /> 2.1 Quy định đối với hoạt động ngân hàng<br /> 2.2 Ảnh hưởng của quá trình phi quản lý hóa đối với hoạt động ngân hàng<br /> II. Các báo cáo tài chính của một ngân hàng<br /> 1. Tổng quan về các báo cáo tài chính<br /> 1.1. Bảng cân đối kế toán<br /> 1.2. Báo cáo kết quả kinh doanh<br /> 1.3. Báo cáo lưu chuyển tiền tệ<br /> 1.4. Các báo cáo tài chính quan trọng khác<br /> 2. Sự phát triển của các khoản mục ngoài bảng cân đối kế toán<br /> 3. Các dòng tài chính và dự trữ tài chính<br /> III. Phân tích và đánh giá hoạt động ngân hàng<br /> 1. Đánh giá hoạt động của môt ngân hàng<br /> 1.1. Xác định những mục tiêu dài hạn của ngân hàng<br /> 1.2. Các mô hình và tỷ lệ đo lường khả năng sinh lời (CAMELS/CAMEL<br /> HIS/ PEARLS, etc)<br /> 1.3. Sử dụng phương pháp Dupont trong phân tích tài chính ngân hàng<br /> 2. Ảnh hưởng của quy mô tới hoạt động ngân hàng<br /> Đề cương môn: Ngân hàng thương mại<br /> <br /> 4<br /> <br /> 2.1. Vấn đề quy mô, thị trường và các cơ quan quản lý trong việc phân tích<br /> hoạt động ngân hàng<br /> 2.2. Sử dụng các chỉ số tài chính và các công cụ phân tích khác để theo dõi<br /> hoạt động ngân hàng<br /> 1.3. Câu hỏi thảo luận<br /> 1. Phân tích cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hiện nay, ảnh hưởng của nó<br /> tới các NHTM ở Việt Nam, và bài học kinh nghiệm cho Việt nam.<br /> 2. Phân tích sự phát triển của các tổ chức tín dụng ở Việt nam, so sánh sự phát<br /> triển của NHTM so với các loại hình tổ chức tín dụng khác. Phân tích xu<br /> hướng phát triển của NHTM Việt nam trong điều kiện thực hiện các cam kết<br /> WTO.<br /> 3. Trình bày về các công cụ phái sinh của NHTM và vấn đề chứng khoán hóa<br /> các khoản nợ trong NHTM. Xu hướng phát triển của các công cụ phái sinh<br /> trong tương lai?<br /> 4. So sánh các tổ chức tài chính phi ngân hàng như công ty tài chính, công ty<br /> cho thuê tài chính, công ty chứng khoán với ngân hàng. Các nhân tố ảnh<br /> hưởng tới hoạt động của các tổ chức tín dụng hiện nay và trong tương lai?<br /> 1.4. Câu hỏi ôn tập<br /> 1. Các ngân hàng đã thay đổi như thế nào trong những năm gần đây?<br /> 2. Giải thích tại sao những thay đổi đó đã tạo ra nhiều vấn đề lớn cho nhà<br /> quản lý ngân hàng và các cổ đông?<br /> 3. Những xu hướng nào ảnh hưởng đến cách thức tổ chức của các ngân hàng<br /> trong giai đoạn hiện nay?<br /> 4. Tại sao các ngân hàng bị kiểm soát chặt chẽ trong hoạt động?<br /> 5. Các hoạt động của ngân hàng và xu hướng phát triển các hoạt động này<br /> trong tương lai?<br /> 6. Hãy trình bày những khoản mục nợ quan trọng nhất trong bảng cân đối kế<br /> toán của ngân hàng.<br /> 7. Hãy trình bày những khoản mục tài sản quan trọng nhất trong bảng cân đối<br /> kế toán của ngân hàng.<br /> 8. Hãy trình bày các khoản mục ngoài bảng cân đối kế toán. Tại sao chúng lại<br /> có vai trò quan trọng đối với ngân hàng?<br /> 1.5. Tài Liệu tham khảo<br /> 1. Phan Thị Thu Hà, 2007, Giáo trình Ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản<br /> thống kê, Hà nội – Chương 1, 12.<br /> 2. Peter Rose, 2002, Quản trị ngân hàng thương mại, Nhà xuất bản tài chính,<br /> Hà nội, chương 1,2,3,4.<br /> 3. Banghn, William., H., and Charles.E.Walker, eds. The Banker’s<br /> Handbook.4th ed. Homewood, III: Business One Irwin, 1990<br /> Đề cương môn: Ngân hàng thương mại<br /> <br /> 5<br /> <br />