intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề cương ôn thi hết học phần: Ngoại khoa thú y thực hành

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:14

106
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề cương ôn thi hết học phần: Ngoại khoa thú y thực hành tổng hợp một số kiến thức trọng tâm trong phẫu thuật ngoại khoa thú y như: Cưa sừng trâu, bò; vá mũi trâu, bò? Khoan xoang trán? Mổ khí quản? Cắt bỏ tĩnh mạch cổ? Mổ dạ cỏ?... Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề cương ôn thi hết học phần: Ngoại khoa thú y thực hành

  1. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 ĐỀ CƯƠNG ÔN THI HẾT HỌC PHẦN MÔN: Ngoại Khoa Thú Y Thực Hành Học kỳ II năm học 2013-2014 Phẫu thuật ngoại khoa A. Vùng đầu - Cưa sừng - Vá mũi - Khoan xoang trán B. Vùng cổ - Mổ khí quản - Cắt tĩnh mạch cổ C. Vùng bụng - Mổ bụng lấy thai - Khâu nối ruột - Sỏi bàng quang D. Cơ quan sinh dục - Cắt đuôi - Cắt tai - Chuyển khoáy - Hoạn - Cắt tử cung Các bạn lưu ý : Đề cương mình tổng hợp từ các buổi học thầy Long dạy. Lớp thầy Quán lại 1 câu hỏi khác. Nên mình ko chịu tránh nhiệm khi ôn đề cương này mà đi thi lại thêm 1 số câu khác của thầy Quán nhé. Cảm ơn mọi người. 1. Cưa sừng Trâu, Bò? a. Mục đích xử lý - Do trong quá trình sinh trưởng sừng phát triển quá dài mọc cong xuống đâm vào má, mí mắt làm các vùng đó bị thối loét, hoại tử. - Sừng quá dài, nhọn  dễ gây thương tích cho người chăn dắt, sử dụng hoặc các gia súc khác. - Trâu, bò bị trượt ngã ( tai nạn), đánh nhau vs gia súc khác làm sừng bị gãy, dập nát dẫn đến nhiễm trùng hóa mủ b. Phương pháp cố định - Cố định đứng và nằm đều được - Cố định trâu bò vào trong giá cố định, buộc chặt đầu gia súc để sừng cần cưa hướng lên trên, cố định sao cho đầu con vật không thể lắc đi lắc lại khi cưa sừng. c. Vị trí phẫu thuật
  2. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Sừng chia làm 3 phần, ta cắt 1/3 phía trên ( phần vỏ sừng) không có tủy sừng  con vật không bị đau d. Phương pháp gây tê - Gây tê cục bộ - Từ đỉnh hố mắt kẻ đường thẳng tới gốc sừng lấy trung điểm của đường thẳng trên  tiêm Novocain 3-5% dưới da. e. Phương pháp phẫu thuật - Sát trùng 6 lần với cồn – cồn iod -..-cồn iod - Cưa sừng bằng cưa hoặc bằng dây cưa , cần làm nhanh, dứt khoát. - Sau khi cưa dung vải gạc đã vô trùng áp chặt vào tiết diện đã cắt giữ 5-10p để cầm máu. Nếu có mạch máu lớn  cầm máu = cách dung dao hơ nóng và áp vào  mạch máu sẽ co và ngừng chảy. - Sau khi cầm máu rắc kháng sinh lên bề mặt  quấn gạc theo hình số 8 với sừng kế bên  tránh tuột. - Dung kháng sinh 3 ngày liên tục f. Hộ lý và chăm sóc - Không cho gia súc xuống ao hồ tránh nước vào xoang sừng gây nhiễm trùng  rất nguy hiểm. - Sau 7 ngày có thể mở băng sừng. 2. Vá mũi Trâu, bò? a. Mục đích xử lý - Trả lại vẻ đẹp tự nhiên cho con vật. - Lấy lại sức cày kéo : tk tập trung tại mũi. b. Phương pháp cố định - Cố định đứng tuyệt đối không nằm vì khi phẫu thuật vá mũi tạo vết thương mới sẽ chảy nhiều máu, rất dễ chảy vào khí quản khiến con vật ngạt thở và chết. - Cố định đứng trong giá cố định , cố định đầu gia súc sao cho không cử động được để dễ thao tác. c. Vị trí phẫu thuật - Trên và dưới chop mũi trâu bò. d. Vệ sinh - Lấy nước, xà phòng rửa  xả 2-3 lần cho sạch máu, mủ, dãi. - Lấy khăn khô  lau khô - Sát trùng 6 lần cồn- iod… e. Phương pháp gây tê - Gây tê bằng Novocain 3-5% liều 10ml/vị trí. - Tiêm Novocain vào vị trí trên và dưới chop mũi của trâu, bò. f. Phương pháp phẫu thuật - Sát trùng sau đó tiến hành tạo vết thương mới.
  3. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Cắt bên dưới trước, bên trên sau. - Cắt xong dùng Novocain < 1% + kháng sinh tiêm trên, dưới 10ml --. Kéo dài time  giảm đau. - Khâu chính giữa chia đều về 2 phía còn lại , khâu bằng nút khâu giảm sức căng - Sau khi khâu xong dùng vải gạc tẩm kháng sinh đặt trước vết thương  tránh nhiễm trùng. - Sau 10 ngày  cắt chỉ nhẹ cố định gia súc như lúc vá. - Sau 1 tháng  xỏ mũi được - Nếu vết thương không lành  không vá lại ngay để sau 1-2 tháng cho sẹo hóa rồi vá lại. g. Hộ lý và chăm sóc - Sau khi phẫu thuật xong gia súc phải ở nơi sạch sẽ, ko được chăn dắt, cho gia súc uống nước sạch. 3. Khoan xoang trán? a. Mục đích xử lý - Bê, nghé bị mủ, viêm xoang trán, kí sinh trùng xoang trán( ấu sán não) b. Phương pháp cố định - Nên cố định đứng dễ thao tác - Cố định gia súc trong giá cố định , cố định hặt đầu gia súc để dễ thao tác. c. Vị trí phẫu thuật - Kẻ 1 đường thẳng nối 2 bờ trên của hố mắt sau đó kẻ đường trung trực( chia đôi xoang trán) của đường thẳng trên tiếp đó chia đôi đường trung trực với bờ trên hố mắt phải được tâm khoan xoang trán. Sau đó lấy chiều dài 7cm, chiều rộng 5cm để tâm ở giữa. d. Phương pháp gây tê - Sát trùng 6 lần cồn – iod – cồn … - Gây tê thấm bằng Novocain 1% diện tích 5cm xung quanh sau đó sát trùng lại.  Tiến hành mổ e. Phương pháp phẫu thuật - Dùng dao cắt da theo hình chữ U về phía dưới chiều dài 5-7cm - Sau khi cắt đứt da lấy panh kẹp lại lật ngược lên  thấy màng cốt mạc  lấy dao rạch thẳng xương trán thành hình chữ thập ( +) hoặc hình (x) để cắt đứt màng cốt mạc, sau đó kéo màng cốt mạc về 4 phía - Sau đó tiến hành khoan để chẩn đoán.  Nhìn bên trong nếu thấy màu hồng nhạt  trạng thái sinh lý.  Nếu có mủ  dùng KMnO4 1/1000  rửa bơm thoải mái tới khi nước chảy ra vẫn giữ nguyên màu phấn hồng là đạt yêu cầu
  4. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Sau đó dùng nước sinh lý + kháng sinh rửa kĩ 2-3 lần  khâu lại ( trước khi khâu phải kéo cốt mạc về 4 góc  rắc kháng sinh. - Khâu da theo phương pháp khâu buộc nút. - Điều trị kháng sinh 5-7 ngày  Sau 2 tháng cắt chỉ + tiêm thuốc giun ( tiện thể đtrị giun) f. Hộ lý và chăm sóc - Giữ cho gia súc sạch sẽ sau phẫu thuật, không được để gia súc đầm mình trong ao , hồ, nước bẩn,… - Tiêm kháng sinh phòng nhiễm trùng 5-7 ngày sau khi phẫu thuật. 4. Mổ khí quản ? a. Mục đích xử lý - Gia súc bị viêm hầu quá cấp nếu không mở khỉ quản  chết ngạt - Liệt dây thần kinh măt do cơ giới  gia súc không thở được. b. Phương pháp cố định - Cố định nằm - Đại gia súc không gây mê, chỉ gây tê. c. Vị trí phẫu thuật - Xác định nhánh trước xương bả vay nối với nhánh dưới xương hàm dưới  kẻ đường thẳng chia làm 3 đoạn bằng nhau, lấy đoạn ở giữa. 1/3 đoạn đầu ở giữa chính là phần khí quản - Beo da lên  mổ ngay chân yếm ( đường trắng)
  5. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 d. Phương pháp gây tê, phẫu thuật - Sát trùng , cắt hết long , sát trùng 6 lần – cồn – iod – cồn… - Dùng Novocain gây tê 200-300ml < 1% trong 5-7p  phẫu thuật. - Nếu đúng khí quản  quan sát được các vòng sụn hình C  dùng dao cắt đứt 2-3 vòng tròn hình C  đặt ống canuyn thông khí quản 2-3 ngày.  Điều trị sau phẫu thuật : + viêm hầu quá cấp  điều trị kháng sinh liều cao + liệt dây thần kinh mặt  vitamin nhóm B + điện châm. - Sát trùng cồn iod hàng ngày tới khi khỏi. Khỏi  rút ống , cắt chỉ không cần khâu khí quản  khâu da. e. Hộ lý và chăm sóc - Song song với điều trị nguyên nhân gây khó thở  cần điều trị them kháng sinh để phòng nhiễm trùng vết mổ. - Hàng ngày theo dõi vết mổ nếu thấy có hiện tượng nhiễm trùng phải xử lý ngay. Tuyệt đối không để mủ, máu chảy vào trong khí quản sẽ làm gia súc bị viêm phổi kế phát rất nguy hiểm, 5. Cắt bỏ tĩnh mạch cổ? a. Mục đích xử lý - Cắt tĩnh mạch cổ khi bị áp se tĩnh mạch b. Phương pháp cố định - Cố định đứng, nằm đều được. c. Vị trí phẫu thuật - Là giới hạn của 4 đường:  Nhánh đứng xương hàm dưới 1 bàn tay.  Bờ trước xương bả vai 1 bàn tay.  Xương sống cổ 1 bàn tay.  Tĩnh mạch cổ 1 bàn tay.
  6. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 d. Phương pháp gây tê , phẫu thuật - Cắt long, sát trùng 6 lần cồn – iod –cồn… - Gây tê thấm Novocain  sát trùng. - Người phụ mổ beo da lên  người mổ rạch da  nhìn thấy ngay tĩnh mạch. - Thắt tĩnh mạch bằng cách đâm kim qua tĩnh mạch sau đó thắt để tránh tuột nút thắt. - Cắt, rạch tổ chức, đem cả mảng tĩnh mạch + tổ chức ra ngoài  sát trùng  rắc kháng sinh  khâu lại rồi lại sát trùng e. Hộ lý và chăm sóc - Tiêm kháng sinh cho gia súc 5-7 ngày chú ý vết mổ nếu không bị nhiễm trùng thì sau 7 ngày cắt chỉ. - Nếu vết mổ nhiễm trùng thì điều trị theo phương pháp điều trị vết thương nhiễm trùng. 6. Mổ dạ cỏ? a. Mục đích xử lý - Xử bệnh bội thực dạ cỏ cấp tính - Xử lý liệt dạ cỏ. b. Phương pháp cố định - Cố định đứng nằm đều được - Nên cố định nằm dễ lấy chất chứa tránh vương vãi vào ổ bụng gây viêm. c. Vị trí phẫu thuật - Nên mổ vùng hõm hông bên trái. d. Phương pháp gây tê - Cắt lông, sát trùng 6 lần cồn trắng – cồn iod… xen kẽ nhau. - Dùng Novocain liều 200-500ml gây tê thấm
  7. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Vị trí gây tê : tại 3 điểm , 3 điểm nối với nhau tạo thành 1đường thẳng.  A : giao giữa 2 khe sườn xương sống 12,13  B : khe sườn cuối và đốt hông đầu tiên  C : đốt hông 1, hông 2  Hình các điểm gây tê, đường mổ. - Cách gây tê : Dùng kim đâm từ trên sống lưng xuống dưới sau đó rút kim lên 0,5cm và tiêm thuốc Novocain 3% liều 10ml/vị trí
  8. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 e. Phương pháp phẫu thuật - Mổ chéo phần hõm hông 30cm  giảm mức độ xé cơ chéo. - Mổ hết lớp cơ  thấy phúc mạc  Khâu cố định phúc mạc và dạ cỏ  tránh rơi chất chứa vào xoang bụng.  Dùng kẹp kéo phần mổ về 4 phía - Xác định trước khi mổ dạ cỏ xem gia súc bị bội thực or chướng hơi  đâm kim  xì hơi  châm lửa. - Bội thực  lấy chất chứa để lại 1/3 để tránh mất hệ vsv dạ cỏ. Sauk hi lấy chất chứa, rửa miệng vết mổ = nước muối sinh lý  cắt chỉ nối giữa phúc mạc và dạ cỏ - Sau khi mổ  khâu  Niêm mạc dạ cỏ x niêm mạc dạ cỏ = khâu vắt  Cơ dạ cỏ x cơ dạ cỏ = khâu vắt  Cơ dạ cỏ x cơ .. = khâu gấp mép liên tục.  Cơ dạ cỏ x phúc mạc = khâu vắt liên tục.  Khâu da = khâu vắt liên tục và kết thúc bằng nút khâu giảm sức căng f. Hộ lý và chăm sóc - Hằng ngày cần theo dõi nhiệt độ gia súc
  9. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Quan sát nhu động dạ cỏ - Tiêm kháng sinh liều cao 5-7 ngày sau khi phẫu thuật  tránh nhiễm trùng vết mổ. - Sau 7 gày cắt chỉ khâu da , nếu có hiện tượng nhiễm trùng thì cắt bỏ những nút chỉ khâu da cuối cùng rồi xử lý vết mổ như xử lý vết thương nhiễm trùng. 7. Khâu nối ruột? a. Mục đích xử lý - Điều trị viêm hoại tử ruột nguyên phát và kế phát do : hecni thành bụng, tắc ruột, xoắn ruột, hecni âm nang, hecni rốn… b. Phương pháp cố định - Cố định nằm trên bàn mổ hoặc dưới nền đất có lót rơm hoặc cỏ khô sạch. - Trâu, bò cho nằm về bên trái. c. Vị trí phẫu thuật - Nên mổ vùng hõm hông bên phải. d. Phương pháp gây tê - Gây tê đối với lợn - Gây mê đối với chó mèo - Gây tê với trâu , bò - Cắt lông, sát trùng 6 lần cồn trắng – cồn iod… xen kẽ nhau. - Dùng Novocain liều 200-500ml gây tê thấm - Vị trí gây tê : tại 3 điểm , 3 điểm nối với nhau tạo thành 1đường thẳng.  A : giao giữa 2 khe sườn xương sống 12,13  B : khe sườn cuối và đốt hông đầu tiên  C : đốt hông 1, hông 2  Hình các điểm gây tê, đường mổ.
  10. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Cách gây tê : Dùng kim đâm từ trên sống lưng xuống dưới sau đó rút kim lên 0,5cm và tiêm thuốc Novocain 3% liều 10ml/vị trí e. Phương pháp phẫu thuật - Mổ da theo đường chéo từ trên xuống dưới từ trước ra sau. Sau đó xử lý tách từng lớp cơ 1 .
  11. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Lôi ruột ra bên ngoài để khăn bên dưới, cho nước sinh lý liên tục  tránh liệt ruột. - Xác định đoạn cần cắt : dùng panh kẹp ruột không phải panh kẹp máu. - Trước khi cắt thắt mạch quản chi phối tới ruột cần cắt. - Cắt cả màng treo ruột , cắt theo chữ V - Tiến hành nối ruột  Đầu tiên chập 2 panh lại với nhau  Để chuối xanh or thân khoai nước vào ruột  kẹp lại panh lên chuối or thân khoai nước  Tiến hành khâu. Sauk hi khâu dùng tay vuốt xem có bị tắc giữa đoạn khâu ko?. Có thể cho dầu cá vào ruột  bôi trơn  tránh liệt ruột, tránh ruột lồng vào nhau, dính lại với nhau, f. Hộ lý và chăm sóc - Tiêm kháng sinh 5-7 ngày tránh nhiễm trùng. - Cho gia súc ăn thức ăn loãng, dễ tiêu. - Theo dõi không táo bón là hiện tượng tốt. 8. Triệt sản a. Mục đích xử lý - Nhằm phá hủy hoàn toàn chức năng sinh lý của dịch hoàn và các tuyến sinh dục phụ của gia súc đực - Gia súc đực sau khi bị thiến sẽ bớt hung hang, thuần tính  việc chăn dắt và sử dụng gia súc sẽ dễ dàng hơn.
  12. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Gia súc nuôi lấy thịt thì sau thiến sẽ nhanh béo, thịt mềm, không có mùi hôi… b. Phương pháp cố định - Đứng nằm đều được  Đứng là tốt nhất c. Vệ sinh - Dùng xà phòng rửa 2 bên bẹn, dịch hoàn 2-3 lần sau đó lau khô lại bằng khăn. - Tiến hành sát trùng : cồn thường – cồn iod ( 6 lần xen kẽ) d. Phương pháp gây tê - Kẻ đường thẳng chia dịch hoàn làm 3 phần  tiến hành cắt 1/3 phía dưới rạch vòng sang bên cạnh 100% dịch rỉ viêm chảy hết  vết thương khô ( sau mổ) - Tiến hành gây tê thấm : mổ đâu gây tê đó. - Gây tê dẫn truyền  thừng dịch hoàn Novocain 3% 10ml - Dung tay ép da  đâm kim vào thừng dịch hoàn. Sau đó sát trùng lại. e. Phương pháp phẫu thuật - Dùng tay đưa trước dịch hoàn kéo căng lớp da nhìn rõ dịch hoàn - Dùng tay đổi dịch hoàn bên phải về phía trước - Dung dao lướt nhẹ giác mạc riêng  dịch hoàn chui ra, bộc lộ thừng dịch hoàn dung panh kẹp thừng dịch hoàn , xuyên kimm chỉ qua thừng dịch hoàn thắt để thừa 20cm sau đó cắt và kéo ra kiểm tra xem máu có chảy ra không - Cuối cùng cắt giữa nút thắt và panh kẹp - Sát trùng lại với cồn iod - Làm tương tự với dịch hoàn bên kia
  13. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Sau khi cắt xong  vuốt dịch hoàn cho máu chảy ra. - Cuối cùng quan trọng nhất cho betalin ( cồn iod) vuốt, láng sạch. - Rắc 1 chút kháng sinh f. Hộ lý và chăm sóc - Không để trâu bò vào hồ, ao… - Nếu có dòi, mủ chảy ra  do vệ sinh kém…  Cố định lại  rửa lại với betalin sau đó sử dụng dipterex  hút kèm ít nước  phun vào hoặc dung hoa trinh nữ vò nát  cho vào  ròi chui ra.  Rửa sạch lại với nước muối sinh lý  rửa = betalin ( cồn iod)  rắc kháng sinh. Tuyệt đối không khâu 9. Gây tê – Gây mê – Cầm máu a.Gây tê : - Cục bộ  ức chế thần kinh b.Gây mê : - Toàn thân  ức chế thần kinh. c.Chọn thuốc - Liều trúng độc và liều mê phải xa nhau - Sau mê , tê , khi hết thuốc mê  không ảnh hưởng đến chức phận cơ thể ( thần kinh) - Gây tê thấm và gây tê dẫn truyền  mổ đâu gây tê đó. A. Gây tê thấm - Novocain liều lượng cao nhưng nồng độ thấp  tránh trúng độc. - VD : Gây tê dạ cỏ  200,300,500 ml nồng độc 0,25-0,5%...nhưng phải
  14. Thạch Văn Mạnh TYD-K55 - Truyền máu trước khi mổ  có tác dụng cầm máu vì có các enzyme, chất đông máu. Thach Van Manh VETERINARIAN Add| Duong Ha village, Gia Lam district, Hanoi city. TEL | 0983.912.823 EMAIL | thachvanmanh@gmail.com WEB | sites.google.com/site/thachvanmanh
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0