SỞ GD-ĐT VĨNH LONG KỲ THI HỌC SINH GIỎI ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
ĐỀ THI MÔN HÓA HỌC – ĐỀ A
Thời gian làm bài:180 phút
------------------------------
Câu I: (4điểm)
Brôm lỏng tác dụng với H3PO3 theo phản ứng:
H3PO3 + Br2 +H2O
€
H3PO4 + 2H+ + 2Br -
1.Tính hằng số cân bằng của phản ứng ở 298oK.
2.Tính thế điện cực chuẩn Eo(H3PO4/H3PO3) nếu biết Eo(Br2/2Br - ) =1,087 V.
3. Viết phương trình nửa phản ứng oxy hoá-khử của các cặp H3PO3 /H3PO2, H3PO4/H3PO2.
Tính thế điện cực chuẩn Eo(H3PO3 /H3PO2) nếu biết Eo(H3PO4/H3PO2)= - 0,39 V.
Cho biết các số liệu sau ở 298oK:
H+(dd) H3PO4(dd) Br –(dd) H3PO3(dd) Br2(l) H2O(l)
o
H
(kJ/mol) 0 -1308 -141 -965 0 -286
o
S
(J/mol.K) 0 -108 83 167 152 70
Câu 2( 4 điểm)
1. Cho dung dịch Mg2+ 0,01M. Tính pH để :
a) Bắt đầu kết tủa Mg(OH)2.
b) Kết tủa hoàn toàn Mg(OH)2, biết rằng Mg(OH)2 được coi là kết tùa hoàn toàn khi nồng độ ion Mg2+ sau
khi kết tùa chỉ bằng 0,01% so với lượng ban đầu có trong dung dịch.
2
10
( )
Mg OH
T
2.Trộn x lit dung dịch axit mạnh (HA) có pH = 4. Với y lit dung dịch bazơ mạnh (BOH) có pH = 9.
Tính tỉ lệ x : y để thu được dung dịch có pH = 6?
Câu 3 (4 điểm)
1- Anken (A) C6H12 có đồng phân hình học, tác dụng với dd Br2 cho hợp chất đibrom B, B tác dụng với KOH
trong ancol đun nóng cho đien C và 1 ankin C’, C bị oxi hóa bởi KMnO4 đđ/t0 cho axit axetic và khí CO2. Hãy lập
luận để xác định cấu tạo của A và viết phương trình phản ứng:
2- Hoàn chỉnh các sơ đồ phản ứng sau và viết các phương trình phản úng xảy ra:
3/ Cho sơ đồ tổng hợp sau:
a/
b/ Br-CH2-CH2-Br MgBr-CH2-CH2-MgBr HO-(CH2)4-OH
Hãy chỉ rõ (có phân tích) những chỗ sai trong hai sơ đồ trên.
Câu 4 (4 điểm)
1.Từ một loại tinh dầu người ta tách được chất A. Kết quả phân tích cho thấy A chứa 78,95% C; 10,52%H,
còn lại là oxi. Tỉ khối hơi của A so với H2 là 76. A phản ứng với dung dịch AgNO3/ ddNH3 cho kết tủa Ag và muối
của axit hữu cơ, khi bị oxy hóa mạnh thì A cho một hỗn hợp sản phẩm gồm axeton, axit oxalic và axit lenilic (
CH3 CH2CH2COOH).
O
Biết rằng A tác dụng với Br2 (trong CCl4) theo tỉ lệ mol 1:1 chỉ thu được 2 dẫn xuất đibrom. Tìm công thức
cấu tạo của A.Viết các phương trình hóa học của A với dd AgNO3/dd NH3 và với Br2 (trong CCl4).
2. Axit tropoic C9H10O3 (B) bị oxy hóa bởi dd KMnO4 nóng thành axit benzoic, bị oxy hóa bởi oxy không khí
có mặt Cu nung nóng thành C9H8O3 (C) có chức andehit. B có thể chuyển hóa thành axit atropoic C9H8O2 (D) nhờ
H2SO4 đặc ở 170oC. Hidro hóa D bằng H2/Ni thu được axit hydratropoic C9H10O2 (E).
Hãy xác định công thức cấu tạo của B,C,D,E.
Câu 5 (4 điểm)
1. a) Có 2 lọ đựng 2 chất lỏng riêng biệt không nhãn: H2O; H2O2. Nêu cách phân biệt 2 lọ đựng 2 chất lỏng
trên và viết phương trình phản ứng.
b) Giải thích tại sao 2 phân tử NO2 có thể kết hợp tạo ra N2O4 ?
NO
2
CH3COCl/AlCl3
(1)
NO2
COCH3
Zn/Hg
HCl
(2) NO2
CH2CH2Cl
NO2
CH=CH2
NO2
CH2CH3
Cl2
(3)
KOH/C2H5OH
(4)
Mg HCHO
(2)
3 32
/ ,
Propen ( pentan)
O PBr
Zn H O NaOH NaOH HCHO Zn
A B C D E F G spiro   
2- Đốt cháy hoàn toàn 80 gam pirit sắt trong không khí, thu được chất rắn A và chất khí B. Lượng chất rắn A
phản ứng vừa đủ với 200 gam dd H2SO4 29,4%. Khí B thu được trộn với 20,16 lít O2 ở đkc trong bình kín có chất
xúc tác ở 4000C. áp suất trong bình là 1atm. Sau phản ứng, đưa nhiệt độ về 4000C thì áp suất trong bình là 0,8 atm
a) Tính độ nguyên chất của pirit.
b) Tính số mol từng chất trong bình sau phản ứng.
Lưu ý: Ký hiệu trong các câu độc lập với nhau
(Thí sinh được xem bảng hệ thống tuần hoàn Men đê lê ép và bảng tính tan)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM:
Câu 1(4 đ): CÀ MAU
1.
o
H
phản ứng = -339 kJ 0,5đ
o
S
phản ứng = -331 J.K-1 0,5đ
o
G
phản ứng = -240,362 kJ 0,5đ
K= 1,33.1042 0,5đ
2.
o
G
phản ứng = -nFEopứ
Eopứ =1,245 V 0,5đ
Eo=Eo(Br2/2Br-)-Eo(H3PO4/H3PO3)
Eo(H3PO4/H3PO3)
-1,16 V 0,5đ
3. H3PO4 + 4H+ + 4e
H3PO2 + 2H2O
1
o
G
0,25đ
H3PO4 + 2H+ + 2e
H3PO3+ H2O
2
o
G
0,25đ
H3PO3 + 2H+ + 2e
H3PO2+ H2O
3
o
G
0,25đ
3 1 2
3 1 2
2 4 2
o o o
o o o
G G G
E E E
Eo(H3PO3/H3PO2) = -0,62 V 0,25đ
Câu 2 (4đ) SÓC TRĂNG
1.a)pH để bắt đầu kết tủa Mg(OH)2
Mg2+ + 2OH -
Mg(OH)2
Khí có 1 ít kết tủa Mg(OH)2 xuất hiện trong dung dịch, ta có:
[Mg2+] [OH-]2 = T = 6.10- 10 = 102 [OH-]2
[OH-]2 = 6.10-8
[OH-] = 2,45.10- 4 0,5đ
pOH = 3,6
pH = 14- 3,6 = 10,4 0,25đ
b) pH để kết tủa hoàn toàn Mg(OH)2
- Kết tủa được coi là hoàn toàn, nếu sau khi kết tủa [Mg2+] =
2 6
0,01
10 10
100
0,25đ
[Mg2+] [OH-]2 = T = 6.10- 10 = 10-6 [OH-]2
[OH-]2 = 6.10- 4
[OH-] = 2,45.10- 2 0,25đ
pOH = 1,6
pH = 14- 1,6 = 12,4 0,25đ
2- Dung dịch HA có pH = 4
[H+] = 10- 4 = [HA]
Số mol HA = x 10- 4 0,5đ
Dung dịch BOH có pH = 9
[OH-] = 10- 5
Số mol BOH = y 10- 5 0,5đ
Vì dung dịch sau phản ứng có pH = 6
axit dư
HA + BOH
BA + H2O
y 10- 5 y 10- 5
Số mol của HA dư = 10- 4x - 10- 5 y 0,5đ
[H+] = [HA] =
4 5
6
10 10
10
x y
x y
0,5đ
10 x – y = 0,1(x+y)
9,9 x = 1,1 y
1
9
x
y
0,5đ
Câu 3(4đ) NBK
1/ C6H12 + Br2 C6H12Br2 4
KMnOKOH
6 10
HBr C H
CH3COOH + CO2 0,25đ
đien có 6 C, sự oxihóa đien cho ra CH3COOH và CO2, vậy phải có 2mol CH3COOH và 2 mol CO2.
Muốn có CH3COOH phải có hợp phần CH3-CH =, còn CO2 là do = CH-CH =. Vậy đien (C) có cấu tạo CH3-
CH=CH-CH=CH-CH3 (hexađien-2,4)
A phải có nối đôi giữa C3 và C4
- CTCT của (C’): CH3-CH2-CC-CH2-CH3 0,75đ
- Các PTPƯ
CH3-CH2-CH=CH-CH2-CH3 +Br2 CH3-CH2-CH-CH-CH2-CH3
Br Br
CH3-CH=CH-CH=CH-CH3 (C)
CH3-CH2-CHBr-CHBr-CH2-CH3 +2HBr
CH3-CH2-CC-CH2-CH3 (C’)
CH3-CH=CH-CH=CH-CH3 + 10[O] 2CH3COOH + HOOC-COOH 2CO2
O CH2-OH
CH3-CH=CH2 3
O
CH3-C CH22
Zn
H O

CH3CHO + HCOOH NaOH

HO-CH2-C-CHO
O-O CH2-
OH
CH2Br CH2-OH
Zn
BrCH2-C-CH2Br 3
PBr
CH2OH-C-CH2OH
CH2Br CH2OH
Các phương trình phản ứng:
O
(A) (B)
KOH/etanol
t0
KMnO4đ
t0 t
0
0,75đ
NaOH/t
0
ete
PBr3
CH3-CH=CH2 + O3 CH3-CH CH2 0,25đ
O – O
O
CH3-CH CH2 + H2O CH3CHO + HCHO + H2O2 0,25đ
O – O
CH2OH
CH3CHO + 3HCHO HO – CH2 – C – CHO 0,25đ
CH2OH
CH2OH CH2OH
CH2 – C – CHO + HCHO + NaOH CH2OH – C – CH2OH + HCOONa
CH2OH CH2OH
CH2OH CH2Br
3HO – CH2 – C – CH2OH + 4PBr3 3CH2Br – C – CH2Br + 4H3PO3
CH2OH CH2Br
CH2Br
BrCH2 – C – CH2Br + 2Zn + 2ZnBr2 0,25đ
CH2Br
3/a. (1) Sai vì hợp chất nitro không cho PƯ Friedel-Craft.
(3) Sai vì phải halogen hóa cacbon bậc 2.
(4) Sai vì điều kiện tách H2O cần H2SO4đ/t0
b. (1) Sai vì xảy ra PƯ tách tạo CH2=CH2 0,25đ
Câu 4(4đ): BẠC LIÊU
Đặt CTPT A là CXHYOZ (x, y, z nguyên dương)
%O = 100 – (10,52 - 78,95) = 10,53%
12 16 76.2
78,95 10,52 10,53 100
x y z
x = 10; y = 16; z = 1
* CTPT của A là C10H16O 0,5đ
A td với dd AgNO3/ddNH3
Ag
+ muối của axit hữu cơ
A có nhóm chức –CHO
A bị oxi hóa mạnh cho:
CH3- CO CH2 CH2 –COOH + CH3 CO CH3 + HOOC – COOH
A + Br2 (trong CCl4) cho 2 dẫn xuất đibrom
A có CTCT: CH3 C(CH3) =CH – CH = C(CH3)CH2 – CH2 – CHO 0,5đ
CH3 C(CH3) =CH – CH = C(CH3)CH2 – CH2 – CHO + 2AgNO3 + 3NH3 + H2O 0
t

CH3 C(CH3) =CH – CH = C(CH3)CH2 – CH2 – COONH4 + 2NH4NO3 + 2Ag 0,5đ
CH3 C(CH3) =CH – CH = C(CH3)CH2 – CH2 – CHO + Br2 1:1

CH3 CBr(CH3)-CHBr – CH = C(CH3)CH2 – CH2 – CHO 0,25đ
CH3 C(CH3) =CH – CHBr CBr(CH3)CH2 – CH2 – CHO 0,25đ
2- B phải có nhóm – COOH
B + KMnO4 0
t

C6H5- COOH
B phải có nhân benzen và chỉ có 1 nhánh trên nhân benzen
B + O2 0
,Cu t

C có chứa nhóm chức anđehyt
là rượu bậc một
* CTCT của B:
0,5đ
* CTCT của C là:
0,5đ
* CTCT của D:
Zn
HO
-
0,5đ
0,5đ
C6H5 – CH – COOH
CH2OH
C
6
H
5
–
CH
–
COOH
CHO
0,5đ
* CTCT E:
0,5đ
Câu 5: ( điểm) CVL
1- a) Dùng dd KMnO4 , lọ làm mất màu dd KMnO4 là H2O2.
2KMnO4 + 5H2O2 + 3H2SO4 2MnSO4 + 5O2 + K2SO4 + 8H2O 1đ
b) Do trong phân tử NO2 trên nguyên tử N còn 1 electron tự do, nên có thể tạo liên kết cộng hóa trị với nguyên
tử N trên phân tử NO2 thứ 2 để tạo phân tử N2O4 1đ
2-
a) 4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2. (1)
A: Fe2O3 B: SO2.
Fe2O3 + 3H2SO4 Fe2(SO4)3 + 3H2O (2)
Số mol H2SO4 phản ứng = (200 x 29,4%) : 98 = 0,6 mol.
Từ (2) Số mol Fe2O3 = 0,6 : 3 = 0,2 mol => Số mol SO2 = 0,8 mol 0,5đ
Từ (1) Số mol FeS2 = 0,4 mol => mFeS2 = 0,4 x120 = 48 gam.
độ nguyên chất của pirit: (48 : 80) x 100% = 60% 0,5đ
b) 2SO2 + O2 2SO3 (3)
xmol x/2 mol xmol
Số mol oxi có trong bình lúc đầu 20,16 : 22,4 = 0.9 mol
Tổng số mol khí trong bình lúc mới trộn = 0,8 + 0,9 = 1,7 mol
Vì nhiệt độ bình trước và sau phản ứng bằng nhau (4000C) nên áp suất trong bình tỉ lệ với số mol khí.
nS = ( nt .PS) : Pt => nS = ( 1,7 x 0,8) : 1 = 1,36 mol.
Đặt x là số mol SO3 tạo thành
Số mol các chất sau phản ứng : (0,8-x) + (0,9-x/2) + x = 1,36. => x= 0,68 mol 0,5đ
Số mol các chất trong bình sau phản ứng là:
Số mol SO2 = 0,8-0,68 = 1,2 mol
Số mol O2 = 0,9 - 0,34 = 0,56 mol 0,5đ
Số mol SO3 = 0,68 mol
C
6
H
5
-
C = CH
2
COOH
C6H5 – CH - CH3
COOH