Trang 1/3
Së Gi¸o dôc - §µo t¹o
Th¸i B×nh
K× thi chän häc sinh giái líp 12THpt N¨m häc 2008-2009
Híng dÉn chÊm vµ biÓu ®iÓm M¤N Hãa häc
(Gåm 04 trang)
§iÓm
C©u1:
1) ViÕt ph¬ng tr×nh
-BaCl2 + NaHSO4 BaSO4 + NaCl + HCl
- Ba(HCO3)2 + KHSO4 BaSO4 + KHCO3 + CO2 + H20
-Ca(H2PO4)2 + KOH CaHPO4 + KH2P04 + H20
- Ca(OH)2 + NaHCO3 CaCO3 + NaOH + H20
2) Sè mol CuS04= 0,15. 0,3= 0,045 (mol)
Sè mol Cu(0H)2 = 1,96/ 98= 0,02 ( mol)
PTP¦: CuS04 + 2NH3 + 2H20 Cu(0H)2 + (NH4)2SO4 (1)
Trêng hîp 1: Kh«ng t¹o phøc
Theo (1) => Sè mol NH3 = 2.0,02 = 0,04 ( mol)
=> V(NH3) = 0,04/ 1 = 0,04(lit)
Trêng hîp 2: T¹o phøc
CuS04 + 2NH3 + 2H20 Cu(0H)2 + (NH4)2SO4 (2)
Mol 0,02 0,04 0,02
CuS04 + 4NH3[Cu (NH3)4]S04 (3)
Mol (0,045-0,02) 0,1
Theo (2) vµ (3) => Sè mol NH3 = 0,04 + 0,1 = 0,14 (mol)
=> V(NH3) = 0,14/ 1 = 0,14 ( lit)
4,0
0,5
0,5
0,5
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
C©u II:
1) 2CH4
LLN
c
0
1500
C2H2 + 3H2
3C2H2
C
c
0
600
C6H6
C6 H6 + HNO3 ®Æc
ct
SOH
0
42
C6H5NO2 + H2O
C6H5 NO2 + Br2
ct
Fe
0
,
m- Br- C6H4- NO2 + HBr
m- Br- C6H4- NO2 + 3Fe + 7HCl m- Br- C6H4- NH3Cl + 3FeCl2 + 2H2O
m- Br- C6H4- NH3Cl + NH3 m- Br- C6H4- NH2 + NH4Cl
m- Br- C6H4- NH2 + NaNO2 + 2HCl m- Br- C6H4- N2+Cl- + NaCl +2 H2O
m- Br- C6H4- N2+Cl- + H2O
m- Br- C6H4- OH + HCl + N2
2)
Dïng quú tÝm ta nhËn biÕt ®îc 3 nhãm chÊt
Nhãm 1: Gåm HC00H; CH3C00H; CH2= CH-C00H lµm ®á quú tÝm
Nhãm 2: C2H50H; H2N-CH2-C00H;C6H5-CH0; C6H5NH2 kh«ng lµm thay ®æi mµu quú
tÝm
Dung dÞch lµm quú tÝm chuyÓn mµu xanh lµ: H2N-CH2-C00Na
4,0
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
Trang 2/3
Trong nhãm 1: Dïng AgNO3 (ddNH3) nhËn biÕt ra HC00H do t¹o kÕt tña tr¾ng
HC00H + 2[Ag (NH3)2]0H
ct0
NH4HCO3 + 2Ag + 3NH3 + H20
Hai dung dÞch axit cßn l¹i dïng dung dÞch brom ®Ó nhËn biÕt CH2= CH-C00H do hiÖn
tîng lµm mÊt mµu dung dÞch brom; cßn l¹i lµ dung dÞch CH3C00H.
CH2= CH-C00H + Br2 CH2Br- CHBr- C00H
Trong nhãm 2: C2H50H; H2N-CH2-C00H;C6H5-CH0; C6H5NH2
Dïng AgNO3 (ddNH3) nhËn biÕt ra C6H5CH0 do t¹o kÕt tña tr¾ng
C6H5CH0 + 2[Ag (NH3)2]0H
ct0
C6H5C00NH4 + 2Ag + 3NH3 + H20
Dïng dung dÞch brom ®Ó nhËn biÕt C6H5NH2 do t¹o kÕt tña tr¾ng.
C6H5NH2 + 3Br2 H2NC6H2Br3 + HBr
Hai dung dÞch cßn l¹i C2H50H; H2N-CH2-C00H. Dïng CaCO3 ®Ó nhËn biÕt H2N-CH2-
C00H do t¹o khÝ C02, dung dÞch cßn l¹i lµ C2H50H.
2 H2N-CH2-C00H + CaC03 (H2N-CH2-C00)2Ca + C02 + H20
Chó ý: NhËn biÕt ®óng mçi chÊt (PTP¦ nÕu cã): 0,25 ®iÓm
0,25
0,5
0,25
0,25
0,5
C©u III:
1) ChiÒu t¨ng dÇn tÝnh axit:
an®ehit benzoic< ancol benzylic< p- metyl phenol< Phenol< p- nitro phenol< axit
benzoic.
Gi¶i thÝch: Do ®Æc ®iÓm c¸c nhãm chøc nªn tÝnh axit cña an®ehit< ancol < phenol<
axit
Trong c¸c phenol th× CH3- lµ nhãm ®Èy e nªn lµm gi¶m tÝnh axit; cßn nhãm -
NO2 lµ nhãm hót e nªn lµm t¨ng tÝnh axit.
2) CTCT c¸c aminoaxit
alanin: H2N-CH(CH3)- C00H
Glyxin: H2N-CH2- C00H
Valin: (CH3)2CH-CH(NH2)-C00H
C«ng thøc cÊu t¹o cña pentapeptit
Tõ bµi ra ta cã A cã 3 gèc Ala; 1 gèc Gly ; 1 gèc Val vµ ®îc s¾p xÕp theo trËt tù
lµ:
Ala- Gly- Ala-Ala -Val => CTCT cña A
H2N-CH(CH3)-C0-NH-CH2C0-NH-CH(CH3)-C0-NH -CH(CH3)-C0-NH-CH-C00H
CH3-CH-CH3
4,0
1,0
0,5
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
1,0
C©u IV:
1) a/ TÝnh h»ng sè ph©n li cña HA
HA ⇌H+ + A-
CM(b®) 1,0
CM(pl) 0,009 0,0090,009
CM(cb)1,0- 0,0090,0090,009
=> Ka =
009,00,1
009,0.009,0
= 8,17.10-5
b/ Nång ®é HA sau khi pha lo·ng thµnh 100ml lµ: 0,1M
HA ⇌H+ + A-
CM(b®) 0,1
4,0
0,25
0,25
0,25
0,25
Trang 3/3
CM(pl) a aa
CM(cb)0,1- a a a
=> Ka =
a
aa
1,0
.
= 8,17.10-5 => a= 2,86.10-3 (M)
=> §é ®iÖn ly lµ: 2,86. 10-3/ 0,1= 2,86. 10-2= 2,86%
=> pH= -lg 2,86.10-3= 2,54
2)
a/Theo bµi ra ta thÊy HNO3, Fe ph¶n øng hÕt; Cu cßn d ; Sè mol NO2 lµ:11,2:22,4=
0,5mol
Fe + 6 HNO3 Fe(NO3)3 + 3 NO2 + 3 H20 (1)
Cu + 4 HNO3Cu(NO3)2 + 2 NO2 + 2 H20 (2)
Cu + 2Fe(NO3)3Cu(NO3)2+ 2 Fe(NO3)2 (3)
Do Cu cßn d nªn dung dÞch B chøa Cu(NO3)2, Fe(NO3)2
Theo c¸c ph¬ng tr×nh (1), (2), (3) ta thÊy thùc ra chÊt khö lµ Cu, Fe( trong ®ã Fe bÞ oxiho¸
thµnh Fe2+) ; cßn chÊt oxiho¸ lµ HNO3
Gäi a, b lµ sè mol Fe vµ Cu ®· ph¶n øng: Ta cã 56 a+ 64 b= 16,72 - 1,92= 14,8 (I)
Fe Fe2+ + 2e
mol a a 2a
Cu Cu2+ + 2e
mol b 2b
N+5 + 1e N+4
mol 0,5 0,5
= > 2a + 2b= 0,5 (II)
Gi¶i hÖ I,II ta cã: a= 0,15 ( mol); b= 0,1 (mol)
=> Nång ®é Fe(NO3)2 = 0,15/ 0,3= 0,5 M
=> Nång ®é Cu(NO3)2 = 0,1/ 0,3= 1/3 M
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
C©u V
1) Gäi c«ng thøc cña X,Y,Z d¹ng CxHyOz (x,y,z nguyªn d¬ng)
Ta cã: 12x + y + 16z = 82 (z≤4)
+ Khi z= 1 => 12x+ y= 66 => NghiÖm tho¶ m·n lµ: x= 5; y= 6
=>CTPT lµ C5H6O (cã thÓ tho¶ m·n)
+ Khi z= 2 => 12x+ y= 50 => NghiÖm tho¶ m·n lµ: x= 4; y= 2
=>CTPT lµ C4H2O2 (cã thÓ tho¶ m·n)
+ Khi z= 3 => 12x+ y= 34 => Kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n
+ Khi z= 4 => 12x+ y= 18 => Kh«ng cã nghiÖm tho¶ m·n
Theo bµi ra :1,0 mol Y t¸c dông võa ®ñ víi 4,0 mol AgNO3 trong dung dÞch NH3
chøng tá Y ph¶i cã 2 nhãm CHO =>Y CTPT lµ C4H2O2 => cã CTCT cña Y lµ :
0HC- C
C- CH0
Theo bµi ra :
1,0 mol X hoÆc Z t¸c dông võa ®ñ víi 3,0 mol AgNO3 trong dung dÞch NH3 chøng tá
X vµ Z ph¶i cã mét nhãm CHO vµ 1 liªn kÕt ba ë ®Çu m¹ch, ®ång thêi X,Y lµ ®ång
ph©n cña nhau => CTCT cña X vµ Z lµ:
X: CH
C-C0- CHO (C4H2O2) Z: HC
C-CH2-CH2-CHO (C5H6O)
C¸c ph¬ng tr×nh minh ho¹
0HC- C
C- CH0 + 4[Ag (NH3)2]0H H4N00C- C
C- C00NH4 + 4Ag + 6NH3 +
2H20
CH
C-C0- CHO + 3[Ag (NH3)2]0H AgC
C-C0-C00NH4 + 2Ag +5 NH3 + 2H20
HC
C-CH2-CH2-CHO+ 3[Ag (NH3)2]0H AgC
C–CH2-CH2-C00NH4+ 2Ag+5 NH3 +
2H20
4,0
0,5
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
Trang 4/3
2) Ta cã s¬ ®å
m(gam)A + NaOH 5,55 gam muèi + 0,9 gam H20 (1)
5,55 gam muèi + O23,975 gam Na2CO3+ 3,08 lÝt CO2(®ktc) + 1,125 gam H20 (2)
Theo §LBT khèi lîng => sè mol NaOH= 2.sè mol Na2CO3 = 2.(3,975: 106)= 0,075 (mol)
=> Khèi lîng NaOH = 0,075. 40= 3,0 (gam)
=> khèi lîng A= m=
0
2
H
m
(1) + mmuèi – mNa0H= 0,9 + 5,55- 3= 3,45( gam)
mC(A) = mC(C02) + mC(Na2C03) = (3,08: 22,4).12 + 0,0375. 12= 2,1 (gam)
mH(A) = mH(H20(1,2)) - mH(Na0H) =
2.
18
125,19,0
- 0,075.1= 0,15 (gam)
m0(A) = mA- mC- mH= 3,45 – 2,1- 0,15 = 1,2 (gam)
Gäi c«ng thøc cña A lµ CxHy0z( x,y,z nguyªn d¬ng)
x: y: z =
16
2,1
:
1
15,0
:
12
1,2
= 0,175 : 0,15 : 0,075 = 7: 6 : 3
=> Do A c«ng thøc ph©n tö trïng víi c«ng thøc ®¬n gi¶n nhÊt =>CTPT cña A lµ
C7H603
T×m CTCT
-Sè mol A ph¶n øng víi NaOH = 3,45: 138= 0,025 (mol)
Ta thÊy: Sè mol Na0H : sè mol A= 0,075 : 0,025 = 3:1
-Mµ A chØ cã 3 nguyªn tö oxi => + A cã thÓ cã 3 nhãm -OH lo¹i phenol
+ A cã mét nhãm –OH lo¹i phenol vµ mét nhãm este cña
phenol
- V× sau ph¶n øng thu ®îc 2 muèi vËy chØ cã trêng hîp este cña phenol lµ tho¶ m·n
=> CTCT cña A
0- HC00 - C6H4-OH ; m- HC00 - C6H4-OH ; p- HC00 - C6H4-OH
0,25
0,25
0,5
0,25
0,75
Chó ý: ThÝ sinh cã thÓ lµm theo c¸ch kh¸c, kÕt qu¶ ®óng vÉn cho ®iÓm tèi ®a.
----- HÕt -----
1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO T
ẠO
TUYÊN QUANG
KỲ THI GIẢI TOÁN TRÊN MÁY TÍNH CẦM TAY CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2009-2010
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề này gồm 08 trang)
Môn: HOÁ HỌC; LỚP 12 CẤP THPT
Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 10/01/2010.
(Thí sinh làm trực tiếp vào bản đề thi này)
ĐIỂM CỦA TOÀN BÀI THI CÁC GIÁM KHẢO
(Ký, ghi rõ họ tên)
SỐ PHÁCH
(Do chủ tịch hội đồng ghi)
Bằng số Bằng chữ
Câu 1. (5 điểm) Một nguyên tử X có bán kính bằng 1,44
0
A
, khối lượng riêng của tinh thể là 19,36
g/cm3 . Nguyên tử này chỉ chiếm 74% thể tích của tinh thể, phần còn lại là các khe rỗng.
a. Xác định khối lượng riêng trung bình của toàn nguyên tử rồi suy ra khối lượng mol nguyên
tử của X.
b. Biết nguyên tử X có 118 nơtron và khối lượng nguyên tử bằng tổng khối lượng proton và
nơtron. Tính số electron có trong X3+
CÁCH GIẢI KẾT QUẢ ĐIỂM