1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
BẮC GIANG NĂM HỌC 2009 – 2010
MÔN THI: SINH HỌC - LỚP 12 THPT
Ngày thi: 28 / 3 / 2010
(Đề gồm 2 trang) Thời gian làm bài: 180 phút
(Không kể thời gian giao đề)
Câu 1: ( 2,0 điểm)
a) Thông tin di truyền được truyền từ tế bào mẹ sang tế bào con nhờ cơ chế di truyền nào?
Nêu nguyên tắc chi phối cơ chế di truyền đó.
b) Người ta tổng hợp một phân tử ADN nhân tạo có đủ 4 loại nuclêôtit thì mạch gốc có bao
nhiêu loại bộ ba?
Câu 2: ( 2,0 điểm)
Giả sử người ta tổng hợp phân tử mARN có thành phần các nuclêôtit theo trình tự sau đây:
5’ – XAGXAGXAGXAGXAGXAGXAG... – 3’
Hãy xác định số loại axit amin cấu trúc nên đoạn chuỗi pôlipeptit trong các trường hợp sau:
a) Nếu không có đột biến xảy ra.
b) Nếu bị đột biến liên tiếp:
- Đột biến 1: Mất nuclêôtit loại X ở vị trí thứ 4.
- Đột biến 2: Thêm nuclêôtit loại G vào vị trí giữa 6 và 7.
Câu 3: ( 2,0 điểm)
a) Nêu thực chất của quy luật phân li. Vì sao người ta chứng minh quy luật phân li lại sử dụng
ở cấp độ tế bào?
b) Bằng kiến thức giảm phân, chứng minh rằng nếu một loài sinh vật có bộ NST lưỡng bội
(2n) thì sẽ tạo ra 2n loại giao tử. Cho rằng các NST phân li độc lập, không có sự trao đổi chéo và
không có đột biến xảy ra.
Câu 4: ( 2,0 điểm)
a) Nguyên nhân nào làm cho một gen có thể tồn tại nhiều alen khác nhau trong quần thể? Các
alen khác nhau đó có thể tương tác với nhau như thế nào? Mỗi kiểu tương tác cho một ví dụ minh
hoạ. b) Ở một loài thực vật tự thụ phấn, xét 3 gen không alen, mỗi gen có 2 alen (trội và lặn) phân
li độc lập, tương tác cộng gộp quy định chiều cao cây, cứ 1 alen trội cao thêm 10 cm. Cho cây thấp
nhất giao phấn với cây cao nhất ở thế hệ F1 các cây đều có chiều cao 150 cm. Cho F1 tự thụ phấn để
tạo ra thế hệ F2.
Hãy xác định tỉ lệ phần trăm cây có chiều cao 160 cm ở F2.
Câu 5: ( 2,0 điểm)
Nếu có hai dòng ruồi giấm thuần chủng, một dòng có kiểu hình mắt nâu và một dòng có kiểu
hình mắt đỏ son. Làm thế nào có thể biết được lôcut gen quy định tính trạng màu mắt này là nằm
trên NST thường hay trên NST giới tính X hay trong ti thể? Viết sơ đồ lai về kiểu hình để minh hoạ.
Biết rằng tính trạng màu mắt do một gen quy định.
Câu 6: ( 2,0 điểm)
a) Trong công tác chọn giống người ta áp dụng những phương pháp nào để tạo ra nguồn
nguyên liệu cho chọn lọc? Phương pháp nào sử dụng đạt hiệu quả cao đối với chọn giống vi sinh
vật? Giải thích.
b) Muốn nghiên cứu mức phản ứng của một kiểu gen nào đó ở vật nuôi ta cần tiến hành như
thế nào?
Câu 7: ( 2,0 điểm)
a) Vì sao các quần thể trong một loài lại có sự tiến hoá khác nhau?
b) Theo em hai loài khác nhau tại sao lại có đặc điểm hình thái giống nhau?
Đề chính thức
2
Câu 8: ( 2,0 điểm)
Trên cơ sở sơ đồ phả hệ dưới đây, hãy trả lời các câu hỏi sau:
a) Gen quy định bệnh (những cá thể màu đen) có thể là gen trội hay không? Giải thích.
b) Có một cơ chế di truyền khác có thể phù hợp với phả hệ này, cơ chế đó là gì? Giải thích.
Câu 9: ( 2,0 điểm)
a) Có bốn bạn học sinh lớp 12 cùng tranh luận về vấn đề: ”Điều gì là đúng đối với cả các yếu
tố ngẫu nhiên và chọn lọc tự nhiên”
- Bạn A thì cho rằng: Chúng đều là các cơ chế tiến hoá.
- Bạn B nêu ý kiến: Chúng đều là các quá trình hoàn toàn ngẫu nhiên.
- Bạn C lại có ý kiến khác: Chúng đều dẫn đến sự thích nghi.
- Bạn D phát biểu: Chúng đều ảnh hưởng tới cấu trúc di truyền của quần thể.
Hãy bình luận các ý kiến nêu trên.
b) Tần số của 2 alen đồng trội có cùng giá trị thích ứng trong một quần thể chuột phòng thí
nghiệm là 0,55 và 0,45. Sau 5 thế hệ, giá trị thích ứng thay đổi tương ứng thành 0,35 và 0,65. Những
nhân tố nào sau đây gây nên tình trạng trên?
I. Đột biến điểm.
II. Giao phối không ngẫu nhiên.
III. Các yếu tố ngẫu nhiên.
IV. Áp lực của CLTN.
Câu 10: (2,0 điểm)
a) Thế nào là một quần thể sinh vật? Quần thể đạt được mức độ cân bằng về số lượng cá thể
khi các yếu tố sức sinh sản, mức độ tử vong, phát tán có quan hệ với nhau như thế nào?
b) Diễn thế nguyên sinh có mối quan hệ với ổ sinh thái và chu kì sống của sinh vật như thế
nào?
__________________ Hết__________________
Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
Họ và tên thí sinh: ...................................................................................................
Số báo danh: ...........................................................................................................
Trang
1
/2
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀOTẠO
BẮC GIANG
Đề thi chính thức
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
Lớp 12 THPT
Năm học 2008 - 2009
MÔN THI: SINH HỌC
Thời gian làm bài:180 phút
(Đề gồm 2 trang)
Câu 1: (2,5 điểm)
a. Cấu trúc di truyền của quần thể tự phối và quần thể giao phối?
b. Ở người có khả năng cuộn lưỡi là do một gen trội nằm trên nhiễm sắc thể
thường qui định. Trong một quần thể người đạt cân bằng di truyền có 64% người
có khả năng cuộn lưỡi. Một người có khả năng cuộn lưỡi kết hôn với một người
không có khả năng này. Hãy tính:
- Tần số alen qui định khả năng cuộn lưỡi và tần số từng loại kiểu gen trong
quần thể.
- Xác suất để cặp vợ chồng trên sinh con có khả năng cuộn lưỡi.
Câu 2: (2,0 điểm)
a. Phân biệt cấu trúc gen của sinh vật nhân sơ và cấu trúc gen của sinh vật nhân
thực.
b. Sử dụng hoá chất 5- brom uraxin (5-BU) để gây đột biến ở một gen cấu trúc và
thu được đột biến ở giữa vùng mã hoá. Hãy cho biết hậu quả của đột biến này đối
với cấu trúc của gen và hậu quả của đột biến đối với sản phẩm của gen cấu trúc
trên?
Câu 3: (1,5 điểm)
a. Tóm tắt các khâu trong kĩ thuật chuyển gen ? Chức năng của 2 loại enzim
chính?
b. Người ta tách gen mã hoá protein trực tiếp từ hệ gen trong nhân của tế bào sinh
vật nhân thực rồi gài vào plasmit của vi khuẩn nhờ enzim ligaza nhưng khi gen
này hoạt động thì sản phẩm protein thu được lại không như mong muốn. Bằng
kiến thức di truyền học em hãy giải thích tại sao? (cho rằng không xảy ra hiện
tượng đột biến)
Câu 4: (2,0 điểm)
a. Phân biệt cơ chế phát sinh thể tự đa bội và dị đa bội?
b. Một số loại đột biến nhiễm sắc thể có thể nhanh chóng hình thành loài mới, đó
là những loại đột biến nào? Giải thích?
Câu 5: (1,5 điểm)
a. Các hiện tượng di truyền có P thuần chủng, F1 và F2 phân li theo tỷ lệ 1:1. Mỗi
hiện tượng di truyền cho 1 sơ đồ lai làm ví dụ?
b. Khoảng cách di truyền của 4 gen qui định 4 tính trạng: độ dài chân, màu mắt,
hình dạng cánh và màu sắc thân của ruồi giấm được trình bày ở bảng dưới đây:
Trang
2
/2
Chân ngắn (
d) Mắt đỏ thẫm
(pr) Cánh vênh
(c)
Thân đen
(b)
Chân ngắn ( d)
- 23,5 cM 44,5 cM 17,5 cM
Mắt đỏ thẫm
(pr) 23,5 cM - 21,0 cM 6,0 cM
Cánh vênh (c) 44,5 cM 21,0 cM - 27,0 cM
Thân đen (b) 17,5 cM 6,0 cM 27,0 cM -
Hãy thiết lập bản đồ di truyền của nhóm gen liên kết trên.
Câu 6: (2,5 điểm)
Ở một loài động vật khi lai giữa 2 dòng thuần chủng có kiểu hình mắt đỏ và mắt
trắng với nhau thu được F1 toàn mắt đỏ. Lai phân tích con đực F1 thế hệ lai được
tỷ lệ kiểu hình 75% con mắt trắng: 25% con mắt đỏ, mắt đỏ chỉ xuất hiện ở con
cái.
a. Xác định đặc điểm di truyền của tính trạng trên.
b. Viết sơ đồ lai của P và sơ đồ lai phân tích của F1.
c. Cho F1 giao phối với nhau, xác định tỷ lệ kiểu hình ở F2.
Câu 7: (2,0 điểm)
a. Ở người, bệnh hoá xơ nang và bệnh phêninkêtô niệu là hai tính trạng do hai
alen lặn nằm trên hai cặp nhiễm sắc thể thường khác nhau qui định. Một cặp vợ
chồng bình thường sinh được một người con trai mắc cả hai bệnh trên. Hãy tính:
- Xác suất cặp vợ chồng này sinh 2 đứa con tiếp theo bình thường.
- Xác suất cặp vợ chồng này sinh đứa con tiếp theo mắc ít nhất một bệnh.
b. Nếu họ muốn sinh đứa con thứ hai chắc chắn không mắc bệnh di truyền trên thì
theo di truyền học tư vấn có phương pháp nào?
Câu 8: (2,0 điểm)
a. Để hoàn thành một giai đoạn sống trong điều kiện nhiệt độ môi trường là 240C,
sâu cần 60 ngày. Nếu nhiệt độ môi trường cao hơn 40C, sâu cần 48 ngày. Nhiệt độ
ngưỡng của sự phát triển đối với loài sâu đó là bao nhiêu?
b. So sánh kích thước cơ thể, kích thước tai, đuôi, chi của các loài hươu, nai, thỏ,
gấu sống ở vùng Bắc Bán Cầu với những loài đó nhưng sống ở vùng nhiệt đới.
Giải thích nguyên nhân dẫn đến hiện tượng trên?
Câu 9: (2,0 điểm)
a. Thế nào là biến động số lượng cá thể của quần thể? Căn cứ vào tác động của
môi trường có thể chia làm các dạng biến động nào?
b. Người ta thả một số cá thể thỏ vào một đồng cỏ, giai đoạn đầu số lượng thỏ
tăng nhanh, sau đó tăng chậm lại, càng về sau càng ít thay đổi. Hãy giải thích?
Câu 10: (2,0 điểm)
Hãy giải thích tại sao:
- Chọn lọc tự nhiên đào thải alen trội ra khỏi quần thể nhanh hơn alen lặn?
- Chọn lọc tự nhiên làm thay đổi tần số alen của quần thể vi khuẩn nhanh hơn
quần thể sinh vật nhân thực lưỡng bội?
Trang
3
/2
- Các nhà khoa học lại cho rằng vật chất di truyền đầu tiên có lẽ là ARN mà không
phải ADN?
- Hiện tượng tương đồng và hiện tượng tương tự là hai hiện tượng trái ngược
nhau?
----------------------------- Hết -----------------------------
Họ và tên thí sinh:...............................................................
Số báo danh: .......................................................................